Ki-demang.com : Centhini

Jilid 3 - Kaca : 245

232 Asmaradana

24.
Uninga suraosnèki |
sasalaman jawat-asta |
toh ing sabên dintên kangge |
nanging pamanggihing manah |
mung saking kalimrahan |
botên nyana yèn kadyèku |
jinèrèng angandhar-andhar ||

25.
wontên malih ri riyadi |
bakdane wulan Ramêlan |
ugi sami marlokake |
pupanggihan sasalaman |
manawi tan pinanggya |
cêkap akintun kinintun |
kintèki mawi sinêrat ||

26.
Minangka wawakilnèki |
silatulrahmi rayadya |
lah kadi pundi kajênge |
Mas Cêbolang lon lingira |
silatulrahmi iku |
têgêsipun apan nyambung |
katrêsnan trusing wardaya ||

27.
A la dalah manggih malih |
adhi botên pisan-pisan |
yèn gunggung amrih pakolèh |
nitik antaraning budya |
sanès santri walaka |
rapal makna murat putus |
suraose wus tan kewran ||

28.
Sanès têtêmbungan santri |
kêdale wong ahli-praja |
dhèmês luwês tan tumpangso |
punapi sampun angambah |
ing nagri Ngèksiganda |
Mas Cêbolang lingira rum |
sampun nanging mung sakêdhap ||

29.
Kakang kula nyuwun uning |
(n)Jêng Susunan ing Têmbayat |
saking ing pundi asale |
dene gung karamatira |
sokur bilih miyarsa |
lampahane duk rumuhun |
ing nalika sugêngira ||

30.
Sahabodin amangsuli |
criyose swargine bapa |
makatên lalampahane |
pangagêng nagri Samarang |
Ki Gêdhe Pandhanarang |
bangsanipun bandha-bandhu |
bèr donya tan siya-siya ||

31.
Tiyang mardagang sanagri |
[.
.
.
] |
Sêmarang ngêmplang nora rinèwès |
kawarna-a Kangjêng Sunan |
Kalijaga wus wikan |
yèn badhe wali linuhung |
ngèlmu dèrèng tinarbuka ||

32.
Ki Gêdhe cinoba nuli |
(n)Jêng Sunan mindha kawula |
sade kambèngan karyane |
nanging jroning alang-alang |
dinèkèkau buntêlan |
slangkung kèthèng kathahipun |
(n)Jêng Sunan nulya mring pasar ||

33.
Ki Gêdhe winuwus malih |
lumampah dhatêng ing pasar |
angungak saliring wudhon |
[.
.
.
] |
nulya mring Kangjêng Sunan |
pira rêgane sapikul |
paman alang-alangira ||

Jilid 3 - Kaca : 246

34.
(n)Jêng Sunan aturira ris |
rêgane kambêngan kula |
inggih mung salawe kèthèng |
botên kenging dipun anyang |
yèn botên papajêngan |
inggih kula bêkta mantuk |
Ki Gêdhe gumujêng suka ||

35.
Wuwuse asêmu manis |
pathok bangkrung sira paman |
lah sun-têmpuh sarêgane |
payo sira atêrêna |
marang ing wismaningwang |
Ki Gêdhe nulya umantuk |
(n)Jêng Sunan ngrêmbat kambêngan ||

36.
Wus prapta ing wismanèki |
Ki Gêdhe ambayar uwang |
kathahe salawe kèthèng |
pan sarwi angling wawêkas |
paman adol kambêngan |
lamun akèh tunggalipun |
sun tuku kabêh atêrna ||

37.
(n)Jêng Sunan aris nauri |
inggih kyai benjing-enjing |
kula ngatêr kambêngane |
Kangjêng Sunan nulya kesah |
Ki Gêdhe prentah karya |
wuwunge gêdhoganipun |
alang-alang gya ingudhal ||

