Ki-demang.com : Centhini

Jilid 10 - Kaca : 27

603 Dhandhanggula

106.
Bageya wus pinasthi Hyang Widdhi |
ya wus aja kèh-akèh rinasa |
mungguh ing karêpku dhewe |
ya si Widuri iku |
sun-panggihkên lan Jayèngragi |
apan iku wus padha |
karêpe kadyèku |
ingsun pasaja kewala |
lamun sira tan miturut jênêng-mami |
apa sakarêpira ||

107.
Yèn budiya ingsun sêmbadani |
yêkti sun-gawe pakan gadhungan |
mangsa wurunga ing mangke |
dene yèn sira nurut |
yêkti bêcik dadine benjing |
malah sira kang bêgja |
lèhmu duwe mantu |
ngulama bagus tur nyata |
sarwa wasis cacalon jalma linuwih |
lagi karêm ngarucah ||

108.
Kidang Wiracapa nambungi ling |
anakmas Dêmang Prawirancana |
prayogi pinikir sarèh |
pinrih ing tamanipun |
pênêt ngangge geyongan ngèlmi |
lêrês ujare rinta |
kang kadya puniku |
Kae Dêmang Wirancana |
wijiling ngling sêrêt amangsuli aris |
mring Ni Rêtna Ginubah ||

109.
Manira wus anut ing sirèki |
iya yayi paran sakarsanta |
tan lênggana saliring rèh |
kewala ingsun anut |
marang sira tan swalèng ati |
mangsa bodhoa sira |
pulunanirèku |
si Widuri ingsun pasrah |
lah sumangga karsane paman kang yêkti |
rêmbuge kang kinarsan ||

110.
Ni Rêtna Ginubah angling malih |
pan wus sira sumarah maring wang |
rinêmbug wong tuwa kabèh |
payo padha alungguh |
anèng wisma lan kyai-kyai |
rêrêmbugan kang dadya |
ya êndi kang mungguh |
nulya sami maring wisma |
para tuwa Ni Rara Ginubah angling |
mring Kae Jayèngraga ||

111.
Hèh man Wirya lan kakang Jèngragi |
payo lênggah ing jarambah wisma |
padha rêmbugan bêcike |
lan kakang Jèngrêsmiku |
ywa sumêlang driyanirèki |
lêstarining prakara |
ingsun kang ananggung |
tutute kang duwe sanak |
sêtun pamrih ingsun sakarone sami |
lulusing kabêcikan ||

112.
Lah wis payo mring wisma alinggih |
si Widuri iku ywa kêna sah |
mêngko pikirên bêcike |
anulya kèrid masuk |
nunggil tata dènnira linggih |
nèng ngarsaning tilaman |
akêpang akêpung |
Kae Kidang Wiracapa |
Dêmang Wirancana Mancanapurèki |
lawan Singa-bancana ||

Jilid 10 - Kaca : 28

113.
Wisancana Wirancana nênggih |
Mangunjaya nunggil Wiranjaya |
sang Wirangkara twin manèh |
Wirabajra atêpung |
Ki Wuragil Kulawiryèki |
Jayèngrêsmi acêlak |
kalawan sang ayu |
Ni Rara Rêtna Ginubah |
Jayèngraga kalawan Rara Widuri |
nèng pungkure sang Rêtna ||

114.
Sang Retna Ginubah angling aris |
paran kang dadya rêmbuge samya |
manawa na malang mangke |
aja na dèn-dhong wuwus |
ngucirani ing rêmbug dadi |
sadaya tan suwala |
jumurunging kayun |
sang Rara maturing rama |
yèn sambada putumu Rara Widuri |
lan kakang Jayèngraga ||

115.
Sun-dhaupkên ing sawêngi iki |
paningkahe saiki kewala |
lah ibu rumatên age |
abon lan suruh-ayu |
Kae Kidang Wiracapèki |
mojaring garwanira |
rubiyah dèn-gupuh |
ngrakita praboting ningkah |
lan dèn-enggal dadakan bae saiki |
karêpe sutanira ||

