Ki-demang.com : Centhini

Jilid 1 - Kaca : 183

54 Dhandhanggula

5.
Kang tartamtu kanggo nêm prakawis |

turus miwah dandananing omah |

kanggo dandanan prantine |

kanggo pêthan arcèku |

kanggo plangkan pangraras tuwin |

katunu kanêmira | kilating nêm iku |

têgêse lalidhah mangsa |

iya kanêm lona pêdhês wêrdinèki |

mla kêcut wêrdinira ||

6.
Tikta wêrdinira apan pait |

kyasa wêrdinira gurih ika |

dura pan asin têgêse |

sarkara wêrdinipun |

apan manis watêk nêm titi |

watak pitu winarna |

ardi wêrdi gunung |

kang urut pasisir iku |

mula dadi wawatak pitu de ardi |

isine pitung warna ||

7.
Watu guwa jurang padhas tuwin |

papancuran pèrèngan tuwuhan |

turangga de panganggone |

jaran iku pipitu |

kang rumuhun apan kêndhali |

apus lawan salebrak |

sanggawêdhinipun |

ambên camêthi pitunya |

giri wêrdi gunung gêdhe dene dadi |

pakandhanganing swara ||

8.
Rêsi têgêse pandhita sukci |

yèku ingkang nganggo kasucian |

pitung prakara etange |

katêmênan rumuhun |

lumuh ala lumuh nyidrani |

lumuh marang ruruba |

lawan tuhu lumuh |

marang ing pangalêmbana |

lumuh rêgêd pitune pan lumuh maring |

sabarang bêbèngèsan ||

9.
Angsa apan banyak wêrdinèki |

mula dadi pitu watêkira |

kagawa sugih swarane |

biksuka wêrdi lêmbu |

mila pitu watêkirèki |

dene ing kuna dadya |

tungganganing wiku |

aldaka sukuning arga |

dene darbe sasêbutan pitu nênggih |

punthuk ujung tunggangan ||

10.
Lambung tepong sisiku sukuning |

de himawan wêrdinira mega |

pucuking gunung dununge |

mula watak pipitu |

sangking kukus kapitu warni |

kukus adhêming kisma |

kukus tanêm tuwuh |

kukus pangobaring wrêksa |

kukus ingkang rêratêng lawan kukusing |

udalaning kang toya ||

11.
Kukus ingkang bêdhiyan myang sangking |

kukusing kang dupa jangkêp sapta |

sapta pandhita wêrdine |

agêming pandhitèku |

pan pipitu jajenggot cundrik |

kêthu jobah salendhang |

tlumpah têkênipun |

gora swara muni ika |

wardi swara uni agung akèh kaki |

apan pitung prakara ||

Jilid 1 - Kaca : 184

12.
Sangking suwaraning banyu bumi |

gêni angin balêdhèg lan udan |

sangking pakarti pitune |

swa kuda wêrdinipun |

jaran molah pitung prakawis |

nyongklang mêdhar adhean |

jojrok ngawalipun |

nyirig nyandêr pipitunya |

tungganganing gunung tumpakan rêrêdin |

ana pipitu warna ||

13.
Jaran kabirèn lêmbu palangki |

padhati jolang kisruki lawan |

bojadhi ganêp pitune |

de wiku ya pipitu |

yèku wiku kang nglakokkên ing |

pangawikan kasapta |

jaya kang rumuhun |

pindho aji pangasihan |

katêlune aji panglimunan bangkit |

pat aji tatakrama ||

14.
Kalimane pamawasan aji |

kanêm aji etang pêpetangan |

sapta ji panglêrêbane |

sampêt watêk pipitu |

watêk wolu mangkya winarni |

bubukanira naga |

wêrdi ula agung |

mula dadya wolu watak |

derbe panguwasa wolung warni |

nyêmbur nyakot amolah ||

15.
Mulêt rosa urip (ng)gon kakalih |

anglungsungi wolu bisa gêsang |

saka lênga nèng pêthite |

panagan etangipun |

pasawêran wolung (ng)gon nênggih |

naga taun myang naga |

jatingarangipun |

naga wulan lawan nagan |

pasangaran naga larangan lan malih |

kanang naga pangkalan ||

16.
Naga dina pasaran mungkasi |

de salira ya slira mênyawak |

apan wolu pangwasane |

bisa ngambah ing banyu |

ngambah marang dharatan bangkit |

mènèk myang ngêrong ika |

mring nastapa ayun |

anglungsungi myang yuwana |

kawolune riringa mring bangsanèki |

mangkya basu wêrdinya ||

17.
Apan têkèk mulane dumadi |

watak wolu darbe panguwasa |

wowolu iki cacahe |

panglêngkêtaning suku |

kinajrihan ing bangsanèki |

tyas sabar myang ngumara |

sarèh tindakipun |

sarana atine kêna |

kanggo jampi wong cêkèk tan nggarapsari |

darbe panawa wisa ||

18.
Kawolune bisa anglungsungi |

mangkya tanu bunglon wêrdinira |

bangkit wor wolung warnane |

bang irêng kuning pingul |

ijo biru bêlawu tuwin |

wungu jangkêping astha |

murti wêrdinipun |

cêcak de darbe pangwasa |

wolung warna panglèngkètan kang rumiyin |

bisa mênèk puliyan ||

Jilid 1 - Kaca : 185

19.
Ayuwana sarana myang kêsit |

bisa mogêl nglungsungi isthanya |

mangkya kunjara wêrdine |

gêdhong panggonan ngukum |

