Ki-demang.com : Centhini

Jilid 2 - Kaca : 310

164 Pangkur

9.
Êlongana pitung somah |
lamun durung kapikut buronmami |
aja kêndhat panjupukmu |
i i têka wus têbah |
êntènana si kêparat tukang mrucut |
Hyang Kala anglut saparan |
nanging lampahe arindhik ||

10.
Wit ana pangantèn anyar |
wanci ngarêpakên sirêping rawi |
manglong-manglong anèng pintu |
wênês ingkang wadana |
angêrangu ngungak ulihe kang jalu |
macul ngolah pasabinan |
kathok kombor lawon putih ||

11.
Sabuk biru èpèk lulang |
ikêt masêm bathikan orang-aring |
klambi silir dhasar pingul |
kanthongan kering kanan |
bawak cênggrèh kayu arèn dorannipun |
panjang ukur kêpêl sanga |
ki ngantèn kalamun mulih ||

12.
Saking macul ing sasawah |
gulu doran kinanthil-kanthil thirik |
kandhatan udhèt myang wêlut |
kanthongan ingkang kiwa |
isi ulam kropokan saananipun |
de kanthongan ingkang kanan |
isi ron gundha sêmanggi ||

13.
Mantuke tumêkèng lawang |
ingkang wadon mapag amarêk ati |
(n)jèrèng pêncot kêmbênipun |
wadhah sêmanggi gundha |
tangan têngên (n)dudut rêrèntèngan wêlut |
kur mangkono bae têka |
dadi sênêng anglamlami ||

14.
Nuju angop (m)bok pangantyan |
Jaka Mulya manjing tutukirèki |
nyarêngi Hyang Surya surup |
ni (m)bok ngantèn katingal |
cahya wênês êbyar bawana sumunu |
sumilak sumorot jênar |
mawèh rarasing wiyadi ||

15.
Iku purwanira ana |
aran candhik-kala têkèng samangkin |
kajawi saking puniku |
ujaring panggorohan |
aywa karya margi prênah kilènipun |
wisma cakêt têritisnya |
punika boya prayogi ||

16.
Kandhêg pambujunging Kala |
anahên kung mangun kung kang nèng kori |
wasana rum ririh ruruh |
hêm lima kambi lima |
puluh-puluh bêjane si ngisor irung |
gonku (m)bubujung sadina |
maksa mrucut si pênyakit ||

17.
Wong lêbune (ng)gawe eram |
lara kabèh rasane awakmami |
ngintir-intir bangêt (ng)gêrus |
ngêlak salit kalintang |
lèrèn dhisik lagi ana kalanipun |
dak ulatake ta sira |
myang ngêndi paranirèki ||

Jilid 2 - Kaca : 311

18.
Sigêg lampahe Hyang Kala |
dènnya (m)bujung mring Jaka Jatusmati |
gantya wau kang winuwus |
ing sêndhang Tamtukrajan |
Buyut Wangkêng kadhatêngan putra mantu |
rara Primpên sakaliyan |
Buyut Gêduwal kang nami ||

19.
Jaka Sondong pêparabnya |
rara Primpên cinandra ingkang warni |
jênar pasariranipun |
sêmune ijo maya |
lathi dhamis wadana nuksmèng sitangsu |
mawèh sêngsêm kang tumingal |
liringe galak amanis ||

20.
Sèdhêt dêdêge rêspatya |
dhèmês kèwês mêmês amilangoni |
gandhang pamicara tanduk |
tulus arjaning driya |
mila tansah dadya kêkêmbanging kidung |
de lakine ran Gêduwal |
Mêndhang-gowong dhepoknèki ||

21.
Awonne mung sawatara |
dêdêg kakkong mathêkêl minthi-minthi |
rambut jagung kruwut-kruwut |
bathuke lètèr banyak |
mripat abrit malolo sumèrèt sindur |
irung bungkik nadhah-udan |
barêngos pipitu sisih ||

22.
Lambe nyongor kandêl wiyar |
ngandhap dêblèh jajenggot kadi kambing |
sukun datan mawi untu |
nanging gunême tatas |
karêm nginang gabrès angêlèbi irung |
pinêndhêt mantu jalaran |
têmên wêkêl karti tani ||

23.
Kinèn laju sakaliyan |
pinanggiyan nèng saluning pandhapi |
pangudasmaraning kalbu |
apa pêrlune baya |
ngantèn iki ngênthêng-ênthêng têmu ring sun |
Buyut Wangkêng manêmbrama |
thole ngantèn padha bêcik ||

24.
Buyut Gêduwal manêmbah |
timbalane (n)jêng kyai kula pundhi |
pangabêkti kula katur |
pan kyai marasêpuh |
Buyut Wangkêng sung pambagya marang sunu |
padha bêcik sira rara |
têkamu nèng ngarsamami ||

25.
Iya pangèstumu rama |
ngantèn Sondong matur amangênjali |
nuwun Kyai marasêpuh |
sowanipun pun kula |
kang sapindhah dhapur kangên dibalipun |
sampun lama botên sowan |
kaping kalihipun kyai ||

Jilid 2 - Kaca : 312

26.
Kula angaturkên pasrah |
awonipun putra (n)dika tyang èstri |
nuninggih lêstantunipun |
dados rayat kawula |
marcapada dugining dêlahanipun |
aweta dhèncèng-dhèncèngan |
karuwêlan tiyang kalih ||

27.
Dènnya matur sangga uwang |
konyor-konyor maripatipun kalih |
wusing têlas aturipun |
luh andrês marawayan |
makidhupuh (m)blungkêr lambe klèngsrèh salu |
Buyut Wangkêng wêlas mulat |
gumuyu wacana mais ||