38.
Kinarya wuwung udani |
buntêlan yatra nèng têngah |
salangkung kèthèng kathahe |
katur marang Ki Dipatya |
kambêngan isi arta |
Ki Dipati aris muwus |
iki artane si paman ||

39.
Binuntêl dene akèri |
anèng jroning alang-alang |
baya lali paman kae |
wus pinasthi bêgjaningwang |
têtuku tan kelangan |
ing dalu datan winuwus |
injange ingkang winarna ||

40.
Ki Gêdhe Samarang linggih |
anèng ing dalêm pandhapa |
ingayap pawongan akèh |
Ki Dipati arsa dhahar |
kinarya sasarapan |
dhaharan wus munggèng ngayun |
ngadhêp wedang tinepasan ||

41.
Kang namur-kawula prapti |
(n)Jêng Susunan Kalijaga |
sarwi mikul kêmbêngane |
ngirit marang plataran |
dening kang jagi lawang |
Ki Dipati priksa muwus |
lah paman age linggiha ||

42.
(n)Jêng Sunan alon alinggih |
ngèmpèr kidul prênahira |
sarwi ngadhêp rêmbatanne |
ngêntosi dènnya sarapan |
Dipati ing Samarang |
wus linorod ambêngipun |
kanthi lorod sasarapan ||

Jilid 3 - Kaca : 247

233 Kinanthi

1.
Ki Dipati ngandika rum |
dhatêng kang amindha kuli |
esuk têmên (ng)gonmu prapta |
wismamu apa tan têbih |
kang namur-lampah ris mojar |
inggih têbih wisma-mami ||

2.
Ngardi Jabalkat rannipun |
Ki Dipati angling malih |
dene adoh wismanira |
lah ngêndi pondhokirèki |
tan mawi pondhok kawula |
(n)duduk saking wisma enjing ||

3.
Ki Gêdhe gawok kalangkung |
miyarsa aturing kuli |
aglis dènnya ngambil arta |
salawe kèthèng kèhnèki |
ingulungkên wus tinampan |
(n)Jêng Sunan angling mlas-asih ||

4.
Bilih kaparêng ing kalbu |
kawula anyuwun ngêmis |
inggih salila sampeyan |
karêpa maring Hyang Widdhi |
Ki Dipati ngambil arta |
sakèthèng nguncalkên aglis ||

5.
Maring (n)Jêng Sunan linuhung |
tibèng jobin anèng ngarsi |
sang mindha alon lingira |
ulun tan angêmis picis |
tangèh rêmên donyabrana |
yèn parêng panyuwun-mami ||

6.
Ungêling bêdhug masjid gung |
Ki Dipati ngucap bêngis |
lêngguk têmên paman sira |
tan rêmên bandha sakèpèng |
iku gêmpalaning reyal |
reyal gêmpalaning rukmi ||

7.
Mung (n)jaluk unining bêdhug |
mangsa bêdhug antuk anggris |
sang pindha kuli lingira |
ywa makatên Ki Dipati |
tan sae dintên akirnya |
ywa mangeran dunya picis ||

8.
Dados brahala satuhu |
nir manggih swarga linuwih |
wong mangeran marang dunya |
pêtêng tumêkaning takdir |
kaalingan ing brahala |
tangèh antuk swarga jati ||

9.
Jênênging kita satuhu |
anèng donya boya lali |
pinasthi umantuk marang |
ajal rahmating Hyang Widdhi |
kêkêl nèng ngriku kewala |
paran yèn datan pinikir ||

10.
Têbih kapengin katèngsun |
sugih dunya lir dipati |
ngapirani têmbenira |
yèn antuk swarga linuwih |
mulya-mulyaning kawula |
barang kang cinipta dadi ||

Jilid 3 - Kaca : 248

11.
Nèng dunya upaminipun |
anggaota pitung warsi |
pan taksih kenging winilang |
de (ng)gaota nèng swarga-di |
sagacrokan mas sasingkal |
sumangga ingkang pamanggih ||

