Ki-demang.com : Centhini

Jilid 5 - Kaca : 16

323 Dhandhanggula

10.
Nulya kinèn mundhut arta malih |
limalas êngkas tan dangu prapta |
katur picis bolong kabèh |
sinêbarkên sumawur |
rinêbut ing abdi jalwèstri |
sikêp bangsat angrêbat |
dêdrêg ting barêkuh |
adhosok jêngkang-jinêngkang |
miwah sikut-sinikut bithi-binithi |
gudrah aguladrahan ||

11.
Ana (ng)guyu wênèh pan anangis |
ana ingkang sinjangipun sêmpal |
myang balung nyongor lambene |
mimisên irungipun |
nora kêna sinjang barêndhil |
ginujêg akakalan |
mari-mari yèn wus |
arta wutah sinjang bêdhah |
kèh tingkahe ana wong lanang sawiji |
akathah olèhira ||

12.
Têpung gêlang lêmpèng kêbak dhuwit |
ngandhut ngêmut (ng)gêgêm kêbak uwang |
miwah kang ginembol akèh |
ingêbyuk pan rinêbut |
picis mawut dipunrêbati |
rinêncak ing wong akèh |
bêbêde jur mumur |
wontên pawèstri angrêbat |
pan kasusu klèru konthole sinêbit |
kewal agobrah-gobrah ||

13.
Jêlih-jêlih nora dènpraduli |
mêksa rinujak ingidak-idak |
pêcèthèt paringsilane |
uyêl kuwur katawur |
tan cinatur solahirèki |
lingsir dalu (ng)gènnira |
kasukan anutug |
yata samana bubaran |
ki dipati paring tigangdasa anggris |
marang Kimas Cêbolang ||

14.
Ki dipati angandika aris |
èsmu (ng)guyu marang Mas Cêbolang |
panjakmu Nurwitri kuwe |
lah tilarên karuhun |
dimèn kari nèng (n)jêro bêcik |
suka tyas sun-tumingal |
lir wong wadon lugu |
nora mantra-mantra lanang |
lan maninge manira akarya ringgit |
Nurwitri kang muruka ||

15.
Lawan sira yèn ingsun-timbali |
aja lunga-lunga nèng Kauman |
omahe Jamali bae |
yèn ana kuranganmu |
lumêbuwa ingsun paringi |
yèn ora kongkonana |
bae matur mring sun |
iya bojone si Jamal |
ngongparingi pangan sasantrinirèki |
sakèhe cacahêna ||

16.
Matur nêmbah sumangga nulya mit |
Mas Cêbolang anampani arta |
tigangdasa reyal kèhe |
lan sabusananipun |
tuwin paring sinjang mring santri |
aniji wus warata |
myang sasajènipun |
dènusungi santri kathah |
langkung bungah sakèh santri ting cukikik |
untung Kimas Cêbolang ||

Jilid 5 - Kaca : 17

17.
Mundur saking ngarsane dipati |
lawan sasantrinira sadaya |
myang pangulu Jamaline |
santri satus gumrudug |
anèng margi Jamali angling |
dhuh anakmas Cêbolang |
punika yèn mungguh |
kula amujur salawat |
sinjangipun sajènipun kula inggih |
lêrêse tumut angsal ||

18.
Sabab margane angsal rijêki |
kapracaya pinaring akathah |
saking kula wiwinihe |
Mas Cêbolang lon muwus |
yèn wus praptèng wisma agampil |
kula mangsa ngicalna |
ing tata lan patut |
datan susah winicara |
Ki Jamali ambêsono ngêdhih-êdhih |
gumrêmêng turut marga ||

19.
Tan adangu praptèng ing wismèki |
kae Jamali ing Pakauman |
gumêdêr santri praptane |
tata dènnira lungguh |
tan antara sajèn binagi |
tinadhah ting kucapah |
tuwuh ngadhug-adhug |
myang sakêtip modinnira |
lèbèr maring têtangganya maksih luwih |
sêkul ulam panganan ||

20.
Arta tinitèn sadayanèki |
sajèn sêlawe lan tigangdasa |
ki dipati pêparinge |
arta tombok angetung |
apan angsal kawandasanggris |
gunggunge kawandasa |
gangsal langkunganipun |
kang dhatêng pangulu Jamal |
pan sadasa reyal kang dhatêng ing santri |
arta tridasa gangsal ||

21.
Dinum kaduman anyuku sami |
kang sèkêt rêyal mring Mas Cêbolang |
kalêbu lan Nurwitrine |
wus rampung pandumipun |
aluwaran sadaya aris |
wau ta ki dipatya |
èstu tyasnya kanyut |
mring Nurwitri ronggèng lanang |
ki dipati radi kawuron sakêdhik |
ing brêm tape waragang ||

22.
Wuru kaworan alimpang brangti |
mring Nurwitri kang binrangti anyar |
katêmbèn blero karsane |
nulya binêkta kundur |
maring dalêm gêdhong kang wingking |
ki dipati ngandika |
Nurwitri dimaju |
sunsarê singêbên ingwang |
sêmbari rêngêng-rêngênga Lompong-kèli |
Montro Pêtung-wulungan ||