28.
Mêngko mantèn ingsun tanya |
lah kapriye mungguh patrapirèki |
bojomu marang sirèku |
sungkêming palakrama |
Ki Gêduwal mêgap-mghap nêmbah matur |
kadospundi marasêpah |
putranta (n)dhuk dara nyai ||

29.
Enjing satangining nendra |
dhêlog-dhêlog main susur nèng kori |
kula atag anyênyapu |
utawi godhog toya |
angêmprèti eca-eca nyomak-nyamuk |
radi siyang kula printah |
ucal-ucal ngrêratêngi ||

30.
Basêngut malerok kesah |
bilih kula mantuk saking ing sabin |
maksih têbih kula bêluk |
(n)dhuk (n)dhuk kakangmu prapta |
tan sumaur kagyat kadhatêngan têngu |
sabên mapan patilêman |
lawang kori dèntêtêki ||

31.
Sawiji dintên kalepyan |
mapan tilêman kontên dèrèng kinunci |
kula mlêbêt badhe nusul |
(m)barangkang praptèng dagan |
suku kalih dhupak kacêmplung ing tutuk |
mak blêng jêmpol ingkang kanan |
ngudhis-udhis (n)jawil sêntil ||

32.
Langkung sakit kula dhawah |
saking ngambèn (m)barangkang lajêng mijil |
mutah-mutah ngantos (ng)gêrus |
ilat manggung kêkadhar |
têkèng enjing sawêg purun malbêt tutuk |
bokbilih ginalih dora |
kyai (n)dangua pribadi ||

33.
dhatêng putra jêngandika |
atur cuthêl mèwèk-mèwèk ngusapi |
luh tumandho lambe dhuwur |
campur lan umbêl akas |
kadi santên ning-ningên pating kêlaprut |
Buyut Wangkêng duk miyarsa |
gumujêng sinamun runtik ||

34.
Aja kumbi sira rara |
apa nyata tutur mangkono nini |
kalamun iku satuhu |
paran ta karêpira |
rara Primpên manêmbah mèsêm umatur |
dhuh rama pupundhèningwang |
mugi ywa kalajêng runtik ||

Jilid 2 - Kaca : 313

35.
Aturku kamirêngêna |
yèn doraa ajrih sikuning Widdhi |
baji(?) tamtu nora antuk |
pangèstuning wong tuwa |
papa bae kang tinêmu raganingsun |
aku amêdhar lalakyan |
mantumu si Kêthêr jijih ||

36.
Wandane tan ana madha |
carobone tangèh yèn ana nyami |
bodhone kamoran lumuh |
nganggo nora isinan |
pilihane antukan pratandha suwung |
rineya tumêmên karya |
anggêpe anom karisik ||

165 Sinom

1.
Mungguh ature kang putra |
kêmase ngantèn tan sisip |
ananging kapriye rama |
(ng)gonku bisa anglakoni |
akon (m)bêrsihi panti |
nora duwe kêlut sapu |
parentah godhog toya |
kêndhile bênthèt waradin |
kêrên lêmah kayune glugu wutuhan ||

2.
Dakaturi nyigar-nyigar |
dimène radaa cilik |
wangsulane nora susah |
yèn cilik ambêborosi |
parentah ngrêratêngi |
nylumbat krambil nora pêcus |
mêmènèk sambat wêgah |
golèk banyu mundhak atis |
dak kalahi anyênyambat marang tangga ||

3.
Aku mêthiki janganan |
mas ngantèn kang tunggu gêni |
têka ngantuk karênggosan |
kêmpuse kaya garimis |
satêmah gêni mati |
saya mêmpêng (ng)gonne ngantuk |
anjêblès dandang pêcah |
mawut-mawut gêni mati |
suprandene mantumu gêbacut nendra ||

4.
Nèng ngarêp kêrên (n)jêrbabah |
kaya turu kasursari |
yèn têka saka ing sawah |
manggul pacul nyangking kudhi |
rêngêng-rêngêng mêdèni |
tur awake gluprut êndhut |
anjujug patilêman |
niba brêg pacul sinandhing |
ura-ura ngalampra tan tiba pada ||

5.
Dak-kon wisuh mring pakiwan |
wangsulane yèn wis garing |
mêngko rak lunga priawak |
banjur ngorok kaya sapi |
lindurane nglangkungi |
nora cêtha nanging (ng)galur |
sabên rêp mapan nendra |
sêmbari anggantèn dhisik |
ngêmut susur klomoh lir têtêluh braja ||

Jilid 2 - Kaca : 314

6.
Susur kacopot kinarya |
ngusap bibir ngandhap nginggil |
nganti ngêthèl yaknèn kêtat |
dakêmutke amangsuli |
mèk anyêp tan mêrkinting |
de nalika nusul turu |
aku nuju supêna |
ana ing kananirèki |
mêntas saka pasar atêtumbas bêtah ||

7.
Ing marga ana luwangan |
tan darana daklumpati |
cupêt kacêmplung ing wangan |
têtukonku kocar kacir |
kaluwak mung sawiji |
tiba ing luwangan mau |
dakjapit sikil kanan |
durung mêntas banjur nglilir |
bangêt eram têka sikil karo pisan ||

8.
Wus dènêmut ing kakangmas |
jêmpolan anjêpit sêntil |
banjur dak dhupakkên pisan |
mantumu tiba kuwalik |
bibir kang nginggil gathik |
waton lawang bae bintul |
tan agêng mung saklapa |
bêrangkangan banjur mijil |
mutah-mutah sawêngi tan mawi kêmba ||

9.
Ah wong têmên nora (n)jarag |
si mase dadi panggalih |
aku banjur dikon dandan |
mangkat sowan mrene iki |
Ki Buyut ngandika ris |
padha dene arannipun |
nanging dununge lêpat |
êrose saka sirèki |
(ng)gonmu durung carêm caraning ngakrama ||

