Ki-demang.com : Centhini

Jilid 12 - Kaca : 136

72.
Yèn kawanguran ing sêmu |
mring kang rayi Rarasati |
dadya piningit nayanya |
rèh ana karasèng galih |
duk sipêng ing Kêkêplêng desa |
angrunah parawan sunthi ||

73.
Watiyah karan (m)Bok Gêndhuk |
nging mangka sêmada lali |
barkat lami tan tumingal |
parawan kongsi sêsiwi |
kathah karaosing nala |
ketang galating ngaurip ||

74.
Ing mangkya wus sinung ayu |
ing agama tyas basuki |
tan pepeka ring maksiyat |
alulus kêmulèng budi |
sinamun sarwi amucang |
Ki Adimuncar ngling aris ||

75.
Yayi Kae Arsèngkalbu |
anyêngklèng lampah puniki |
sasar kapaung sadina |
lêrêse duk wau enjing |
ing wana Kracilwangkitnya |
wit blabaring wana Rimbi ||

76.
Animpang ngriki kang wau |
ngalèr kewala kang margi |
(n)jog ing wana Pataruman |
têtêlênge ardi Manik |
Ke Arsèngbudi turira |
kawula dèrèng udani ||

77.
Wasana kang paduka wuwus |
Ke Adimuncar nauri |
manira dèrèng tumindak |
ujare kang wus lumaris |
pan wana ing Pataruman |
alas sing Wirasabèki ||

78.
Ki santri Monthèl umatur |
kamipurun anêlani |
ing pangandika (n)Jêng Tuwan |
ing Taruman Ardimanik |
kalangkung angkêring wana |
lan margi rumpil asungil ||

79.
Lalampah awis rahayu |
padhêm kalap ing dhêdhêmit |
jalma musna tanpa paran |
yèn (n)dungkap ing Ardimanik |
pan sampun kuna-makuna |
wana ing Jênggalamanik ||

80.
Wontêna ing elokipun |
kaot margannya lêstari |
saèdhèngan manggih desa |
awis tambah wana rungsit |
Turida lan Rarasatya |
samya amicarèng ati ||

81.
Karasèng tyas duk lalaku |
angambah ing Ardimanik |
arga pan wus aniluman |
manira jawane nguni |
ngambah wana Pakarêman |
sasar pan jalma lumaris ||

Jilid 12 - Kaca : 137

82.
Wusira mangkana wau |
Ke Adimuncar ngling aris |
punapi ing riku samya |
sumêdyèng sipêng ing dèsi |
paran lajuwa kewala |
satibane anênêpi ||

83.
Kang sinung ling samya matur |
lêhêng lajuwa lumaris |
pan wus kasêdya tirakat |
sadhawahirèng wanadri |
sukuran amanggih papan |
tyas kumambang ing Hyang Widdhi ||

706 Maskumambang

1.
Pan mangkana aturira Arsèngbudi |
Kae Adimuncar |
angling lah ênggèh suwawi |
umangkat mahawèng marga ||

2.
Pra waela dandan pagendhonganèki |
wusira samakta |
nulya lumaksana sami |
saking parèrènannira ||

3.
Anut marga pagalênganirèng sabin |
têgal patalunan |
tulus kang sarwa wiwiji |
tan ana lêbaring mangsa ||

4.
Mangsanira badhe sabin amèmèki |
patanêmanira |
sêmangka kara kêrai |
jawawut jagung katela ||

5.
Lombok terong kaceme kacang kacipir |
talês kimpul kênthang |
jarak kapas miwah wijin |
kompulu lawan kasumba ||

6.
Samya kagyat wong sawah kang aningali |
marang kang lêlampah |
kèwuhan panêrkanèki |
andulur nèng pagalêngan ||

7.
Ana wong kang anêrka lamun priyayi |
ana kang anêrka |
guru santri kang mastani |
wong pinggir ètèr adagang ||

8.
Miwah wong kang (ng)gusah pêksi anèng sabin |
samya agêrtakan |
gogonjong tali sasawi |
sarwi nèng gubug kukuhan ||

9.
Wong kang samya anjojor pating saliri |
wong nèng pagubugan |
gambangan kêndhangan gêndhing |
Sêkar-gadhung sindhènannya ||

10.
Wus lumrahe wong desa kamuktènnèki |
yèn kawiyos sawah |
nèng pranggon suka anggêndhing |
sarwi gugusah prit nêba ||

Jilid 12 - Kaca : 138

706 Maskumambang

11.
Wus lumrahe kèh kabungahanirèki |
myang raryya-ngon ngundha |
-undha layangan sundari |
miwah kèh pasang ubêngan ||

12.
Yata ingkang lumampah (n)dulur nèng sabin |
têgal patalunan |
têgalan bêran palastrin |
pagagan wus kalintangan ||

13.
(n)Dungkap bulak wiyar ara-ara radin |
grumbul tarataban |
pakêtêbaning wanadri |
umanjing nêngah pagrêngan ||