23.
Gambirsawit lawan Gandrung-manis |
matur inggih Nurwitri ngujiwat |
sarwi pinathêt lathine |
ki dipati agupuh |
ngrangkul gulunira Nurwitri |
grêgêtên cinuwolan |
lathi pipinipun |
dèningsêp ingaras-aras |
matur mangke dhuh mangke kangjêng kiyai |
turene kinèn nêmbang ||

Jilid 5 - Kaca : 18

24.
Angandika lah iya dènbêcik |
nulya rêngêng-rêngêng swara raras |
Lompong-kèli kalulute |
(n)jalirit mêrit arum |
kalêlêran ambêlèr ati |
pan lagya rong êgongan |
ki dipati muwus |
wus mênênga suntarima |
dènmreneya aja sira wêdi-wêdi |
Nurwitri ngarah apa ||

25.
Gya ginayut anggane Nurwitri |
kêkêp-kinêkêpan rêp-arêpan |
kadya maring dyah tan pae |
sasolah bawanipun |
mriyêmbada anêmbadani |
angrêngih kang rinêpa |
ingungkih kinukuh |
katomah têmah tan polah |
ginolingkên golag-galig anglêgani |
pinungkurkên karênan ||

26.
Angudhêmpêl pupul anèng wuri |
waringutên tan salayèng karsa |
wastra silak warastrane |
pangangkahira rikuh |
lir kekeyan akongkah-kangkih |
nêmpuh tan kênèng ngampah |
Nurwitri anjumbul |
andêngkèng tyasnya kumêsar |
pulintiran angêsah umatur ririh |
ingkang antèr kewala ||

27.
Kya dipati langkung sukèng galih |
sangsaya nglut lukiting turida |
rada katêmbèn karsane |
sanepaning dyah ayu |
ing pangrasa malah ngungkuli |
kulinaning kalangyan |
dede amputipun |
pan ora untap-untapan |
surasaning karasikan mung Nurwitri |
ngalêmpak tumpak lawak ||

28.
Tan angiwal pakiwuling gati |
dhêkêt kêkêt lir banon lan rimbag |
nora rênggang don-adonne |
ki dipati kalimput |
kalulut ing wilêd kalaning |
kathah solahing karsa |
riwenira kumyus |
kang kinarsan tan (ng)gulawat |
wus antara anjog drês gatining rêsmi |
kongsi byar aluwaran ||

29.
Nurwitri pan lir sawung kêpilis |
katêrêsan ing gati marlupa |
tan kênèng têbih ênggonne |
sarwi dènêlus-êlus |
ki dipati wêlas ningali |
apan kathah sihira |
mring Nurwitri lulut |
supe langêning wanita |
nunggèng ronggèng apan katon kalih ratri |
tan kenging mêdal-mêdal ||

Jilid 5 - Kaca : 19

30.
Kathah pêparinge ki dipati |
nahên samana Kimas Cêbolang |
nèng Pakauman pondhoke |
mompyor busananipun |
ambalèrèt salin sumalin |
bêsuse angayangan |
kathah prawan kanyut |
kikinthil tumut pondhoknya |
sapraptane pondhok rinewang sarêsmi |
enjing mulih sinungan ||

31.
Arta sawang-sawung wongirèki |
ana nêlung reyal lan ngrong reyal |
sareyan andulu wonge |
yèn si lamun anuju |
ingkang ayu akinyih-kinyih |
ngantos sapuluh rêyal |
kimas dènira sung |
marma wadon lunga têka |
ing ciptane enak kodhil olèh misil |
yèn ta lamun gêmiya ||

32.
Mas Cêbolang panci lamun sugih |
yata ing wanci suruping arka |
duta saking jro praptane |
kinèn nimbali gupuh |
Mas Cêbolang anyêndikani |
nulya dandan busana |
alise cinukur |
pinatut tajêming tanggal |
adu mancung sumping sêkar nagasari |
sarira ganda jênar ||

33.
Atêtasik sumilak arêsik |
nyamping sarung bugis gêgêrusan |
sabuk gêdhog paringane |
kulambi galar konus |
bêsus wasis dhasare sigid |
abagus tur sangsangan |
barang dèn(ng)go patut |
nulya kering lampahnya |
tan adangu wus katur mring ki dipati |
kang prapta ingandikan ||

34.
Kinèn lajêng maring dalêm wingking |
sapraptanira nèng ing ngajêngan |
ki dipati lon dêlinge |
dènkêpara ing ngayun |
alungguha lawan Nurwitri |
tur sêmbah Mas Cêbolang |
wus nunggil alungguh |
samya sasmitèng èsêman |
ting barisik atotogan dhêngkul ririh |
ing sêmu wus anduga ||

35.
Ki dipati angandika aris |
besuk ing pêndhak wulan purnama |
sira suntimbali manèh |
ngluwihi lan kang uwus |
sira dadya ringgit sarakit |
lan Nurwitri prayoga |
abagus yu-ayu |
êntingna pagunanira |
sira besuk sun-ganjar kang luwih bêcik |
anglêgakna tyasingwang ||