116.
Ingkang garwa Nikèn Widaryati |
tur sandika lèngsèr saking ngarsa |
angrukti nuduh parêke |
parèstri sigra ramut |
bon-abone sasanggèn kawin |
tan dangu wus samakta |
katur anèng ngayun |
Ni Rara Rêtna Ginubah |
angandika tatanên nèng têngah aglis |
hèh Pangulu Sradênta ||

117.
Lan Nuripin majua ing ngarsi |
lan ngundanga manèh roro êngkas |
kaum kang dadi sêksine |
Asradênta agupuh |
ngundang papat kancane modin |
tan dangu nulya prapta |
sang Rêtna amuwus |
kang Dêmang Prawirancana |
walènana sutanira Ni Widuri |
ing kene mangarsa-a ||

118.
Nunggala lan kakang Jayèngrêsmi |
sigra Wirancana nulya mapan |
Ke Kidang Wiracapane |
atata dènnya lungguh |
ki pangulu sampun miranti |
maksih samya basahan |
lan Nuripin wau |
ni rara alon ngandika |
kakang Jayèngraga majua ing ngarsi |
gupuh ingkang liningan ||

Jilid 10 - Kaca : 29

119.
Angling malih Ni Rara Rinujit |
ibu iku putumu Ni Rara |
rêsikana sapatute |
wèhna ibune (m)bakyu |
Wirancana kèn (m)busanani |
kêrik alise sarat |
brêkat sih akudhup |
kang ibu nulya angalap |
mring Ni Rara Widuri kèn-(m)busanani |
dadakan pinaèsan ||

120.
Ni Rara Rêtna Ginubah angling |
lah wus kakang Bèi Wirancana |
têmbunga lan pangulune |
kang liningan agupuh |
Wirancana nulya majibi |
alon ing wuwusira |
hèh kyai pangulu |
kula ngrêsaya jêngdika |
(n)dika ningkahakên nak-kula Widuri |
lawan Ki Jayèngraga ||

121.
Maskawine pan salaka putih |
wrat satail Ki pangulu sigra |
angabulkên paningkahe |
sigra maca tangawut |
ngusikumi badlal wa-napsi |
wabi takkuwa Allah |
-hi Allah wa-ngidun |
wa-bin-tilani wa-minta |
bima haribadi ki pangulu angling |
pakênira ngucapa ||

122.
Anarima kawula puniki |
paningkahe Ni Widuri lawan |
kawula lan maskawine |
salaka putih nêngguh |
wrat satail dadosa mangkin |
utang-kula ing donya |
ing ngakeratipun |
wus tinurut saujarnya |
nulya maca sabadlakal-lahubari |
ngaliyil ngalimina ||

123.
Ngaleka-hèr-wabi dalihihi |
Allahuma alibbena huma |
bi-rahmattiyar mukrime |
têrus salajêngipun |
dènnya donga awanti-wanti |
anulya saksinira |
Nuripin tumanduk |
mèsêm jrih sajroning nala |
sarwi nêkêm jêmpole Ki Jayèngragi |
pan sarwi jinanjènan ||

124.
(n)Dika tampi jangji-dalêm mangkin |
lamun nora yèn anuronana |
ngomahi ngayani mangke |
sah tanpa talakipun |
sung maskawin marang ing rabi |
lan malih yèn nambanga |
ing rabinirèku |
pitung sasi ing dharatan |
rong taune lautan saliyanèki |
gawe-dalêm ayahan ||

125.
Tan trimane rabinira benjing |
runtuh talakira kang satunggal |
tinagih ing maskawine |
Jèngraga ngling wus saguh |
nulya modin Ki Nurjuwahir |
nambungi maca donga |
Salamêt anutug |
sawusira ingaminan |
Jayèngraga salaman ngabêkti maring |
Ke Kidang Wiracapa ||

