Ki-demang.com : Centhini

Jilid 2 - Kaca : 328

168 Dhandhanggula

18.
Nayataka nolèh anudingi |
he he mênêng aja cêcaturan |
ana wong dielikake |
têka malah (n)dêlarung |
ki Mêyungyang pi-api ajrih |
kèndêl ujaring bapa |
(n)dhèhèm alok gupruk |
lo lo kae sing angêndhang |
pancèn prigêl irama ajêg lêstari |
pamangane tan kêndhat ||

19.
Thung dhêng sruput kriyak mangan puli |
Nayataka mundur-mundur nyandhak |
wudêl pinuntir ngêlèwèr |
Mêyungyang cêp (n)dêrkukul |
lir sinêntak ingkang ningali |
gar-gêr ambata-rêbah |
ki Panjangmas cucut |
tan wus yèn dèn-ucapêna |
sukaning tyas jalu èstri lare alit |
nahan ki Panjangêmas ||

20.
Linajêngkên cariyosing ringgit |
Jatusmati buburoning Kala |
dhatêng (n)jujug pagongane |
ngathêngkruk nabuh kêthuk |
Sanghyang Kala gupuh nututi |
kanggêg kandhêg ing latar |
ajrih malbèng tarub |
mandêng linggiye ki dhalang |
mila nama kalasa têkèng samangkin |
mundur Bathara Kala ||

21.
Sèndhèn cikal tumaruna wanci |
mila lajêng anama kalapa |
satêmah dhoyong adêge |
lah ing kana ta wau |
Kandhabwana dènnira ngringgit |
ngêtrapkên bêbanyolan |
kang myat gêr gumuyu |
Hyang Kala gumujêng latah |
gumalêgêr kagyat kang sami ningali |
ririh samya raosan ||

22.
Guyu apa têka (ng)gigirisi |
gigithokku mangkorog saomah |
marinding sakujur nyabe |
ngoplok bêbokong gathuk |
nora enak rasaning ati |
kesah alon-alonan |
gusis èstri jalu |
kocap kèndêl dènnya (n)dhalang |
Kala nglela sarwi angandika aris |
hèh dhalang bacutêna ||

23.
Kandhabwana amangsuli aris |
hêlo kowe si Kala kang prapta |
Kala kagyat lon sabdane |
hèh dhalang têka wêruh |
sira marang ing jênêng-mami |
ki dhalang mèsêm lingnya |
pagene tan wêruh |
têkamu mandhêg plinggihan |
ya mulane aran kalasa puniki |
banjur asèndhèn cikal ||

Jilid 2 - Kaca : 329

24.
Mila jênêng klapa apa yêkti |
iya bênêr tuturmu sadaya |
ko mênêng apa sababe |
mulane mênêng ingsun |
padha bubar kang aningali |
hèh hèh mêngko ta dhalang |
ulun tanya èstu |
purba wisesane sapa |
kawruhamu Kala purbane ya mami |
wisesane kang nanggap ||

25.
Lamun ingkang nanggap marentahi |
banjurake ênggoningsun mayang |
saèstune lêkas manèh |
hèh dhalang raganingsun |
dhêmên bangêt ênggomu ngringgit |
mara ge tutugêna |
apa srananipun |
sranane yèn akèh kurang |
yèn sathithik turahe angluluwihi |
Kala suka tatanya ||

26.
Ulun ayun miyat lakonnèki |
ing tutuge dhalang angandika |
lakon Manikmaya kiye |
pra dewa ngusung gunung |
dhalang lamun lêga ing ati |
banjurna (ng)gonmu mayang |
ulun wèh sranamu |
sataksawe uwang dinar |
ki dhalang ngling aku êmoh opah picis |
ah aèng sira dhalang ||

27.
Têka ora arêp opah picis |
sing kok karêpake baya apa |
daklêgani saksayahe |
Kala kok gêgêm iku |
apa ranne ingkang sajati |
iku kang ingsun têdha |
dadi arannipun |
Hyang Kala mèsêm ngandika |
kang dakgêgêm badhama paesan iki |
lah ênya tampanana ||

28.
Ananging ta ingong darbe janji |
aja nganti lêgi dadi tikta |
badhama sampun tinampèn |
ki Kandhabuwanèku |
tandya lêkas angringgit malih |
sêsêge saya tambah |
nêngna kang winuwus |
wontên durjana sakawan |
siji nama Kuthila damêlnya madik |
dwi Langkir karyanira ||