duking kuna janma kang tampi |

ukuman wawangênnya |

wolung dina amung |

yèn dosa ros wolung wulan |

mangkya gajah ya gajah kang nèng wanadri |

dwipangga gajah ingkang ||

20.
Tinitiyan ing sri narapati |

parabote ana wolung warna |

papaès kalung slebrake |

ambên êcis ranteku |

pacancangan kawolu srati |

èsthi gajah ginawa |

midhang wêrdinipun |

samadya gajah nèng marga |

de manggala gajah panungguling jurit |

dwipara gajah ingkang ||

21.
Binêkta ring cangkrama kakaring |

de bujangga ula gêdhe ika |

padha naga lan kwasane |

bramana wolu iku |

duk kunane ing tanah Jawi |

kambah dening brêmana |

wowolu kèhipun |

pranataning Ajisaka |

kinèn amumulang kadibyan sakalir |

miturut Asthabrata ||

22.
Liman gajah nèng wantilan yêkti |

sarta ula sami lawan naga |

ula wolu pangwasane |

sakèhing gajah mau |

padha wolu watêkirèki |

dhingin têbih sanggama |

wangi kopèkipun |

lwan na sarosa pramana |

ambêg sura kapitu sugih mangrêti |

astha sugih bêndana ||

23.
Nahên watêk sanga kang winarni |

trustha wêrdi êlènging sanjata |

trusthi êlèng tulupane |

muka rai puniku |

de gapura lawanging aji |

wiwara sakèthèngnya |

dwara lawangipun |

omah tanapi pomahan |

lawang mau cinêngkal kapara sami |

apan sangang bageyan ||

24.
Dene nanda lènging kodhok nênggih |

wilasita wêrdi lènging kombang |

guwa lèng samun wêrdine |

rago wêrdi lèng suwung |

gatra wêrdi êlènging gangsir |

lèng wêrdi lènging ula |

rong wêrdi lèng yuyu |

song wêrdi êlènging landhak |

de têrusan wêrdi lèng têmbusan yêkti |

yèku angka wêrdinya ||

25.
Wiwilangan sanga têlasnèki |

de babahan wêrdi lèng durjana |

hawa sasanga wêrdine |

hawaning badan èstu |

pan sasanga kathahirèki |

dadi piridanira |

watêk sanga mau |

muhung saka babolongan |

awit palawanganing badan kèhnèki |

apan ana sasanga ||

Jilid 1 - Kaca : 186

26.
Irung sami lèng tulupan bêdhil |

kang maripat sasamining muka |

dene cangkêm ngibarate |

lawangira sang ratu |

ing talingan ngibaratnèki |

lawang sakèthèng ika |

palawanganipun |

ngibarat lawanging omah |

gurung iku ngibarat lawang guwèki |

ing dubur lawang sona ||

27.
De sadaya ronging kewan aming |

mirid pangêronging sangking mangsa |

kasanga jênêk nèng ronge |

wilangan angka iku |

amung sanga sadasanèki |

ing sagolongan êdas |

wujudipun ênul |

mungguh babahan jinarwan |

lèng durjana kêrêpe lèng manungsèki |

têbusan hawa sanga ||

28.
Nahên watak sapuluh mungkasi |

boma wêrdi sukêt mati ika |

sonya wêrdi suwung mangke |

gagana wêrdi suwung |

de barakan wêrdinirèki |

ya iku lamat-lamat |

adoh jarwa tuhu |

ing langit wêrdi ngawiyat |

de ana tan ora ana wêrdinèki |

windu duk jaman kuna ||

29.
Ana windu sapuluh winilis |

ingaranan kang windu Sangkala |

sapuluh warna umure |

Tirta lan Marutèku |

myang Pranala lan Pratalèki |

Baya Byantara Manta |

Kartala puniku |

kasanga windu Suribta |

de ganêpe sapuluh pan dènarani |

ring kang windu Gurita ||

30.
Anèng wiyat anane kang langit |

pan sadaya srêngenge rêmbulan |

lintang kalawan megane |

kilat mêndhung galudhug |

angin udan kuwung mungkasi |

yaiku ananing kana |

wujut pamyarsèku |

kang katon lan kapiyarsa |

saka donya gantya ingkang widik-widik |

wrêdine samar-samar ||

31.
Malêtik mancurat wêrdinèki |

sirna wêrdinira apan ilang |

ngakasa ta wujud rêke |

de sagunging das iku |

ingkang ilang wêrdinirèki |

walang wêrdi mauwal |

de kos wêrdi suwung |

watak sapuluh wus jarwa |

mungguh watak sapuluh jupukanèki |

doh samar suwung lamat ||

Jilid 1 - Kaca : 187

32.
Ilang dhuwur kang awit kapirit |

saka jroning kaluwênge êdas | èstu tan ana wujude |

dadya buwêng saèstu |

apan suwung karêpanèki |

Candragêni wus tamat |

lan kudu sumurup |

kawining Sangkala ika |

apan seos lawan bangsa têmbung Kawi |

kalawan têmbung Kawya ||

33.
Rupa warna wêrdinira sami |

yèn Sangkala rupa juga watak |

warna sakawan watêke |

ningali uningèku |

yèn ing Kawi wêrdinya sami |

nanging Kawi-sangkala |

ningali puniku | angloro wawatêkira |

yèn uninga titiga watêkirèki | utawa suta yoga ||

34.
Yèn ing Kawi padha wêrdi siwi |