14.
Anjoring lwah loh jurang cêrung cucuri |
manjat palunguran |
mahas wana wulusan writ |
andarung lêpas lampahnya ||

15.
Wanci surya nuntung tirah (ng)graning wukir |
ngulati we wana |
kalularat tan dèn-apti |
ing waktu mangsa sêmbahyang ||

16.
Rasèng driya kasusahan dening warih |
sangsaya manêngah |
(n)dungkap têlênging wanadri |
Wanasaba wastanira ||

17.
Non laleyan umili toyanya wêning |
saking pamênggêran |
kumucur kirihing warih |
kayoman ing parijatha ||

18.
Lan kucila kalauwika kêcapi |
rêjasa-gung gaga |
wontên pasimparan rêsik |
palatar sela lus rêta ||

19.
Sri kawuryan mararyan ingkang lumaris |
mahèrantuk kadas |
sawusnya samya susuci |
mring papan kang sumayana ||

20.
Pra waela trap makêna rukuhnèki |
ambabar musêla |
sibe adan waktu Mahrib |
wus sunat sadayanira ||

21.
Sira Ki Sèh Mangunarsa angimami |
andadèkkên niyat |
patitis tibaning takbir |
-rahtul ikram kang minulya ||

22.
Kadyangganing sungapan suping jaladri |
woring angin tawa |
tan ana antaranèki |
tunggal jatining panunggal ||

23.
Wus anjênêngakên sêmbahirèng Widdhi |
purnaning asalat |
antara bakdanirèki |
ing Mahrib tumêkèng Ngisa ||

24.
Wus paragat saliring sunatirèki |
tata palungguhan |
kang pra waela anunggil |
samèstri wurining priya ||

25.
Kae Adimuncar angandika aris |
yayi Arsèngdriya |
samya rarasan sakêdhik |
mungguh ing kita punika ||

Jilid 12 - Kaca : 139

26.
Sayêktine ayun wruh ing rasa-jati |
pundi kang winastan |
rasa-jati kang sayêkti |
ingkang tan lawan upama ||

27.
Arsèngbudi alon anauri aris |
sumangga ing karsa |
(ng)gyan samya amamastani |
mokal kalêmpita sabda ||

28.
Datan pae ing ngriku kalawan ngriki |
mung kaot pinangka |
sangkaning ganal lan rêmpit |
tunggil kadadeyanira ||

29.
Ing agêsang mung asal kawan prakawis |
gêni angin toya |
bumi jangkêp pat prakawis |
punika jatining rasa ||

30.
Sabab dening kathah kadadosannèki |
singa ngupamakna |
ing sahir kalawan kabir |
pagut roroning atunggal ||

31.
Wujud Asma ing sadat kalimah kalih |
woring kajumbuhan |
lorone kawula Gusti |
yèn seje tan siwah warnanya ||

32.
Lamun tunggil datan wontên èmpêrnèki |
pan sami tan kengang |
winastan salah sawiji |
miyate tèbènging rasa ||

33.
Wa-makatên ngriku Ki Cariksutrèki |
sakecaning sojar |
kang liningan anauri |
dhadhakanipun kewala ||

34.
Singgih rasa têmên rasaning abukti |
pêdhês asin miwah |
lêgi gurih adhêm pait |
kamulyanirèng agêsang ||

35.
Rasa mijil saking ing kalih prêkawis |
bantala akasa |
ngriku wijining kadadin |
tan ina antaranira ||

36.
Kang akasa anukma jroning pratiwi |
pratiwi anukma |
sajroning akasa yêkti |
pasthi sênêt-sinênêtan ||

37.
Nanging gaib rêmit tan kenging dinugi |
yèn dipun-nyatakna |
tan kawawa anadhahi |
têmahe tanpa gaweya ||

38.
Kadipundi anakmas Malangkarsèki |
parêbating rasa |
pamanggih mungguh ing ngèlmi |
Ke Malangkarsa ris nabda ||

39.
Singgih yèn ing pamanggih kula pribadi |
sajatining rasa |
rasaning jalu lan èstri |
campuh ing rasa lan karsa ||

Jilid 12 - Kaca : 140

40.
Kun imutlak latakyun ingkang ginaib |
tan mojud tan sirna |
pasthi ananing pribadi |
akarêm lan dhawakira ||

41.
Tan kinarya orane lan iyanèki |
tan ro tan satunggal |
akijab saliring ngèlmi |
akathah yèn ngupamakna ||

42.
Miwah kathah jujulukira kang jais |
tan na wangênnira |
wiwinih wijiling ngèlmi |
ngalabi kasa bantala ||

43.
Ananing ro tatêlu sakalir-kalir |
sangkaning satunggal |
satunggal ro jatinèki |
kang ro jatine satunggal ||

44.
Dadya inggih kakalih inggih satunggil |
ro jatining rasa |