10.
Dhenok aku nora ina |
samana nganggo daktari |
apa anane dakgêlar |
muwung dene awit cilik |
(ng)gonne mèlu ing mami |
tumêkèng ing ngakiripun |
bodhone dhasar nyata |
nanging têmên tani bêntil |
tangan anyêp tabêri anambutkarya ||

11.
Sirèku uwis kaduga |
nglakoni sapakonmami |
wêkasan mangkono nyawa |
rara lamun sira nganti |
pêgat (ng)gènnira krami |
dakjabakkên atmajaku |
lah aja katon mata |
sakarêp-karêpmu dadi |
rara Primpên karuna nungkêmi pada ||

12.
Dhuh (n)jêng rama apuranta |
ywa kalajêng-lajêng runtik |
yèn (n)jêng rama tan ngaksama |
dadi apa awakmami |
lan sapa ingkang sudi |
ngukup marang raganingsun |
wah nandhang sapudhêndha |
tan miturut ing sudarmi |
ing dêlahan pinasthi anèng naraka ||

13.
Rama ywa kapanjang-panjang |
galiyên mangkene uwis |
lumrahe wong omah-omah |
padudon kakêmbangnèki |
jare (m)bangun trêsna sih |
kêkêle anèng jinêmrum |
kadi pêngantèn anyar |
basane rênggang gulali |
anguruwêl kêmpêl kadi sata eca ||

Jilid 2 - Kaca : 315

14.
Saèstune tan lênggana |
miturut rèhing akrami |
nanging yèn parêng (n)jêng rama |
sartane kagungan picis |
nyuwun ugungan mami |
katanggapna wayang Cêngkung |
kalamun wus kalakyan |
kang dadi panyuwun mami |
sakarsane kêmase (n)dhèrèk kewala ||

15.
Ki Buyut kalangkung suka |
lêga rasane kang ati |
rara aywa tinggal candra |
warnamu ngrêsêpkên ati |
tan ana kang pinanci |
miturut rèh mrih rahayu |
thole Buyut Gêduwal |
kowe mênyanga saiki |
marang Mêndhangkawit hya wêdi kangèlan ||

16.
Kono ana wayang anyar |
bêcik pamayangirèki |
kyatingrat Kandhabuwana |
kalamun sira wus panggih |
matura ing kiyai |
manawa dhanganing kalbu |
lan nuju tan sarêngan |
ing mêngko bêngi dakpurih |
kaparênga mayang ana wismaningwang ||

17.
Kadangwarga gawanana |
bau angusung-usungi |
Buyut Sondong matur sêmbah |
nuwun inggih-inggih kyai |
sarèhning sampun tapis |
padhang jingglang ingkang dhawuh |
pun kula kalilana |
lajêng mangkat ing sakniki |
iya thole aku banjur tata-tata ||

18.
Mundur Ki Buyut Gêduwal |
dupi dumugi ing (n)jawi |
cangkelak wangsul manabda |
e la jênang gula manis |
durung pamitan nyai |
wong gondrèng-gondrèng wèh gandrung |
pinanggih ing pêngkêran |
lagya ngracik gantèn wangi |
ngrujit sêkar mlathi mênur gambir pêthak ||

19.
Dumrojog Buyut Gêduwal |
(n)dhodhok sangajênging kori |
angling groyok mêgap-mêgap |
dhuk gêndhuk dhiku wong dhandhing |
ayu mrakati trincing |
aku lunga ywa kok bêluk |
sasuwene daktinggal |
aja mêtu saka panti |
sawêr ponthang dak mati rak mêlang-mêlang ||

20.
Yèn dijawat cacing abang |
rara Primpên duk miyarsi |
aja (m)baung wis lungaa |
mêngko daksawuri gandhik |
congormu dimèn tipis |
mari kaya ngêmut lêsung |
mas ngantèn palarasan |
hut gandri mêta Nyi Boging |
hêm hêm lothung olèh sasarapan ujar ||

Jilid 2 - Kaca : 316

21.
Wus lêpas ing lampahira |
nanging lali tanpa kanthi |
sigêg lampahe Gêduwal |
gantya kocap Mêndhangkawit |
Nyai Randha Sumampir |
ngadhêp risang Among Luhung |
dhalang Kandhabuwana |
pagêndèr Nyai Saruni |
pangêndhangnya nama Kyai Kalunglungan ||

22.
Nyi randha marêk ing ngarsa |
cinariyos duk ing nguni |
miskine kaliwat-liwat |
mangkya thukuling rijêki |
bisa iyasa panti |
pandhapa gandhok myang lumbung |
kandhang lêmbu maesa |
pawon pisang slirang tharik |
paregolan miwah sanggar palanggatan ||

23.
Pagêr turus tumaruna |
bênggang pinasthi sanyari |
larèn wêning têpung-gêlang |
palataran rêsik gasik |
taru thinarik-tharik |
sawo anjung kêpêl dhuku |
manggis pêlêm rambutan |
blimbing jambu pêthak abrit |
tinon wingit samya dadi woh tan kêndhat ||

24.
Nyi randha katingal rosa |
anak putu ingkang têbih |
miwah kawula kawraga |
(ng)gili samya tumut panti |
dadya ing Mêndhangkawit |
rêja raharja kalangkung |
wus karan ing karajan |
pasare raina wêngi |
jalu èstri tyase têntrêm tur kacêkap ||

25.
Ki dhalang Kandhabusana |
tanya mring Randha Sumampir |
nyai ing salawasingwang |
manggon ing wismanirèki |
apa ta boya dadi |
ribêt miwah katunanmu |
sarèhning nganti lawas |
randha matur mangênjali |
dhuh kyai èstu botên pisan-pisan ||

