Ki-demang.com : Centhini

Jilid 1 - Kaca : 266

74 Maskumambang

5.

Kacaryan (m)bêk anon wêninging kang warih |
samodra Supitan |
ing Bali cêtha kaèksi |
jong layar akêthap-kêthap ||

6.

Krajan dhusun padhukuhan lawan sabin |
têgal pakêbonnan |
pasêtrèn têpining kali |
tinon saking têpi tlaga ||

7.

Apapanthan corah-corah katon gasik |
myang turunning toya |
sudhètan saking têlagi |
lir sarpa sotya lumarap ||

8.

Praptèng ngare dadya lèpèn gung medahi |
sabin patêgalan |
tan ana kurangan warih |
mila sakèhe tanêman ||

9.

Subur-subur ron ijo wênês dumêling |
sêkar samya mêkar |
wowohan wohe ngêmohi |
mawèh sêngsêm tiningalan ||

10.

Sapucaking arga Rawun pan kaèksi |
ingkang padhêkahan |
kinubêng ing taru asri |
capaka pêthak candhana ||

11.

Marga mubêng kadya sarpa mulêt ing wit |
satêpining marga |
kanan kering dèntanêmi |
sasêkaran warna-warna ||

12.

Sajawining sasêkaran kalèn alit |
binatur ing sela |
cêmêng pêthak miwah abrit |
amalipir anut marga ||

13.

Awurahan paksi salindhitan ori |
bèthèt atat kêmbang |
rang-urangan mancawarni |
drêkuku dêruk sêpahan ||

14.

Menco jalak pênyu urèn klawu putih |
prêkutut nèng êpang |
anduduk layu dumêling |
manyura ngigêl kirab lar ||

15.

Rancangkapti matur raka sang apêkik |
kakang kang kawuryan |
pucaking prawata iki |
wangune kaya dhukuhan ||

16.

Baya iki margane munggah mring nginggil |
kang (ng)gubêt ing arga |
têngah arata tur gasik |
kinamadha sasêkaran ||

17.

Kalèn alit binatur sela warna tri |
tirtanira maya |
payo kakang diunggahi |
mênèk ana kang dhadhêkah ||

18.

Sakalihe wus manjat anggraning wukir |
Buras anèng wuntat |
rêngêng-rêngêng sukèng ati |
katandha lêjaring driya ||

19.

Dupi prapta ing pucak kèndêl jawining |
pagêr sêsêkaran |
argulo bang jêne putih |
ijo dadu kapuranta ||

20.

Sinalisir katang putih sêkar wilis |
sajawining dhadhah |
pinagêran sela langking |
gapuranira maju pat ||

Jilid 1 - Kaca : 267

21.
Palataran winêdhi malela langking |
tinêpi ubêngnya |
sela lintang sakêmiri |
gêng rampak tinata wrata ||

22.

Balekambang anèng têngah wangun candhi |
marginya maju pat |
têrus ing gapuranèki |
narênthêng marga sukêtan ||

23.

Wot panjalin ingênam limarkatangi |
pinggirnya lajuran |
pucuk tumancêp ing siti |
ron samya trubus ngrêmbaka ||

24.

Kang ingambah mancèrèt tan ana sêmi |
amung kering kanan |
saasta kang samya sêmi |
inggil sadhadha watara ||

25.

Umbul ingkang ngidêri saengga candhi |
ingingonan mina |
guramèh myang tambra abrit |
bayak kadya langên taya ||

26.

Kawarnaa kang dhêdhepok têngah bèji |
wanita wus randha |
mancênning rêsik gumrining |
cahya anuksmèng sasangka ||

27.

Rara Sukci wahdat datan mawi krami |
oliya wanita |
kyattingrat dyah Tan Timbangsih |
duk uning ana dhatêngan ||

28.

Miyos saking yasakambang ngore wèni |
sinjang lêlêmêsan |
sumêkan gadhung malathi |
rimong sutra dhasar jênar ||

29.

Ngawe-awe pangandikanira manis |
babo putraningwang |
ywa kadangon anèng (n)jawi |
banjura mlêbu kewala ||

30.

Kang sinung ling kagyat gya lumêbêt aglis |
praptaning ngayunan |
ngraup pada ganti-ganti |
riwussira ngraup pada ||

31.

Rancangkapti kinanthi sang maha yogi |
radèn anèng wuntat |
kalawan Ki Buras santri |
wus umanjing padhepokan ||

32.

Nistha wolu sakawan gêdhongirèki |
jrambah ginêlaran |
prangwadani catur warni |
satêngahing kang jarambah ||

33.

Palênggahan sela candhani ingukir |
lung-lungan sêkaran |
ngandhap angrong pindha kursi |
bundêr pinara sakawan ||

34.

Angajêngkên gapura kang maring (n)jawi |
singgêtan sakawan |
ingukir angukêl pakis |
sèndhènan lêgok lus gilap ||

35.

Trus ing nginggil dadya langitan cinawi |
ron myang sasêkaran |
nèng anjang-anjang angrêmit |
ing pucak dhandhang kirab lar ||

Jilid 1 - Kaca : 268

75 Dhandhanggula

1.