tunggale rasa satunggil |
pan jumênêng rasa tunggal ||

45.
Datan kengang ginanal kalawan angling |
dadya rêrêbatan |
tuna-dungkaping pamanggih |
rèh rasa tan kawujudan ||

46.
Kadipundi yayi Sèh Mangunarsèki |
purnaning rarasan |
Kyadimuncar nambung angling |
singgih jêbèng Mangunarsa ||

47.
Tinêpangan ing ngriku ingkang utami |
Ki Sèh Mangunarsa |
norraga umatur aris |
sumanggèng karsa andriya ||

48.
Sami ugi kewala raosing ngèlmi |
wontên upamanya |
kang ngèlmi rasa sajati |
lir rêtna tibèng samodra ||

49.
Sakalangkung pakèwêd dènnya ngulati |
kathah ingkang tidha |
tan kadugi angulati |
mung dadya catur kewala ||

50.
Jatining rasa karêp pan ingkang suci |
laire nèng lesan |
amuni pan dadya ngèlmi |
ing ahli kita punika ||

51.
Angakêni ngèlmi wujuding Hyang Widdhi |
ingupamakêna |
sagara minangka mangsi |
godhong kang pinangka papan ||

52.
Kèhing kayu ginaweya kalamnèki |
yèn ta tinulisa |
luwih ngèlmune Hyang Widdhi |
minangka rêtna-di mulya ||

53.
Sirna tibèng samodra upamanèki |
tan wontên marganya |
angambil rêtna-di luwih |
tan wun inguja kewala ||

54.
Kêdah angupaya sarana kang dadi |
winikalpèng driya |
miminta amuntu budi |
mamrih rasa kang rêkasa ||

Jilid 12 - Kaca : 141

55.
Rasaning tyas angèl tan kêna panas prih |
murih suda papa |
byat sura lêgawèng pati |
subrangta amatiraga ||

56.
Lamun sampun dhauping rasa kakalih |
rasaning atapa |
kalawan rasaning ngèlmi |
ing ngriku panggihing rêtna ||

57.
Rêtna-mulya kasimpên jroning jaladri |
ngèlmi pami rêtna |
tapa kang pami jaladri |
rêtna nèng têlêng samodra ||

58.
Ingkang ngèlmi anèng jroning matiraga |
kang têlênging tapa |
campuhing tapa lan ngèlmi |
pan wus dadya rasa tunggal ||

59.
Nir kang tapa ngèlmu tan na karannèki |
tan rumangsa apa |
tan rumangsa ahli ngèlmi |
jumênêng kasidanira ||

60.
Yèn punika yakti babaring kadadin |
jalma tamèng titah |
kang wus man maring Hyang Widdhi |
widagda asung sinungan ||

61.
Sumangga ing ngriku yayi Jayèngrêsmi |
miwah Jayèngraga |
mênggah sakalihe yayi |
sami rinêbat kang rasa ||

62.
Jayèngrêsmi norraga umatur aris |
sumangga ing karsa |
kewala amba umiring |
ing sakarsa kang utama ||

63.
Wau ta kang sami ararasan ngèlmi |
pan wus kajomblahan |
ing tanggap pupuling ngèlmi |
narima sukuring nala ||

64.
Wanci madya ratri dènnya gunêm ngèlmi |
Kae Adimuncar |
pangandikanira aris |
suwawi suhuling Sukma ||

65.
Pra waela miwah pra ngawirya sami |
dhangan ingujaran |
samya raratiban dhikir |
anjujunun ing Hyang Sukma ||

66.
Kae Sèh Mangunarsa ingkang ngimami |
trap pangguyêrannya |
mumupit wiriting dikir |
myang santri sadayanira ||

67.
Gumêr swaranira rêmpêk tan sarênti |
dangu antaranya |
madya têkèng bangun enjing |
bakda dènnya wiwiritan ||

68.
Laju marang pahèran mèt toyastuti |
mrih waktu sêmbahyang |
Subuh wusira susuci |
adan sunat kinamatan ||

69.
Kae Adimuncar alon ngancarani |
Ki Sèh Mangunarsa |
kinèn majêng angimami |
wus andadèkakaên niyat ||

Jilid 12 - Kaca : 142

70.
Nampurnakkên salat tumaninah têrtib |
kang wajah ibtitah |
wawacan satusirèki |
Patekah Surat Jumungah ||

71.
Rêkangat kang akir wawacanirèki |
sawusing Patekah |
Surat Munapèk ingapti |
adêge wus Kinunutan ||

72.
Têkèng tahyat akir bakda salam nuli |
ngamal pupujiyan |
dikir donga limang bêkti |
salawat asasalaman ||

73.
Wus paragak saliring sêmbah lan puji |
Kae Adimuncar |
angling yayi Arsèngbudi |
sêdhênge sami umangkat ||

74.
Ing aenjang mupung wanci maksih ratri |
nambang ing aruna |
Ki Arsèngbudi turnya ris |
pan inggih sumanggèng karsa ||