Jilid 10 - Kaca : 30

126.
Lan mring Wirancana mratuwèki |
samya rarakêtan parimarma |
miwah mring kadange kabèh |
anor pangrêpanipun |
ingalatira pra sami |
minta alalbahalal |
wus maklum-minaklum |
warata pasalamira |
mring pangulu Asradênta myang Nuripin |
myang modin sinalaman ||

127.
Angabêkti mring raka Jèngrêsmi |
miwah mring kang paman Kulawirya |
sung salam Ni Rara Nikèn |
kang rayi datan ayun |
lan wus aywa awalang-ati |
anggêpok raganingwang |
tan kêna anyukup |
priya marang raganingwang |
mangsa kalirua kakang sihing ati |
kang tumêka tyasing wang ||

128.
Mèsêm Jayèngrêsmi Jayèngragi |
kaluhuran wingiting wacana |
saya mawantu trêsnane |
mring Ni Rara Rinêmpu |
kang ngasramèng ing wana rungsit |
yata aboning ningkah |
sarah abonipun |
tinampan ing Asradênta |
sinungakên muadin kinèn ambagi |
sabokor mring Asradênta ||

129.
Pinaro lawan santri Nuripin |
kang sabokor dinum santri kathah |
tindhihe rong reyal sisèh |
wus rampung pandumipun |
angling malih Rêtna Rinujit |
lah iku putunira |
si Widuri mau |
paran wus dènnya busana |
sakadare dadakan rêbut ing wanci |
daya-daya têmu-a ||

130.
Bokmas Wirancana anauri |
sarwi waspa muwus samêktèng dyah |
sompok sarupa-rupane |
Rêtna Ginubah muwus |
ngarah apa wus bêgjanèki |
mêngko bae wasisan |
kêndhuri majêmuk |
rêbut têmuning pangantyan |
Jayèngraga pinatut pangaggenèki |
akuluk kanigara ||

131.
Ni Rêtna Ginubah angling malih |
pangantène dyah nuli wêtokna |
mas Wirabajra dèn-age |
gamêlane kon nabuh |
Kêbogiro Wirabajra glis |
parentah ring niyaga |
muni gamêlan sru |
ngrarantêg ngrangin araras |
pangantèn dyah sira Ni Rara Widuri |
mijil sing pamirèyan ||

Jilid 10 - Kaca : 31

604 Mijil

1.
Ni Widuri binusanan asri |
tuhu ya kinaot |
datan mantra yèn dadakan trape |
kongsi karya lêlatha thi-athi |
mathinira nitis |
cacithak cacênthung ||

2.
Kinaroning ngiring bubahnèki |
kanan kering ngroyom |
para (m)bokajêng sabêndhoyote |
myang nini-nini milyanjênêngi |
panggihing pangantin |
mangkana pra kakung ||

3.
Sadayanya samya angadêgi |
tan ana kang lunggoh |
sira Rêtna Panggubah pan age |
nyandhak astanira Ni Widuri |
paguting pangantin |
gagantalan gupuh ||

4.
Horêg ingkang ningali ing (n)jawi |
jêjêl rêbut ênggon |
lan kang (n)jaba sami ngadêg kabèh |
myang pra bagor tan ana kang linggih |
panontone ngalih |
mring wisma sadarum ||

5.
Ni Rara Ginubah angling malih |
tumpêr kayu kelor |
kon-nyêkêli si-lanang tumpêre |
si Widuri kang anyiram warih |
sarat dhudha panggih |
lawan prawan kêncur ||

6.
Lan tigannya tinibakkên aglis |
mring jrambah kumêprok |
toyèng bokor sêkar sêtamane |
tinètèskên ing êmbun kaping tri |
ni rara ngling aris |
nêmbaha sireku ||

7.
Mring lakimu anuruha warih |
mring padanira ro |
Ni Widuri anêmbah sira ge |
nguswa suku nguswa padèng laki |
sang Rêtna ngling aris |
pondhongên bojomu ||

8.
Jayèngraga ngalap Ni Widuri |
sang rêtna pinondhong |
prapta madya ing tilam ngarsane |
ibu Widaryati kang nêngahi |
ing kering Widuri |
sang Rêtna Rinamu ||