Jroning panti catur gêdhongnèki |
kang lèr wetan sela bang kinarya |
sarwa abang rêrênggane |
lèr kilèn sela pingul |
sarwi pêthak rarêngganèki |
kidul kilèn kang sela |
jênar dhasaripun |
rarênggannya sarwa jênar |
kidul wetan sela itêm kang kinardi |
rarênggan sarwa krêsna ||

2.

Gêdhong catur candhelanya tunggil |
satêngahing wiwara maju pat |
pan samya ngalih lawange |
mring jarambah kang ngayun |
sajuganya samya nêngkêri |
ingukir rêrêmitan |
sêsêkaran êlung |
pipi lawang kering kanan |
dhapur naga mulêt wit angrangsang pêksi |
ingkang andon woh-wohan ||

3.

Datan uwus rarêngganing tulis |
wawarnane ingkang padhepokan |
wiku Sukci asramane |
radyan myang arinipun |
tiga Buras tan ana angling |
sru eram ing wardaya |
gèdhèg-gèdhèg (n)jêtung |
Rara Sukci wus alênggah |
majêng ngetan nèng tengah jarambah asri |
katiga munggwèng jrambah ||

4.

Tan Timbangsih manis wiyosing ling |
kulup rara ingsun nilakrama |
kasih para sakarone |
lan ngêndi pinangkamu |
prapta kene apa kinapti |
asamun sêpi sêpa |
tur wêrit kalangkung |
ing marga akèh babaya |
tur apringga kang kaambah parangcuri |
sapa kang tuduh sira ||

5.

Radyan matur saha mangênjali |
dhuh pukulun kakasihing Suksma |
amba matur sayêktine |
Jayèngsari ran-ulun |
ari èstri pun Rancangkapti |
rencang nama pun Buras |
saking Surèngkewuh |
praja ing Giri kadhatyan |
angulati kadang sêpuh ingkang anis |
Jayèngrêsmi paparab ||

6.

Pan kalunta praptèng Argapuri |
kapanggih Sèh Wahadat punika |
kang sung têdah mring dasihe |
sabdane sang linuhung |
têka gampil praptèng ngong ngriki |
wiku rara ngandika |
Sèh Wahdad puniku |
satuhune kadangingwang |
yakul-mukmin ing pangawruh wus anunggil |
Rara Sukci Sèh Wahdad ||

7.

Kulup rara panganggêp dènsami |
di kaya duk anèng Argapura |
dupi miyarsa rahadèn |
mahyakkên sru panuwun |
kang timbalan sang maha èstri | mangkana cinarita |
sabên arinipun |
ing tyas manggung suka rêna |
sajuga ri wikwèstri pinarak munggwing |
têpining yasakambang ||

Jilid 1 - Kaca : 269

8.

Angsung boga gramèh tambra abrit |
Jayèngsari lawan Rancangkaptya |
makidhupuh nèng ngarsane |
wikurara lingnya rum |
kulup rara dakcaritani |
margane raganingwang |
mahas ing asamun |
tan atolèh kadang-warga |
sakawite ingsun amaca kintèki |
ran Kadis Markus Baslam ||

9.

(ng)Gonku maca nganti wola-wali |
ingsun rasa-rasa surasanya |
dadya anandhang wirage |
yayah kusumaning rum |
wus diwasa baratèng krami |
pungkasing panggraita |
tan lyan ing asamun |
rahadyan umatur nêmbah |
kadiparan cariyosipun kang Kadis |
têka karya wigêna ||

10.

Rancangkapti matur mangênjali |
bok inggiha kaparêng ing driya |
amêdharkên cariyose |
sadaya kang kasêbut |
wontên Kadis sang wiku putri |
mèsêm sarya ngandika |
rara panjalukmu |
caritane Markum Baslam |
dak wiwiti saka bubukaning tulis |
iki piyarsakêna ||

11.

Hadha bayanul bihainati |
ya ayu halladina amana |
wan sikhan waman bae |
kayat luamanhu |
wabil umaratu khayati |
waman supiya tukha |
waina kayatu |
wawimutmaina tukha |
sapinati khamil saratu albahri |
kharijul pilbansukha ||

12.

Nênggih wontên carita winarni |
lapal saking Kadis Markum Baslam |
lêlêpiyan supayane |
dadya pangemut-emut |
wruhing tandha têpa palupi |
nêpsu kang ginupita |
Luamah rippipun |
urippe nêpsu Amarah |
lan urippe nêpsu Supiyah puniki |
lan nêpsu Mutmainah ||

13.

Raja Mutmainah kang winarni |
ajujuluk sang Prabu Dyatmika |
Suksma Mulya paparabe |
pan kandhane ing wahyu |
nagarane Lali-muslimin |
tan abala sajuga |
sêktine kalangkung |
kawasa misesa ing rat |
nora ana ingkang padha anglawani |
sajagad mati atab ||

14.