75.
Pra waela tata panggendhongannèki |
nulya lumaksana |
saking palinggihan sami |
umahas wana wulusan ||

76.
Alon lampahira karêmêngan margi |
ramya swarèng sata |
-wana kang mraknya ngungongi |
jangkrik-bêring dhawang jongkang ||

77.
Cabak bubud brênggi gogik rangkok bintit |
dhècu cing-golingan |
garèndan darès srigunting |
palatuk tèngkèk kapodhang ||

78.
Asri umung swaraning pêksi lit-talit |
nacar karasula |
kabur mèt mangsa woh kitri |
wancènjang kambanging surya ||

79.
Angatirah marbangbang nèng (ng)graning wukir |
kadi netraning kang |
rapuh byating wungu guling |
tar bêntar trang apantara ||

80.
Kalamukan ing ima ngawêng malangjring |
sunaring karaba |
nipat rêgêding ima brit |
lir patra linut parada ||

81.
Kênyaring Hyang Aruna angujwalani |
sèsining kanangrat |
arêsmi kawuryan asri |
srang-srangan satyèng srèng-srèngan ||

82.
Yata wau kang tumama ing wanadri |
lêpas lampahira |
nusup angayam wanadri |
pagrênganing Wanasaba ||

Jilid 12 - Kaca : 143

83.
Pan sadina tan pati raryyan lumaris |
(ng)gyan waktu sêmbahyang |
lêhêr wus bakda lumaris |
tan karsa kampir padesan ||

84.
Wanci waktu Ngasar samya raryan bêkti |
bakda gya lumampah |
tatas mahasing wanadri |
taratabing pagrumbulan ||

85.
Marga amalapat desa kanan kering |
tanah Wanamarta |
dhukuhe Kiyai Bayi |
ing Têpus-cangkring Kalisat ||

86.
Ing Jaha ing Bulu Balimbing Pêkiring |
Wilis pakitrinya |
tulus kang samya winiji |
têgal pasabinanira ||

87.
Anut marga pagêr patalunanèki |
yata kang lumampah |
andulur jalu lan èstri |
nut tikunging pagalêngan ||

88.
Kathah jalma papagan samya nimpangi |
pan sami anduga |
wong gêdhe anamur dhiri |
amêndhêm kula tirakat ||

89.
Miwah jalma kang samya têgal sasabin |
mulat kang lumampah |
samya ngucap jroning ati |
baya wong ing ngêndi mana ||

90.
Dene êlur akèh têmên kang lumaris |
jalwèstri mangkana |
wanci katungganging ardi |
Kyai Muncar ris ngandika ||

91.
Marang Kae Jayangrêsmi Jayangragi |
pan sarwi lumampah |
anakmas kalihe sami |
kadipundi karsanira ||

92.
Rèhne ta tas kapungkur marga wanadri |
napak pangareyan |
mênggah pasipêngannèki |
punapi laju kewala ||

93.
Lamun raryan ing pundi ingkang pinurih |
dhukuh kang prayoga |
kang wontên masigidnèki |
paran anêgal animpar ||

94.
Jayèngrêsmi mèsêm anauri aris |
singgih lamun karsa |
rêrêm ing dhusun saratri |
sadaya dhukuh punika ||

95.
Ingkang darbe rakanta Kangjêng Kiyai |
kadi tan sumêlang |
pan sampun pawong pribadi |
wontên santri kulawangsa ||

96.
Ing Pagutan santrinya aran Nuripin |
angiras kinarya |
babêkêl dhukuh pawingking |
kukus gangsalwêlas samya ||

97.
Sinungakên rèhipun marang Nuripin |
lêbe ngiras lurah |
katima damêlirèki |
marang (n)Jêng Kyai rakanta ||

Jilid 12 - Kaca : 144

98.
Kalihdene wus katanggêlan ing wanci |
lamun linajêngna |
ragi kadalon sakêdhik |
prayogi rêrêm padesan ||

99.
Ing Pagutan pagriyanipun Nuripin |
paran kono sira |
yayi Kae Jayèngragi |
ingkang rayi aturira ||

100.
Inggih sakalangkung dening aprayogi |
pan enjang kewala |
tur uninga ing (n)Jêng Kyai |
mangkana ing lampahira ||

101.
Pan panuju Nuripin anèng ing sabin |
angadhuk tanduran |
talun ing pinggiring margi |
tan wruh kang lumakyèng ngarsa ||