36.
Mas Cêbolang nêmbah matur aris |
inggih pintên banggi kalêrêsan |
sêndika sakarsanta ngrèh |
yata wusnya adangu |
mundhut dhahar ki adipati |
nutug (ng)gènnira dhahar |
gya linorot sampun |
pinaringkên Mas Cêbolang |
sadaya wus nadhah kalawan Nurwitri |
wus turuh cinarikan ||

Jilid 5 - Kaca : 20

37.
Wusnya bubar ingkang nglêladèni |
parèstri samya mundur sadaya |
tan linilan pangayape |
pan amung ingkang kantun |
Mas Cêbolang lawan Nurwitri |
sami bawa prênèsan |
wênêsing pamuwus |
cara carêm carêmêdan |
pan kakênan ing liring ki adipati |
kagêbang ronggèng lanang ||

38.
Pan acêlak lênggah ki dipati |
sarwi manis arum angandika |
abêcik cêlakan bae |
tan ewuh kang cinatur |
ing pasêmon samana malih |
lan sira Mas Cêbolang |
aja adu mancung |
nganggeya cara wanodya |
pan turutên kewala sakarsa-mami |
kang kaya warnanira ||

39.
Mas Cêbolang nêmbah matur inggih |
èsmu (ng)guyu sami ngungkrêt jangga |
anggêgêt ilat lewane |
mingsêr lèngsèr sing ngayun |
pinaringan busana adi |
angiwa ping-ampingan |
cucul adu mancung |
busana cara wanita |
gêlung sentêk sinêkar lungsèn kinancing |
cêpaka lan ronnira ||

40.
Apan asinjang garingsing ringgit |
kêmbên gadhung mêlathi rinenda |
pinayudara esthane |
awida jênar arum |
pupur sawêtara nêlahi |
kacu gumbaya kusta |
abrit dhasar alus |
rumimong ing pawidhangan |
sawusira busanarsa marêk ngarsi |
sasolahe kinarya ||

41.
Ulat rikat lir kilat ngawêngi |
ngima raras kumênyut tyasira |
ki dipati pandulune |
sangaya wuwuh wuyung |
praptèng ngarsa nunggil alinggih |
Nurwitri pan kasoran |
ing mêmanisipun |
kaot trah guru lan sabat |
yêkti kaot laraping liring nêlahi |
akarya lara brangta ||

42.
Langkung sukanira ki dipati |
sarwi gumujêng winor wuwusnya |
dubilah dudu rasane |
baguse dene ayu |
nulya tangannira tinarik |
payo adhêdhêsêgan |
bae pada lungguh |
kang ingikal nganyut tingal |
wus anglela lêlèjême jaman wingi |
andhêdhêt-dhêdhêt asta ||

43.
Rinêjêng kêndho anulya linggih |
adu dhêngkul mung sapêdhadhonan |
ki dipati lon dêlinge |
payo padha anginum |
brêm tape grit waragang manis |
sinambi dhêdhaharan |
sêsaosan agung |
nutug dènnira kasukan |
pagujêngan aprênèsan manas ati |
sisiwo sêdangunya ||

Jilid 5 - Kaca : 21

44.
Ki dipati angandika aris |
payo wus dalu raryan luwaran |
manira rip arsa sare |
sisindhènan sirèku |
swara wadon wae kang bêcik |
gêndhing pathêt manyura |
iya Pêtung-wulung |
Kaboyong lan Kêmbang-gayam |
Kuwung Montro Lambangsari Gandrungmanis |
anuli pathêt sanga ||

45.
Onang-onang lawan Lompongkèli |
Gambirsawit miwah Êla-êla |
Lara-lara lirih baê |
kang liningan sung guyu |
sarwi mathêt lathi amathis |
wus tata pasareyan |
ronggèng ro nèng ayun |
kinèn sindhèn gêgêntènan |
ki dipati sêsareyan dènpêtêki |
sarta sindhèn La-êla ||

46.
Onang-onang lawan Gambirsawit |
Pêtungwulung lawan Kêmbang-gayam |
Montro lan Gandrungmanise |
ki dipati lon muwus |
sisindhènan ya Lompongkèli |
wong roro abarungan |
kang sinung ling matur |
sêndika anulya lêkas |
abarungan sindhèn ngêlik Lompongkèli |
ulon alon-alonan ||

47.
Angriringik angrês ngraras ati |
runtut nyamlêng akêplêng lir pendah |
rêbab kalusên kawate |
swara lit manis arum |
mêrit mêthit amêthêt ati |
tetela kang parikan |
ki dipati wungu |
abêksa (m)bari alênggah |
Mas Cêbolang lan Nurwitri angrakiti |
anjogèd lulungguhan ||

48.
Pating karinggêg dènnira ngibing |
dangu-dangu saya sru anêmbang |
dadya ngandhêg pangibinge |
agulêt kinarubut |
ronggèng kalih anindur liring |
lengek-lengek ling-lingan |
nyangkluk pancak-gulu |
sêblak kumlebat araras |
anyarisig sisirig mungsêr nèng ngarsi |
aberag ki dipati ||

49.
Nutug dènnira sami angibing |
nulya tangannira Mas Cêbolang |
tinarik lan Nurwitrine |
agapyuk sarêng lungguh |
pan kinayut jangganya sami |
pipi lathi ingaras |
-aras kalihipun |
nulya malih asareyan |
ronggèng roro nèng dagan tan kêna têbih |
pan sarwi paprênèsan ||

