| (16) Kaca 216 – 230) |
| ( Ing rêdi Tênggêr, pinanggih Buyut Sudarga ) |
 ing dhusun Tasari pinanggih Buyut Sudarga. R. Jayèngsari minggah rêdi Tênggêr kaatêrakên Ki Buyut, ningali kawah lan sêgantên wêdhi. Dumugi ing dhusun Ngadisari pinanggih Rêsi Satmaka, panguluning agami Budha ingkang nyariyosakên bab tatacara agaminipun sarta wontênipun agami-agami kadewan: Sambo, Brama, Wisnu, Indra, Bayu tuwin Kala dalah tatacaranipun. ...Kaca 216-230 |
Jilid 1 - Kaca : 5
6. Kulup wus padhang tyasingsun |
datan sumêlang ing ati |
sira kariya raharja |
têtêpa (ng)gonmu mêngkoni |
batihmu para sudagar | isining asramèng Giri ||
7. Têmbe ing sapungkuringsun |
sakèhe dunyarta mami |
sidhêkahna kang warata |
pêkir miskin anak yatin |
lawan tukokna amanat | kaji mring Mêkah nagari ||
8. Poma kulup wêkasingsun |
Ni Samboja nulya lalis |
sawusira binêrsiyan |
layon kinubur tinunggil |
lan raka Kyai Samboja |
ing mangkya titiyang Giri ||
9. Lastantun pamundhinipun |
ing gusti Jêng Sunan Giri |
samya kapanjingan iman |
nglampahi sarengat Nabi |
ngibadah andarus Kur'an | kathah kang iyasa masjid ||
10. Gêmah arjane kalangkung |
tan ana kang laku juti |
samya cêkap nyandhang mangan |
adoh ingkang dadya miskin |
têntrêm ciptane raharja |
wong ngamanca kathah prapti ||
11. Kabanjur tan arsa mantuk |
kalajêng wisma ing Giri |
raja pandhita Sètmata |
jujuluk Susunan Giri |
Gajah Kadhaton minulya |
kawêntar ing liya nagri ||
12. Miwah wus pinundhut mantu |
ing Suhunan Ngampèlgadhing |
dhinaupkên lan putrinya |
Nyai Agêng Ratu nami |
atut dènnya palakrama |
lêstantun ngantya sisiwi ||
13. Wowolu èstri myang jalu |
Nyi Agêng angrumiyini |
kondur maring rahmatolah |
layon sumare anunggil |
marasêpuh èstri priya |
garwa putra gung prihatin ||
14. Sigêg gantya kang winuwus |
Brawijaya Narapati |
mirêng pawartos sanyata |
ing mangkya Susunan Giri |
linulutan sakèh janma |
nungkul tan kalawan jurit ||
15. Sang prabu utusan gupuh |
Gajahmada kyana patih |
kinèn lumampah priyangga |
mukul prang Giri Garêsik |
tan cinatur lampahira |
wus prapta jajahan Giri ||
16. Gègère kadya pinusus |
kang katrajang samya ngili |
minggah kadhaton Prawata |
Jêng Sunan Giri marêngi |
anyêrat manêdhak Kur'an |
kagyat mirêng suwaraning ||
Jilid 1 - Kaca : 6
17. Tiyang alok mungsuh rawuh |
sumêdya ngrisak ing Giri |
kalam ingkang kagêm nyêrat |
anulya binucal aglis |
andodonga ing Pangeran |
sinêmbadan ing sakapti ||
18. Kalam lajêng dadya dhuwung |
cumlorot ngamuk pribadi |
pra wadya ing Majalêngka |
kathah ingkang angêmasi |
sakantune kang palastra |
pra samya lumayu (ng)gêndring ||
19. Mantuk marang Majalangu |
sawusira mêngsah gusis |
dhuwung wus wangsul pribadya |
sumèlèh ing ngarsanèki |
panyêratan sang pandhita |
sarta akukuthah gêtih ||
20. Kagyat risang amanêngkung |
miyat dhuwung kuthah gêtih |
dahat panalangsanira |
dyan dodonga mring Hyang Widdhi |
mugi Allah ngapuntêna |
solah amba ingkang sisip ||
21. Sang pandhita ngandika rum |
marang ing wadyanirèki |
kabèh padha piyarsakna |
myang anêksènana sami |
katgèki sun wèhi aran |
si Kalammunyêng prayogi ||
22. Sakèh wadya saur manuk |
wus samya kalilan mulih |
mring wismane sowang-sowang |
lêstantun asramèng Giri |
jumênêngnya Jêng Susunan |
Prabu Sètmata linuwih ||
23. Gêmah arjane kalangkung |
saya wêwah wadyanèki |
tan ana kang kasangsaya |
nahan wus antara lami |
Sunan Giri nandhang gêrah |
kaparêng praptaning takdir ||
24. Kundur mring rahmatolahu |
gumêr tangis ing jro puri |
wandu wandawa sungkawa |
layon sawusing barêsih |
sinarèkkên nora têbah |
sangking padalêmanèki ||
25. Sedanira tilar sunu |
sadasa kakung lan putri |
kang kalih sang king ampeyan |
Pangran Pasirbata nênggih |
kalawan Siti Rohbayat |
wowolu sangking padêmi ||
26. Kasêbut Nyai Gêng Ratu |
putra sêpuh sinung nami |
Ratu Gêdhe ing Kukusan |
nulya Sunan Dalêm nênggih |
katrinira apanêngran |
Susuhunan Têgalwangi ||
27. Catur Nyi Gêng Saluluhur |
panca Sunan Kidul nênggih |
Ratu Gêdhe Saworasa |
Sunan Kulon kang sumêndhi |
Sunan Waruju ragilnya |
wau ta ingkang winardi ||
Kacara 1 : 7
28. Sasampunira pangubur |
kumpul para wadya Giri |
angrêmbag ingkang gumantya |
mandhirèng Susunan Giri |
pra wadya wus golong rêmbag |
Sunan Dalêm kang gumanti ||
29. Gya ingangkat ajujuluk |
Sunan Giri kaping kalih |
Susunan Giri Kadhatyan |
garwa kakalih padêmi |
tan mashur ing panjênêngan |
Jêng Sunan wus praptèng jangji ||
30. Kundur mring rahmatolahu |
ugi sumare ing Giri |
atilar putra sadasa |
(m)bajêng Sunan Sedamargi |
panênggaknya apêparab |
Sunan Giri Prapèn Adi ||
31. Tri Nyi Gêng Kuruganngurun |
Nyi Gêng Ngulakan kang sukci |
Pangran Lor Pangran Dhêkêt sad |
Pangran Bongkok nulya Nyai |
Agêng Waru arinira |
Pangeran Bulu sumêndhi ||
32. Wragil Pangran Sedalaut |
