Généå aku nulís iki.
Yågéné panjênêngan måcå tulisan iki.
Åpå sêbabé ånå síng nêrbitaké koran.
Jalaran åpå kók pådhå nglópêri koran.
Sêbab åpå panjênêngan kók ngunjúk lan dhahar.
Awít åpå pådhå sênêng sinau.
Amargå åpå kêpéngín sêmat, pangkat lan drajat.
Sêbab åpå pådhå jêjodhoan.
Kabèh kuwi wangsulané pådhå, múng siji, múng satêmbúng, yåkuwi amargå : uríp.
Mapan ånå ing linguistik kapratélakaké lira-liruning swårå kang ora ngowahi têgêsíng têmbúng (hukúm bunyi), tulådhå:
Rårå Mêndút pådå karo Lårå Mêndút, ugå Dhara Mêndut (prawan síng mêndut-mêndut).
Pari karo padhi. Bêras karo pêtas.
Ugå babagan wolak-walikíng swårå (métatésís), tuladhané :
tipís karo sipit, lóntar karo róntal.
Sapu kuwi kanggo usap-usap, mulå ånå usap astå aliyas sapu tangan.
Yèn sêgå diusap mênyang lambé diarani suap.
Mangkono ugå suap-suap liyané kang kalêbu apús-apús.
Bocah cilík luwé banjúr disuapi, atiné dadi puas.
Ati puas kuwi ati síng gêdhé, gêdhéné sakiwak paús.
Bali mênyang têmbúng uríp, wóng uríp kuwi duwé rupi.
Jênêng uríp amargå isíh mêng-irúp håwå.
Kålå-kålå wóng uríp kuwi yå piur-piur (pyur-pyuran), mula prayogå di-ipúr; la wóng diipúr waé isíh riup-riup (riyup-riyup).
Åjå digolèki; déné yèn kêpêthúk åjå disélaki; kuwi aran ripu (mungsúh).
Dèstún diajak samad-sinamadan tumuju puri-níng kawilujêngan.
Uríp iki huríp Huríp kuwi hudhíp.
Hudhíp hiya hidhúp. Huríp prayogå dipuríh, diudi, dirékådåyå.
Yèn huríp ora dipuríh, biså dadi rupíh (ringkíh, lêmês).
Suwéníng suwé (lambat laun, sooner or later) puhír yakuwi ndlèdèk.
Jênêng uríp amargå isíh mênghirúp håwå.
Cêthané isíh biså ambêgan.
Ambêgan kuwi wujúd dayaníng uríp kang wigati, kang utåmå lan pratåmå.
Yèn modhèl saiki uniné:
“reathing is the first and the most importent competency of the life”.
Bisaå pådhå nåtå lan unjal ambêgan, ngudi lingkungan kang séhat, rêsík lan murakabi (kalêbu mahas ing asêpi, manêkúng, manêgês, médhitasi, kóntèmplasi, ulah prana, ulah yoga lan isíh sadhabrêg manèh.
Miturút síng pådhå marsudi ing babagan biologi, kómpêtènsining uríp liyané yaiku :
- mêmangan kang mupangati,
- ora watón anggêré mangan.
- Ora uríp kanggo mangan, nangíng mangan muríh uríp. Mangan roti, mangan thiwúl, mangan kawrúh lan liya-liyané. Banjúr srawúng sacårå indhividhual lan sosiyal, vèrtikal, horizóntal lan intêgral.
Têrús manjíng ajúr-ajèr, mómór, mómót, mómóng mêngku. Angón kósók tumuli êmpan papan.
Bacuté ngudi kadhéwasan jiwa sartå rågå.
Nganti mbangún tuwúh, turún tumurún, mêrégênêrasi (cf Rendra, 1991).
Ånå kiwå ånå têngên.
Ånå dhuwúr ånå cêndhèk.
Ånå bungah ånå susah lan sapanunggalané.
Dadi, ånå uríp ånå mati (pati).
Ngêndikané pårå pamarsudi uríp lan mati iku siji, mati lan uríp iku siji.
Barêng ndungkap yúswå, panyuwuné R Ng Rånggåwarsitå marang Allah : sagêdå sabar santoså, mati sajroning uríp. Mulå bóróng anggå (amargå) sawargå mêsi martåyå (ing kånå kuwi maisi isiné uríp utåwå amartå).
Logikané yèn bisa mati sajroning uríp, ugå bisa uríp sajroning mati.
Punikå urusanipún Ngrikå.