12.
Ki Dipati mèsêm muwus |
(ng)gadêbus si paman iki |
kaya wong wus wêruh swarga |
lamun wêruha sirèki |
boya adol alang-alang |
lan boya anêmbung ngêmis ||

13.
Pasthi krasan nèng swarga-gung |
(n)Jêng Sunan aris mangsuli |
yèn manira rêmên êmas |
nora susah angruwati |
anggêdhug mangsa danguwa |
ngambil êmas saking siti ||

14.
(n)Jêng Sunan dyan nyandhak pacul |
mring plataran macul siti |
sagacrokan nulya dadya |
mas sasingkal agêngnèki |
ingulungkên mring Dipatya |
lah niki rukmi swarga-di ||

15.
Pinaringkên mring sirèku |
nulya mudhun Ki Dipati |
tumingal êmas sasingkal |
mancorong kèh tunggilnèki |
anjêngêr tan sagêd ngucap |
ing tyas sakalangkung ajrih ||

16.
Êmas winangsulkên gupuh |
mring siti wus tan katawis |
Ki Dipati saya wêwah |
ajrih asih trusing galih |
cinandhak ki namur-lampah |
kinanthi minggah pandhapi ||

17.
Ingaturan jajar lungguh |
ngrarêpa umatur aris |
niti warti tatakrama |
nuwun gunging pangaksami |
saking sangêt kalêpatan |
angina samèng dumadi ||

18.
Ing mangke kiyai ulun |
asrah jiwa-raga yêkti |
kawula angèstupada |
anglampahi ing satuding |
sakit praptamirèng pêjah |
sumangga ing asta kalih ||

19.
Amung ing panuwun-ulun |
tumuntên tampiya kang sih |
èwêting tiyang tumitah |
manawi kasêlak lalis |
(n)Jêng Sunan marwata-suta |
pangandikanira manis ||

20.
Yèn têmên-têmên sirèku |
arsa (ng)gêguru mring mami |
manira nêdha pratandha |
patang prakara kèhnèki |
ngibadaha salaminya |
angadêgna iman sukci ||

21.
Lan nginguwa santri kaum |
Islama wong sak-Sêmawis |
mulyakna bêdhug lan langgar |
dene ingkang kaping kalih |
(n)dika jakat lawan lila |
wit dunya akèh pan wajib ||

Jilid 3 - Kaca : 249

22.
Jinakatakên puniku |
dimurwatta lawan adil |
lawan kaping tiganira |
kêdah sumingkir sakalir |
kadunyan myang kawiryawan |
kang dadya bancanèng pati ||

23.
Wasana kang kaping catur |
kesah sing wismanirèki |
anuntumakên bêdhiyan |
mring wismaning gurunèki |
yèn têmên yun puruita |
(n)dika maring jênêng-mami ||

24.
lajêng nusula maringsun |
maring ing Jabalkat wukir |
Ki Gêdhe aris aturnya |
ing pundi pêrnahing wukir |
lan tuwan sintên sinambat |
(n)Jêng Sunan mèsêm lingnya ris ||

25.
Tanah Têmbayat puniku |
Sèh Malaya aran-mami |
(n)Jêng Sunan wusing ngandika |
linggar mentar tan kaèksi |
Ki Gêdhe dumadya rimang |
datan anyana samênir ||

26.
Katêkan wali panutup |
ginagas saya ngranuhi |
pupuntonaning wardaya |
pan arsa tumulya maring |
asrama arga Jabalkat |
ketang dhawuhe sang yogi ||

27.
Ki Adipati dyan kondur |
pinanggih garwa myang siwi |
mêdharkên ing karsanira |
dènnya yun mahas ngasêpi |
mituhu tuduh minulya |
rajabrana gya winaris ||