29.
Malajêngkên barang (ng)gonne maling |
tiga Pênthungluyung kang ajaga |
kapat Jugilwar-aware |
ambabah karyanipun |
abipraya samya mamaling |
katrênjuh janma nganglang |
padhang oboripun |
Kuthila Langkir lumajar |
Pênthungluyung Jugilawar-awar kari |
lumêbêt ing panggonan ||

30.
Tunggil yaga tanggap anggêntosi |
nabuh kêcèr lawan nabuh kêmpyang |
nêngna kang wor niyagane |
kacrita Kala ngantuk |
nuju mênga tutukirèki |
binalang tigan ayam |
kakalih kacêmplung |
ngaros sêgêring sarira |
garagapan jênggirat ngandika aris |
hèh dhalang lilanana ||

Jilid 2 - Kaca : 330

31.
Ulun mêtu ing (n)jaba kang awit |
mega malang wus anggathêng têrang |
kamanungsan baya mangke |
Hyang Kala mêdal gupuh |
praptèng (n)jawi mambêt gandaning |
bêbayi lair lagya |
sinuci ing ranu |
barêsih nulya cinandhak |
ing Hyang Kala kang darbe yoga cat eling |
cat nora kaèngêtan ||

32.
Jaka Mulya dupi aningali |
nganan ngering Hyang Kala wus kesah |
amasrahakên kêthuke |
wus mêdal gya kapêthuk |
ing Hyang Kala cinandhak aglis |
gigithok tan kêna wal |
ayun kinalêthuk |
èngêt badhama paesan |
nèng titipan Hyang Kala lumêbêt malih |
kapanggih kyai dhalang ||

33.
Sarwi tanya lah pagene uwis |
iya Kala mangsane wis bubar |
mula ingsun mênêng kiye |
hèh dhalang iya uwus |
lah rucatên kêlirmu aglis |
aja padha caturan |
kêlir rinucat wus |
hèh dhalang badhamaningwang |
êndak jaluk arêp prêlu kanggo thithik |
ah ingsun nora suka ||

34.
Êlo priye ulun rak wus janji |
aja nganti lêgi dadi tikta |
têka cidra dhalang kowe |
dakijoli prabotku |
êndi ingkang sira sênêngi |
utawa uwang satak |
sawe dinar mau |
Kala yèn ingsun arêpa |
wis dhèk mau (ng)goningsun gêlêm nampani |
branarta kanggo apa ||

35.
Hyang Kala ngling dakjunjung sirèki |
mêsthi dadi larane tyasira |
ki dhalang rum andikane |
tan dadi manahingsun |
lah kêpriye karêpirèki |
de kang dakjaluk Kala |
bocah loro iku |
kadarbeya ing manira |
parènèkna yèn uwis ingsun tampani |
badhama tampanana ||

36.
Sanghyang Kala jêgrêg tan kêna ngling |
ngunandika iki golong aran |
nyandhungi (ng)goningsun golèk |
ing mamangsan satuhu |
mundhak aku kelangan kalih |
nanging antuk lilima |
yèn panujèng laku |
pitu pisan dadi pangan |
wacana ngling badhama ulungna dhisik |
marang ing jênêngingwang ||

37.
Nora angèl bocah loro iki |
janji uwis nampani badhama |
pasthi banjur dak-lungake |
ki dhalang andika rum |
apa kowe tyas sanggarunggi |
tan ngandêl jênêngpara |
upamane ingsun |
darbe anak ayu endah |
kok karêpkên apa bocah têka dhisik |
iku basa (n)dupara ||

Jilid 2 - Kaca : 331

38.
Ya ta wau Hyang Kala gumlindhing |
lare kalih wus katur ing dhalang |
badhama pinaringake |
Hyang Kala tatanya rum |
mungguh kowe kalawan mami |
tuwa êndi ta dhalang |
Kala tuwa aku |
Hyang Kala malongo nabda |
hèh (m)bok raub tlaga Madirda rumiyin |
rak tuwa raganingwang ||

39.
Kyai dhalang mèsêm ngandika ris |
Kala sira têka ngaku tuwa |
apa ta dhèngêr asale |
duk durung ana Ingsun |
o lah dhalang ulun tan uning |
balik kowe apa ta |
wêruh asalingsun |
dhalang ngling pasthi uninga |
ing asalmu sadurungira dumadi |
hèh Kala rungokêna ||