26.
Yèn kadi kang pangandika |
tan sagêt matur kang abdi |
mulyane badan kawula |
rêjane kang Mêndhangkawit |
saèstu awit saking |
sawabipun Sang Linuhung |
kang sarira Bathara |
punapa wawalês-mami |
tan lyan namung sumungkêm bêkti kawula ||

27.
Maring Bathara Kawasa |
paduka ingkang (n)jalari |
sangêt panuwun kawula |
bokbilih pinudyèng kapti |
dhêdhepok Mêndhangkawit |
dumadya pêpundhèn-ulun |
saanak putu-amba |
ki dhalang ngandika manis |
iya nyai bangêt ing panrimaningwang ||

Jilid 2 - Kaca : 317

28.
Kang dadi pamintanira |
gampang katêmu ing (m)buri |
amung ing samêngko sira |
ywa aran Nyai Sumampir |
ingsun paringi nami |
Randha Asêmsore iku |
kalawan tampanana |
gagadhuhanira nyai |
cacêkêlan lara èncok sasaminya ||

29.
Sapa wonge meme sinjang |
nganti kasurupan rawi |
ing mangka nora dènêntas |
lan maninge lamun janmi |
mayokkên sambêl mungging |
lèmpèr lêmah miwah watu |
lawan mayokkên jangan |
asêm enjinge binukti |
dunungana lara encok iku padha ||

30.
Asêmsore nuwun turnya |
ngèstokkên sabda kapundhi |
kasaru Buyut Gêduwal |
kula-nuwun manjing panti |
(m)bagêgêg anèng ngarsi |
ki dhalang wacana arum |
bagus sira bagea |
pinangkanira ing ngêndi |
lawan sapa kêkasihmu myang sêdyanta ||

31.
Matur kang sinung pambagya |
kyai (n)dangu ragamami |
kala dèrèng asêsemah |
Jaka Sondong pilih tandhing |
kalamangsa kawingking |
anyarêngi randhu rubuh |
èstu pasihaning Hyang |
pinundhut mantu kiyai |
Buyut Wangkêng Mêndhangtamtu padhepokan ||

32.
Dhinaupakên kalawan |
putranipun ayu èstri |
rara Primpên musthikèngrat |
lajêng pinaringkên mami |
Buyut Gêduwal inggih |
mawi pinacak dhêdhukuh |
ing Mêndhanggowong dadya |
bubundhêl amisesani |
semah kula bakjêng Primpên kula bêkta ||

33.
Nama lami nama inggal |
kasilêp awit kawijil |
karan mas ngantèn kewala |
Kalunglungan suka myarsi |
kimase andêrmimil |
nganggo salasilah (ng)galur |
randhu rubuh kalawan |
cacing mantu dhisik êndi |
ah wikana kula botên dipunundang ||

34.
Nuwun kyai sowan kula |
ngintar mêmêt tanpa kanthi |
wanci bêdhug dhêng (n)dhêrandhang |
manrang bèntêr kontrang-kantring |
mripat balêrêng aking |
kêkonang pating kalêpyur |
karingêt darodosan |
gurung krakêt klêkêt salit |
ambêgogok lungguh ing salu sampeyan ||

Jilid 2 - Kaca : 318

35.
Sajatose awigatya |
dhapur kinèngkèn kiyai |
raka (n)dika marasêpah |
dêlês dèrèng diwowori |
Buyut Wangkêng kêkasih |
pêpundhèning Mêndhangtamtu |
noninggih kang sapisan |
kintun pangèstu basuki |
kaping kalih yèn bilih (m)botên sarêngan ||

36.
Ing mangke dalu sampeyan |
dipun aturi angringgit |
dhatêng Mêndhangtambu krajan |
parlu ngluwari punagi |
kang ngabdi tiyang èstri |
salamine dèrèng atut |
nêlaskên gunabisa |
purun atut anuruti |
nanging darbe panêdha tanggapan wayang ||

37.
Mila kula gurawalan |
marlokkên sowan pribadi |
sangêt panyuwun kawula |
kalampahanipun ngringgit |
saèstu anjalari |
ithak-ithuk mathuk gathuk |
yèn sampun kalampahan |
masajênge kula dhongdhing |
angaturi uninga dhatêng sampeyan ||

38.
Kalunglungan latah-latah |
tobil nganti nora ngêrti |
têmbunge nganthar ngalênthar |
nganti ilang prêlunèki |
ki dhalang ngandika ris |
kapasangyogya ki bagus |
iki pinuju sêla |
matura kakang kiyai |
luwih atut manira wus sagah sowan ||

39.
Manthuk-manthuk Ki Gaduwal |
ngilak-ilak tyasirèki |
Kalunglungan sru ngandika |
he he kimase wong (m)blêndhing |
wong bêtah andêrmimil |
aja pijêr manggut-manggut |
iki kasêlak udan |
dakdêlêng tan (ng)gawa batih |
sapa ingkang ngusung kothak lan gamêlan ||

40.
Kudu mangkat ing samangkya |
(ng)gih kyai kula pribadi |
mara bagus usungana |
ana ngèmpèr kulon kuwi |
pangusung aja srênti |
kudu sakbrêngan wus rampung |
Ki Jaka Sondong sagah |
pamit lajêng amurugi |
dupi miyat salin têmbang maskumambang ||

166 Maskumambang

1.
Biyang-biyang ambakna wong marentahi |
nora nganggo sawang |
mring wong kaya awak-mami |
pangantèn anyar tur tigas ||

2.
Ambêlèrèt ikêt irêng têngah putih |
têka kon gêgawa |
rowa rokah-rokah iki |
ning luput inaku dhawak ||

Jilid 2 - Kaca : 319

3.
Rikning iya sapa kang bakal nong-aning |
lemah-lemah mlumah |
turu ngambèn dènsik-isik |
banjur nusul (n)jaluk timpah ||