28.
Mring garwa myang putranipun |
kadang warga miwah abdi |
tanapi sudhiya jakat |
mring sanggyaning pêkir miskin |
praja pinasrahkên marang |
ing ari kinèn mandhiri ||

29.
Myang nêtêpkên dhawuhipun |
wawêling (n)Jêng Sunan Kali |
adan pamit mring pra garwa |
tanapi putra myang ari |
garwa kang sêpuh priyangga |
lumuh tinilar ing laki ||

30.
Kêdah tumut ing sapurug |
prasêtya sabaya-pati |
tuluse mangèstupada |
ing donya praptaning akir |
Ki Gêdhe kalintang wêlas |
panyuwunne dènlilani ||

31.
Ngandika dhuh sang (m)bêg sadu |
nyai yèn mèlu mring mami |
aywa sira (ng)gawa brana |
wêwalêre sang ayogi |
wit iku dadi brahala |
mamêtêngi jaman lalis ||

32.
Lamun sira adrêng mèlu |
salinna busana putih |
kang garwa matur sandika |
mulya sira Ki Dipati |
amangagêm sarwa pêthak |
wusing atus amamêling ||

Jilid 3 - Kaca : 250

33.
Tumindak risang nahên kung |
pribadi tan mawi dasih |
sumêdya amati-raga |
lastari dènnya lumaris |
Nyai Gêdhe atut-wuntat |
panganggone sarwa putih ||

34.
Wuluh gadhing têkênipun |
ingisenan sosotya-di |
miwah lantakan kancana |
kêbak ingkang wuluh gadhing |
ngati-yati pangrêksanya |
pakèwête wong lumaris ||

35.
Tan weca ing kakungipun |
angodhol wontên ing wingking |
ajrih lamun kauningan |
(ng)gènnya (m)bêkta barana-di |
mring laki sang adipatya |
sangêt dènnira malêri ||

36.
Kang raka apan wus (n)dulu |
isine kang wuluh gadhing |
ananging api tan wikan |
kêbat dènnira lumaris |
kang garwa (ng)grèndhèl tinilar |
repot labêting pawèstri ||

37.
Lêpas kalih lampahipun |
kapungkur nagri Samawis |
praptèng wana tarataban |
lan dhusun radi kapering |
Ki Gêdhe ing Pandhanarang |
kapêthuk tyang ngadhang margi ||

38.
Titiga anèng dêlanggung |
ambêbêgal karyanèki |
ngandhêg risang (n)don lumampah |
hèh paman mandhêga dhingin |
aku (n)jaluk angsal-angsal |
Ki Gêdhe aris nauri ||

39.
Tan (ng)gêgawa lakuningsun |
yèn sira kurangan bukti |
wuri ika rabiningwang |
anggawa barana adi |
nèng têkên wuluh wadhahnya |
rêbutên kang wuluh-gadhing ||

40.
Aja (ng)gêpok awakipun |
dènkêna kang wuluh-gadhing |
pasthi tuwuk tyang titiga |
Ki Gêdhe lajêng lumaris |
katri begal wus samêkta |
prayitna ngadhang nèng margi ||

41.
Nyai Gêdhe nulya langkung |
têkênne rinêbut kêni |
Nyai Gêdhe gya lumajar |
anangis nututi laki |
Kyai Gêdhe tulungana |
tyang titiga salah kardi ||

42.
Katêlah karaning dhusun |
Salahtiga praptèng mangkin |
ya ta wuluh dyan pinêcah |
èstu isi barana-di |
dinar jêne lalantakan |
tri begal suka tan sipi ||

43.
Pinara tiga wus rampung |
nulya wontên dhatêng malih |
aran Kyai Sambangdalan |
kasèp tan mèlu dèn-dumi |
winartan marang kang angsal |
iku tututana aglis ||

Jilid 3 - Kaca : 251

44.
Têkênne kang lanang durung |
kêna dak-rêbut wong katri |
lagi kang wadon kewala |
kang lanang lumaku dhingin |
gugup wau Sambangdalan |
nututi ingkang lumaris ||