Amung cipta bae balanèki |
sakêdhap bala tanpa wilangan |
Sang Mutmainah kwasane |
lamun tan darbe kayun |
nora duwe bala sawiji |
angijaban idayat |
mangkana cinatur |
gantya ingkang kawuwussa |
ana ratu têtêlu prakosa luwih |
samya arda prakosa ||

Jilid 1 - Kaca : 270

15.

Bisikannira sri narapati |
ajujuluk Mahraja Luamah |
Raja Amarah arine |
dene wuragilipun |
sang Raja Supiyah pawèstri |
prawira mandraguna |
lêmbut karya luput |
samya bala tan petungan |
sadhukut saking tri sagrêmêtting bumi |
sawêdhining sagara ||

16.

Sang raja katri miyos tinangkil |
mêdal sadaya bala durbala |
ting prêngangah ngame-ame |
angame mamah-mumuh |
Kyana Patih Mangkubilai |
Tumênggung Kamandaka |
myang Arya Pangridhu |
Panji Wirajail seba |
Rangga Wirakêmat Rangga Waningisin |
lan Rangga Tisnacidra ||

17.

Angabèi Surawirang nangkil |
Angabèi Kiyanat aseba |
lan Ngabèi Plenya-plenye |
Ngabèi Têbêl-ngêpluk |
lan Ngabèi Rucibêsiwit |
Ki Dêmang Doyanmangan |
Dêmang Siptaturu |
lan Kyai Dêmang Antukan |
lan Ki Dêmang Trocoh Dêmang Srêgêp-ngisin |
Ki Lurah Dhososugal ||

18.

Lurah Ras-arasên-ngêbluk nangkil |
lan Lurah Tan-graita aseba |
lan Kyai Lurah Kalalèn |
sadaya anèng ngayun |
pêpak andhêr samya anangkil |
ngandika Sri Narendra |
Raja Luamahu |
mring ari Raja Amarah |
miwah marang jêjênggul para bupati |
kêpriye karêpira ||

19.

Ing pratingkah dera mangunjurit |
angrusak mring Raja Mutmainah |
binêrat pinrih sirnane |
aja na kang kadulu |
nora nana dadya nyampahi |
ing kaprawiraningwang |
kang rayi umatur |
yèn sêmbada karsa nata |
linurugan lajênga ginêpuk wani |
kajênge tumpês pisan ||

20.

Sampun rêmbag sadaya kang pikir |
sampun rêmbag Sang Raja Luamah |
yèn wus mangkono rêmbuge |
nuli linakon gupuh |
aja kongsi klayatan budi |
adhi Raja Amarah |
iya sabalamu |
miwah arinira pisan |
ya si adhi Raja Supiyah ywa kari |
angkatna balanira ||

Jilid 1 - Kaca : 271

21.

Nulya sang Raja Amarah angling |
mring patihira Angkaramurka |
kinèn budhal sabalane |
mijil sing nagrinipun |
astanane ana ing ati |
ati puat (ng)gonira |
ing sajatinipun |
puat punika lilimpa |
pangwasane panastèn sabarangkardi |
budine Sang Amarah ||

22.

Ni Raja Supiyah angundhangi |
mring patihe ni bok Jajawatan |
lan ni Tumênggung Nyalèrèng |
nyi Arya Guyu-guyu |
lawan nyai Kinincangalis |
nyai Rangga Èsêman |
nyai Adusêmu |
kalawan nyai Parikan |
nyai (n)Dhèpèl nyai Wèwèh-wangi-wangi |
nyai Grêgêtên-nekat ||

23.

Mijil saking ing manah maknawi |
iku pupusuh sajatinira |
ana dene pangwasane |
penginan barang kayun |
ayun ngayang sruning kapengin |
nulya Raja Luamah |
angundhangi gupuh |
mring Patih Mêngkucilaka |
sabalane tumênggung arya ngabèi |
kumêrap bala kuswa ||

24.

Nênggih mêdal saking ati siri |
siri punika sajatinira |
ing jajantung sayaktine |
dene pangwasanipun |
marang karêp karêp abukti |
sabarang kang pinangan |
sruning parikudu |
lalenan sabarangkarya |
rupanira Luamahi sang cahyèki |
dene nêpsu Amarah ||

25.

Cahyanira abang anglangkungi |
dene nêpsu Supiyah cahyanya |
nênggih akuning rupane |
nêpsu katri punika |
angrêgêdi cipta kang êning |
mênggah êning punika |
nêpsu kang rahayu |
iya nêpsu Mutmainah |
astanane anèng ati sanubari |
iku ati sampurna ||

26.

Cahyanira putih anêlahi |
pangwasanira sabar narima |
tuma-ninah rèrèh sarèh |
tawêkal iman ayu |
punika kang arsa jinodhi |
mring sang Prabu Luamah |
myang sawadyanipun |
gumuruh ngèbêki jagad |
mara têlu ing marga lampahe baris |
ri sang Raja Luamah ||

27.

Mêdal saking ing tutuk anggili |
pênuh gumrah asru swaranira |
Raja Amarah gurunge |
ing talingan ambrubul |
ting sarêbêt sêsêg kang baris |
(m)barabas sasrêmpêngan |
jampêng tanpa ngrungu |
dene ni Raja Supiyah |
mêdal saking ing netra anduduk andik |
andadak kêdakira ||

Jilid 1 - Kaca : 272

28.