paripurna kang wus swargi |
rêmbag kang yoga gumantya |
kêmpal sakèhe kang dasih |
Sunan Parapèn ingangkat |
linuwih lir eyang swargi ||
33. Mandhirèng Giri Kadhatun |
jujuluk maksih lêstari |
Sunan Giri Prapèn dibya |
suyut kang wadya gung alit |
kawêntar ing liyan praja | tan pêgat kadya ing nguni ||
3. Mêgatruh
1. Ya ta wau sang prabu ing Majalangu |
sampun amiyarsa warti |
lamun Sunan Giri Prabu |
Sètmata wus angêmasi |
mangkya wayahe gumantos ||
2. Ajujuluk Sunan Prapèn Giri luhung |
lalajone kadya nguni |
sang wiku tan arsa nungkul |
marang nagri Majapait |
dadya sru bêndu sang katong ||
3. Dhawuh maring Ki Gajahmada nindya nung |
miwah kinanthèn pra siwi |
angirid wadyabala gung |
kinèn ngrabasèng ing Giri |
wus samapta nulya bodhol ||
Jilid 1 - Kaca : 8
4. Sunan Prapèn wus mirêng badhe ginêmpur |
mring sang prabu Majapait |
wus budhal carakèng prabu |
kya patih myang rajasiwi |
balane lir samodra rob ||
5. Sunan Prapèn sampun sanega ing pupuh |
karsanira nanggulangi |
mring carakèng Majalangu |
tan dangu mêngsah kaèksi |
nulya pinapak prang popor ||
6. Wadya Giri kasoran ing yudanipun |
kathah ingkang nandhang kanin |
tanapi tumêkèng lampus |
Sunan Prapèn angoncati |
sagarwa putra wus lolos ||
7. Lajêng ngungsi maring sapinggiring laut |
binasmènan kitha Giri |
sadaya wus dadya awu |
rajabrana dènjarahi |
rajaputra tindak alon ||
8. Dhumatêng ing astananira sang wiku |
Sunan Giri kang wus swargi |
ingkang rumêksa ing kubur |
tyang kakalih samya dhêngkling |
rawuhe sang prawira nom ||
9. Para wadya dhinawuhan kinèn (n)dhudhuk |
gya tumandang sagung dasih |
halate sang maha wiku |
cihnaning wali linuwih |
singa cêlak anggaloso ||
10. Kalesedan sambat ngadhuh-adhuh lampus |
kang kantun kalangkung giris |
bramantya sang rajasunu |
tumandang pribadi ajrih |
merang lamun tan kalakon ||
11. Dadya dhawuh marang tyang kalih kang tunggu |
kinèn andhudhuk dèn aglis |
binilaèn yèn tan purun |
pasthi tumêkèng ing lalis |
kinarya coban kris waos ||
12. Tyang kakalih tan suwala nulya (n)dhudhuk |
dupi prapta blabak jati |
tutuping tabêlanipun |
binuka saking sakêdhik |
nulya ana ingkang miyos ||
13. Warni kombang tan petungan kathahipun |
mabur ngèbêki wiyati |
maniyub lir langit rubuh |
nêmpuh wadya Majapait |
dènnya nanggulang pakewoh ||
14. Pinarjaya tan keguh ngêntub pikantuk |
bingung wadya Majapait |
ting bilulung rêbut dhucung |
dènnira angungsi urip |
sèlèh gagamaning pupoh ||
Jilid 1 - Kaca : 9
15. Samya kudhung gêdabikan kênèng êntub |
sirah rapêt ngroyok sikil |
ngaruara sambat bingung |
prapta nagri Majapait |
kombang anglut datan kegoh ||
16. Sang aprabu Brawijaya langkung gugup |
tan kawawa nanggulangi |
dadya tilar prajanipun |
sawadya balanirèki |
gusis praja tan ana wong ||
17. Ngungsi têbih dupi kombang wruh wus suwung |
wangsul mring nagrinya malih |
siji tan ana kang kantun |
sang aprabu Majapait |
sawadya wangsul ngadhaton ||
18. Aprasêtya sang aprabu Majalangu |
datan nêdya malih-malih |
nyikara dhatêng sang wiku |
ngamungêna ingkang uwis |
ing tyas datan walangatos ||
19. Kacariyos tyang kalih kang ngrêksa kubur |
kanugrahan mantun dhêngkling |
gagancangan lampahipun |
anusul Jêng Sunan Giri |
ingkang lagya amakuwon ||
20. Kawlasarsa anèng satêpining laut |
tyang kalih marêk tur uning |
ing mangkya mêngsah wus larut |
jalaran tinêmpuh dening |
kombang ingkang mapak pupoh ||
21. Madhul-madhul palayune numbuk bêntus |
tilar gagamaning jurit |
samya ngungsi gêsang (n)jrunthul |
tan ana ingkang tinolih |
swarane pating galêmbor ||
22. Sampun katur ing purwa wasananipun |
dalah waluyaning dhêngkling |
sang wiku kalangkung sukur |
(n)dêdonga marang Hyang Widdhi |
rahayu ywa na pakewoh ||
23. Nulya kundur tan cinatur laminipun |
wus paripurna ing nguni |
eca tyase para wadu |
satêngah ana kang kibir |
sajêg tan na mungsuh rawoh ||
24. Sunan Giri datan samar jangkanipun |
lamun kraton Majapait |
wus andungkap sirnanipun |
jalarane sangking siwi |
dyan Patah mijil kar
|
Jilid 1 - Kaca : 216
61 Mêgatruh 4. rahadyan sipêng saratri | pajar gidib pangkatipun | ingkang sinêdya ing galih | karsanira sang wiranom || 5. ing raka dyan Jayèngrêsmi | tan cinatur laminipun | kang rayi tansah kinanthi | kalamun sayah ginendhong || 6. tan kampir gya manjat malih | asrêp rêkasa ing ngênu | wus prapta dhusun Tasari | ardi Tênggêr iring êlor || 7. kêsêl (ng)gonku ana gigir | nulya kinanthi sang Bagus | raryan ngandhaping sulastri | (n)jawining dhadhah têmbing lor || 8. lan gorèngna iwak pitik | Buras ngupayaa gupuh | mring jroning padesan iki | Buras sandika wotsinom || 9. Buyut Sudarga kakasih | Buras matur kula nuwun | manawi parêng ngilèni | sêkul tuwin ulam babon || 10. ki Buras umatur aris | kang ngutus bandaraulun | nama Radèn Jayèngsari | (m)bêkta sadhèrèke wadon || 11. dene bandara kakalih | inggih sami putranipun | Susuhunan Prapèn Giri | duk bêdhahe Giri lolos || 12. nama Radèn Jayèngrêsmi | inggih sarêng lolosipun | punika kang dènulati | ananging dèrèng kapanggoh || 13. mila klantur praptèng ngriki | Ki Buyut dupi angrungu | wacana mring Buras aris | kacung niku pyantun yêktos || 14. têdhake andana warih | kintêne napa sarêju | pami kula turri kampir | dhumatêng ing wismaningong || Jilid 1 - Kaca : 217 15. wawi anak (n)dika irit | ulun yun marêk sang luhung | Buras gya lumakèng ngarsi | prapta ngarsane sang anom || 16. trêpsila amangênjali | sarwi aris aturipun | pun bapa atur basuki | rawuh paduka ing dhukoh || 17. kajugrugan wukir gêndhis | sasat katamwan dewa gung | widadara widadari | tumêdhak mring dhepokingong || 18. paman sung bagya basuki | mahyakkên sukaning kalbu | kalangkung panrima mami | (ng)gih sami-sami kemawon || 19. Ki Buyut (n)dhêku turnya ris | kang sotah mastani ulun | Buyut Sudarga kinardi | pinisêpuh wong sadhukoh || 20. amba kang tinuwi-tuwi | mugi marêngna sang bagus | tuwin rayinta sang putri | lêrêp wontên wismaningong || 21. angyasakkên ingkang panti | miwah nyangga dhaharipun | kantuna nadhah myang guling | kawula ingkang mirantos || 22. inggih paman têmbe gampil | wus kerit marang Ki Buyut | lajêng tumamèng ing panti | Nyai Buyut gupoh-gupoh || 23. umatur dhuh gusti mami | prasasat katiban daru | rawuh paduka ingriki | sangêt suka sukuringong || 24. nak putu andhèr nèng ngarsi | ngladoskên sugatanipun | sacara caraning wukir | Ki Buyut turira alon || 25. lumayan jampi kalantih | ing sawontên-wontênipun | punika isining wukir | sumangga sang prawiranom || Jilid 1 - Kaca : 218 26. mênggah rêsêpe tyasmami | lir wus kulina sataun | Ki Buyut suka tan sipi | Nyai Buyut matur alon || 27. iya bibi mêngko dhisik | aku atêrêna adus | inggih sumangga mring tlagi | sang rêtna nulya ginendhong || 28. lan raka tan kêna têbih | gya dhahar sugata nutuk | Buras kongsi minthi-minthi | kêblêt ngising medang-medong || 29. sêdhênge purnama siddhi | Sang Hyang Wulan mungup-mungup | ana sapucuking wukir | Jayèngsari kagyat anon || 30. tatanya paman punapi | kang katingal mawa kukus | Ki Buyut turira aris | ardi Brahma ingkang marong || 31. paman wawi benjing enjing | yèn kenging kula ayun wruh | sapucuking Tênggêr ardi | Ki Buyut sangêt rumojong || 32. radyan ngandika mring rayi | yayi kowe aja milu | sun arsa mring pucak wukir | dalanne luwih pakewoh || 33. Buras kariya sirèki | dolannana bandaramu | ngandika dyah Rancangkapti | kakang nora milu ingong || 34. Nyi Buyut tanggap ngaturi | têdhak taman kêbon pungkur | rarya lit kathah kang ngiring | ramban lêmbayung myang jlegor || 35. ngundhuh sêkar warni-warni | sadintên tan arsa kondur | aring ana tamansari | lan lare alit kumroyok || 36. Ki Buyut lumakyèng ngarsi | ndêdêr mring pucaking gunung | kapungkur desa Tasari | praptèng pucak nulya anon || Jilid 1 - Kaca : 219 62 Pangkur 1. lwir kawahing ardi wiyar waradin | têngah ana ardinipun | lwir kukusan malumah | lamun siyang tan katon wêdaling kukus | Ki Buyut matur ring radyan | lah punika ingkang nami || 2. wontên ingkang mastani laut pasir | ingkang nèng têngah (n)jênggunuk | punika ardi Brahma | dhasaripun sitinya pasir sadarum | kajogan awu kang mêdal | saking kawahe Brahmardi || 3. mila sangêt pêthake dèntingali | awit saking kandêlipun | gasik tan kathukulan | kalamênta katêpan karokot rumput | dadya pêthak ngamplak-amplak | bilih kasorot Hyang Rawi || 4. kang pratistha sanginggilipun pasir | punika kang dadya alun | mindha ombak samodra | botên ngintên yèn punika sanès ranu | tinarka sagara ingkang | dumunung sanginggil wukir || 5. punapi (ng)gih kenging dipunpurugi | Ki Sudarga aturipun | prayogi tinêdhakan | wus tumurun kalangkung rêkasèng ênu | margi (n)julêg rumpil rampak | wus prapta sagantên pasir || 6. lah suwawi umiyat sapucaking | ardi Brahma kawahipun | Ki Buyut tur sandika | gya umancat andêdêr tumêkèng pucuk | ana satêpining kawah | têpung gêlang dènidêri || 7. langkung (n)julêg sela gêng kèh kaèksi | kajawi kawah kang agung | kathah êlèng têrusan | alit-alit ugi samya mêdal kukus | mambêt kadi lirang kobar | radyan ngandika suwawi || 8. datan eca ambête kukus ardi | kalihnya samya tumurun | dupi prapta ing dhatar | pinggir wetan ana arga tan aluhur | kalangkung asri kawuryan | rahadyan tatanya aris || Jilid 1 - Kaca : 220 9. langkung asri punika ardi pundi | Ki Sudarga mêndhak matur | punika ing ngasrama | Ngadisari ingkang dhêdhepok ing ngriku | awasta Ajar Satmaka | panguluning Tênggêr wukir || 10. endah-endah warna tan nguciwani | punika têbiyatipun | taksih ngluluri Buddha | Sang Hyang Brahma