45.
Nahên ta ingkang lumayu |
anututi marang laki |
têbih dènnira kacandhak |
Nyai Gêdhe asru nangis |
sasambate amlasarsa |
baya lali marang mami ||

46.
Adarbe rabi wakingsun |
nora karsa anulungi |
tega têmên nilar ingwang |
Ki Gêdhe amuwus aris |
yayi tan mituhu wêkas |
silip anggawa sotya-di ||

47.
Majade mangsa dha wêruh |
nèng sajroning wuluh-gadhing |
suprandene kawêruhan |
mung têkênnira pinilih |
lah wis sira narima-a |
wong pinundhut mring kang kardi ||

48.
Lah payo anènga ngayun |
ingsun kang lumakyèng wuri |
nulya lajêng lampahira |
ucapên ingkang nututi |
Sambangdalan nulya prapta |
angrêbut têkênnya cis ||

49.
Wus sinungkên têkênnipun |
kayu sandhang tanpa isi |
tinampik nulya tinampan |
têkên wangsul mring dipati |
ki Sambangdalan angucap |
paman (n)jaluk olih-olih ||

50.
Ki Gêdhe nulya amuwus |
ingsun nora olih-olih |
Sambangdalan pan amêksa |
minta dinar lan rêtna-di |
yèn tan suka ingsun rêbat |
ywa nganti ingsun-gêbugi ||

51.
Kyai Gêdhe malih muwus |
andalarung sira iki |
kaya wêdhus ambêkira |
tan ngêjêp ujaring jalmi |
Sambangdalan malih warna |
wêdhus dumba gêng ainggil ||

52.
Ki Dipati awas (n)dulu |
yèn kang begal malih warni |
langkung jrih lajêng lumampah |
punang dumba anututi |
tan uning yèn malih warna |
maksih ngucap kadi jalmi ||

53.
Nulya nyabrang lèpèn agung |
tan sagêd ngadêg nèng warih |
lawan wruh wayangannira |
angrasa yèn malih warna |
nulya nangis asrah tobat |
têmbung manis atut-wuri ||

Jilid 3 - Kaca : 252

234 Dhandhanggula

1.
Kyai Gêdhe dènnira lumaris |
sampun prapta ing tanah Têmbayat |
mênggah wukir Jabalkat-e |
amanggih dhusun agung |
datan wontên lèpèn myang prigi |
lan manggih masjid pelag |
alit wingit bagus |
nèng ngriku dènnya dhadhêkah |
wukir Jabal satètès tan ana warih |
Sambangdalan ngawula ||

2.
Miminta sih mulyaning kang warni |
sinung karya ngisèni padasan |
tan tinutup pancurane |
datan linilan turu |
lamun dèrèng (m)bludag kang warih |
padasan êncèhika |
gêngnya tigang prangkul |
sapanggayuh inggilira |
rintên dalu tan kèndêl dènnya ngisèni |
pangambile kang toya ||

3.
Tumurun ring lèpèn radi têbih |
pinarantèn pambêktaning toya |
mituhu ing saprentahe |
awrate ing panuwun |
mantuk angsal jalma sajati |
ing têmbe wus sinêdya |
lajêng angguguru |
wus sapta ri nèng Jabalkat |
tanpa nendra muhung ngangsu rina wêngi |
padasan nora kêbak ||

4.
Nulya rawuh (n)Jêng Susunan Kali |
têtêkên cis lênggah sela gilang |
Ki Dipati lan nyaine |
mangaraspada gupuh |
Sambangdalan (n)dhèrèk ngabêkti |
(n)Jêng Sunan angandika |
dene iku wêdhus |
bisa ngucap tatajalma |
paranbaya kang dadi purwaning nguni |
pun Dumba matur nêmbah ||