9.
Jajar lan (m)bokmas Wirancanèki |
myang mratuwa wadon |
kananira Ki Jayèngragane |
Kae Mas Dêmang Wiracapèki |
nulya Jayèngrêsmi |
Ki Kulawiryèku ||

Jilid 10 - Kaca : 32

10.
Gya Mas Dêmang Prawirancanèki |
sauruting lunggoh |
para kadangira sadayane |
Wirancana myang Wirakarèki |
Wirabajra nuli |
Mancanapurèku ||

11.
Singabancana arinirèki |
sauruting lunggoh |
Wiryanjana lan Mangunjanane |
Ki Pangulu Sradênta Nuripin |
pra mantên lan modin |
têpungira lungguh ||

12.
Ni Rara Ginubah angling malih |
mring kang paman gupoh |
hèh Mas Wirabajra sira age |
kandhurine wêtokna dèn-aglis |
kang sinung ngling nuli |
nuduh rewangipun ||

13.
Kasinoman samya ngêladèni |
salawe ambêng bot |
kang nèng panjang gêng pan kêndhurine |
anèng wisma pininta jalwèstri |
pitung ambêng ngarsi |
kang wolulas nêngguh ||

14.
Ambêng layah agêng anèng ngarsi |
pinètak pra wong-wong |
Ni Rêtna ngling hèh pangulu age |
donganana kajate kiyai |
kirim donga Muklis |
dongane majêmuk ||

15.
Ki Pangulu Asradênta nuli |
(n)dongani agupoh |
ingaminan sru swaraning akèh |
sawusira dènnira (n)dongani |
sang Rêtna ngling aris |
mara ta dèn-gupuh ||

16.
Padha sira kêpunga kêndhuri |
kabèh lanang wadon |
sun anunggal pangantène bae |
ibu lan (m)bakyu Wirancanèki |
sarêng samya wanting |
sarêng nadhah kêmbul ||

17.
Ni Rêtna Ginubah angling aris |
mring Jèngraga alon |
kêpêlana bojomu tri bae |
aywa kagêdhèn (ng)gonmu ngêpêli |
Jèngraga ngèsêmi |
sarwi ngêpêl sêkul ||

18.
Kulawirya mêne mulat siwi |
sarwi ngandika lon |
nora jamak ngèram-ngèramake |
sira iku Ni Rêtna awasis |
lir wus anglakoni |
kêdahe wong mantu ||

19.
Iba wong tuwa samene iki |
lir busuk anjomblong |
kêndhak kabèh tan ana kumlawe |
amung sira dhewe angugêri |
apa sira nini |
dhasare wus tau ||

20.
Dene parigêl sabarang kardi |
parentah marang wong |
iya dene ta lah sira Nikèn |
apatitis nuduh liring kardi |
ni rara nauri |
mèsêm sarwi (n)dulu ||

Jilid 10 - Kaca : 33

21.
Kalingane ngumpak sira iki |
mas Wirya maring ngong |
Ki Wuragil anjola guyune |
nora ngumpak satêmêne nini |
Kae Angabèi |
nambung wuwus (ng)guyu ||

22.
Kadipundi punika dhi Ragil |
putranta si Dhenok |
wingi kula tutur sadayane |
uning tiyang mantu kadipundi |
sajêge aurip |
tar wruh kukus-kukus ||

23.
Sira Nikèn Widaryati angling |
dènnira miraos |
pan karaos pangrêsirèng tyase |
myating karya lir mantu pribadi |
lamine tan uning |
rasaning mamantu ||

24.
Ngêmbêng waspa sinamun abukti |
ngênês ing tyas kepon |
sang lir Rêtna Ginubah sêmune |
kang tinadhah mung paru sacuwil |
tan antara sami |
kang nadhah anutug ||

25.
Aluwaran kang samya abukti |
sadaya tuturoh |
ambêng dinum binêrkatan kabèh |
jalu èstri ing jro lan ing (n)jawi |
tan ana kang kari |
ing pambêrkatipun ||