4.
Nanging priye patrapku (ng)gonku ngusungi |
rampunge sabrêngan |
gamêlan pating talêning |
wangune abot tur rêkah ||

5.
Ana ingkang ènthèng pangiraku ringkih |
lamun dak sunggia |
dhêstharaku mobrak-mabrik |
mulihake nganggo beya ||

6.
Kalunglungan mara (ng)gablok saking wingking |
Sondong gêdandapan |
piye guse ngantèn iki |
têka banjur kaya tlawah ||

7.
Mingak-minguk nora nuli dèntandangi |
ngêntèni apa ta |
inggih kyai inggih-inggih |
niki sawêg kula laras ||

8.
E lah lucu nêmme nganggo digolèki |
dakwarahi sira |
ucula ikêt tumuli |
kanggo buntêl gêndèr gambang ||

9.
Kêthuk kêmpyang kêcèr saron lawan suling |
bêbêtmu ucula |
iku kanggo ambuntêli |
kênong têlu lan suwukan ||

10.
Bukak baju kanggo angêlêd-êlêdi |
bonang nunggal gangsa |
sabuk lolosên (ng)go tali |
nyêbrak sêtagèn kinarya ||

11.
Ngêrut-êrut saèpèkmu aja kari |
sinunggi kang kothak |
rancak lan tumumpang nginggil |
dalah kêndhang plangkan rêbab ||

12.
Gayor kanggo mikul kang rong buntêl iki |
ana pundhak kiwa |
pundhak têngên dènsampiri |
sikil gayor loro pisan ||

13.
Cinanthèlan balencong parabot kêlir |
tangan kiri kanan |
nyangking kêmpul siji-siji |
drohun ran uwis kacêkap ||

14.
Jaka Sondong kêlop-kêlop angling ririh |
cilaka rambatan |
kujur ngêpok blai mêncit |
iba wêlase kang mulat ||

15.
Cacah rolas dijupuk kang roro iji |
puluh dikapakna |
kapriye (ng)gonku sumingkir |
dak-sangènane kewala ||

16.
Nora (ng)gawa abrag-abrag nora nyunggi |
gangsa kothak wayang |
nyunggi bokonge wong nêcis |
ngusung masjênge sing nyanthas ||

17.
Wus rinakit rampung ginawa pribadi |
Ki Gêduwal mangkat |
suka wêlas kang udani |
lampah rindhik tan lembeyan ||

18.
Kyai dhalang ngandika mring nyai panti |
karia raharja |
saanak putumu sami |
iya ing sapungkuringwang ||

Jilid 2 - Kaca : 320

19.
Kangbok tuwin uwa Kulunglungan wawi |
mangkat mupung siyang |
bilih kadalon nèng margi |
Mêndhangkawit wus kawuntat ||

20.
Sigêg Nyai Asêmsore Mêndhangkawit |
gantya adêgira |
Buyut Wangkêng lan putrèstri |
pinarak anèng pandhapa ||

21.
Kacarita sapungkure kimas ngantin |
dhukuh kagegeran |
buburon wana anggili |
malêbêt mring padhukuhan ||

22.
Nora katon dhudhukuh katon wanadri |
pramila ki wisma |
sangêt dènnya nganti-anti |
putra mantu kang dinuta ||

23.
Ngandika ris marang putranira èstri |
rara kaya paran |
têka mangkene puniki |
sapungkure lakinira ||

24.
Dene buron saisine ing wanadri |
lumêbu mring dhêkah |
sajake arêp lêstari |
mèt papan amanggon jênak ||

25.
Kang dakarêp-arêp mung lakinirèki |
rama atur wikan |
mau bêngi aku ngimpi |
mantumu dhinahar sima ||

26.
Anèng wana saprabote brêsih tapis |
manawa têmênan |
buron iki (n)daradasih |
ngupaya tunggale baya ||

27.
Buyut Wangkêng angandika sêmu runtik |
iku catur apa |
ala-ala amalati |
ywa ko(k) pindho kang mangkana ||

28.
Tan pantara dangu kêmase kaèksi |
rêmbên lampahira |
ambêntoyong bêktanèki |
gupuh Ki Buyut parentah ||

29.
Maring batih mara tulungana aglis |
rara apa iya |
kae lakimu kang prapti |
mênèk karo ngirit dhalang ||

30.
Mara gêlarana kalasa kang rêsik |
wedangmu sêngkakna |
aku dak mapag mring (n)jawi |
rara Primpên mundur nêmbah ||

31.
Kimas Ngantèn bêktane wus dèntampani |
lajêng mring pungkuran |
ngupadosi ingkang èstri |
pinanggih rêracik sêgah ||

32.
Ki Gêduwal (ng)galoso anèng taritis |
pêgat-pêgat lingnya |
mêmalad sihing kang èstri |
nok-ênok sapungkuringwang ||

33.
Sira apa ora katonên mring mami |
lo bojomu têka |
apa uwis cawis-cawis |
wedang nyamik sêga jangan ||

Jilid 2 - Kaca : 321

34.
Yèn wis ngombe wedang nyamikan sathithik |
madhang kokoh jangan |
bubar maêm mapan guling |
kèlèk cêngêl pijêtana ||

35.
Rara Primpên (m)basêngut mangsuli wêngis |
e e mundhut wedang |
apa tingalmu tan uning |
galo-galo sumur kêbak ||

36.
Nyamikane mênyanga kêbon pribadi |
kae kêpêl sela |
kang runtuh wus matêng uwit |
sêga nisilana gabah ||

37.
De iwake mênyanga pawon pribadi |
jêgge mau turah |
balung-balung sisa kucing |
aku wis sadhiya jangan ||

38.
Dhuh bojoku kabèh pakon daklakoni |
sing ko kêla apa |
gadhon jangan bae dhisik |
kang dak kêla wèt-awètan ||

39.
Jangan pongge palapahe bêton kêcik |
sambêle wutuhan |
amung tanpa uyah trasi |
lalabane isi lêrak ||

40.
Ki Gêduwal sru sukèng tyas wus anggêndring |
marang ing ngajêngan |
rêngêng-rêngêng urut margi |
kinanthi maluku têgal ||