minangka panutanipun | wong agung ing Prabalingga | datan arsa ngêpik-êpik || 11. angandika paman lamun marêngi | benjang-enjang ulun laju | sowan dhatêng Ki Ajar | yun sumêrap mênggah ta ing lampahipun | agama Buddha Barama | Ki Buyut anayogyani || 12. tan rêkasa wangsul marginya lami | wanci Ngasar sampun rawuh | ing Tasari kapanggya | lawan ari Nikèn Rancangkapti gupuh | pinondhong sarwi tatanya | sira mau nora nangis || 13. Nikèn Rancangkapti turira aris | kakang ing sadina muput | tan mulih maring wisma | papasaran ana pakêbonan pungkur | lawan bocah wadon kathah | nganti lali durung bukti || 14. praptèng wisma sugata wus cumawis | Nyi Buyut gupuh umatur | pun bibi saos dhadhar | nyumanggakkên rayinta sadintên muput | ulun aturi tan arsa | sumadosipun ngêntosi || 15. lawan ari pakantuk dènnya bukti | dumugi linorod sampun | Ki Buyut lawan Buras | kêmbul nadhah sawusira samya tuwuk | ingundurakên sadaya | Ki Buyut tansah nèng ngarsi || 16. kakang mau apa sira ningali | marang gunung ingkang murub | aku caritakêna | dak rungokne karo turon nèng sandhingmu | rahadyan nulya carita | Nikèn Rancangkapti guling || Jilid 1 - Kaca : 221 17. byar raina wungu kang samya guling | Nyi Buyut miwah Ki Buyut | angladoskên sèmèkan | wedang angêt dhaharan myang jênang jagung | wajik atos jèpèn lawan | canthèl myang cariping linjik || 18. kênthang kacang gêmbili uwi lêgi | wedang têmulawak arum | lalap gêndhis siwalan | Kyai Nyai Sudarga manêmbah matur | nuwun bêndara sumangga | sugatanipun kang bibi || 19. inggih paman lah kono payo yayi | apa kang dadi karsamu | sawusnya dhadhaharan | Jayèngsari ngandika marang Ki Buyut | paman mugi andhanganna | nglarapkên mring Ardisari || 20. inggih anggèr kawula kang umiring | nyai miluwa sirèku | kalawan sasanguwa | wedang dharan nèng marga mêngko kalamun | sang dyah mundhut dhadhaharan | rèhning sawatara têbih || 21. tan winarna ing marga sampun prapti | pagaganing ardi sampun | rumuhun Ki Sudarga | sadayane kèndêl sajawining dhusun | wau ta Ajar Satmaka | wus wikan yèn ana tami || 22. dèn samapta dènnira yun sasanti | sacara caraning wiku | dupi Ki Buyut prapta | gya ingawe marêk ngarsa nêmbah matur | ing purwa madya wasana | kang dadya gita sumiwi || 23. hèh ta Buyut aturana tumuli | satriya nung ingkang ayun | katêmu jênêngingwang | ingsun mêthuk ana sajawining pintu | Ki Buyut mundur wus panggya | lawan Radèn Jayèngsari || 24. laju manjing sang rêsi sampun nganti | ana sajawining pintu | bidhal saking pagagan | Rancangkapti kinanthi raka nèng ngayun | wus tundhuk lawan sang tapa | kaliye rinangkul sami || 25. dadya lênggah satata lan sang yogi | animbali endhang gupuh | kang uwus ngadiwarna | samya marêk wiraganira pinatut | gambuh solahe pra endhang | dènnya mrih karya wiyadi || Jilid 1 - Kaca : 222 26. sugatamu ladèkna dèn agêlis | pra endhang ngladoskên sampun | kang sugata mawarna | saanane ngardi wus sumadyèng ngayun | sang wiku satuhu wignya | ambojakrama mring tami || 27. Kyai Buyut Sudarga nyuwun pamit | wangsul mring Tasari dhusun | kalawan anak rayat | wus linilan mangênjali tandya mundur | wau Radyan Jayèngsêkar | kang kantun nèng Ardisari || 28. tan kêna sah siyang pantara ratri | de kang rayi sang rêtnayu | suka ingêmong endhang | dadya lami kèndêl anèng Ardisantun | nahan ta ing ri sajuga | radyan umatur wotsari || 29. lampahipun myang tatacaranèki | agami Buddha linuhung | ingkang tansah tumindak | sang pandhita alon pangandikanipun | hèh kulup kawikanana | agama kang dènlakoni || 30. panutane Bathara Brahma yêkti | sapisan ing sabên taun | kala dina prayoga | lanang wadon tuwa anom atur-atur | mawarna dharan busana | munggah maring Brahma wukir || 31. gêgawane cinêmplungakên aglis | ing jroning kawah sadarum | pitêmbung aminulya | Sang Hyang Brahma kang makuwon anèng latu | jajaka lawan parawan | lamun lunga nambutkardi || 32. padha nganggo jungkat sasênêngnèki | pênyu kayu waja sungu | upama ana jaka | duwe karêp angrabèni prawan iku | utawa prawan kang arsa | nglakèni jajaka sami || 33. (n)jupuk jungkatira kang dènkayuni | jungkat sawuse jinupuk | tinêdahakên marang | wong tuwane ingkang duwe jaka mau | sawuse nampani jungkat | padha tuwa kang ngrampungi || Jilid 1 - Kaca : 223 34. dhinaupkên têmu wismaning èstri | pangantèn sawuse têmu | pangulu nulya prapta | (ng)gawa cangkir têmbaga kang (n)jabanipun | ingukir gambaran kewan | kêbak isi toya suci || 35. wusing cakêt pangulu nyawuk warih | tinètèskên sirahipun | pangantèn sakaliyan | kanthi matak pupudya mring dewanipun | nyuwun pangèstu raharja | mring Hyang Brahma kang kinanthi || 63 Kinanthi 1. yèn ana kang nandhang sakit | miwah ayun darbe suta | pangulu kang anunggoni | anggawa cangkir têmbaga | kang wus isi toya suci || 2. minta waluyaning sakit | yèn kang ayun darbe suta | panuwune mring dewadi | harjane kang yayah rena | sarana mung dènombèni || 3. warih suci saking wukir | kawasane Hyang Bathara | têka waluya kang sakit | gampang kang yun darbe suta | tan na sangsayane galih || 4. binrêsiyan toya suci | binusanan sarwa endah | pakurmatanira sami | pangantèn binayang karya | binakta mring Brahma ardi || 5. kawah cinêmplungkên aglis | winantu sagung pupuja | iku carane saiki | rahadyan matur anêmbah | cangkir isi warih suci || 6. myang laire jabang bayi | pupak pusêr kinurmatan | sinaratan warni-warni | wênang mokaling agama | sang pandhita ngandika ris || 7. dhawuhira Hyang Pramèsthi | kang dinuta Hyang Naraddha | (n)dhawuhkên mring Kanwapati | mranata agama Buddha | sagolong-golongannèki || Jilid 1 - Kaca : 224 8. miwah têtêngêr supadi | ywa worsuh peranganira | rêsah lampahing agami | andikane Hyang Naraddha | hèh Kano sri narapati || 9. dening Sang Hyang Odipati | sira kinèn amranata | lampah-lampahing agami | iki panêtêpan nata | agama dadi purbani || 10. ing bawana ambawani | panguwasa kang winênang | marentahakên ing dasih | dadi anggon-anggon praja | luhuring kratonirèki || 11. myang santosa ing agami | laku-lakuning agama | dèn kalakyan panataning | apa kang uwis kawêdhar | aja ana nyulayani || 12. kapindho têtêngêrnèki | kaping têlu panêmbahnya | kaping pat lakunirèki | kaping lima tapanira | kaping nêm riayanèki || 13. ping wolu wawênangnèki | kaping sanga papalinya | kaping sadasa yèn lalis | ping sawlas paliyasannya | ping rolas pamulyanèki || 14. kasêbut ing sastra adi | binagya nênêm agama | êndi ingkang dènkarêpi | aywa ana kang pêpeka | rumêsêp mantêp Hyang Widdhi || 15. pangulune kang agami | iku ingaran Pramana | sasewasogatanèki | padha nganggowa têngêran | walantaga dènarani || 16. parantining pudyastuti | bate-bate inganggowa | ing panêmbahira maring | arca laku têpa-têpa | mangsa Kartika tan kenging || 17. yèn mangsa Palguna sami | ngrapa lamun ari raya | sabarang kang sarwa asin | laranganne ora kêna | ngrabèni kaprênah nini || 18. myang pulunan kang luluri | saking ing jalu sadaya | wênang lamun saking èstri | iwak ati datan dhahar | kêna yèn kinarya jampi || Jilid 1 - Kaca : 225 19. nora kêna nganggo wêsi | wênang yèn kanggo sarana | wong laki-rabi yèn mati | wênang bela myang binelan | lamun lakine kang mati || 20. wênang cinukur yèn èstri | kang mati lanang tan bela | iku wênang dèntêtaki | yèn jabang mêtu wanodya | wênang lamun disunati || 21. nganggowa baladho nênggih | kang lanang nglangkahi jantra | wusu likasan myang ilir | kukusan enthong lan iyan | kang wadon nglangkahi linggis || 22. kalamun tumêkèng jangji | layone ingupakara | têgêse dipun rumati | nèng panggonan kang prayoga | ingopenan kang prêmati || 23. landha mêrang kêtan putih | yèn mulyakkên sarwa utang | agama Sambo wus tlêsih | kapindho agama Brahma | pangulune kang agami || 24. sasewasogatanèki | padha nganggowa têngêran | ekal trisula têmbagi | rineka-reka trisula | dènanggo jajamang sami || 25. lawan mring Hyang Bagaspati | lakune santosa ing tyas | yèn mangsa Sitra tan kêni | amanganna gogodhongan | mangsa Srawana tan kêni || 26. yèn riaya sarwa manis | laranganne nora kêna | ngrabèni kaprênah nini | uwa bibi ingkang saka | luluri lanang yèn saking || 27. tan kêna matèni gêni | daging lêmbu datan dhahar | mapas wiji ingkang lagi | thukul uga ora kêna | nganggo timah datan kenging || 28. ngrabèni kaprênah nini | uwa bibi ingkang saka | luluri wadon utawi | ngrabèni kaprênah kadang | pulunan nak putu saking || 29. dhaup anak inya kenging | lawan anak guru kêna | wênang mangan daging sapi | lamun kinarya tatamba | nganggo timah dènlilani || Jilid 1 - Kaca : 226 30. wênang dicukur pawèstri | lamun uwus luwas êrah | myang bela saking kang lalis | ontang-anting wadon lanang | wênang têtak disunati || 31. durunge pangantèn panggih | kudu anganggo badhudhak | wargane pangantèn èstri | lan warga pangantèn priya | padha lalangên tayèki || 32. yèn mati layon kabêsmi | paliyasaning kuwandha | dinusan we ron dlima di | yèn mumulya srana bêrah | yèku kang dak anggo iki || 33. pangulune kang agami | ya arannana Sakrana | sasewasogatanèki | padha nganggowa têngêran | ekal bajra saka galih || 34. dèn(ng)go sangga gêlungnèki | panêmbahe marang arga | lawan marang Sang Hyang Sasi | lakune lila narima | mangsa Naya tapanèki || 35. kalawan mangsa Asuji | nora kêna asanggama | yèn riaya sarwa pait | larangane nora kêna | ngrabèni kaprênah nini || 36. lanang wadon myang ngrabèni | kaprênah kadang kang saka | luluri jalu myang èstri | tan kêna misaya mina | kang lagi koyok marêngi || 37. (m)buwang susukêr nèng siti | tan kêna mêjahi liman | miwah angangge