yèn Sangkala iku iya beda |

suta watak siji têke |

de yoga watak catur |

iya iku bedanirèki |

Kawi-sangkala lawan |

têmbung Kawi lugu |

mung samono gadukingwang |

angluluri korasan inguni-nguni |

kang sinung ling manêmbah ||

55 Asmaradana

1.
Kasmaran radyan miyarsi |

gancaring Kawi-sangkala |

Ajar Suganda nabda lon |

kulup nyatakakên tanggal |

awit tanggal sapisan |

tumêkane têlung puluh |

kang bêcik lawan kang ala ||

2.
Kang sarta wênginirèki |

lawan arane kang dina |

lothung mung kinarya prabot |

sakawit tanggal sapisan |

ingaran dina Kuda |

bêcik sabarang karyèku |

karana Allah Tanggala ||

3.
Andadèkkên Kangjêng Nabi |

Adam lan Nabi Muhkamat |

ing dina iku dadine |

mangka lamun ana pêrang |

yèn narajang raharja |

tinrajang ala kalangkung |

kalamun ana pawarta ||

4.
Warta bêcik iku yêkti |

linyok lamun warta ala |

bocah lair bêcik yêktos |

wong nandhang roga glis waras |

abuburu glis angsal |

tanggal kaping kalih iku |

ingaranan dina Kidang ||

5.
Prayoga sabarang kardi |

karana Allah Tangala |

(n)dadèkkên Babu Kawane |

wong laki rabi raharja |

tanggal tri dina Macan |

ala sabarang karyèku |

karana Jêng Nabi Adam ||

6.
Lan garwa (m)babuka wadi |

tinurunkên sangking swarga |

ping pat ari Kucing ranne |

sabarang karya prayoga |

karana Gusti Allah |

andadèkkên Abil iku |

tanggale kang kaping lima ||

Jilid 1 - Kaca : 188

7.
ngaranan dina Sapi |

dinèku sabarang karya |

ala karana Hyang Manon |

andadèkkên Kabil ika |

kaping nêm ingaranan |

ing dina Kêbo puniku |

sabarang karya prayoga ||

8.
Yèn ana wong nandhang sakit |

sayêkti yèn gêlis waras |

de tanggal kaping pitune |

dina Tikus ingaranan |

barang karya prayoga |

tanggale kang kaping wolu |

dina Lêmbing ingaranan ||

9.
Sabarang karya prayoga |

karana Allah Tangala |

dina iku (n)dadèkake |

ing Nabi Nuh minulya |

nanging lulungan ala |

lamun anglurug prang pupuh |

sayêkti yèn katiwasan ||

10.
Tanggal ping sanga winarni |

dina Asu ingaranan |

ala ing sabarang gawe |

tanggale kaping sadasa |

dina Naga ingaran |

bêcik sabarang karyèku |

anênandur myang dêdagang ||

11.
Laki rabi iya bêcik |

tanggale kaping sawêlas |

ingarannan dina Kêmbang |

sabarang karya prayoga |

tanggale kaping rolas |

dina Mayang arannipun |

adol tuku kang prayoga ||

12.
Tanggal triwlas dènaranni |

dina Gajah barang karya |

nora nana prayogane |

ping patbêlas dina Singa |

bêcik sabarang karya |

karana Allah Kang Agung |

andadèkakên suwarga ||

13.
Loh-kalam myang Aras-kursi |

tanggale kaping limalas |

ing dina Iwak aranne |

sabarang karya prayoga |

karana Maha Mulya |

andadèkkên Nabi Yusup |

tanggale kaping nêmbêlas ||

14.
Dina Malam dènarani |

ing sabarang karya ala |

karana iku Hyang Manon |

angrusak sakèhing umat |

-ing Nabi Lud samana |

tanggal ping pitulas iku |

dina Ulung ingarannan ||

15.
Sabarang karya prayogi |

ambuburu nuli angsal |

karana iku Hyang Manon |

andadèkkên Nabi Musa |

lan Nabi Yakub ika |

tanggal ping wolulasipun |

ingaran dina Kalapa ||

16.
Ing sabarang karya bêcik |

karana Allah Tangala |

(n)dadèkkên wulan srêngenge |

kalawan lêng Nabi Ngisa |

lan manggihkên andika |

Nabi Yakub lan kang sunu |

Jêng Nabi Yusup minulya ||

17.
Ping sangalas dènaranni |

dina Banthèng barang karya |

prayoga yèn warta awon |

mêsthi têmên yèn pawarta |

bêcik sayêkti dora |

yèn prang tinarajang unggul |

yèn nrajang ala kasoran ||

Jilid 1 - Kaca : 189

18.
Ping rongpuluh dènaranni |

dina Hantu barang karya |

prayoga lamun prang pupoh |

nora mênang nora kalah |

yèn warta bêcik nyata |

tanggale kaping salikur |

dina Arêng ingarannan ||

19.
Ala sabarang pakarti |

ping rolikur dina Urang

| bêcik ing sabarang gawe |

amung yèn lulungan têbah |

iku nora prayoga |

watak tan têkan ing purug |

kaping têlulikur tanggal ||

20.
Dina Ula-sagarèki |

sabarang karya prayoga |

kaping patlikur tanggale |

dina Pare arannira |

kalangkung dening ala |

karana Hyang Maha Luhur |

andadèkkên Pirngon Raja ||

21.
Lawan Namrut Narapati |

lamun ana rare mêdal |

iku bangêt durakane |

mring bapa tanapi biyung |