50.
Sarta kinèn sindhèn gênti-gênti |
sagêndhingan edhang anggêndhinga |
Nurwitri Lompong-kèline |
Cêbolang Pêtung-wulung |
nulya ngêlik swara (n)jalêrit |
gêtêre mulêt rêmak |
tuntung manis arum |
ki dipati wungu lênggah |
kinêndhangan cangkêm gong kênongirèki |
sami cangkêm kewala ||

Jilid 5 - Kaca : 22

51.
Asta kalih angêbuk guguling |
pindha kêndhang nèng cangkêm ungêlnya |
pong pêg em-em dhah kêthothe |
èng-èng thuk nang nong gung |
ginaguyu ing ronggèng kalih |
ki dipati anulya |
sareyan lan muwus |
Cêbolang angrêrêpia |
ngura-ura têmbange Sinom pêngrawit |
tibakna Suyung ika ||

52.
Lan tibakna dhenok Silir-silir |
lan tibakna Genjong rêmêningwang |
nuli Lompong-kèli manèh |
yèn wus iku nulya wus |
Mas Cêbolang anyandikani |
anulya ura-ura |
tigang pada sampun |
swara rum gêtas arênyah |
nulya gêndhêng mêdêd lêmpêng Lompong-kèli |
wilêd nganyut-anyut tyas ||

53.
Gumujêng suka ki adipati |
Mas Cêbolang binalang sap-tangan |
pan lajêng pinaringake |
Cêbolang matur nuwun |
nulya tangannira tinarik |
sarwi mèsêm ngandika |
dènmarene lungguh |
Nurwitri uningèng cipta |
mundur saking ngarsanira ki dipati |
sasamur nèng jêrambah ||

54.
Ingkang anèng jroning gêdhong sami |
ki dipati lan Kimas Cêbolang |
baleging lèjêm sêmune |
Mas Cêbolang ginayuh |
kinapithing liniling-liling |
rinungrum sinambrama |
lir brêmara ruruh |
angrêpih maduning sêkar |
ki dipati kapadhan lungiding kapti |
katuju lêgawèng tyas ||

55.
Pandam lilin wus mati ginunting |
nulya ginulingkên Mas Cêbolang |
sumèlèh miring rakite |
ki dipati kapungkur |
pan karakêt-kêkêt nèng wuri |
dangu arêrêjêkan |
sinjang wus karangkus |
angikal warastra mapan |
santosa drêng adon-adon adu manis |
tumanduk pan dinadak ||

56.
Kinukuhan mêksa angêngkêngi |
diya-diniya dinaya-daya |
dinuwa-duwa tan palèh |
sinêrot anulya nglud |
angrêkênêng kêna ginanti |
Mas Cêbolang (ng)garonjal |
tyasira kumêpyur |
pinarwasa kawisesa |
sasolahe kapidik umatur ririh |
ingkang sarèh kewala ||

Jilid 5 - Kaca : 23

57.
Saya gêmbira ki adipati |
amranani ing sakarsanira |
ing rèh rêkasa wus rame |
tan wiwal dènnya kiwul |
pulintiran anguntir-untir |
antèr antaranira |
nirkên ing tyas ayu |
tapis rarasing wanita |
winantara lan Nurwitri kasornèki |
pan kirang bautira ||

58.
Mas Cêbolang aluwês awasis |
ing satata tataning pratingkah |
ki dipati karênane |
kapadhan ing tyas kelut |
pan ginopan panumpunèki |
rêrekaning kalangyan |
langkung suka nutug |
têlas surasaning solah |
kasrêg sinrêg binot riwuting wigati |
gita lunturing prana ||

59.
Byar raina luwaring pulangsih |
ki dipati sarira marlupa |
Mas Cêbolang lêmpe-lêmpe |
sawusira tuturuh |
ki dipati angarih-arih |
pangrèhe angrêrêpa |
sarwi ngêlus-êlus |
Nurwitri marêk ing ngarsa |
èsmu (ng)guyu kawula puniki tilik |
kang mêntas kajantakan ||

60.
Mas Cêbolang ngêblongkên Nurwitri |
sarwi nauri mèsêm ngujiwat |
aran wong wus padhadene |
ki dipati gumuyu |
niwêl lathi pipi sarya ngling |
karone aracuta |
bêbêda kang bagus |
nulya pinaring busana |
bêbêd ikêt sabuk kêlawan kulambi |
kêris pêndhok suwasa ||

61.
Nulya busana wong loro sami |
pênganggènira apan kinêmbar |
jlakithit padha baguse |
ki dipati andulu |
mring ronggèng ro sangsaya asih |
siyang dalu karênan |
jajambon anutug |
ginilirakên trêkadhang |
kinarsakkên ronggèng ro sarêng saratri |
supe mring para garwa ||

62.
Kang parèstri nora dènpraduli |
mung Nurwitri lawan Mas Cêbolang |
alèngkèt lir gula lèdèng |
ing siyang dalunipun |
Mas Cêbolang iriban liring |
mring pra sêlir biyada |
sisinglon pulang yun |
lamun Nurwitri kinarsan |
Mas Cêbolang nilip marang para èstri |
gerang-gerêng kewala ||