102.
Kae Jayèngraga tumingal Nuripin |
mèsêm angandika |
lah sira iku Nuripin |
kablabak ngadhuk nèng têgal ||

707 Balabak

1.
Ki Nuripin liningan mring Jayèngraga |
kagète |
andangèngèk pacul lineyangan tangan |
doranne |
Ki Nuripin sêmune pangling Jèngraga |
dêlênge ||

2.
Bêrkat lawas tan panggih lan Jayèngraga |
laline |
Jayèngraga sarwi nudingi saksana |
wuwuse |
apa lali sira têmên marang ingwang |
lah pothèt ||

3.
Suwe-suwe Nuripin mari panglingnya |
elinge |
gupuh-gupuh Nuripin nulya ambuwang |
pacule |
sarwi nangis mèlat-mèlèt atur salam |
wuwuse ||

4.
Adhuh lae-lae bêndaraku têka |
karone |
panyanaku têrus tan karsa kondura |
marene |
mêngko padha ting bêdhêngul kèh tunggalnya |
kang (n)dhèrèk ||

5.
Jayèngraga angling ya wus sun-tarima |
sakèhe |
pambagyamu maring wang lah uwusira |
sun-kèngkèn |
lah muliya dhingin ngrêsikana langgar |
dèn-age ||

6.
Wruhanira ingsun kêdalon nèng marga |
mulane |
karsa mampir marang dhukuh wismanira |
arèrèh |
mung sadalu enjang atura uninga |
mêngkone ||

7.
Kang liningan Nuripin matur sêndika |
ge-age |
andhingini lakune agurawalan |
tindake |
têkèng wisma Nuripin anguwuh marang |
rabine ||

Jilid 12 - Kaca : 145

8.
Kutawèlan kamisosolên ujarnya |
kapriye |
iya ta lah iki paran polah-ingwang |
bakale |
iya ingkang ginawe suguh punapa |
mêngkone ||

9.
Wruhanira dhayoh ingkang arsa prapta |
têmêne |
Kae Jayèngrêsmi lawan Jayèngraga |
kalihe |
kang alunga ngulatan Bayi Panurta |
lamine ||

10.
Tan apangguh mêngko iki padha têka |
nèng kene |
akèh têmên jalu lan èstri rowangnya |
kang (n)dhèrèk |
kaya nora sêdhêng suguhe rong dangan |
sêgane ||

11.
Priye mono priye iki polahingwang |
lan kowe |
kang wadon ngling (m)bok ondhang para padesan |
bênêre |
wong abusuk thikluk kudu dadi lurah |
dhêglone ||

12.
Lah wus mara sira gagêndhong-gêndhonga |
lêsunge |
yèn wus têka jalukana suguh padha |
urunne |
Ki Nuripin nauri ya bênêr sira |
rêmbuge ||

13.
Ki Nuripin nulya marang palêsungan |
gêndhonga |
tan antara wau kang para ngawirya |
praptane |
dumarudug wau ingkang sêdya prapta |
wismane ||

14.
Samya tata alênggah anèng pandhapa |
kabèhe |
wus sinrantèn ing gagêlaran kalasa |
lampite |
Ki Nuripin (ng)gantêr anabuh lêsungnya |
gêndhonge ||

15.
Tan adangu tatangga parapat-desa |
têkane |
pinrentahan kinèn (ng)gawa suguhira |
kabèhe |
mêntah matêng miwah nyanyamikannira |
rumate ||

16.
Wus mangkana Nuripin marak ing ngarsa |
gupuhe |
laku-bokong angadhêpêk anèng ngarsa |
ajune |
atur salam ngabêkti miwah pambagya |
rawuhe ||

17.
Marang Kae Arsèngbudi Adimuncar |
lan manèh |
Cariksutra Malangkarsa Mangunarsa |
malihe |
Anggungrimang Jayèngrêsmi Jayèngraga |
gêntine ||

Jilid 12 - Kaca : 146

18.
Miwah sasalaman mring sadayanira |
sawuse |
samya ngujar kalangkung panrimaningwang |
saure |
wus mangkana ing wanci surya ngancala |
Mahribe ||

19.
Samya waktu ing Mahrib tumêkèng Ngisa |
bakdane |
Ki Nuripin samakta tata lungguhan |
gupuhe |
lanang wadon kaya têmpaling polahnya |
bingunge ||