167 Kinanthi

1.
Ki Buyut Wangkêng wus tundhuk |
ki dhalang gupuh kinanthi |
panggêndèr miwah pangêndhang |
lumuntur anèng ing wingking |
pinarak têngah pandhapa |
panêmbramanira manis ||

2.
Adhi Kandhabuwana nung |
kita amêthuk prayogi |
sèwu bêgja kamayangan |
karsa rawuh dhepok mami |
lir roga mèh praptèng lena |
mulyantuk usada adi ||

3.
Inggih kiraka anuhun |
ki buyut wacana malih |
(m)bok adhi kita amapag |
prayogi dhatêngirèki |
lawan sintên kang sinambat |
lawan kaprênah punapi ||

4.
Winangsulan manis arum |
kalangkung nuwun kapundhi |
kang sarju mastani mring wang |
kula nama Nyai Sruni |
kalêrês kadange wrêda |
kalawan dhalang kiyai ||

Jilid 2 - Kaca : 322

5.
Mèsêm manthuk kyai buyut |
kiraka kang lênggah wuri |
suwawi kaparêng ngarsa |
ulun amêthuk prayogi |
sarawuhipun kiraka |
myang sintên sinambating sih ||

6.
(ng)Gih adhi sami pikantuk |
dene nama kula adhi |
karan Kaki Kalunglungan |
botên mawi malih-malih |
ki buyut (ng)guguk sukèng tyas |
kiraka sampun prayogi ||

7.
Adhi dhalang milanipun |
sampeyan kula-aturi |
wagêda dados jalaran |
mudhari ruwêting ati |
awit putrane pun rara |
(ng)gènne mangun palakrami ||

8.
Sampun lami dèrèng atut |
tansah êru sabên ari |
anêlaskên budidaya |
sarat-sarat gunadhêsthi |
tan wontên ingkang tumama |
malah kadi dènsêpuhi ||

9.
Pinarêng lan wêdalipun |
mangkya na wênganing ati |
purun caraning akrama |
nyuwun titingalan ringgit |
dhalange Kandhabuwana |
panggêndèripun pawèstri ||

10.
Pramilane gupuh-gupuh |
lajêng ngaturi si adhi |
wêwah malih katambahan |
sapêngkêre kang lumaris |
pun thole ngantèn Gêduwal |
sakèhe buron wanadri ||

11.
Samya lumêbu mring dhukuh |
tyasulun tambah prihatin |
saking wangsiting jawata |
mantune lir wingi uni |
srana nanggap ngêl-ungêlan |
utawi ananggap ringgit ||

12.
Mila ing panuwunulun |
mangke ing sadèrèngnèki |
minggah pinarak panggungan |
gangsa mungêla rumiyin |
ki dhalang mèsêm ngandika |
inggih kiraka prayogi ||

13.
Mênggah gangsa ungêlipun |
mangke sadèrènge kawit |
kula namèkakên Gagal |
ki buyut suka lingnya ris |
kataluwa dlas samangkya |
ing pangruwatipun adhi ||

14.
Kula borongkên puniku |
kiraka inggih prayogi |
basanipun babarpisan |
de sajèn-sajèn piranti |
kula sumangga kiraka |
kadi kang kasêbut tulis ||

15.
Wus katampèn kyai buyut |
pratelane kang sasaji |
sinungakên maring putra |
sampat sadaya miranti |
kadi lodok Ki Gêduwal |
nata-nata ngrakit-ngrakit ||

Jilid 2 - Kaca : 323

16.
Paripurna sadaya wus |
dhalang saknalika awit |
talu anata gamêlan |
kawusane dhalang luwih |
kacarita buron wana |
sirna wangsul mring wanadri ||

17.
Dènnira têtalu suwuk |
ki dhalang lajêng mangarsi |
lampahane Manikmaya |
gantya wau kang winarna |
rara Primpên wus busana |
asinjang limar-katangi ||

18.
Kasumêkan ijêm pupus |
rimonge kuning dumêling |
ukêl gondhèl barondongan |
borokan sêkar taluki |
jungkat pênyu jram sak-ajar |
lungsèn ukêl argulo brit ||

19.
Wida jênar marbuk arum |
sasêngkang cêmêng cinêplik |
sotya panunggul satunggal |
supe bathok sisih gadhing |
sêsêlut salaka mulya |
supe tajug kanan kering ||

20.
Rampunging karya mangapus |
sap-asta jingga sumampir |
anèng asta ingkang kiwa |
cukil karna silih asih |
kênarèn mas isi bawang |
sorog pêthèn lading gapit ||

21.
Asta ingkang têngên manggul |
talam alit isi sari |
rinujit badhe sangsangan |
malathi sinêling gambir |
karang mêlok tinêngahan |
argulo jênar myang abrit ||

22.
Lawan gêgombyoking dhuwung |
campur bawur ganda minging |
badhe sêkar palênggahan |
konyoh jênar arum wangi |
talêkêm lisah jêbadan |
gantèn mengkol sêdhah sêmprit ||