63.
Sakathahe para èstri-èstri |
samya kedanan mring Mas Cêbolang |
abagus gampang uwange |
milanya samya tutut |
Cêbolang yèn adus mring (n)jawi |
èstri gêbèl ambegal |
amrih pinulang hyun |
linadèn anèng padusan |
yèn wus tutug lumêbu angampir-ampir |
rikatan (m)bari liwat ||

Jilid 5 - Kaca : 24

64.
Dadya panjang kidunge parèstri |
sandhung jêkluk angop kulakêpan |
Mas Cêbolang kang dèn-ame |
samya yon brangta wuyung |
beda lawan Nurwitri tani |
gêlême yèn jiniyat |
sêtun roro têlu |
tan ngêprah lir Mas Cêbolang |
sêbab Kimas Cêbolang pan duwe aji |
ya pangontong-ontong ||

65.
Bisa (n)duga sakarêping èstri |
ingkang cilik lawan ingkang drêmba |
miwah landhung lan cêlake |
cinilik yèn ing ciyut |
ingkang ombèr dipunagêngi |
kang anggayêr doyanan |
tri dalu tinutug |
lan wêruh ênggonning rasa |
wus jinajah rajanari ring pawèstri |
traping asmaragama ||

66.
Milanipun parèstri agampil |
kang durung kêna kedanan rupa |
kang wus kêkênan angenel |
tan na dharatan ketung |
katon bae raina-wêngi |
kadya wong kasurupan |
(n)joto lênguk-lênguk |
lêkas obah anjêranthal |
minthal-minthul akikinthil kang kaèsthi |
konthole Mas Cêbolang ||

67.
Abdinira èstri ki dipati |
kathah ingkang sampun dinlajahan |
kari kang wus kêmpong wae |
sêtun roro têtêlu |
ingkang nora dipun grèwèli |
tuwin jawi anjêprah |
kaprah rêbut ayu |
angupaya pinilala |
Mas Cêbolang bêlaba labuh mragadi |
èbèr wani kelangan ||

68.
Arta busana myang ali-ali |
paringanira ki adipatya |
pinaring sapanuwune |
iya ganjarannipun |
Mas Cêbolang tan nêdya sugih |
mung ambandhani bedhang |
dadya ngundhung-undhung |
pan arêbut sisinglonan |
kadi toya nèng talang têlas tan kari |
amung têlês kewala ||

69.
Mas Cêbolang kêlawan Nurwitri |
ingkang lagya kanggêp kinasihan |
kinungkung nèng (n)jêro bae |
bisa kundur yèn adus |
pan sinambi bedhangan nilip |
nanging datan konangan |
tingkahing asinglu |
mung kang lumrah liliringan |
tan ngapaa Mas Cêbolang jatinèki |
ngayuti angayangan ||

Jilid 5 - Kaca : 25

70.
Salaminira ronggèng kakalih |
binot-sih pan wus pêndhak dina |
ki dipati ing linglunge |
kawuron ronggèng kakung |
kang kawêngku ing siyang ratri |
wus supe langêning dyah |
para garwanipun |
tuwin pra prameyanira |
pratelaning dasih tan arsa nampèni |
milaur ronggèng lanang ||

71.
Pan kaledhon kodhêng nandhang brangti |
tita antara kêtarèng tingkah |
kaanan kaucap ngakèh |
ronggèng ro kang jinambu |
bubukane ananggap singir |
susah pra sêlirira |
datan pinalaur |
mung ronggèng lanang kinarsan |
sakathahe para langên nekat sami |
ambelani bêndara ||

72.
Miwah Mas Cêbolang dènnya nilip |
wus kawêntar pan (m)balunthahira |
somahan randha sêdene |
lanjar prawan kinrêmus |
satingkahe anglêlanangi |
sakèh kang duwe sanak |
bojo myang sêdulur |
samya panas atinira |
mêksih ajrih nanging tansah ngincim-incim |
dadya ngênêb kewala ||

73.
Wis mangkana nahên ki dipati |
kang lagya nèng gêdhong têtêlonan |
tan kêna bênggang kalihe |
sisiwo siyang dalu |
datan suda malah saya sih |
adhêmèl kadi gula |
kêrakêt lir ancur |
kanthil-kanthil kikintêlan |
Mas Cêbolang Nurwitri ki dipati |
nèng gêdhong gêgèndhongan ||

74.
Nuju samana kalaning ratri |
ki dipati lawan Mas Cêbolang |
tan taha-tinaha dene |
saking sih wus kacampur |
woring karsa karasikaning |
kulina kinalilan |
tanpa krama matur |
koko-kinoko kewala |
ki dipati mèsêm angling bisik-bisik |
marang Kimas Cêbolang ||

75.
Sun têtanya marang ing sirèki |
sayêktine êndi kang mirasa |
mungguh wong jêjambon kuwe |
apa ta ingkang jambu |
kang kapenak bungahing ati |
nikmate kang mirasa |
apa kang jinambu |
kang êndi bedaning rasa |
Mas Cêbolang nauri gumuyu ngikik |
pan sarwi acêcêpan ||