kaping salawe tanggal |

dina Pandhe arannipun |

ala ing sabarang karya ||

22.
Krana naas agêng yêkti |

kaping nênêmlikur tanggal |

ala ing sabarang gawe |

krana umat Nabi padha |

mati ana bangawan |

tanggal kaping pitulikur |

ingarannan dina Ula ||

23.
Bêcik ing sabarang kardi |

karana Hyang Maha Nasa |

anurunkên rahmat gêdhe |

mring kawulanya sadaya |

rare lair prayoga |

bêkti marang mring Hyang Agung |

kaping wolulikur tanggal ||

24.
Ingarannan dina Pari |

bêcik ing sabarang karya |

ping sangalikur tanggale |

dina Ulêr ingarannan |

ing dina iku ala |

pungkasan ping têlung puluh |

ingarannan dina Sada ||

25.
Yèn lulungan tan prayogi |

ananandur ala uga |

amung tuku lawan adol |

pan iku ingkang prayoga |

tamat wataking tanggal |

ngluluri tutur karuhun |

têmên orane sumangga ||

26.
Rahadyan umatur aris |

sarèhning sampun kapacak |

nèng jilidan saèstune |

tartamtu kathah yakinnya |

malèsèt ing sandhungan |

yèn narajang awon lamun |

tiwas mung dadya tutuhan ||

27.
Cinarita ngantya lami |

rahadyan anèng Mandhala |

-wangi iya Gunung Gêdhe |

kasok sihe sang Suganda |

wus katon ngèlmunira |

lair batin tan na kantun |

gêmêt tinampèn rahadyan ||

28.
Anuju ing sajuga ri |

rahadyan tandya pamitan |

dènnyarsa (n)dumugèkake |

ing lampah arsa tumingal |

patilasan kadhatyan |

nagri Pajajaran dangu |

mangkya ing Bogor karannya ||

Jilid 1 - Kaca : 190

29.
Suku ardi Salak wukir |

Ajar Suganda ngandika |

kapasang-yogya aranne |

dina iki ping pitulas |

sabarang karya harja |

ujum ramale pakantuk |

datan ana kasangsaya ||

30.
Payo kulup mupung enjing |

ingsun kang atêdah marga |

radyan (n)dhêku matur alon |

kalangkung panuwun kula |

de kaparêng umentar |

têdah marga kang pakantuk |

wus samêkta nulya bidhal ||

31.
Datan sandeya ing margi |

eca dènnya alalampah |

sarwi ginêm ngèlmi raos |

tan cinatur laminira |

dènnira anèng marga |

wus prapta ing Gandhok dhusun |

Ajar Suganda ngandika ||

32.
Kaki lilanana mami |

wangsul marang ing ngasrama |

iki wus prapta ing Gandhok |

wus cakêt lan Pajajaran |

sira ngalor ngulonna |

sandika radyan umatur |

muhung pangèstu paduka ||

33.
Iya kulup dak idèni |

apa ing sakajatira |

atus ing pangandikane |

ungkur-ungkuran ing lampah |

radyan myang Gathuk Gathak |

ing dhusun Gandhok kapungkur |

praptèng Bogor patilasan ||

34.
Sêngsêming tyas umiyat ing |

tatanêman tumaruna |

kathah kang nêdhêng uwohe |

wênês ijo amardapa |

tangèh ingkang mangarang |

sadhengah tinanêm subur |

wowohan myang sêsêkaran ||

35.
Hawanya srêp sawatawis |

karya têntrêming sarira |

tamtu jawah sabên sore |

wit Luhur tumêkèng Ngasar |

têrang sadalu pisan |

kathah sumbêr umbul mancur |

mimbuhi sêngsêming driya ||

36.
Wanci Luhur radyan prapti |

satêngahing kang pagagan |

tumalêthok garimise |

radyan ngandika mring Gathak |

sarèhning ayun jawah |

prayogane padha ngaub |

mring gubug amrih sarkara ||

56 Dhandhanggula

1.
Praptèng gubug Radyan Jayèngrêsmi |

Gathak Gathuk nèng wingking tan têbah |

wau kang nèng jro gubuge |

lurahing Bogor dhusun |

wus awrêddha gundhul kalimis |

gumbala capang pêthak |

jêjenggot pinatut |

clana gadhung bênting sinjang |

sarung bugis dhêsthar bathik lagu nagri |

Bandhung tanah Pasundhan ||

Jilid 1 - Kaca : 191

2.
Têkên panjang tunggul ngandhap nginggil |

tanpa baju kagyat duk umiyat |

ing sapraptanira radèn |

sung bagya gupuh-gupuh |

katambêtan kang lagya prapti |

pun paman nilakrama |

ing pundi nak bagus |

miwah sintên kang sinambat |

atanapi ingkang sinêdyèng panggalih |

radyan alon ngandika ||

3.
Kula saking karajan ing Giri |

talatahing tanah Surapringga |

Jawi-wetan pungkasane |

dene ta nama ulun |

Jayèngrêsmi satuhu pêkir |

dwi rencang Gathak Gathuk |

mênggah sêdyaulun |

badhe dhumatêng ing Karang |

prêlu mampir ing Bogor ayun udani |

tilase kang kadhatyan ||

4.
Manthuk-manthuk sang minta pawarti |

Jayèngrêsmi aris atatanya |

kang pinanggyan lagi nêmbe |

sintên kêkasihipun |

amangsuli sabdanya aris |

Ki Wargapati kula |

kapalaning wuwus |

inggih ing Bogor punika |