Gya prapta ing ati sanubari |
sigra kinêpung binaya mangap |
binathithit sampêt kabèh |
kang dadi agul-agul |
para patih katiga èstri |
prakosa mandraguna |
ampuh ing prang pupuh |
tate angrusak agama |
apan bisa angrêmêt pênggawe bêcik |
mudharakên ing tapa ||

29.

Anglalèkkên panggawean bêcik |
mulane akèh wong kênèng ala |
têka ing tingkahe dhewe |
sababe dene nêpsu |
dadi jalaranning bilai |
rosaning kang Luamah |
lan Amarah nêpsu |
Supiyah digdayanira |
sabên dina mumurung panggawe bêcik |
aja na kaslamêtan ||

30.

Wus tinata (ng)gonne rêbut titih |
sang Raja Mutmainah atampa |
ningali mungsuh praptane |
anggoragodha punggung |
nulya nyipta bala gung prapti |
pra bupati punggawa |
andhêr ngarsanipun |
pinacak satundha-tundha |
kyana Patih Sabar-maklum anèng ngarsi |
Tumênggung Tumaninah ||

31.

Arya Prasaja Arya Bèrbudi |
Ngabèi Mantêp-têmêningkarsa |
Ngabèi Liladanane |
Rangga Eklas nèng ngayun |
Rangga Tawêkal myang Dêmang Sidik |
lan Dêmang Musawarat |
lan Dêmang Tapakur |
pêpak sadaya nèng ngarsa |
ngandika Sang Raja Mutmainah singgih |
mring wadyabalanira ||

32.

Èh ta priye karêpira iki |
ana mungsuh datanpa wilangan |
angrusak ing manah salèh |
Ki Patih Sabar-maklum |
matur inggih lamun suwawi |
saajangane ajang |
prayogi pinagut |
ing pupuh linawan ing prang |
angandika sang Prabu iya dèn bêcik |
aprang lawan wong kopar ||

33.

Nulya mangkat barissira ririh |
saking ati sanubari ika |
mêdal ing grana lurunge |
aputih cahyanipun |
sampun prapta cundhuk kang baris |
samya ayun-ayunan |
sampun ing prang pupuh |
mumungsuhan tatandhingan |
kang bupati sami bupati ajurit |
prang bala sami bala ||

34.

Mangku-blai lan Rahayu-budi |
Angkaramurka lan Tumaninah |
Siptaturu lan Bêtah-mlèk |
rame pupuh pinupuh |
Doyan mangan lan Bêtah-ngêlih |
pun Jail lan Prasaja |
pan pêluk-pinêluk |
Ki Srèi mungsuhan Sabar |
ki Jubriakibir lan ki Sarèhjurit |
rame abandhayuda ||

Jilid 1 - Kaca : 273

35.

Gênti titih-tinitih ing jurit |
udrêg-udrêgan sadina-dina |
tan ana kasor karone |
Raja Luamah (n)dulu |
mring balane dènnya ajurit |
juritte tanpa wêkas |
tanana sor unggul |
sigra sang Raja Luamah |
angundhangi bala babantuning jurit |
wadya prajurit buta ||

36.

Pirang-pirang buta tanpa wilis |
panggêdhene pun Drêmbadursila |
pun Gugur-tingkah sawênèh |
myang pun Bêrung-brêgudung |
pun Dêksura pun Tobatngêlih |
pun Bingung anêmpuh byat |
pun Gêragas-nguthuh |
pun Kalana Gas-êgasan |
pun Bêsono lan pun Dhêngglêng-oraeling |
pun Ngluka ngawut wuta ||

37.

Sigra kinèn tumandang ing jurit |
Raja Luamah parentahira |
binyukan kèh wong sijine |
krubutên loro têlu |
krubutên pat dimèn glis mati |
kabèh nuli sirnaa |
aja na kang munggut |
si binatang Kaslamêtan |
nora patut gawene angrusak kibir |
amumurung cilaka ||

38.

Wus dènaglis pêpêssên ing jurit |
sigra tumandang nêpsu rêksasa |
ambêg sru krura tandange |
ngrubut nêm pitu wolu |
mêmêt sampêt pêpêt ngèbêki |
bangkak angangkak-angkak |
kang jagad macucu |
ciyut kacakot ing buta |
dadya pêcat bala kasucian tapis |
apês tumpês sadaya ||

39.

Bala ing kasucian binukti |
minangka dadya panganning buta |
sêgêr sumyah lêga tyase |
atuwuk manggut-manggut |
nora nana bala kaèksi |
mung kantun ratunira |
kang maksih ngunguwung |
risang Raja Mutmainah |
duk tumingal tumpêsse balanirèki |
asabil kamalira ||

76 Sinom

1.

Wontên kaoling ngulama |
muktamat para musanip |
wêwinih nêpsu punika |
iya ingaranan budi |
budi ingkang dumadi |
martabat akatdiyattu |
nèng gaibul uwiyah |
latakyun ing nukat gaib |
budi iku minangka warananing Hyang ||

Jilid 1 - Kaca : 274

2.