23.
Sadak apu bumbon alus |
gambir sêdhêp sêmu manis |
jambe jênar nêmpol ngambar |
panasar trus tanpa isi |
sata eca dhinèdhèssan |
sês wiru sinumpêt mathis ||

24.
Têmpaos uwur kinaduk |
sang dyah lumampah nèng ngarsi |
ginarubyug para warga |
prapta (n)jujug cakêt kêlir |
pinarak ajêng-ajêngan |
lawan kyai dhalang sigit ||

25.
Mung kêlêtan widhig janur |
datan mawi dèntangsuli |
binuka katon ki dhalang |
sinawuran urapsari |
(m)baladêr ing palênggahan |
talam katur linut liring ||

26.
Kurang thithik adu dhêngkul |
sang dyah aturira ririh |
cumanthaka dasihpara |
kumapurun angaturi |
sêgah sawontêne dhêkah |
mêrgaya bilih prayogi ||

Jilid 2 - Kaca : 324

27.
Muhung dados cihnanipun |
sumungkême ingkang dasih |
dhuh mugi dipunparêngna |
cumadhong èsthining ati |
ngagêm sêkar konyoh jênar |
nyamping jinêbadan wangi ||

28.
Gantèn ginêgêt ing pucuk |
êsês sakêbulan naming |
ki dhalang nampèni talam |
nglocitèng tyas baya iki |
bojone bagus Gêduwal |
patut ana tut kêpontit ||

29.
Wasana ngandika arum |
pasugatanira nini |
bangêt panarimaningwang |
sartane ingsun lêgani |
kang dadi pamintanira |
sang dyah sukane tan sipi ||

30.
Dumadya sangêt nahên kung |
wayang wuyungan ing galih |
ki dhalang lamba kewala |
nulya nglajêngakên ngringgit |
kocap Ki Buyut Gêduwal |
bikut dènnya nglaladosi ||

31.
Sugata dhalang wus rampung |
nyandhak niyaganirèki |
ngladoskên wedang pangêndhang |
kinintên menda kabincih |
kinêpruk ing tabuh kêndhang |
sakayang Gêduwal (n)jêngking ||

32.
Makprêg rai ngêpruk kriyuk |
rêmuk mawut (m)balabari |
mripat klilipên pêcahan |
lambe katlusuban cangkir |
rai dhadha ambêranang |
dadi kraos panas thithik ||

33.
Ikêt kasingsal kacêgur |
têmpolong wus isi lami |
agadêg nyat sirah katulak |
gayor gong garêse gathik |
lawan êgong panyuwukan |
(n)dhoko sambate dêrwili ||

34.
Wong sêngit tan katarèku |
apa kapanjingan eblis |
kabangêtên sasêmbranan |
dosa apa mring sirèki |
nyawiyah sawênang-wênang |
nyang wong panas jêring manjing ||

35.
Yèn wurua dene durung |
sunggata badhèg lumadi |
babo babo cobak aja |
dakpèk gawemu kiyai |
dak ngene yèn aku wêgah |
adhuh adhuh barêng mati ||

36.
Ki pangêndhang api watuk |
kêkêl kêndhang dènsungkêmi |
(n)dêngèngèk sarwi ngandika |
bagus hya dadi tyasnèki |
kang agung aksamanira |
pandêlênge wong wus boging ||

37.
Daksêngguh ki mau wêdhus |
ngonyok arêp anocoki |
suguh sêga lan panganan |
mula banjur daktêmpiling |
rikne gêtunku kaya pa |
(m)bok ya sêtaun yèn mari ||

Jilid 2 - Kaca : 325

38.
Bubare wayangan besuk |
sira masthi olèh jampi |
cêngkir gadhing pipingitan |
banjur wani nong anuning |
pangajapanmu ing tawang |
saksayahe anuruti ||

39.
Ki Jaka nir napsunipun |
sirna kang karaos sakit |
kerogan gumuyu latah |
ngling lucu kiyai iki |
tètèse kang pangandika |
mugi-mugi anêmahi ||

40.
Inggih kyai sampun-sampun |
cêkak tan dados punapi |
sawêg cilakaning badan |
manawi ing têmbe manggih |
sukawirya pinilala |
ing ngagung wong ayu kuning ||

41.
bênêr calathumu bagus |
banjurna (ng)gonmu ngladèni |
(ng)gogohi ikêt grênêngan |
bêcike kapriye iki |
arêp matur kyai dhalang |
nyuwun lakon nyênyês manis ||

168 Dhandhanggula

1.
Lamun ingong adandana maning |
bali nganti garinge kang dhêsthar |
kasuwèn cèwèt pêrlune |
(m)bok ngene bae uwus |
ngarah apa mangsa apangling |
barang kang cêlak kothak |
kyai kula nyuwun |
lampahan kang nyênyês-nyanyas |
mukêt rame salah satunggal kang pundi |
pala kêlawan ekrak ||

2.
Kyai dhalang dèrèng amangsuli |
miyat kang èstri macak anyanthas |
ngalela cakêt lungguhe |
lan ki dhalang mèh gathuk |
Gêduwal ngling gèdhèg nudingi |
bil tobil bangêt eram |
marang sira gêndhuk |
la (m)bok aja cêdhak-cêdhak |
(ng)gonmu linggih marang kyai dhalang kuwi |
lanang tur dudu sanak ||

3.
Upamane tan kêlêtan kêlir |
banjur ruwêt nyandhêt kene kana |
angèl ucul-uculane |
ri kang sinungan wuwus |
rara Primpên mamanas ati |
mucang nunggil kêcohan |
angêlorot susur |
Ki Gêduwal têbah jaja |
gêtêm-gêtêm undurira nolah-nolih |
sigêg lampahe wayang ||