langkung têbih Giri praptanipun ngriki |

amangka lampah dharat ||

5.
Pan ing pundi ingkang dènmargani |

kongsi sagêt prapta dhepok kula |

langkung gawat saturute |

lwir ing pakèwêtipun |

rêdirêdi kang kathah singit |

jro jurang-jurang guwa |

kèh rêncananipun |

sarpa gung banaspati ka |

kayu-kayu arungkut kèh ori rumpil |

singa warak andaka ||

6.
Ingkang sami angadhangi margi |

mongira samya krura mamangsa |

sêsêngkan jurang pèrènge |

watu-watu alunyu |

tur tumawing miring anggawing |

tan kêna ingancikan |

watune gumlundhung |

têla-têla isi ula |

kidêggana pinggire anyêmbur sami |

ulanya galak-galak ||

7.
Saking pundi gènnira lumaris |

wontên kêdhik kang ragi warata |

tan kobêr anggung godhane |

ingkang murungkên laku |

tanpa wilis mawarni-warni |

siluk-siluk pinggirnya |

jurang lunyu-lunyu |

yèn gocèkana witwitan |

wit-witane anggawing tur mawa êri |

êrine mawi upas ||

Jilid 1 - Kaca : 192

8.
Witing kayu pinggir parang curi |

yèn cinandhak witte pol kewala |

padhas landhêp ngatut bae |

tumibèng jurang iku |

sarpa singa lajêng nampèni |

liyanipun anak mas |

ing têngah tan tutug |

tangèh ing ngriki praptaa |

ulun sampun anjajah ing ardi-ardi |

wêgah nora kêconggah ||

9.
Kunêng lingnya Kyai Wargapati |

radyan mèsêm alon angandika |

dhuh paman ing saèstune |

gampang kalawan ewuh |

apan wontên ingkang akardi |

yèn purunna ing gampang |

ajriha ing kewuh |

sabarang botên tumêka |

yèn antêpan gampang ewuh dados tunggil |

ing purwa boya nana ||

10.
Gèdhèg-gèdhèg Kyai Wargapati |

ngunandika sajroning wardaya |

satuhu wong luwih kiye |

nayana sumèh mancur |

wicarane arum patitis |

wacana anurraga |

aris aturipun | dhuh kang sinung kanugrahan |

kaparênga mampir dhatêng wisma mami |

ing Bogor kang katingal ||

11.
Lah saiba sukaning tyasmami |

miwah sanggyaning kang kulawarga |

lir manggih sotya sagênthong |

nak anggèr karsanipun |

têmbe ulun ingkang umiring |

rahadyan tan lênggana |

mandhap saking gubug |

Ki Warga lumakyèng ngarsa |

mawa têkên kathiplakira cinangking |

dupi prapta ing wisma ||

12.
Atêngara kênthongan tinitir |

kulawarga jalu èstri prapta |

(ng)gili tan ana kêndhate |

uning yèn ana tamu |

samya bikut (ng)gêlar-(ng)gêlari |

pawèstri olah-olah |

sadhiya susuguh |

radyan sampun ingaturan |

lênggah salu linèmèkan glaran pasir |

iyasan ing Palembang ||

13.
Gathak Gathuk wus dènancarani |

Kyai Warga matur mring rahadyan |

ingkang sakeca nak anggèr |

wusnya matur gya mundur |

paparentah marang ing batih |

ajuning kang sugata |

wus lumadyèng ngayun |

gantya sês myang wedang kahwa |

nyanyamikan gêndhis siwalan manjêni |

Ki Warga lon turira ||

14.
Cumanthaka pun bapa ngaturi |

pasugata sumangga kinarsan |

lah ngriku ge sawontêne |

Gathak Gathuk abikut |

wusing nginum dhahar nyanyamik |

amung ngecani ing tyas |

anulya kinukut |

lumados sugata dhahar |

liwêt gaga wajar liwêt tambra anyir |

bêbacêm ulam tambra ||

Jilid 1 - Kaca : 193

15.
Lêmêng tambra gèsèk tambra asin |

kolak tambra asêm-asêm tambra |

tigan tambra tambra dènpès |

acar tambra myang êtum |

tambra gêcok tambra dènasin |

êtim gorèngan tambra |

abon age sêmur |

opor sami ulam tambra |

sambêl gorèng tambra tambra urip-urip |

sambêl ulêg lalaban ||

16.
Marik-marik tinata nèng ngarsi |

wus rumanti Ki Warga turira |

pun bapa atur dhahare |

sakawontênanipun |

radyan (n)dhêku nulya awanting |

Bismillah lêkas dhahar |

têlas gangsal tanjung |

kalawan asinan tambra |

udakara têlas mung sajênthik miring |

atop ambal-ambalan ||

17.
Kyai Wargapati tansah nglirik |

ngandikèng tyas baya wus alama |

sang luhung (ng)gonne tan (ng)gape |

ing boja miwah minum |

nora saka ewuhirèki |

rupane rada nyêngka |

saka rahab mring sun |

ambêng nulya cinarikan |

wus tinata anèng ngarsane abdi dwi |

anulya ingancaran ||

18.
Wawi anak sami awawanting |

sampun mawi taha-taha ing tyas |

di kaya wismanta dhewe |

Gathak Gathuk anuwun |

inggih sampun awalangati |

tan rikuh-rikuh kula |

wus bukti ngathêkul |

Gathuk aris atatanya |

lah-olahan datan wontên saliyaning |

sadaya ulam tambra ||

19.