5.
Borong angga sumangga sang yogi |
(n)Jêng Suhunan aris angandika |
bênêr aturira jêbèng |
mula sira dèn-kawus |
tobata ring Kang Maha Sukci |
minta-a pangaksama |
nir ing cintrakamu |
jatining tuhu manungsa |
ya muliha marang asalira jalmi |
sabdaning wali-tama ||

6.
Sambangdalan cintrakanya wus nir |
mulya jati jatining manungsa |
sumungkêm pada pamase |
sukanya tan cinatur |
Sunan Kali têkênnya êcis |
dinudut nulya mêdal |
toya wêning mancur |
kinèn anambaki sarya |
blumbang alit lêstantun ngantos samangkin |
sabdaning wali mulya ||

7.
Datan kenging lokak kanang warih |
nadyan nuju ing mangsa katiga |
botên suda ing wêdale |
karamat wali luhung |
Sunan Kali ngandika malih |
dhumatêng Ki Dipatya |
ing samêngko kulup |
wus manjing wali nujêmba |
ingsun asung kakasih sira samangkin |
Pangeran ing Têmbayat ||

Jilid 3 - Kaca : 253

8.
Ngislamêna sakathahing jalmi |
ingkang isih nut agama lawas |
lawan têtêpa nèng kene |
wruhanta masjid iku |
têka Mêkah asalirèki |
angadêgna Jumuwah |
lan maninge kulup |
Sambangdalan mantêp sêtya |
apuranên sakèhe dosanirèki |
dadiya sabatira ||

9.
Ingsun asung aran ing samangkin |
Sambangdalan jênênga Sèh Dumba |
nêmbah sandika ature |
wasana kalihipun |
Kangjêng Pangran lan sabatnèki |
kalihe gya winêjang |
sampunne kacukup |
Sunan Kali tan katingal |
lah punika criyose bapa ing nguni |
Jêng Pangran kang wus swarga ||

10.
Mas Cêbolang miwah catur santri |
suka-rêna miyarsa carita |
Cêbolang alon dêlinge |
mênggah samangkenipun |
kang jumênêng wontên ing ngriki |
adhi (ng)gih putranira |
ingkang sampun marhum |
nama ugi (n)Jêng Pangeran |
ing Têmbayat lumastari kadi nguni |
ngluluri kang wus swarga ||

11.
Mila botên têdhak maring masjid |
kala wau sabakdaning Ngasar |
wontên dhatêngan tingale |
priyantun ing Mantarum |
sampun ciklu tan mawi kanthi |
padatan kang mangkana |
amung Kyai êmpu |
Anom Dhatuk ing Mataram |
Mas Cêbolang èngêt pangandikane Ki |
Ajar Kapurun arga ||

12.
(n)Jêng Pangeran ing Têmbayat sami |
lawan Panêmbahan ing Kajoran |
pan samya winênangake |
amêjang ngèlmi luhung |
têrang saking dhawuh narpati |
locitaning wardaya |
pama sesuk-esuk |
ulun sowan (n)Jêng Pangeran |
kabênêran pinanggih Kinom Mantawis |
wasana lon lingira ||

13.
dhatêng ulun ing Têmbayat riki |
padatan kang sampun kalampahan |
punapi inggih angangge |
linapurkên (n)Jêng Ulun |
Sahabodin saha nauri |
tamtu atur uninga |
pancèn kala wau |
pangangkah bilih (n)Jêng Pangran |
têdhak Mahrib (ng)gènulun ngaturi uning |
wasana datan têdhak ||

14.
botên wande ulun dèndukani |
wit katamuan tan atur uninga |
Cêbolang alon dêlinge |
aksamanta kang agung |
ulun dadya jalaran runtik |
ing dintên benjing-enjing |
bilih kakang lapur |
ngiras mamitakên pisan |
kula ngantos wontên ing srambi rumiyin |
ki marbot suka-rêna ||