40.
Ki Panjangmas sung sasmita maring |
ing niyaga mungêl gêndhing Dhêndha |
jantur purwaka lamure |
nalika awang uwung |
durung ana bumi lan langit |
tamat pamaosira |
janturan kalamur |
gya maos sampurnèng puja |
wusnya tamat ngucapakên wayang malih |
Hyang Kala angandika ||

41.
I i dhèngêr têmênan wong iki |
kyai dhalang malih angandika |
apadene Kala kowe |
isih awarna banyu |
ingsun iya ngawuningani |
ah maido wis ora |
lamun sira wêruh |
aku ngalah dadi mudha |
mara payo arannana kang atiti |
iya sira rungokna ||

42.
Ki Panjangmas nulya anglêkasi |
mungêl ingkang nama Santipurna |
hong ila hèng bubukane |
tumêkèng tamatipun |
wusing tamat carita malih |
Hyang Kala duk miyarsa |
malongo gagêtun |
kêlop-kêlop netranira |
nabda ririh iya wus tètès patitis |
jurudêmungmu tatas ||

169 Jurudêmung

1.
Lah kowe apa uninga |
titipan kang ana aku |
pira kèhe myang rannipun |
ki dhalang aris ngandika |
yêkti bangêt gonku wêruh |
pan ana patang panggonan |
dene ta dumunungipun ||

Jilid 2 - Kaca : 332

2.
Ana ing bathuk sajuga |
caraka-balik rannipun |
loro kang ana têlakmu |
katêlu ana ing dhadha |
Sastra-binêdhati iku |
cacah ranne balanira |
dene jangkêpe kang catur ||

3.
Kang têrus ing gigir para |
cacah jênênge sadarum |
iya balane bojomu |
lah mara masang karna |
tilingêna kang katêrus |
Panjangmas asung sasmita |
gangsa myang ricikan suwuk ||

4.
Ki Panjangmas wiwit mêdhar |
caraka-balik puniku |
tamating pamaosipun |
nulya Sastra kang nèng têlak |
pamaosira wus tutug |
nulya Sastra kang nèng dhadha |
Sastra-bêdhati tinutur ||

5.
Titi ing pamaosira |
nulya mêdhar Sastra kang trus |
ing gigir sawusnya putus |
Sanghyang Kala duk miyarsi |
tatas-titis nêtês atus |
larut bayuning kang ngangga |
wingwrining tyas lon umatur ||

6.
Iya wis aku narima |
pancèn têmên kalah sêpuh |
saiki ambapa ingsun |
marang sira bapa dhalang |
ki dhalang suka lingnya rum |
Kala saiki lungaa |
iya bapa aku nurut ||

7.
Apa ing sapangrèhira |
ananging panuwunulun |
wacakêna Santikukum |
têgêse iku uninga |
lan Mandhalagiri luhung |
anggêrêkkên balaningwang |
akèh kang kaplêsit nylinthut ||

8.
Cikmèn padha glis têkanya |
Kandhabuwana ngling arum |
lah iya luwih panuju |
nahan Ki Panjangmas mêdhar |
maos punang Santikukum |
Hong purwayanti bukanya |
tumêkèng satamatipun ||

9.
Wusnya tamat nulya mêdhar |
Mandhalagiri puniku |
utawi Balasarèwu |
rampunging pamaosira |
nahan ki Panjangmas laju |
crita mangkana Hyang Kala |
tyas suka langkung panuju ||

10.
Dhuh bapa wong tuwaningwang |
muga andhangana kalbu |
suka rêna asung wêruh |
bapa aku wacakêna |
Santi Banyakdhalang luhung |
Kala iya luwih prayoga |
kang dadi ing panjalukmu ||

11.
Ananging lèrèn sadhela |
Kandhabuwana lingnya rum |
uwa Kalunglungan gupuih |
jêngandika babarêna |
sakèh ingkang anak putu |
wawrat ênèm myang parawan |
pêngingên nonton rumuhun ||

Jilid 2 - Kaca : 333

12.
Mênèk kenging Banyakdhalang |
tan panuju têmbenipun |
Kalunglungan madan asru |
he he anak putu ingkang |
mêtêng nom lan prawan kêncur |
lah ta padha sumingkira |
dene ta mêngko yèn uwus ||

13.
Rampung mêdhbar Banyakdhalang |
padha balia nak putu |
nonton manèh saksayahmu |
kang kinèn wus samya mentar |
dhalang Panjangmas tumungkul |
mêdhar ingkang Banyakdhalang |
nyênyês arum swara runtut ||