76.
Kang satêmên-têmêne kiyai |
iya mungguh prabedaning rasa |
asangêt akèh kaote |
mirasa kang jinambu |
kumêsare amêratani |
tan ana todhenira |
rasaning tyas nganyut |
amlêng cumlêng kalênyêran |
nguncêr-uncêr mrêkinding pating gariming |
anggo dènaggang-anggang ||

Jilid 5 - Kaca : 26

77.
Ki dipati kenyut tyas kêpengin |
angandika marang Mas Cêbolang |
sarwi (ng)galigik guyune |
apa iya satuhu |
yèn mangkono tuturirèki |
lah payo coba-coba |
yèn kaya tuturmu |
sasmita wus kawistara |
ginulingkên Mas Cêbolang pan angungkih |
lingkabe ingkang wastra ||

78.
Sinambrama ing srênggara manis |
ki dipati winarga piluta |
sakala supe priyane |
lir dyah raosing kalbu |
duk rinungrum ingarih-arih |
wastra kirih wus singsal |
warastra tumanduk |
sumèndêg sêntuging wuntat |
Mas Cêbolang nulya sarat matêg aji |
pangontong-ontong makas ||

79.
Lugu agêng akêngkêng tur titih |
wus anjathok ing cithak dinadak |
andêdêl sru pêmadale |
ki dipati anjêpluk |
mak pêt panonnira alangking |
tyasira têrataban |
kakobang kumêpyur |
anêngkah-nêngkuh tan polah |
pan sinêrot pantog ki dipati (n)jêlih |
lah uwis aja-aja ||

80.
Wurungêna bae adhuh uwis |
ki dipatya (m)barêbêl kang waspa |
andruwili sêsambate |
kabotan ing panyatu |
sanyatane dèrèng nglampahi |
sapisan kêdrawasan |
winisesa sêngkut |
apan sarwi rinarêpa |
ginunturan srênggara pêngarih-arih |
rapêt sarèh tyasira ||

81.
wontên rênggange tyasira kêdhik |
tan bêtah kang sarira rêkasa |
tansah ngêsah pamuwuse |
sudanên pangêlutmu |
lele gêdhe anyênyamari |
dhuh wêlasa maring wang |
tan kawawa tèngsun |
Mas Cêbolang ngrês tyasira |
pan ginêlak ing sakarsanira pinrih |
supaya ge luwara ||

82.
Rongèh pangregira byatning gati |
kang kasrêgan ngadhuh ah ah ngêsah |
dudu sabaèn-baène |
ki dipati kêpuyuh |
anjêngkêrung sangsaya sakit |
(ng)gadhêdhêr akêjotan |
gatining prana wus |
warastra lon linuwaran |
pan jumêbrol anjumbul jêjambu mijil |
kêbês rêmbês ludira ||

83.
Anêlêsi anèng kasur sari |
sariranira ki adipatya |
ngalumpruk marlupa cape |
riweyanira kumyus |
tulang kêju tan bisa osik |
Mas Cêbolang sungkawa |
myat bêndaranipun |
tinuruh wus sinotyanan |
ngêmu waspa dènnira luwaran enjing |
gêgêtun Mas Cêbolang ||

Jilid 5 - Kaca : 27

84.
Nulya Nurwitri prapta nèng ngarsi |
ambrêbês mili aparêmbeyan |
nudingi siptèng kemase |
Cêbolang ngawe wuk-wuk |
netya pucêt angungun sami |
apa sadina pisan |
tan bisa alungguh |
ki dipati dènnya gêrah |
Mas Cêbolang anuduh marang Nurwitri |
ngambil godhong pa-apa ||

85.
Ingkang kinèn tan dangu aprapti |
godhong pa-pa pupuse minantran |
pan lajêng winênyêt bae |
nulya jêjambunipun |
pan pinêtêlakên ririh |
pulih wiwironira |
(ng)gyanning ganda maru |
pan wus sênggang gêrahira |
nanging taksih wontên lècèke sakêdhik |
myang rapuhing sarira ||

86.
Nulya sagêd lênggah ki dipati |
animbali garwa sêlirira |
sadaya prapta tan suwe |
samya atap nèng ngayun |
wus dinuga gêrahirèki |
apan gêrah gêroah |
tan lidok ujarku |
ngandika lon ki dipatya |
marang para sêlir mundhut dhahar aglis |
anulya sinaosan ||

87.
Wusnya dhahar linorotkên sami |
ronggèng ro pinaringan lorodan |
anutug nadhah kalihe |
gya cinarikan sampun |
ki dipati ngandika aris |
mring garwa sêlirira |
manirarsa kundur |
tatanên panggonaningwang |
gêdhong kulon rêsikana dènbarêsih |
sakèhe garwaningwang ||

88.
Aywa na kang lunga-lunga sami |
angadhêpa bae raganingwang |
aja irèn sarupane |
kang liningan umatur |
pan sadaya sandika sami |
yata malih ngandika |
mring ronggèng ro wau |
hèh Nurwitri lan Cêbolang |
ing saiki muliha mêtu kariyin |
iya mring Pakauman ||