26.
Nulya Ni Rara Rêtna Rinujit |
wijiling sabda lon |
padha kariya sun arsa mulèh |
tutugêna kasukanirèki |
kakang Jayèngrêsmi |
man Kulawiryèku ||

27.
Ingsun mulih mring asrama mami |
akariya lunggoh |
Jayèngrêsmi alon andikane |
tanggung têmên yayi sira mulih |
tatasên saratri |
sesuk bae mantuk ||

28.
Yèn kêna bêcike anganti |
ing saulih-ingong |
têka sesuk kêlawan êmbènne |
Rêtna Ginubah nauri aris |
kakang Jayèngrêsmi |
sru panrimaningsun ||

29.
Sun-tuturi kakang kawruhanèki |
iya raganingong |
nora bêtah têmu suwe-suwe |
ing wong akèh sadumêlah mami |
durung anglakoni |
kadyèki papangguh ||

30.
Dene kakang lamun sira mulih |
aja walang-atos |
pakewuhe nèng marga watire |
iya aku ingkang mêmanuki |
sira Jayèngrêsmi |
rumojrong sakayun ||

Jilid 10 - Kaca : 34

31.
Angling malih kakang Jayèngragi |
kariya karongron |
Jayèngraga alon pamuwuse |
iya yayi pangèstunirèki |
sang dyah nulya pamit |
marang rama ibu ||

32.
Mojar hèh man Wirabraja iki |
êndi jaraningong |
si Limutan ajokna marene |
dyan lumampah anyèngklak turanggi |
srênggala tan kari |
ngijig anèng ngayun ||

33.
Kewala laju têngah pandhapi |
Ni Rêtna wus andon |
de kang kantun anèng padhapane |
Ke Kidang Wiracapa Ngabèi |
angandika aris |
mring kang samya lungguh ||

34.
Pênêt anèng ing paningrat (n)jawi |
aningali bagor |
samya matur sumangga karsane |
nulya nuduh marang ingkang rayi |
hèh Wirabajrèki |
ngambila kang salu ||

35.
Kang rada ombèr ruktinên aglis |
nèng paningrat kono |
Wirabajra sigra ngambil age |
bale agêng tinrap amiranti |
wus samya miranti |
sasaosanipun ||

36.
Kae Kidang Wiracapa angling |
mring Jèngraga gupoh |
lah anakmas bagus pinangantèn |
tumama-a alayap tilam-rik |
Jèngraga turnya ris |
sakalangkung nuwun ||

37.
Pasihane kakang Angabèi |
kawula rinojong |
kinèn kulinèng patilamane |
Kae Kidang Wiracapa angling |
ywa sumêlang galih |
sumangga ing kayun ||

38.
Tan rumangsa andarbèni panti |
salir sun-katêmpoh |
Jayèngrêsmi lan Kulawiryane |
apan samya micara jro ngati |
anon ring Ngabèi |
maksih labêtipun ||

39.
Mangunahe ngulama katawis |
lêkêting pasêmon |
dènnya rakit ing pasunggatane |
mawi kêmbarmayang mawut asri |
tutuwuhan kitri |
lir wong amamantu ||

40.
Mangke têmahe Ki Jayèngragi |
kang kinarya manton |
kadya wus tan ninang graitane |
Kae Kidang Wiracapa Bèi |
angandika aris |
wawi andudulu ||

41.
Pênêt samya nèng paningrat linggih |
nonton wong ambagor |
Nayakênthi kinèn nutugake |
lêlakone topèng dèrèng salin |
kang liningan aglis |
sandika turipun ||

Jilid 10 - Kaca : 35

42.
Nulya sadaya samya umijil |
nèng paningrat lunggoh |
wusnya tata kabèh palungguhe |
Kae Kidang Wiracapa angling |
marang Nayakênthi |
tutugna lakonmu ||