Kula pancèn karêm ulam niki |

Wargapati lingira (ng)gih anak |

amung iku ingkang jathok |

ingah-ingahanulun |

blumbang-blumbang sadaya isi |

tan lyan ulam tambra |

gurih gêmpi êmpuk |

Gathak Gathuk dènnya nadhah |

wus dumugi nulya ingundurkên aglis |

akiring waktu Ngasar ||

20.
Kyai Warga parentah mring dasih |

angrêsiki langgar myang padasan |

wus rumanti sadayane |

umatur ring sang luhung |

bilih karsa wêkdal Ngasari |

ing langgar wus sadhiya |

radyan linggar gupuh |

samya ngambil toya kadas |

Gathuk adan wusing sunat dènkamati |

gya pêrlu waktu Ngasar ||

21.
Wus paragad dènnira Ngasari |

Jayèngrêsmi alon angandika |

paman lamun marêngake |

kula pan botên wangsul |

dhatêng panti eca nèng ngriki |

Ki Warga aturira |

kalangkung panuju |

datan wontên sehosira |

gya parentah mring dasih kinèn ngusungi |

dhaharan pangunjukan ||

Jilid 1 - Kaca : 194

22.
Glaran pasir lêmpir ulês putih |

wus pinrênah dhaharan tinata |

Ki Warga tansèng ngarsane |

cakêt lan Gathak Gathuk |

Gathuk tanya mring Wargapati |

dhuh Kyai anglêpatna |

sagunging babêndu |

ulun nyuwun sasêrêpan |

sampun pintên yuswa paduka Kiyai |

dene ta maksih kiyat ||

23.
Anak êmpun sangang dasa kalih |

Gathak njingklak wathah tuhu wrêddha |

têka taksih kadi anèm | punapi saratipun |

Kyai Warga ngandika manis |

datan mawi isarat |

amung sabên tangsu |

anglampahi puji-dina |

têka mangke lir lampahe toya mili |

pancèn agêng sawabnya ||

24.
Gathak Gathuk sarêng aturnèki |

nuhun Kyai ulun ngalab barkah |

supadi kadi slirane |

pinarêng panjang umur |

sênêng têntrêm jangkêp ngaurip |

winantu karaharjan |

salaminya hidhup |

Ki Warga aris ngandika |

inggih anak makatên pujinirèki |

kalawan lampahira ||

25.
Gathak Gathuk gya sami nyêlaki |

mêdhar sabda ingkang pujidina |

ping pitu pan sanès-sanès |

inggih ingkang rumuhun |

dina Jumungah lampahing Nabi |

Rosullolah salalu | hi wasalam iku |

mapan tan adhahar sêga |

ing sadalu sadina pujinirèki |

ya kapiya muninya ||

26.
Winical ping satus tiga nênggih |

ing sadalu sawabe pan angsal |

kang nugrahaning Hyang mangke |

ping kalih dina Saptu |

Sayidina Ngusman (n)darbèni |

tan sare lampahira |

sadintên sadalu |

puji: ya patah ya rajak |

winaca ping satus titiga sawêngi |

sawabe ingajrihan ||

27.
Dening mahluk kabèh kang kaping tri |

dina Akat ingkang darbe lampah |

pan Sayidina Ngumare |

ing sadintên sadalu |

tan anginang pujinirèki |

ya kayu ya kayuma |

angsal kaping satus |

têtiga sadalunira |

sawabe rahayu saumurirèki |

kaping pat Isnèn dina ||

28.
Kang lampah Nabi Ngisa puniki |

ngalahisalam tan dhahar ulam |

ing sadina sawêngine |

ya rahman ya rahkimu |

pujinira satus sawêngi |

mapan punjul titiga |

sawabe jinurung |

ing Allah sakarsanira |

kaping lima dina Salasa darbèni |

kang lampah Abubakar ||

Jilid 1 - Kaca : 195

29.
Tan adhahar tan nginum sawêngi |

lan sadina puji subkana ma |

-likil kudus wacanane |

ping satus lan têtêlu |

ing sadalu sawabe ugi |

sinihan dening Allah |

kaping nênêmipun |

dina Arbo ingkang lampah |

Nabi Brahim wa ngalèhi wa salami |

pan nora dhahar uyah ||

30.
Iya sadina lawan sawêngi |

puji: subkanna maliki khahar |

ping satus têlu wacane |

sawêngi sawabipun |

ingapura dosane nênggih |

dening Allah Tangala |

kaping pitunipun |

dina Kêmis ingkang lampah |

Sayit Ngali tan ngunjuk toya saratri |

iya lawan sasiyang ||

31.
Pujinipun: ya kabiru malih |

ya mutangal ping satus winaca |

lawan titiga langkunge |

sadalu sawabipun |

sinung kuwat sabarang kardi |

mring Allahu Tangala |

puji-dina iku |

sapa wonge nglampahana |

tinarima ngamale mring Hyang Linuwih |

salamêt dunya kerat ||

32.
Gathak Gathuk matur sru kapundhi |

wanci Mahrib suruping baskara |

wus ngalumpuk sadayane |

santri alit myang agung |

samya ngambil toya astuti |

mring langgar maca slawat |

swaranya gumuruh |

tan pantara ingadanan |

samya sunat bakda nulya dènkamati |

gya Mahribbi sadaya ||

33.
Jayèngrêsmi ingkang angimami |

swara arum buntas titih cêtha |

Mahrib tumêkèng Ngisane |

paragading kang wêktu |

pupujian angalik-alik |