20.
Paparentah tumandang langkung akopat |
kapite |
dènnya naosakên bubucu nèng arsa |
gugupe |
papanganan sinêngguh rampadan ulam |
klirune ||

21.
Ginaguyu marang kang para ngawirya |
srag-srêge |
Jayèngraga gumuyu sarwi ngandika |
wuwuse |
lah (m)bok aja Nuripin kasusu sira |
dèn-rèrèh ||

22.
Lah sirèki Monthèl lan Cênthini sira |
dèn-age |
rewangana tata saosan nèng ngarsa |
bêcike |
kang liningan Monthèl lan Cênthini enggal |
trampile ||

23.
Wus tinata prayoga rampatannira |
mungguhe |
wusing ngancarakkên pasunggatanira |
nulya ge |
samya wanting (n)dan lêkas sami adhahar |
kêmbule ||

24.
Pra ngawirya kalawan para waela |
nutuge |
luwaran ambêng rampadan cinarikan |
lorode |
sinungakên marang kalawangsanira |
ambênge ||

25.
Wus warata sadaya tan ana kurang |
warêge |
gantya nyanyamikan lumampah ing ngarsa |
suguhe |
lah-olahan juwadahan myang wowohan |
sangkêpe ||

26.
Ki Nuripin nyarakkên dhaharannira |
ature |
lah sumangga punika mangsêganira |
ginême |
dyan angalap sadaya sasênêngira |
sêptane ||

27.
Jayèngraga mèsêm aris angandika |
sasambèn |
dene kuwat Nuripin sira nyunggata |
wong akèh |
kang liningan umatur barkah sampeyan |
sagêde ||

Jilid 12 - Kaca : 147

28.
Sarta sawabipun (n)Jêng Kyai ramanta |
yêktine |
(ng)gih kawula darmi naoskên dhaharan |
kêdhike |
tan cinatur ing dalu kang samya lênggah |
solahe ||

29.
Yata enjing bakda Subuh tata lênggah |
andhère |
Jayèngrêsmi mèsêm aris angandika |
wuwuse |
hèh Nuripin sira sun-duta kalawan |
si Monthèl ||

30.
Lumakuwa mring karajan Wanamarta |
karone |
umatura marang (n)Jêng Kiyai Bapa |
yèn mangke |
pan manira lan si adhi Jayèngraga |
sartane ||

31.
Kae Adimuncar Kae Arsèngbudya |
lan manèh |
Kae Cariksutra Arundarsa miwah |
Kae Sèh |
Malangkarsa kalawan Sèh Mangunarsa |
Rimange ||

32.
Miwah ingkang samya nut para waela |
wurine |
sarta lawan mitranira kulawangsa |
santrine |
samya sêdya arsa papangguh sadaya |
parlune ||

33.
Pangabêktiningwang lan pra salamira |
sakèhe |
aturêna marang (n)Jêng Kyai Panurta |
sartane |
lawan ibu mring paman-paman sadaya |
tuwane ||

34.
Kang liningan santri Nuripin kalawan |
Ki Monthèl |
samya matur sandika nulya umangkat |
ge-age |
mring karajan Wanamarta tur uninga |
lakune ||

708 Dhandhanggula

1.
Tan cinatur kang dinutèng margi |
kang kocapa krajan Wanamarta |
Kae Bayi Panurtane |
pan maksih rumbu-rumbu |
lagya sênggang grahira kêdhik |
wus catur madya wulan |
dènnira angukut |
ingadhêp pra arinira |
Ki Suwarja Wiradhustha lan Panukmi |
Panamar Kulawirya ||

2.
Ki Jumêna Jêmpina Sêmbagi |
Ki Lawatan Malangbong Lipura |
Pangulu Basarodine |
sadaya anèng ngayun |
miwah garwa Nikèn Malarsih |
Sumbaling lan Ni Daya |
tansah anèng ngayun |
Ki Suwarja lon lingira |
kadipundi kakang-bok grahe (n)Jêng Kyai |
paran wontên sênggangnya ||

Jilid 12 - Kaca : 148

3.
Alon nauri Nikèn Malarsih |
iya ana sênggange sakira |
duk wingine wit sênggange |
saprene datan rukut |
mêndha dènnya apanas êtis |
kang dadya jalarannya |
iya mundhut rucuh |
pêpêdhêsan rujak lumpang |
kang kinarsan rucuh kluthuk babal cêngkir |
kaduk asêm pêdhêsnya ||

4.
Sun-palangi tan kêna pinênging |
maksa bae kudu nadhah rujak |
sapiring mêlêb (n)tèk dhewe |
tan ana sisanipun |
marmèng sun yèn muwuhi sakit |
dadya kadya tatamba |
rujak lir dhudhukun |
rong wêngi rong dina nora |
angop rumab pra nari umatur aris |
kadya lajêng mulyanya ||