Karana iku wus nyata |
Wujutolah Datolahi |
ing roro-roroning tunggal |
manungsa kalawan budi |
budi kalamolahi |
manungsa angga arasul |
singa ingkang ngarannan |
ya manungsa iya budi |
nora pae kawasa misesèng titah ||

3.

Rêbut (n)jêro rêbut (n)jaba |
manungsa kalawan budi |
lir êmas lawan têmbaga |
campur kinothok ing kowi |
sirna jênênge kalih |
dadya suwasa rannipun |
karana iku padha |
manungsa kalawan budi |
budi iku wujude napsu sakawan ||

4.

Napsu sakawan punika |
wujuding manungsa yêkti |
paesan pamawassira |
manungsa marang ing budi |
yèn luput anglimputi |
budi ing luamah iku |
wus tan kêna tinambak |
ambêk durbala ngêbêki |
puguh nora arêmpit dursila dadya ||

5.

Yèn tajêm pamawassira |
kêna utamaning budi |
budi anglimputti marang |
ing mutmainahirèki |
nênggih parêk ing Widdhi |
awidada manggih ayu |
ayu badan tan kêna |
iya alaming Hyang Widdhi |
samonoa ing ngèlmu durung pasaja ||

6.

Milane tansah rinêngga |
murih moncèra kang warti |
ing iman kang wus istijab |
ing gunêm piningit-pingit |
kurmat paedah taklim |
ing ngèlmu supayanipun |
lêpas ing panggraita |
undhaking budi kang dadi |
tansah mukawahdat takabul mumulang ||

7.

Ing kaol walahualam |
mangsuli carita malih |
risang Raja Mutmainah |
sasirnane balanèki |
pratignya pasanggiri |
yèn manungsa kudu ayu |
muga kinuwatêna |
nadhahi mungsuh salangit |
yèn manungsa kudu ginawe cilaka ||

8.

Tan wandea kalah aprang |
tan kawawa nêmbadani |
kang pinasthi kudu swarga |
manungsa tajêm ing budi |
kang angsal rahmat jati |
pasthi kuwawa amungsuh |
tan etang lara pêjah |
wong mati mumpung ngaurip |
nora kêna wus pinasthi duk samana ||

9.

Gusti gawe untung ala |
tinimbang lan untung bêcik |
kang pundi pamilihira |
ewasamana wus pasthi |
ingkang mênang ing jurit |
lan kang asor ing prang pupuh |
iku kagunganning Hyang |
ganjaraning manungsèki |
darma bae mangsa bodhoa manungsa ||

Jilid 1 - Kaca : 275

10.

Ya ta wau tinarima |
dongane maring Hyang Widdhi |
kuwata sira ayuda |
aja sira wêdi mati |
rosaa sira jurit |
têtêp sira dadi ratu |
ratuning Raja Imam |
kuwat sajatining jurit |
Raja Mutmainah aglis magut yuda ||

11.

Angrasuk busana mulya |
rasukan Utamèng-ngèlmi |
dhêsthare Sarak-sarengat |
paningsêt Ênênging puji |
dhuwung Sêmpana-sidik |
awaos Takbir-ikramu |
anyamping Pracayèngrat |
lancingan Tapakur kapti |
atarumpah Andoning-cêrêmin paesan ||

12.

Anitih turangga napas |
anpas tan-napas nupusse |
camêthine Tingal tunggal |
kuda ran pun Eling-eling |
kêndhali Iman-tokid |
rukun Islam apussipun |
larappipun Makripat |
kakapa Kakekat-jati |
ambênipun têtêp Pikukuhing iman ||

13.

Sang Sri Raja Mutmainah |
angamuk lawan camêthi |
asusumbar adipaka |
mangsut cêngêng tan kuwatir |
amungsuh pirang kêthi |
winatangi tan na mundur |
binyukan pirang yuta |
tan na tolèh lara pati |
pirang bara ing têmbe nêmu kamulyan ||

14.

Patitis panggitikira |
ing Camêthinira pasthi |
balane Raja Luamah |
mati sirna cinamêthi |
Patih Mangkubilai |
Ujubriya-kibir lampus |
Syumungah lan Kiyanat |
Sungkan Doyan-jail mati |
mundur sila pun Bêrung-(m)brêgundung pêjah ||

15.

Sadaya syuh sirna gêmpang |
tan ana kari sawiji |
anglela Raja Luamah |
sasirnane balanèki |
ngling marang ari kalih |
lah kapriye digdayamu |
matur Raja Amarah |
Raja Supiyah tanapi |
yèn suwawi ing prang kinarubut tiga ||

16.

Wus rêmbug ponang bicara |
dandan siyaga ing jurit |
arasukan Kamandaka |
dhêstharira Karam-najis |
paningsêt Ora-eling |
anyamping Maido-kukum |
lancingan Sia-sia |
atarumpah tanpangèlmi|
waos Dorawêca dhuwunge Jarumman ||

17.