têmbagi | kêni yèn kinarya srana | wawênang kêna ngrabèni || 38. saka luluri pawèstri | ngrabèni prênah pulunan | miwah putu ingkang saking | luluri jalu wanodya | antigan lamun kinardi || 39. wênang cinukur dyah kêdhi | jalu èstri jaka rara | salah siji yèn ngêmasi | winênang bela palastra | wadon lamun arêp laki || 40. jalu lamun lagi lair | lan anake dhukun wênang | tinêtakan de papali | kalamun amangun krama | nganggo onjèr myang sintrèni || Jilid 1 - Kaca : 227 41. lan warga pangantèn èstri | samya prang catur pralambang | sasmitane sunggatèki | yèn lina layon kapêtak | tuwin linuwêng nèng siti || 42. paliyasane kang jisim | dinusan ing lêri bêngkak | yèn mumulya srananèki | urup-urupan sabarang | durma ping catur winarni || 64 Durma 1. panguluning agami | rannana Ramana | sasewasogatanya | nganggowa tatêngêr pasthi | aekal cakra | kêling ingkang kinardi || 2. babadhong bangsa kêling | sisiwalan tuwa | panêmbahe mring toya | lawan maring toya riris | lampah nurraga | tapane yèn Manggasri || 3. mangsa Jita tan kenging | mangan ulam menda | kalamun ari raya | kang mirasa sarwa gurih | larangannira | tan kêna angrabèni || 4. ingkang saka luluri | jalu myang tan kêna | ngrabèni anak inya | myang tan kêna mamatèni | kang lagya sarwa | anyawa myang tan kenging || 5. pênyu bulus suwari | minum myang anadhah | kang ngêndêmi tan kêna | nganggo parunggu tan kenging | wawênangira | ngrabèni prênah nini || 6. myang kêna angrabèni | kang kaprênah kadang | putu miwah pulunan | saka luri wadon ugi | angrabènana | anaking guru kêni || 7. nganggo parunggu kêni | yèn ginawe srana | wadon kang lagya lara | wênang cinukur balindhis | yèn priyanira | pralinna andon jurit || Jilid 1 - Kaca : 228 8. yèn nora lina jurit | amung tarakbrata | tan kêna yèn kaliya | wadon wênang disunati | lanange têtak | yèn anake wong baring || 9. myang kêmbarmayang kalih | sasrahan gunungan | wong tuwane pangantyan | nganggo mangan gêdhang siji | satugêl sewang | kalarung yèn ngêmasi || 10. layone dènsirami | we sêkar sataman | yèn mumulya sarana | papariman aminta sih | panca agama | Bayu pangulunèki || 11. sasewasogatèki | padha anganggowa | tatêngêr ekal satya | carma rineka pusêring | sato dèn (ng)gawa | pupuk nèng sirahnèki || 12. lan marang caratwarsi | sarta marang lintang | lakune angaksama | tapane mangsa Pusèki | tan kêna dhahar | ulam sikil pat nênggih || 13. larangan nora kêni | ngrabèni kaprênah | nini bibi pulunan | uwa miwah putu saking | luluri priya | myang luluri saking èstri || 14. lan guru ingkang siwi | munah sato lagya | susuta nora kêna | mangan wadêr nora kêni | myang datan kêna | angagêm buratwangi || 15. mêjahi datan kenging | têkèk cêcak clarat | wawênange pan kêna | prênah kadang dènrabèni | iku kang saka | luluri jalu èstri || 16. anganggo buratsari | utawa salaka | yèn ginawe sarana | wênang cinukur pawèstri | yèn randha anyar | wong lanang ditêtaki || 17. papaline yèn rabi | laki anganggowa | batoyang têgêssira | yèn pangantèn lanang apti | ngarak anulya | warga pangantèn èstri || 18. yèn rêbah ngarak pasthi | lamun datan rêbah | wangsul pangarakira | kêdah arinira salin | lamun palastra | kasetra layonnèki || Jilid 1 - Kaca : 229 19. kang pancèn panggonaning | pandèkèking sawa | paliyasan dinusan | ing we jawuh yèn mumuli | srana (m)babarang | sad Kala kang agami || 20. sasewasogatèki | sami anganggowa | têngêr ekal purusa | lingga iku iya gadhing | utawa tulang | rineka purus nênggih || 21. marang ing sarupaning | kang aèng myang wrêksa | watu sasamanira | lakune apan wirangi | tapane mangsa | Manggala yèn lunga nis || 22. mangsa Padrawanèki | sirik mangan uyah | kalamun ariaya | kang sarwa pêdhês sakalir | larangannira | tan kêna angrabèni || 23. anak guru utawi | ingkang seje bangsa | kayata bangsa Brahma | datan kêna angrabèni | bangsa Waisya | sapapadhanirèki || 24. kang ambaga bathari | lan lêmah kang kadya | punuking kang andaka | datan kenging mamatèni | sona kalabang | kalawan kalajêngking || 25. nganggo êmas tan kenging | wawênange kêna | rabi sanak kaprênah | ênom wênang angrabèni | kang tunggal bangsa | mangan kalapa kêni || 26. nganggo êmas manawi | kinarya sarana | papaline yèn krama | anganggowa lêmpêng nênggih | pra warganira | pangantèn èstri sami || 27. êndi ingkang kapilis | pan kêna padhêndhan | lan nalika angarak | nganggo dan-edanan nênggih | lamun palastra | katarap layonnèki || 28. paliysanning jisim | dinusan ing toya | ingkang rondhon widara | yèn mumulya srana maling | sing sapa ingkang | tan nêtêpi agami || 29. yèn Sambo kang agami | ukume kasulah | lamun agama Brahma | ukumanira kabêsmi | agama Endra | kaluwêng ukumnèki || Jilid 1 - Kaca : 230 30. agama Bayu nênggih | ukume katarang | dene agama Kala | katarap ukumannèki | kulup wus tamat | Buddha ingkang agami || 31. dene cangkir têmbagi | isi toya marta | pan iku titinggalan | saking para cantrik nguni | ing desa-desa | pasthi na siji-siji || 32. caritanira nguni | ardi ingkang ana | têngah pasir sagara | Hyang Brahma kahyangannèki | radyan turira | asru panuwun mami || 33. saèstunipun taksih | mangke ingkang kanggya | kalamun palakrama | dados wontên kang pinirit | lampahing Jawa | manthuk-manthuk sang yogi || 34. lakuning kang agami | kanabeyanira | apa ta iya nunggal | kalawan agamamami | radyan turira | wontên sanès sakêdhik || 35. sang yogi ngandika ris | radèn yèn sambada | manira ayun wikan | mara pratelakna kaki | radyan mênêmbah | jrudêmung sabda jati || 65 Jurudêmung 1. nyriosakên srengatipun | Kanjêng Nabi nênêm tuhu | ngasta agama minulya | lah punika ingkang sampun | linampahan para umat | pyambak-pyambak datan jumbuh || 2. nJêng Nabi Adam linuhung | sahadatipun Ashadu | Allah Ilahailolah | Ashadu ana Adamu | pitratollah têgêsira | satuhu nêksèni ingsun || 3. anging Allah sipat agung | lawan anêksèni ingsun | nJêng Nabi Adam sanyata | pataranira Hyang Agung | dene wêkdalira salat | sadintên sadalunipun || |
Jilid 1 - Kaca : 5
6. Kulup wus padhang tyasingsun |
datan sumêlang ing ati |
sira kariya raharja |
têtêpa (ng)gonmu mêngkoni |
batihmu para sudagar | isining asramèng Giri ||
7. Têmbe ing sapungkuringsun |
sakèhe dunyarta mami |
sidhêkahna kang warata |
pêkir miskin anak yatin |
lawan tukokna amanat | kaji mring Mêkah nagari ||
8. Poma kulup wêkasingsun |
Ni Samboja nulya lalis |
sawusira binêrsiyan |
layon kinubur tinunggil |
lan raka Kyai Samboja |
ing mangkya titiyang Giri ||
9. Lastantun pamundhinipun |
ing gusti Jêng Sunan Giri |
samya kapanjingan iman |
nglampahi sarengat Nabi |
ngibadah andarus Kur'an | kathah kang iyasa masjid ||
10. Gêmah arjane kalangkung |
tan ana kang laku juti |
samya cêkap nyandhang mangan |
adoh ingkang dadya miskin |
têntrêm ciptane raharja |
wong ngamanca kathah prapti ||
11. Kabanjur tan arsa mantuk |
kalajêng wisma ing Giri |
raja pandhita Sètmata |
jujuluk Susunan Giri |
Gajah Kadhaton minulya |
kawêntar ing liya nagri ||
12. Miwah wus pinundhut mantu |
ing Suhunan Ngampèlgadhing |
dhinaupkên lan putrinya |
Nyai Agêng Ratu nami |
atut dènnya palakrama |
lêstantun ngantya sisiwi ||
13. Wowolu èstri myang jalu |
Nyi Agêng angrumiyini |
kondur maring rahmatolah |
layon sumare anunggil |
marasêpuh èstri priya |
garwa putra gung prihatin ||
14. Sigêg gantya kang winuwus |
Brawijaya Narapati |
mirêng pawartos sanyata |
ing mangkya Susunan Giri |
linulutan sakèh janma |
nungkul tan kalawan jurit ||
15. Sang prabu utusan gupuh |
Gajahmada kyana patih |
kinèn lumampah priyangga |
mukul prang Giri Garêsik |
tan cinatur lampahira |
wus prapta jajahan Giri ||
16. Gègère kadya pinusus |
kang katrajang samya ngili |
minggah kadhaton Prawata |
Jêng Sunan Giri marêngi |
anyêrat manêdhak Kur'an |
kagyat mirêng suwaraning ||
Jilid 1 - Kaca : 6
17. Tiyang alok mungsuh rawuh |
sumêdya ngrisak ing Giri |
kalam ingkang kagêm nyêrat |
anulya binucal aglis |
andodonga ing Pangeran |
sinêmbadan ing sakapti ||
18. Kalam lajêng dadya dhuwung |
cumlorot ngamuk pribadi |
pra wadya ing Majalêngka |
kathah ingkang angêmasi |
sakantune kang palastra |
pra samya lumayu (ng)gêndring ||
19. Mantuk marang Majalangu |
sawusira mêngsah gusis |
dhuwung wus wangsul pribadya |
sumèlèh ing ngarsanèki |
panyêratan sang pandhita |
sarta akukuthah gêtih ||
20. Kagyat risang amanêngkung |
miyat dhuwung kuthah gêtih |
dahat panalangsanira |
dyan dodonga mring Hyang Widdhi |
mugi Allah ngapuntêna |
solah amba ingkang sisip ||
21. Sang pandhita ngandika rum |
marang ing wadyanirèki |
kabèh padha piyarsakna |
myang anêksènana sami |
katgèki sun wèhi aran |
si Kalammunyêng prayogi ||
22. Sakèh wadya saur manuk |
wus samya kalilan mulih |
mring wismane sowang-sowang |
lêstantun asramèng Giri |
jumênêngnya Jêng Susunan |
Prabu Sètmata linuwih ||
23. Gêmah arjane kalangkung |
saya wêwah wadyanèki |
tan ana kang kasangsaya |
nahan wus antara lami |
Sunan Giri nandhang gêrah |
kaparêng praptaning takdir ||
24. Kundur mring rahmatolahu |
gumêr tangis ing jro puri |
wandu wandawa sungkawa |
layon sawusing barêsih |
sinarèkkên nora têbah |
sangking padalêmanèki ||
25. Sedanira tilar sunu |
sadasa kakung lan putri |
kang kalih sang king ampeyan |
Pangran Pasirbata nênggih |
kalawan Siti Rohbayat |
wowolu sangking padêmi ||
26. Kasêbut Nyai Gêng Ratu |
putra sêpuh sinung nami |
Ratu Gêdhe ing Kukusan |
nulya Sunan Dalêm nênggih |
katrinira apanêngran |
Susuhunan Têgalwangi ||
27. Catur Nyi Gêng Saluluhur |
panca Sunan Kidul nênggih |
Ratu Gêdhe Saworasa |
Sunan Kulon kang sumêndhi |