4.
Nyai Juru satamunirèki |
miwah jalma kang samya umiyat |
sêpuh atanapi lare |
suka mawantu-wantu |
saya kathah ingkang ningali |
ing pandhapa wus kêbak |
palataran pênuh |
kang tan wruh wujuding wayang |
têka trima mung myarsa cariyosnèki |
sukane nora beda ||

Jilid 2 - Kaca : 326

5.
Ki Panjangmas dènnira angringgit |
Murwakala nyênyês krasèng driya |
lumintu babanyolane |
dhasare kaduk cucut |
para èstri samantên ugi |
sayuk asuka rêna |
kapingkêl kapoyuh |
gumujêng ambata-rêbah |
ana ingkang (ng)gabloki rowange linggih |
mijêt wêtêng balabag ||

6.
Amangsuli adêge kang ringgit |
Kandhabuwana dènnira mayang |
tan tambuh tan ngorakake |
maring kang mambu kalbu |
nahan wau dhatêngirèki |
mancapat kang umiyat |
anggili gumrubyuk |
randha krisik Mêndhangrêja |
myang wêkanya rara Lekoh maksih sunthi |
gombak (n)jêbobog gimbal ||

7.
Ambagêgêg nyogo anèng ngarsi |
linggih jegang tangan malangkadhak |
de kang ana ing wurine |
dayata kaki Buyut |
Mêndhangsuka dhukuhirèki |
kakalih wêkanira |
Candramawa sêpuh |
kang nèm Jaka Bêlang-yungyang |
kaduk juwèh nyaru kang lungguh nèng ngarsi |
rara Lekoh jinawat ||

8.
Tobil eram sabên nonton ringgit |
uwong iki mêsthi uwis ana |
(n)janggol nèng ngarêp lungguhe |
êntute rêbut dhucung |
brat brut thit thut nganti tundha tri |
tur nimbrah sumarambah |
tèmbêl têdhak ngirung |
karo (m)bok mênêng kewala |
dhela-dhela gèdhèg-gèdhèg gobag-gobig |
apa bêndana tepas ||

9.
Lo lo ngrêngkap rambute winiwir |
apa arêp gêlungan tampahan |
wathah ngarompyoh kèlèke |
(ng)gêmbulêng kaya grumbul |
makbrêng lêdhis anyir sathithik |
kae bêrite nigan |
manggung muntap-muntup |
(m)bok wis nèh (ng)gonne gêlungan |
lo rak mrucut iyah nganggo maleroki |
nuli anarik cagak ||

10.
Rara Lekoh nolèh nabda wêngis |
si diblêgo diluwuk dilabrag |
dikêpruk lêsung irunge |
dingono-ngono alu |
rogung jiwa wudêlmu jlanthir |
wong edan tan prasaja |
sak karêp-karêpku |
dulêg nganggo sumakeyan |
nora kêna wong nglêsêd ngaruh-aruhi |
cungire criwis turah ||

Jilid 2 - Kaca : 327

11.
Ngati-ati dakwadulkên nyai |
nora jamak uwong kurangajar |
cocotmu mêsthi dèn-onthèl |
pêdhèt tan sawanan gung |
biyung aku dilêladaki |
wong sêrêng irung panjang |
jlênthir wudêlipun |
ae bèng têka mênênga |
wong dijawat cêpak jatukramanèki |
ngaliya ngarsaningwang ||

12.
Rara Lekoh majêng dènnya linggih |
junjung bokong êntute ngumandhang |
nampêg kang anèng wurine |
ngisis Mêyungyang jêpluk |
rara Lekoh anampèl wêntis |
gumuyu lakak-lakak |
Candramawa muwus |
dhuh-adhuh saduluringwang |
ywa cariwis mundhak camah sira yayi |
tur sinaru ing kathah ||

13.
Nganti silêp caritaning ringgit |
ki Mayungyang (ng)glêgês nabda sora |
anu kang dhèk Paing kae |
arinta ngidhang kaul |
marang pasar nadar ngluwari |
sarana nganggo bêksa |
wirèng tamèng pênthung |
tamèng bathok pênthung carang |
sabên pasar dak jogèti sung rijêki |
saka dhawuhing dewa ||

14.
Ambêntoyong bubar pasar mulih |
lali nora (ng)gawa punakawan |
klincutan dakgawa dhewe |
mung jênang alot têlu |
dakmut kabèh nora kêtawis |
tumêkèng kali nyabrang |
kithing aku wêruh |
lintah mantu bêbesanan |
karo kinjêng bubar têmu (m)bukak ati |
nayuban sopyan-sopyan ||

15.
Pacêt jogèt gêndhing Jangkung-koning |
kang nglarihi Cèlèng lan (m)bah Ima |
tiba gong ngaturi ngombe |
aku kêkêl gumuyu |
jênang têlu kolu tan kari |
ah kabênêran kakang |
ora sida gêtun |
sabên esuk yèn bêbuwang |
amung mêtu jênang alot siji-siji |
dak pundhut misih wêtah ||

16.
Kanggo sèmèk nganti tigang kenjing |
têlas jênang miyos kaya pisang |
mangu-mangu tyasku kiye |
(n)jêtung mangemut-emut |
apa yèku mêngko gèk tai |
yèn sayêktine tinja |
majik limis alus |
yèku pasihaning dewa |
pisang kêpok kukusaning midadari |
ginanjarkên maring wang ||

17.
Aku nekat siji dak icipi |
têka êmpuk sêpêt sawatara |
mung rada badhêg ambune |
dadi karêm arimu |
sabên ngising dakling-ilingi |
yèn mêtu kaya pisang |
enggal (ng)gonku (n)jukuk |
pamanganku sasingidan |
aku isin yèn didakwa dhahar tai |
wong satêmêne pisang ||