43.
Kang sinung ling sandika turnèki |
nulya kêprak gupoh |
kang niyaga buka gamêlane |
yata kang nèng wisma Jayèngragi |
lan Nikèn Widuri |
êmban lawan ibu ||

44.
Sinambrama mring Ni Widaryati |
myang putra pra wadon |
kinèn minggah mring pasareane |
Ni Widuri wus tinarik guling |
mring ibunirèki |
wus tinarik turu ||

45.
Nulya mire sadaya pawèstri |
anon kang ambagor |
Jayèngraga wus tumamèng langse |
tumangkêping kasingkaping samir |
sinamuring (n)jawi |
tapuking atamu ||

46.
Jayèngraga tumamèng tilamrik |
kulinèng karongron |
lawan Rara Widuri pinaès |
Jayèngraga agyarsa murwani |
de kang sêkar kincip |
wêdharing mabangun ||

47.
Amêpêki Jayèngraga ririh |
Ni Widuri alon |
angalêt wariju ginape |
binaudan ing srênggara manis |
amrih lunturing sih |
brêmara marang rum ||

48.
Nguswa angudi maduning sari |
ni rara rinêmpon |
sompok supêk pinapan ujure |
pinriyêmbada pinongah pangih |
angungkih kang tapih |
timpahing ngapupu ||

49.
Wus kawingkis akengis kang wêntis |
lir pupus binêthot |
andrawila adênta padane |
sang kakung mrih ngingsêp ingkang sari |
warastra nanduki |
prananirèng kudhup ||

50.
Rinabasa papan maksih kunci |
kapêlak kabunton |
dhêdhêl kèngêl kongkal pupungule |
Jayèngraga adrêng dènnira mrih |
Ni Rara Widuri |
katêtêsaning hyun ||

51.
Kadya tan nêdya kakung ngluwari |
saking byatning raos |
Ni Widuri kênthêng salugune |
pinolahing kakung langkung wasis |
pangêsêsira mrih |
lir tan nêdya uwus ||

Jilid 10 - Kaca : 36

52.
Yata kang marambah andon rêsmi |
wanci akir Suboh |
luwaran mring pahèran kaliye |
Jayèngraga gya mèt toyastuti |
mring masjid ngarèni |
dènnya salat Subuh ||

53.
Ni Rara Widuri wus sung suci |
wangsul ing kakobong |
kadya tan kêna bênggang anggane |
tinilar Subuh tyas lir tan nganti |
saking byating kang sih |
wirangrong amingkur ||

605 Wirangrong

1.
Yata kang salat nèng masjid |
wus bakda dènnira Suboh |
kang raka kalawan pamanipun |
Ki Kulawiryèki |
Ke Kidang Wiracapa |
wus lungguh anèng pandhapa ||

2.
Jayèngrêsmi ngandika ris |
marang pamanira alon |
inggih ta kang lampah sakalangkung |
sulaya ing kardi |
ngupaya kang lêlana |
anjajah guwa wanarga ||

3.
Sring kacangkol ing pangampir |
dadya ing lampah bêdhandho |
angrandhati lampah anèng purug |
paman kadipundi |
pinikir kang sakeca |
sutanta Ki Jayèngraga ||

4.
Mangkya jênênging arabi |
tan kênang ginupoh-gupoh |
anèng Lêmbuasta apêsipun |
sapasar tan mulih |
yèn kongsi kalampahan |
kewala nèng Lêmbuasta ||

5.
Tan cakup tirakatnèki |
têmah angambrêng lêlakon |
kang paman ris nabda iya èstu |
lir wuwusirèki |
sumangga sakarsanta |
ingong rèh anut kewala ||

6.
Kang katêmu pikir-mami |
kajaba karsanireko |
namung maklumira kang sinuwun |
wus ganjaranèki |
nèng paran ababrayan |
anakmas kang sinung coba ||

7.
Mokal kalêmpit ing galih |
lah ewadene samono |
manira tan malangi sakayun |
-nira ngong tutwuri |
Jèngrêsmi lon ngandika |
mring rayi sang Jayèngraga ||