5.
Ki Kulawirya angguguyoni |
kados lamun lajêng asakeca |
(n)Jêng Kiyai ing gêrahe |
sampun kang gêrah wau |
kula ingkang barêgas wiris |
myarsakkên rujak lumpang |
ngumêcêr ing idu |
mundhak kêpengin angrujak |
wong warasan wuwuh waras anyêgêri |
cês ngilêr idunira ||

6.
Ginaguyu pra kadangirèki |
Nikèn Malarsih gumuyu mojar |
lagi wong caturan bae |
sira iku angilu |
tarècèsan lir lare cilik |
ambakna wong penginan |
kêbangêtèn iku |
Ki Bayi mèsêm ngandika |
cilik mula yèn adhimu si Wuragil |
doyanane rujakan ||

7.
Nora etung wayah rina wêngi |
bêdhug têlu bakda Subuh ngrujak |
yèn awan lingsir srêngenge |
wong wus luput ing sêmbur |
nora lumrah angluluwihi |
sadhengah kang pinangan |
nganggo tawa amung |
sabên iku mangsa rujak |
nora nganggo tawa maring anak rabi |
êntèk tan nganggo sisa ||

8.
Samya gumuyu kang para ari |
langkung lêga tyasira anyana |
kang raka laju sênggange |
Ki Bayi ris amuwus |
wong wus tuwa mono yèn sakit |
tan liya kang karasa |
mung parêk ing kubur |
kewala anyipta ngajal |
arah kumambang ing pasthi karsaning Widdhi |
kagunganing Pangeran ||

9.
Anging yèn ta kêna-a pinuji |
nadyan kinarsaning ajalingwang |
muga pinarêngna rêke |
andulu marang sunu |
kang samya nis salah sawiji |
lamun tan mangkono-a |
tansah dadya kalbu |
prasasat tanpa tuduhan |
woding pati awit panggrantêsing kapti |
tan wun papa ngakerat ||

Jilid 12 - Kaca : 149

10.
Sadaya samya angrês ing galih |
myarsa linge Ki Bayi Panurta |
pra kadang kulawangsane |
kèndêl samya wêtu luh |
ketang dènnya awlas ningali |
Nikèn Malarsih saya |
marawayan kang luh |
kathah kagagas ing driya |
datan mulat ing suta jalu lan èstri |
salah sawijinira ||

11.
Tan antara kang lagya tyas kingkin |
pan kasaru santri Luci prapta |
umatur nèng paningrate |
amba ngaturi wêruh |
punika pun Nuripin prapti |
lan santri Monthèl kadya |
wontên kang ngautus |
Ke Bayi kagyat lingira |
timbalana dèn-age Monthèl Nuripin |
baya iya dinuta ||

12.
Samya enggar sadaya kang galih |
kang liningan Luci sigra mentar |
nimbali Nuripin Monthèl |
pangguh anèng ing pintu |
lah suwawi adhi Nuripin |
kalihe tinimbalan |
mring ngarsa dèn-gupuh |
Ki Luci arêrangkulan |
lan Ki Monthèl Luci ngling (n)dika lujêng dhi |
lujêng dhi lujêng (n)dika ||

13.
Monthèl angling kang inggih kang inggih |
Nuripin mojar ih nora jamak |
smakeyan kang duwe ipe |
(m)bagèkkên sungsun-sungsun |
padha dene kang anauri |
kaya wong nêmpur bêras |
dhocêng mèlu payu |
wawita êmpun dèn enggal |
(n)dadak rêrangkulan nora uwis-uwis |
kasuwèn yèn dinukan ||

14.
Nulya samya kerit maring ngarsi |
prapta samya nêmbah atur salam |
miwah maring sadayane |
binagyan kinèn lungguh |
wusnya tata wong ro alinggih |
Nuripin aturira |
kawula ingutus |
ing putranta Jayasmara |
Jayèngraga lan garwa samya sung bêkti |
katura ing paduka ||

15.
Yèn ing mangke putra-dalêm kalih |
lan kang garwa saking palêlanan |
wus samya prapta samangke |
akathah kang tut-pungkur |
pra pandhita jalu lan èstri |
myang santri kulawangsa |
tiyang gangsal-likur |
ing mangkya karsa araryyan |
anèng ing pawisman-kawula saratri |
dhukuh-dalêm Pagutan ||

Jilid 12 - Kaca : 150

16.
Kados mangke praptanya mariki |
sira wau Ke Bayi Panurta |
langkung cumêplong galihe |
lawan sadayanipun |
samya suka sukuring galih |
Ni Malarsih karuna |
myarsa aturipun |
ngandika sarwi udrasa |
dhuh sutèngsun êndi rupane kang prapta |
sêlak yun-yunên ingwang ||