89.
Ywa lunga nèng wismane Jamali |
lamun ana ing sakarsaningwang |
aja nganti suwe-suwe |
dene paringanamu |
kabèh padha gawanên mulih |
manêmbah kang liningan |
samya matur nuwun |
wusnya ngandika saksana |
ki dipati nulya kundur lan pra sêlir |
mring dalêm agêng ngarsa ||

90.
Yata Mas Cêbolang lan Nurwitri |
mêdal mantuk maring Pakauman |
kang ambêkta dandananne |
parèstri jro kang nyangkul |
ngiring kimas lawan Nurwitri |
tan dangu nulya prapta |
wismaning pangulu |
Ki Jamali uluk salam |
nulya sêsalaman sarwi ngacarani |
maring Kimas Cêbolang ||

Jilid 5 - Kaca : 28

91.
Sami kalujêngan dene lami |
anauri inggih kalujêngan |
Ki Jamali pandongane |
ki pangulu amuwus |
anak-êmas lamun marêngi |
mungguh rijêki Allah |
kêrana Lah-ipun |
pan kula mujur sidhêkah |
sakadare pun anak (ng)gênnya maringi |
arta kalawan sinjang ||

92.
Sawontêne (ng)gih kawula ngêmis |
saking sakêdhik winratanan |
sêbab kula (n)dongakake |
Mas Cêbolang amuwus |
inggih mangke kula ngaturi |
anulya wus sinungan |
sinjang arta sampun |
wiyar ciyut lawan dhêstar |
arta gangsal reyal Jamali nampani |
maca Alkamdulilah ||

93.
Nulya kang èstri nyai Jamali |
ingkang anèm mèsêm-mèsêm mara |
kula pundi ujurane |
arta lan sinjangipun |
gya sinungan arta tri ringgit |
lan sinjang nulya kimas |
pamit mundur mantuk |
wus jênak nèng pondhokira |
Mas Cêbolang tan suda balunthahnèki |
sayambèr angêlantrah ||

94.
Anèng jawi wus sadasa ari |
Mas Cêbolang wus arang kêpalang |
apulang yun lan bedhange |
mitra pawèstri manggung |
nama Jaemanis mantêsi |
pêthêl maring pondhokan |
èjlèk siyang-dalu |
sabên-sabên tinimbalan |
pan kêpanggih anèng pondhokanirèki |
Cêbolang Pakauman ||

95.
Pan binêndon kongsi dèn-gêbugi |
suprandene nora tobat-tobat |
maksih ambêlêbêt bae |
irimban siyang-dalu |
Jaemanis mêmanas ati |
malah kagunganira |
kathah icalipun |
arta busana sandenya |
asring Jaemanis ingkang nyonyolongi |
sinungkên Mas Cêbolang ||

96.
Samajade Mas Cêbolang sugih |
pan cinatur manggung sêlir samya |
ingkang wus wawuh waune |
agung pawèwèhipun |
busanarta lan buratwangi |
ingkang dadya jaruman |
Jamal rabinipun |
nyai Jamal langkung bisa |
luwih dhangan duk ênome dadya ringgit |
sinêlir ki dipatya ||

97.
Linorot pan pinaringkên maring |
Ki Jamali apan wus patutan |
kakalih pan mati kabèh |
marma lir prawan kêncur |
arang kang wruh yèn wus sisiwi |
dhasar wus wanuh lawas |
lan kimas puniku |
nanging kang lanang tan wikan |
mung bojone kang tuwa nyai Jamali |
wêwadul mring kang lanang ||

Jilid 5 - Kaca : 29

98.
Ki Jamali maksih nêngah minggir |
winadulan bojone kang tuwa |
nanging tinampèl wadule |
yèn nuju giliripun |
mring kang ênèm rêmên kapati |
rinampat sabên dina |
olèh kang jinaluk |
saciptane linadènan |
liwêt angêt lombok kêncêng lawan pêtis |
dhèndhèng gorèng gêpukan ||

99.
Yèn panganan srabi bang wi lêgi |
tan ginapan saliyane ana |
kang nèm langkung gumatine |
yèn gilir mring kang sêpuh |
krêp kapiran asring kalintir |
saanane pinangan |
mung warêg wêwadul |
tan ginitèng wadulira |
ing batinne Ki Jamali pan wus uning |
sêsenggolan kewala ||

100.
Nora dadi pikire kang runtik |
tan ngapaa (n)jaban pari mana |
mung (m)buru rênêse bae |
nadyan wêruha tuhu |
bisa ngêmpêt nêpsu ngatingi |
yata ngalama-lama |
Mas Cêbolan wau |
datan kenging sinayutan |
gênti-gênti sêlire ki adipati |
akathah ingkang prapta ||

101.
Jarumane pan nyai Jamali |
ngiras jaruman talang turunnya |
tur dhêmitan suprandene |
kêburan akèh kang wruh |
katur marang ki adipati |
kathah ngabên ing basa |
dhasar abdinipun |
dipati gêthing sadaya |
sang dipati miyarsa kalangkung runtik |
pan wus gêmpal sihira ||

102.
Arsa tinukup cinara maling |
nulya nimbali mas patih sigra |
tan dangu praptèng ngarsane |
lan saprameyanipun |
ki dipati ngandika wêngis |
mas patih sunmiyarsa |
pawarta kang saru |
yèn si Cêbolang nyalunthang |
angalunyat apa nyata wani-wani |
mring para sêliringwang ||