Sarwi anitih turangga |
kuda ulês gêsêng-ati |
arannipun Paracidra |
kêndhali Êmoh-ing-bêcik |
apus Paksalumuwih |
apus gulu ngabul-abul |
apus buntute Mursal |
akêkapa Tinggalbêkti |
sanggawêdhi Drêngki-ambêg-salah-tampa ||

Jilid 1 - Kaca : 276

18.

Camêthine Doyan-ujar |
larap Kumingsun sumugih |
tindakira salèwèngan |
susumbar lali ing Widdhi |
mara sarwi nudingi |
sarta ngêbuk wêtêngipun |
ngucap ingsun kuwasa |
wignya anggawe bilai |
ingsun uga wong (m)balasar gawe ala ||

19.

Pan sampun ayun-ayunan |
aprang pan sami narpati |
rame dènnya bandayuda |
ing yuda kinrubut katri |
ing ngarsa kanan kering |
Mutmainah pinrih bingung |
-nging raja katiganya |
[...] |
nora ulap ing prang kinaribut tiga ||

20.

Sang Sri Raja Mutmainah |
tinumbakan wanti-wanti |
ginoco cinamêthènan |
nora kêna dènsêlani |
sarta tinitir titir |
Raja Mutmainah ambruk |
lawan turangganira |
klèsèdan tan bisa tangi |
nanging taksih tuwajuh ing tekadira ||

21.

Sinosog-sosog tan pêgat |
sarwi alok-alok mati |
saiki babarmu pisan |
lah mangsa bisaa urip |
mara budia aglis |
raja Mutmainah muwus |
èh mara tutugêna |
sagêndhingmu aywa kari |
ingsun ora awêdi lara lan pêjah ||

22.

Sang Mutmainah sakala |
pratignya sajroning galih |
tinêdha pratandhanira |
yèn manungsa kudu bêcik |
muga kuwatna jurit |
bisaa amalês ukum |
ambirat ing luamah |
Amarah Supiyah dening |
nulya antuk kramat sigra ingayatan ||

23.

Patitis pamukulira |
sang Luamah cinamêthi |
lêrês pipilinganira |
tumèmplêg tiba anjungkir |
Sang Amarah nulungi |
cinamêthi pasunipun |
anjungkêl tibèng kisma |
Raja Supiyah nulungi |
cinamêthi mukanya nulya aniba ||

24.

Sinosog anèng pratala |
klèsèdan Sang Raja katri |
kalêmpêr sadangunira |
nora bisa muna-muni |
dangu nulya ngalilir |
Raja Mutmainah muwus |
èh paran karêpira |
apa sira (n)jaluk mati |
yèn (n)jaluka mati sun patèni sira ||

25.

Sang raja katri turira |
sakarsa paduka dadi |
ginêsangan pinêjahan |
yèn kênginga nêdha urip |
mèsêm Sang Raja Sukci |
eman têmên piyangkuhmu |
dene nora sêmbada |
saemu anjaluk urip |
sigra cinamêthi malih sirahira ||

26.

Raja Luamah Amarah |
Supiyah samya ngêmasi |
jisimme agilang-gilang |
wadya sagotra sri katri |
sasampunnira nuli |
sang Raja Mutmainahu |
arsa ambêdhah kutha |
andhudhah kadhaton katri |
puranira tinon kalangkung santosa ||

Jilid 1 - Kaca : 277

27.

Kuthane Raja Luamah |
pagêr capurinya wêsi |
kuthane Raja Amarah |
capurinya têmbaga brit |
kuthane Supiyahi |
capurinira parunggu |
sang Raja Mutmainah |
manjing gapuraning puri |
nèng langênning rakite ing purasmara ||

77 Asmaradana

1.

Kocapa kang anèng puri |
para garwa para putra |
anangis umyung swarane |
para èstri ing jro pura |
nangis kalara-lara |
langkung sêdhih manahipun |
tan wande dadi boyongan ||

2.

Para èstri sadaya (n)jrit |
kakalih para punika |
sampun dadya sakadhaton |
anèng pura Atipuat |
kuthane sang Amarah |
binoyongan dadi satu |
lir ulam munggwèng rampadan ||

3.

Kakalih putra yu luwih |
putrane raja Luamah |
raja Amarah nuline |
kalangkung ayu utama |
cahya pindha sasangka |
pan nênggih ing namanipun |
sang rêtna yu Salasiyah ||

4.

Kang anèm Dèwi Rifangi |
sasedane ramanira |
kalangkung susah manahe |
karuna amêtêg jaja |
sasambat amlasarsa |
adhuh rama milu lampus |
sapa kang sunsêmbah-sêmbah ||

5.

Tan antara nulya prapti |
wau raja Mutmainah |
lumêbêt ing jro kadhaton |
ningali parèstri samya |
karuna anèng pura |
swarane tangis gumuruh |
asasambat rajanira ||

6.

Apapanggih putri kalih |
karone samya karuna |
Raja Sukci ngandikane |
mênênga (ng)gonmu karuna |
eman balut kang netra |
manawi êrêg swaramu |
lan lungsête cahyanira ||

7.