Sunan Waruju ragilnya |
wau ta ingkang winardi ||
Kacara 1 : 7
28. Sasampunira pangubur |
kumpul para wadya Giri |
angrêmbag ingkang gumantya |
mandhirèng Susunan Giri |
pra wadya wus golong rêmbag |
Sunan Dalêm kang gumanti ||
29. Gya ingangkat ajujuluk |
Sunan Giri kaping kalih |
Susunan Giri Kadhatyan |
garwa kakalih padêmi |
tan mashur ing panjênêngan |
Jêng Sunan wus praptèng jangji ||
30. Kundur mring rahmatolahu |
ugi sumare ing Giri |
atilar putra sadasa |
(m)bajêng Sunan Sedamargi |
panênggaknya apêparab |
Sunan Giri Prapèn Adi ||
31. Tri Nyi Gêng Kuruganngurun |
Nyi Gêng Ngulakan kang sukci |
Pangran Lor Pangran Dhêkêt sad |
Pangran Bongkok nulya Nyai |
Agêng Waru arinira |
Pangeran Bulu sumêndhi ||
32. Wragil Pangran Sedalaut |
paripurna kang wus swargi |
rêmbag kang yoga gumantya |
kêmpal sakèhe kang dasih |
Sunan Parapèn ingangkat |
linuwih lir eyang swargi ||
33. Mandhirèng Giri Kadhatun |
jujuluk maksih lêstari |
Sunan Giri Prapèn dibya |
suyut kang wadya gung alit |
kawêntar ing liyan praja | tan pêgat kadya ing nguni ||
3. Mêgatruh
1. Ya ta wau sang prabu ing Majalangu |
sampun amiyarsa warti |
lamun Sunan Giri Prabu |
Sètmata wus angêmasi |
mangkya wayahe gumantos ||
2. Ajujuluk Sunan Prapèn Giri luhung |
lalajone kadya nguni |
sang wiku tan arsa nungkul |
marang nagri Majapait |
dadya sru bêndu sang katong ||
3. Dhawuh maring Ki Gajahmada nindya nung |
miwah kinanthèn pra siwi |
angirid wadyabala gung |
kinèn ngrabasèng ing Giri |
wus samapta nulya bodhol ||
Jilid 1 - Kaca : 8
4. Sunan Prapèn wus mirêng badhe ginêmpur |
mring sang prabu Majapait |
wus budhal carakèng prabu |
kya patih myang rajasiwi |
balane lir samodra rob ||
5. Sunan Prapèn sampun sanega ing pupuh |
karsanira nanggulangi |
mring carakèng Majalangu |
tan dangu mêngsah kaèksi |
nulya pinapak prang popor ||
6. Wadya Giri kasoran ing yudanipun |
kathah ingkang nandhang kanin |
tanapi tumêkèng lampus |
Sunan Prapèn angoncati |
sagarwa putra wus lolos ||
7. Lajêng ngungsi maring sapinggiring laut |
binasmènan kitha Giri |
sadaya wus dadya awu |
rajabrana dènjarahi |
rajaputra tindak alon ||
8. Dhumatêng ing astananira sang wiku |
Sunan Giri kang wus swargi |
ingkang rumêksa ing kubur |
tyang kakalih samya dhêngkling |
rawuhe sang prawira nom ||
9. Para wadya dhinawuhan kinèn (n)dhudhuk |
gya tumandang sagung dasih |
halate sang maha wiku |
cihnaning wali linuwih |
singa cêlak anggaloso ||
10. Kalesedan sambat ngadhuh-adhuh lampus |
kang kantun kalangkung giris |
bramantya sang rajasunu |
tumandang pribadi ajrih |
merang lamun tan kalakon ||
11. Dadya dhawuh marang tyang kalih kang tunggu |
kinèn andhudhuk dèn aglis |
binilaèn yèn tan purun |
pasthi tumêkèng ing lalis |
kinarya coban kris waos ||
12. Tyang kakalih tan suwala nulya (n)dhudhuk |
dupi prapta blabak jati |
tutuping tabêlanipun |
binuka saking sakêdhik |
nulya ana ingkang miyos ||
13. Warni kombang tan petungan kathahipun |
mabur ngèbêki wiyati |
maniyub lir langit rubuh |
nêmpuh wadya Majapait |
dènnya nanggulang pakewoh ||
14. Pinarjaya tan keguh ngêntub pikantuk |
bingung wadya Majapait |
ting bilulung rêbut dhucung |
dènnira angungsi urip |
sèlèh gagamaning pupoh ||
Jilid 1 - Kaca : 9
15. Samya kudhung gêdabikan kênèng êntub |
sirah rapêt ngroyok sikil |
ngaruara sambat bingung |
prapta nagri Majapait |
kombang anglut datan kegoh ||
16. Sang aprabu Brawijaya langkung gugup |
tan kawawa nanggulangi |
dadya tilar prajanipun |
sawadya balanirèki |
gusis praja tan ana wong ||
17. Ngungsi têbih dupi kombang wruh wus suwung |
wangsul mring nagrinya malih |
siji tan ana kang kantun |
sang aprabu Majapait |
sawadya wangsul ngadhaton ||
18. Aprasêtya sang aprabu Majalangu |
datan nêdya malih-malih |
nyikara dhatêng sang wiku |
ngamungêna ingkang uwis |
ing tyas datan walangatos ||
19. Kacariyos tyang kalih kang ngrêksa kubur |
kanugrahan mantun dhêngkling |
gagancangan lampahipun |
anusul Jêng Sunan Giri |
ingkang lagya amakuwon ||
20. Kawlasarsa anèng satêpining laut |
tyang kalih marêk tur uning |
ing mangkya mêngsah wus larut |
jalaran tinêmpuh dening |
kombang ingkang mapak pupoh ||
21. Madhul-madhul palayune numbuk bêntus |
tilar gagamaning jurit |
samya ngungsi gêsang (n)jrunthul |
tan ana ingkang tinolih |
swarane pating galêmbor ||
22. Sampun katur ing purwa wasananipun |
dalah waluyaning dhêngkling |
sang wiku kalangkung sukur |
(n)dêdonga marang Hyang Widdhi |
rahayu ywa na pakewoh ||
23. Nulya kundur tan cinatur laminipun |
wus paripurna ing nguni |
eca tyase para wadu |
satêngah ana kang kibir |
sajêg tan na mungsuh rawoh ||
24. Sunan Giri datan samar jangkanipun |
lamun kraton Majapait |
wus andungkap sirnanipun |
jalarane sangking siwi |
dyan Patah mijil karaos ||