donga matumpa-tumpa |

ingaminan guyub |

sawusira bakda Ngisa |

para santri tumurun saking ing masjid |

kang kantun amung ingkang ||

34.
Angladosi miwah Wargapati |

datan mantuk eca pinarakan |

nèng masjid lawan tamune |

Wargapati umatur |

dhuh nak anggèr bilih marêngi |

mugi kaparêngana |

pun bapa yun wêruh |

gancare ingkang winastan |

dahru-jaman punapa sampun nyêlaki |

punapa taksih lama ||

35.
Jayèngrêsmi awacana manis |

ingkang winastanan dahru-jaman |

walahualam dhawuhe |

yèn mangkya kintên-ulun |

dèrèng mangsa anitik saking |

kawontênane janma |

praja dhusun |

tanapi pasisir arga |

taksih sami tan ana ngambah panitik |

kasmaran kapirêngna ||

Jilid 1 - Kaca : 196

57 Asmaradana

1.
Andikanira (n)Jêng Nabi |

dhatêng kang para sakabat |

hèh sakabatingsun kabèh |

ing benjang sapungkuringwang |

ana mangsa satunggal |

kang padha mênangi besuk |

ing mangsa dahuru jaman ||

2.
Pratandhane kiyamatti |

tur angrusak ing agama |

ing sakèhing umatingong |

Bagendha Ngali tur sêmbah |

amba inggih punapa |

mêningi jaman dahuru |

nayakaningrat ngandika ||

3.
Tan ana ingkang mêningi |

sarupaning sabatingwang |

Sayid Ngali alon ture |

amba anglindhung ing tuwan |

Nabi malih ngandika |

ya sakèhing sabatingsun |

padha sira piyarsakna ||

4.
Yèn prapta ing jaman akir |

sakèhe umat binagya |

pan amung saduman bae |

kang pinasthi anèng swarga |

pinara pitungdasa |

pinasthi narakanipun |

tur padha sinungan lanat ||

5.
Kang ana sawarga benjing |

kang anut agama Islam |

pan lilima pikukuhe |

sadat salat lawan siyam |

jakat kalawan pitrah |

munggah kaji limanipun |

iku marga kang sampurna ||

6.
Kang ora nut marga mami |

iku dudu umatingwang |

apan akèh têtêngêre |

ing mangsa dahuru jaman |

ana rupa pandhita |

miwah ta panganggonipun |

kadya tuhuning pandhita ||

7.
Pangucape Nabi Wali |

kang ginawe pasikêpan |

tur tan ana kayêktène |

amung rarasan kewala |

tan arsa angibadah |

angaku edan mring ngèlmu |

ngaku sampurnèng makripat ||

8.
Wontên angaku wong singgih |

anuwalani (n)Jêng Duta |

aru-ara pangucape |

tandhane sinungan lanat |

dening Hyang Maha Mulya |

iku karanne tan emut | kinarya isi naraka ||

9.
Tuwas sêmbahyangirèki |

tan dadi wangsiting tingal |

hura-huru wicarane |

wong wadon ginawe sabat |

tur ngaku sinêrahan |

isining jagat sawêgung |

ngidhêpa maring rèhingwang ||

Jilid 1 - Kaca : 197

10.
Amangana turu iki |

padha lawan asêmbahyang |

mapan tan ana bedane |

kabèh-kabèh padha lampah |

bêcik kalawan ala |

nora nana bedanipun |

pan uwis pangawak Suksma ||

11.
Kang pinangan nora milih |

kalal karam iya doyan |

sajêng inum-inumanne |

wêtênge kang pinangeran |

miwah ta wong ajina |

nora nana bahyanipun |

mapan wus awas ing tingal ||

12.
Kang suci kalawan najis |

iku nora na bedanya |

bumi sona padha bae |

datan miyatani sira |

tunggal pinangkanira |

sona tan lawan sinêrtu |

pan wus pangawak sagara ||

13.
Sakathahe mati singgih |

sasambêleyan Hyang Suksma |

pan nora nana paene |

wênang panganên dènnira |

iku ngrusak agama |

jajallanat saminipun |

yogya sira singgahana ||

14.
Kang sawênèh polahnèki |

apêksa edan-edanan |

sarta dènrusak ragane |

panganggone tatambalan |

polahe lir wong edan |

tingkahe kaya wong liwung |

kulambi walulang macan ||

15.
Sapolahe nora yêkti |

mindha wong brangta Pangeran |

kang kadi wawijangane |

sampurnane makripatnya |

iku kang dadi wêjang |

tan wêruh yèn dadi kupur |

iku angrusak agama ||

16.
Kalampahan mangsa iki |

wong jail kaya pandhita |

wong ngalim kadya wong bodho |

bênêr dadi luputira |

wong ina dadi mulya |

mulya dadi inanipun |

wong sugih dadi kasihan ||

17.
Wong kasihan lir wong sugih |

raja dènanggêp kawula |

abdi lir raja anggêpe

| desa gêng dadi dhukuhan |

dhukuh dadi nagara |

akathah dêlajadipun |

ing mangsa dahuru jaman ||

18.
Ing mangsa mangke puniki |

akathah wong asikara |

lanang wadon dèn-tung gawe |

suale kang dipun ulah |

ginawe babantahan |

apêksa wirangi ngèlmu |

ujare brangti Pangeran ||

19.
Kang durung dipun kawruhi |

iku kang dènkarya sual |