Lah tujunên tingalmami |
aywa gung adrês udrasa |
babo mênênga karone |
kang pindha sasangka maya |
sang rêtna yu kalihnya |
amêdhar tingal andulu |
yèn ana satriyatama ||

8.

Bagus kang cahya nêlahi |
paguting liring kumêsar |
kasoran sirna karone |
karunanira rinantan |
rêntêng micarèng nala |
nalikane baya iku |
ingkang matèni (n)jêng rama ||

Jilid 1 - Kaca : 278

9.

Dèwi Rifangi jinawil |
mring sang rêtna Salasiyah |
ayo mundur dudu padon |
nadyan ingsun dadi tawan |
mangsa kêna ginampang |
sang rêtnayu aris mundur |
lir wulan purnama linggar ||

10.

Cumêngkling atawan tangis |
amung kang sinambat-sambat |
ramanira kang wus layon |
nulya Raja Mutmainah |
andulu mring sang rêtna |
tinutwuri lampahipun |
minanis-manis ing sabda ||

11.

Kèndêla ratuning puji |
dhuh kusumaning nugraha |
angêmot ing rahmat kabèh |
tulungên wardayanira |
yèn wus karsaning Suksma |
ginanjar rêngu lan ayu |
paran (ng)gonira sumanggah ||

12.

Mulane sun tohi pati |
ambeyani musthikèng dyah |
yen luput sok-soka layon |
baya wus karsaning Suksma |
kusuma lawan ingwang |
campuring rahmat lan wahyu |
patêmon anèng idayat ||

13.

Kèndêl tangise sang dèwi |
wasana alon ngandika |
sarwi amapan lungguhe |
hèh sang Raja Mutmainah |
sampun (ng)gagampang tingkah |
sanadyan ing raganingsun |
dadya tawan boboyongan ||

14.

Nanging wus sunpupus pasthi |
wit wontên panjaluk kula |
dhatêng andika sang katong |
yèn nanggupi karêpingwang |
gêlêm kinarya garwa |
nadyan ginaweyamangwuh |
amacèthi boboyongan ||

15.

Yèn ora ingsun tan apti |
angling Raja Mutmainah |
mundhut apa mirahingong |
yêkti suntêkani sira |
sabarang karêpira |
sang rêtnayu lon umatur |
dene panêdha kawula ||

16.

Uripêna rama mami |
uripa katiga pisan |
rama ingkang sami layon |
kawula ngalap pratandha |
yèn sayêkti kuwasa |
nguripakên kang wus lampus |
nyata wus badan nugraha ||

17.

Sang Raja Mutmainahi |
miyarsa pundhutaning dyah |
sang nata èmêng driyane |
wêkasan alon ngandika |
kapriye mirahingwang |
wus lakune prajurit gung |
mati nglabuhi nagara ||

18.

Pan wus karsaning Hyang Widdhi |
kapindhone yèn uripa |
ramanira kang wus layon |
angrêbda ngrusak agama |
adrêmba murka hawa |
sang dyah karone ris muwus |
ya durung bisa masesa ||

Jilid 1 - Kaca : 279

19.

Kaping kalihipun ugi |
yèn rama kula palastra |
rusak kabèh jagad kiye |
paduka duraka ing Hyang |
yèn tan dènuripêna |
kalih kawula tan ayun |
tinawan kinarya garwa ||

20.

Raja Mutmainah angling |
ewamangkono mas mirah |
iya tan kawasa ingong |
yèn ana sihing Pangeran |
darma dadi jalaran |
yèn kalilan ing Hyang Agung |
sunuripne ramanira ||

21.

Payo pinaranan aglis |
padha sira sêksènana |
ing ramanira uripe |
nulya pinaranan panggya |
bangkene sri katiga |
tinangisan ing dyah ayu |
nulya Raja Mutmainah ||

22.

Ananêdha ing Hyang Widdhi |
muga-muga ginampangna |
kang mati uripa manèh |
tinarima kajatira |
sang Raja Mutmainah |
anyipta angin lan kukus |
anginipun Kayatollah ||

23.

Kukus kukussing rijêki |
tinêkan saciptanira |
ing kukus sêga srêbêtte |
lagya granane sumringah |
lan angête watara |
nulya krêntêg kêpyur-kêpyur |
nulya ngarêjêt apolah ||

24.

Kang mati wus urip malih |
ya sang Raja Aluamah |
Amarah Supiyah dene |
wus samya tata alênggah |
nèng ngarsane sang nata |
sang Mutmainah lon muwus |
mring raja katiga pisan ||

25.

Hèh Aluamah sirèki |
Amarah lawan Supiyah |
saiki wus urip manèh |
apa sira maksih murtat |
apa ta iya nutta |
Raja Luamah umatur |
kawula datan lênggana ||

26.

Sumangga karsaning gusti |
kinarsakna sakit pêjah |
badan kawula sumaos |
tan darbe karsa sajuga |
sang Raja Mutmainah |
ngandika yèn sira uwus |
amung srah sakarêpingwang ||

27.

Anutta sakarsamami |
sunkunjara bae sira |
anèng nagaramu dhewe |
sun uluri pangannira |
nora sunwèhi luwar |
sunkungkung salaminipun |
sunbalênggu gulunira ||

28.