103.
Kang katitik mung si Jaemais |
sabên suntimbali nora nana |
katêmu anèng pondhoke |
pisan pindho ping têlu |
yèn mêngkono cêmêr si santri |
ngilangkên kabêcikan |
kaya asu buntung |
bêcik si dhalang badhutan |
nora wurung mêtu edane si anjing |
tan kêna binêcikan ||

Jilid 5 - Kaca : 30

104.
Kimas patih matur (m)biyantoni |
inggih lêrês duduka paduka |
ing jawi gumyah wartane |
èstri kathah cininthung |
centhang cènthêng amêngarahi |
kang dèniwat ambêkta |
sagadhahanipun |
busanarta nyanyamikan |
milanipun abdi kathah ngincim-incim |
anging ajrih paduka ||

105.
Yèn angsala pangaja kang abdi |
angêjura dhatêng pun Cêbolang |
abdidalêm sêdayane |
samya gêthing andulu |
datan wontên rêmên satunggil |
mas patih musawarat |
ing prameyanipun |
sadaya saur kukila |
inggih lêrês ki lurah aturirèki |
tan wontên ingkang lêpat ||

106.
Myang kancakula prameya santri |
wontên bojone ingkang kakênan |
tuwin anak sadulure |
ing mangke wêwah purun |
angrêsahi langên priyayi |
prayogi dipunpurak |
dimènne jurmumur |
tan pantês ingingu gêsang |
pra prameya samya sagah ting barêkis |
nèng ngarsane dipatya ||

107.
Ki dipati ningali pra mantri |
samya (ng)grêgut solahe gambira |
wontên sudane sukane |
awêlas jroning kalbu |
angandika marang mas patih |
kapriye akalira |
aja kongsi luput |
ing patine si Cêbolang |
aywa kongsi kawruhan wong sanagari |
mas patih atur sêmbah ||

108.
Lamun parêng karsa sang dipati |
ringkês cinara pandung kewala |
kinawalan panyidrane |
daraponipun sampun |
ki dipati pan wus marêngi |
yata malih ngandika |
mring mas patih gupuh |
lah ywa akêlayatan |
mêngko bêngi tukupên caranên maling |
mas patih tur sandika ||

109.
Nulya kapilih kang para santri |
kang pitaya angêntasi karya |
rolas kang wani ing gêtèh |
pan dhinawuhan sampun |
ing pratingkah ngangkah wêwadi |
dènkêna aywa jorah |
caraning asamun |
prameya matur sandika |
nulya kinèn luwaran sadaya mijil |
wus samya asêdhiya ||

110.
Lingsir kilèn Asar wayahnèki |
yata ingkang wontên pêpondhokan |
pasantrèn Pakaumane |
Mas Cêbolang duk lungguh |
lan santrine papat bibisik |
matur yèn angsal warta |
nanging warta tuhu |
apan wus katur sadaya |
sarêng miyarsa Mas Cêbolang ngrêsing galih |
nutuh sariranira ||

Jilid 5 - Kaca : 31

111.
Yata pikir badhe angoncati |
ing rêmbuge santrine sakawan |
nênggih wus surup wayahe |
kimas gumingsir gupuh |
santri gendhong tan ana kari |
lumêbèng wanawasa |
bok bilih binujung |
marma lumêbèng ing wana |
langkung brangta ing cipta pan badhe mulih |
mring rama atur tobat ||

324 Asmaradana

1.
Lan malih matur wus mari |
nglakoni tindak (m)bêlasak |
yata samana osike |
santri matur paran karsa |
ing lampah sampun tita |
anggung kabegal ing bathuk |
wus sêdhêng mêmarènana ||

2.
Punika minangka peling |
andika putrèng oliya |
lan malih wus wruh surupe |
namane ing batal karam |
prandene dèntêrajang |
Mas Cêbolang sauripun |
lah iya wus bênêr sira ||

3.
Mungna kang wus sunlakoni |
yèn malih anglakonana |
tobat nasongka yêktine |
rumangsa yèn antuk dosa |
nunjang walêring bapa |
kapindho dosèng Hyang Agung |
dene sun angrusak sanak ||

4.
Katut panggawene eblis |
kaparêng maksih rinêksa |
pan ora sida macèthèt |
santri Saloka turira |
nadyan (n)dika mantuka |
wontên antuk-antukipun |
yèn dinangu rama tuwan ||

5.
Bab musawarating ngèlmi |
rèhning kesah sampun lama |
sampun katon têmên mangke |
lunga nut pikir (m)bêlasak |
yêkti wuwuh dinukan |
mring ramanta sang awiku |
kimas aris aturira ||

6.
bênêr karsanira ugi |
lah ta paran karêpira |
ingsun darma nurut bae |
Ki Saloka aturira |
lamun parêng kang karsa |
apan ing gunung Sêmèru |
pawarti wontên wong tapa ||

7.
Langkung dènnya mati-ragi |
kinasihan ing Hyang Sukma |
buntas ngiwa panêngêne |
aran Buyut Danadarma |
nanging wus ngraga-sukma |
yèn kang sinung rahmat wau |
sang pandhita yêkti ana ||