aling-alingan tatakon |

wirang lamun (ng)guguruwa |

tansah angamandaka |

ora ana di pangèstu |

ngèlmune kang winicara ||

20.
Kang sêtêngah ngèlmunèki |

dèn sambang-rapêt kewala |

dan athik lawan budine |

rumangsa yèn wis kabuka |

pinatut lan micara |

nora na dadi pangèstu |

amuhung bisa rarasan ||

Jilid 1 - Kaca : 198

21.
Kang sawênèh paksa sidik |

kaya wong ngarip lampahnya |

ambêciki ing lungguhe |

darapon katonna lumya |

lumaku dèn alêmma |

angêgungakên ing laku |

nèng sangarêpaning kathah ||

22.
Yèn asêpi nora milih |

kalal karam dipunpangan |

suci najis dipunangge |

urate nora karêksa |

yèn anèng pasamuwan |

kaya wong wirangi tuhu |

dening karya masalahan ||

23.
Kang sawênèh ngèlmunèki |

dipun simpêni kewala |

sami dèn wruhana mangke |

eca dènnya ngambil kasap |

kang anggung dipun ulah |

milane asimpên ngèlmu |

sawadinipun wêruha ||

24.
Ana wong kang amadoni |

api-api nora bisa |

iku amrih duduning wong |

lungsène angamandaka |

yèn mêtu ujarira |

anuli dèntutuh tuhu |

angungkurakên kewala ||

25.
Wênèh wong kang nora pilih |

kalal karam dipun pangan |

lwir wong edan sasolahe |

alênggah anèng pawuhan |

sapinggiring dadalan |

iku pangambilannipun |

amrih kuncara ing kathah ||

26.
Akathah ngèlmu tan yêkti |

ing mangsa dahuru jaman |

wong angambil ngèlmu rêke |

akèh ginawe ampungan |

yèn kêsusahan manah |

kadya wong birai tulus |

yèn sampun suka tan ketang ||

27.
Kang mukmin tan ana kari |

kantun namane kewala |

miwah ingkang Islam kabèh |

kari tandhane kewala |

miwah kang ngaji Kur'an |

akèh kêtungkul ing laku |

ciptane madhêp ing liyan ||

28.
Lumaku ingalêm pingging |

kang minangka gamanira |

êmas picis iku rêke |

wêtênge dadi panutan |

kêtungkul dening boja |

dahat kalindhih ing tutur |

tan pêgat madhêp ing dunya ||

29.
Suwiji tan ana kari |

kang umilih kabêcikan |

miwah kang maksiyat mangke |

tan parikudu cinêgah |

ratunya kadya macan |

kadi singa ki pangulu |

munapèk lir asu alas ||

30.
Wong pêkir miskin lir kambing |

datan bisa amimitran |

lwur paksi nèng kurungane |

dene macan lawan singa |

miwah kang asu alas |

angidêri marang wêdhus |

tan angsal mangane mentar ||

Jilid 1 - Kaca : 199

31.
Tamat paman kang pawarti |

ing mangsa dahuru jaman |

Ki Wargapati turnya lon |

langkung pamundhi kawula |

ing pangandika radyan |

wus manjing ing waktu Subuh |

samya ngambil toya kadas ||

32.
Gathak adan ngalik-alik |

nulya waktu Subuh samya |

rahadyan dadya imame |

bakda pupujiyan rahab |

donga matumpa-tumpa |

ingkang amin sêsêg sayuk |

Hyang Bagaspati kawuryan ||

33.
Nyunari sèsining bumi |

rahadyan aris ngandika |

ingkang agung aksamane |

ulun ayun (n)dumugèkna |

ing lampah mupung enjang |

adrênging tyas ayun wêruh |

patilasaning kadhatyan ||

34.
Pajajaran duking nguni |

Ki Warga aris turira |

pun bibi ayun cacaos |

sarapan enjing-enjingan |

rahadyan ris ngandika |

sangêt ing panrimah ulun |

sampun mawi susah-susah ||

35.
(m)Bujêng lampah mupung enjing |

Ki Warga (n)dhêku sumangga |

sakarsa ulun andhèrèk |

wus linggar saking ing langgar |

Ki Warga tansèng ngarsa |

datan kawarta ing ênu |

wus prapta ing patilasan ||

36.
Kraton Pajajaran nagri |

rahadyan miyat balumbang |

wiyar awêning toyane |

binatur ing sela krêsna |

ingukir sasêkaran | dahat kacaryan sang bagus |

Gathak Gathuk tan saranta ||

37.
Gya anggêbyur rarya kalih |

lulumban anèng balumbang |

Ki Wargapati ature |

punika kang patilasan |

kang kantun mung balumbang |

mangkya tumut Comas dhusun |

blumbang agung paedahnya ||

38.
Criyosipun tiyang ngriki |

yèn èstri datan wêwêka |

jalêr èstri samya ciblon |

sabên ari ingkang malang |

enggale kaping tiga |

laminipun kaping pitu |

tamtu lajêng darbe suta ||

39.
Sela satêpining bèji |

ingkang (m)bladêr borèh sêkar |

punika apan pupundhèn |

dipunmumule ing kathah |

manawi wontên tiyang |

gadhah kajêng anyunyuwun |

punapa sakadarira ||

40.
Katrimah ingkang pamuji |

sayêktos tamtu tinêkan |

mila kajuwarèng ngakèh |

kathah tiyang mancapraja | sami karaya-raya |

mrêlokakên anyunyuwun |

dhatêng Kyai Selagilang ||