Nulya tinrappakên aglis |
sang Luamah kinunjara |
Amarah Supiyah dene |
sigra putri kalih pisan |
binoyong bayaring prang |
binêkta mring nagrinipun |
abungah marwatasuta ||

29.

Kaol satêngahing Kadis |
amal kang patang prakara |
dhingin wong kang bêtah mêlèk |
kapindho kang bêtah tapa |
acêgah mangan murka |
amal kaping tiganipun |
ingkang bêtah sabar lila ||

Jilid 1 - Kaca : 280

30.

Apan sing sakawan nênggih |
kang bêtah muruk ngèlmika |
tingkah têrus ing ngèlmune |
yèku manungsa ngalamat |
kang bisa amasesa |
ngungguwung ngunjara nêpsu |
yêktyantuk gêng-gênging rahmat ||

31.

Samono bae kang warti |
tan cinatur panggihira |
jalu lan èstri têmune |
saru dhapuring carita |
lawan lagu prênèsan |
amumudhar tyas tawakul |
kang bisa amêngku iman ||

32.

Rara tamat caritaning |
kanang Kadis Markum Baslam |
Rancangkapti lon ature |
nyuwun pangèstu paduka |
sagêd anglampahana |
kadi (n)jêng ibu pukulun |
tan nambut silaning krama ||

33.

Ewuh aya wong alaki |
tangèh dhatêng Mutmainah |
sang wiku lon ngandikane |
sira nini tan kalilan |
lamun kayaa ingwang |
ing têmbe sira anambut |
silaning krama utama ||

34.

Mungguh ganjaraning Widdhi |
mring kang nambut palakrama |
ingkang nêtêpi patrape |
laku-lakuning wanudya |
ingkang winêngku priya |
sayêktine tikêl pitu |
tinimbang lan kang tan krama ||

35.

Priye kono Jayèngsari |
mungguh ing pamikirira |
apa ta iya mangkono |
Rahadyan matur manêmbah |
lêrês kang pangandika |
dwijèstri mawas sang bagus |
ngandika jroning wardaya ||

36.

Wong iki dhasare sukci |
lantip pasanging graita |
pasaja têtêg asarèh |
cacaloning aoliya |
jatmikane katara |
marang ing kadunyan tambuh |
anduduk maring makripat ||

78 Mêgatruh

1.

Wasana ngling nikèn wiku sira kulup |
lan arinta Rancangkapti |
banjurêna ing lakumu |
mring plabuhan Banyuwangi |
nêtêpana ingkang pakon ||

2.

Nora pisan-pisan lamun ingsun nundhung |
dadya anjrak anèng ngriki |
bangêt suka-rênèng kalbu |
satuhune ingsun asih |
marang sira sakaroron ||

Jilid 1 - Kaca : 281

3.

Nanging bakal munggêl lalakonmu kulup |
kêbanjur datan kêpanggih |
lawan ingkang sira ruruh |
mula lakunira kalih |
sunsusuwun ing Hyang Manon ||

4.

Salamêta kalampahana sêdyamu |
rinêksaa ing Hyang Widdhi |
sakaliyan nêmbah matur |
dhawuh timbalan sang yogi |
saklangkung panuwuningong ||

5.

Kalilana ing samangkya ulun mundur |
lajêng dhatêng Toyawangi |
tan lyan pangèstu pukulun |
pandhita rara nganthuki |
kalih nguswa suku gupoh ||

6.

Sakaliyan mastakanya dènlus-êlus |
poma aywa na kuwatir |
rina wêngi ingsun jangkung |
wus lèngsèr ari kinanthi |
Ki Buras umajêng gupoh ||

7.

Kalilana kadibale gadhah atur |
nyuwun pangèstu basuki |
kalawan anyuwun sangu |
ingkang botên kenging ênting |
ingkang cumbu wangsul kanthong ||

8.

Wiku rara gumujêng ngandikanipun |
anèh panjalukmu iki |
pamikirku têka ewuh |
kang sangu tan kêna ênting |
nuwun cêblèke kemawon ||

9.

Sanès ngèlmu inggih sangu arta lugu |
sang wiku lajêng maringi |
iki tampanana gupuh |
mung rong gobog datan luwih |
Buras (n)jêkutrut malerok ||

10.

Saya suka sang wiku ngandikanipun |
mungguh gobog loro iki |
kok (ng)go jajan sasayahmu |
kanthongamu mêsthi isih |
gobog loro nora kalong ||

11.

Gurawalan nèng asta nulya rinêbut |
Buras mundur tanpa pamit |
mung gumrêmêng sêlak kantun |
prapta wingkinge sang putri |
nolèh angandika alon ||

12.

Buras dene nganti suwe nora nusul |
inggih kantun sawatawis |
yêktosipun mila dangu |
kula nyunyuwun sang yogi |
sangu pinaring rong gobog ||

13.

Mangke bilih sampun dumugi ing warung |
paduka kula pamèri |
mangunahe gobog luhung |
sapunika botên kenging |
mindhak ngabar tanpa dados ||