17.
Kae Bayi Panurta lingnya ris |
(m)bok dèn sarèh kewala tyasira |
cinging têmên sira Nikèn |
mêngko rinêmbug patut |
sabab sutanira praptèki |
nora prapta priyangga |
akèh kang tut-pungkur |
jare padha pra pandhita |
wajib kurmat marang ingkang sêdya prapti |
malah mandar ngruktiya ||

18.
Pasugatèng tamu kang prayogi |
lêjar kang garwa sinabdèng raka |
Ke Bayi ngandika manèh |
ngrasa waras wakingsun |
wus tan ana kang ngrasa sakit |
pra ari aturira |
mugi kang saèstu |
putranta kalih kang prapta |
aprasasat punika dadya usadi |
anyarasakên lara ||

19.
Anauri kaya iya ugi |
pulunanira dadi tatamba |
sih pitulunging Hyang rêke |
alon malih amuwus |
sapa pandhitane kang prapti |
Nuripin aturira |
kasupèn tan emut |
ngriku dhi Monthèl matura |
ing (n)Jêng Kyai (n)dika kang radi pratitis |
wruh saking ngrika mula ||

20.
Kae Bayi Panurta nglingnya ris |
iya sira Monthèl umatura |
sapa kabèh pandhitane |
santri Monthèl umatur |
pra pandhita ingkang umiring |
ing lampahe putranta |
pan sadayanipun |
rinta Kae Adimuncar |
lawan rayi andika Ki Arsèngbudi |
lawan Ki Cariksutra ||

21.
Rinta Arundarsa lawan malih |
putra tuwan Ki Sèh Malangkarsa |
tuwin Sèh Mangunarsane |
kalawan malihipun |
Anggungrimang kapitunèki |
lan mitra kulawangsa |
kang sami tumutur |
Sèh Modang Sèh Pariminta |
Ki Piturun kalawan Ki Palakarti |
pitu pawong santrinya ||

22.
Pra waelanipun kawansiki |
rubiyahira Ki Cariksutra |
Nikèn Wilapa wastane |
kalawan garwanipun |
Anggungrimang Ni Rancangkapti |
lan rabinya Sèh Modang |
(m)bok Plangi rannipun |
Cênthini sakawannira |
kang punika marma arinta pra sami |
umarêk ing paduka ||

Jilid 12 - Kaca : 151

23.
Andhatêngkên sih wulangunnèki |
saking dahat rumêsêping driya |
sabipraya ing ngunine |
dadya mangke tumutur |
ing salampah putranta mulih |
angkating saking prênah |
Wanantaka dhukuh |
kang anguntap parah-paran |
mung kaè Sèh Mangunarsa lan kang rayi |
Rancangkapti Gungrimang ||

24.
Jasad-kawula lawan Cênthini |
Ki Piturun Palakarti ingkang |
anganutkên ing lampahe |
kang kinampiran laju |
sadaya punika sami |
prapta narèhkên lampah |
anèng wismanipun |
Ki Nuripin ing Pagutan |
enjingipun kawula kinèn tur uning |
dhumatêng ing paduka ||

25.
Kae Bayi angandika aris |
dene panuju pangampirannya |
tan kalintang sasikine |
Ki Kulawirya matur |
jamak mangkene wong tinuding |
dadi wong amicara |
lir Monthèl puniku |
ature cêtha arata |
aja kaya gêgabêre si Nuripin |
nora pakra dinuta ||

26.
Ting basèyol kaya ting barêndhil |
dhasar pancèn wong nora micara |
ature nganggo kasupèn |
ragi kasupèn gêpluk |
kayaimu ngapa si Ripin |
digawe palawija |
babo iku patut |
tan kalêbu ing pakeyan |
kajaba dikon angon bèbèk mring sabin |
kambi amandhi sulak ||

27.
Ki Nuripin tumungkuling ririh |
kêmba uwang yèn nora (ng)gêgarap |
maring wong moyoki bae |
Ki Bayi mèsêm muwus |
ya sabisa-bisanirèki |
sabobote maningan |
pilang-pilang tanduk |
gumrah araling kawula |
bênêr luput wah gingsir lali lan eling |
gadhuhaning kawula ||

28.
Ki Kulawirya anggrundêl ririh |
andêlna yèn ngiloni santrinya |
pan wus nora pilih wonge |
bênêr luput winêngku |
saking sihe maring ing santri |
kae Bayi Panurta |
alon dènnya muwus |
lah uwus Ripin matura |
marang para ngulama kang sêdya prapti |
aturana dèn-agya ||