14.
Ingkang gêndhaga wus tamat |
nulya ki Panjangmas gupuh |
mangsuli cariyosipun |
Kala matur kyai dhalang |
bapa aku (n)jaluk adus |
padusaku banyu mulya |
dinèkèkan picis slikur ||

15.
Kalawan kêmbang sêtaman |
iya Kala iku uwus |
dak sêdyani panjalukmu |
dhalang Panjangmas amêdhar |
padusane Kala mau |
rampunging pamaosira |
wayang Hyang Kala sinambut ||

16.
Têmbungipun siniraman |
cêmpurit duding winasuh |
ing sêkar sêtaman mau |
sarampungipun kinumbah |
gya winisik basanipun |
wayang cinêlakkên kathah |
ririh ing pamaosipun ||

17.
Paragat maos wisikan |
wayang Sang Hyang Kala sampun |
wangsul tinancêpkên lungguh |
cinritakkên Sang Hyang Kala |
bapa sawuse awakku |
kodusi asêgêr sumyah |
aku (n)jaluk kudang kidung ||

18.
Kowe bapa apa bisa |
ngudang kaya (n)jêng pukulun |
rama Sang Hyang Giri Prabu |
ki dhalang mangsuli bisa |
wayang Hyang Kala jinabut |
jinogètkên ki Panjangmas |
mêdhar kukudangan gupuh ||

19.
Tamat mêdhar kukudangan |
wayang Hyang Kala wus lungguh |
tandya angabêkti matur |
bapa pangabêktiningwang |
sapisan kewala uwus |
kanggoa ing salaminya |
tinitah ing Bathara Gung ||

20.
Kalamun ing Suralaya |
sasêmbahanku Hyang Guru |
ngarcapada sariramu |
ing satêdhak turunira |
dak rêksa sêtya satuhu |
samonèku kang pinanggya |
antaraning budi luhung ||

Jilid 2 - Kaca : 334

21.
Kalair prasêtyanira |
bangêt panarimaningsun |
dak èstrèni ing lakumu |
sampun mundur Sang Hyang Kala |
ngandika mring garwanipun |
nimas ngabêktia bapa |
lan wadu-barat sadarum ||

22.
Miwah padha anyuwuna |
sangu apa sasênêngmu |
Durga majêng ngraup suku |
rama pangabêktikula |
iya rara pangèstuku |
sira agaweya papan |
ana lorwetan puniku ||

23.
Aran ing Krêndhawahana |
urute si Kêndhêng gunung |
abanjar dawa puniku |
karo ing si Tênggêr arga |
titahing dewa sararum |
kang murih marang ing dina |
kailangan umur puput ||

24.
Ing kene (ng)gonningsun nyetra |
kariya milih sirèku |
samono mau kang purun |
nuninggih rama sandika |
putrane anyuwun sangu |
warni arta swidak uwang |
abragging pawon sadarum ||

25.
Miwah sèn-isèning griya |
lêmpir glaran ingkang alus |
myang sumêkan warni catur |
pandhan binêthot sajuga |
ijêm ringin kalihipun |
katri songèr namanira |
daringin jangkêping catur ||

26.
Ing têmbe nak-putu ingkang |
sami kapengin mangrasuk |
sinjang sêkaran puniku |
mawia jawab ing kula |
sadangunira mangrasuk |
kula lilani nganggoa |
pangantèn inggal puniku ||

27.
Bilih botên makatêna |
datan lêga manahulun |
tampia upataningsun |
ya rara luwih prayoga |
daktuturane kang kantun |
mundur Dyah Bathari Durga |
Hyang Panyarikan mangayun ||

28.
Mangênjali aturira |
kawula anyuwun sangu |
ron karopak ingkang alus |
kalih kisi pangot waja |
pamintamu ingsun angsung |
mundur Sang Hyang Panyarikan |
mêsat mring kayanganipun ||

29.
Gya Lêbakipun mangarsa |
nêmbah matur dhuh pukulun |
ingkang abdi nyuwun sangu |
ayam jalêr èstri gêsang |
lele kalih ingkang idhup |
gêcok ingkang warna-warna |
tuwin sinjang tuluh-watu ||

30.
Sagêgêm sisih wos pêthak |
warni sanga tumpêngipun |
jadah warni sanga namung |
sêkul asahan pênakan |
kupat lêpêt lêgandha nung |
pula-gringsing pula-gimbal |
awug-awug kaduk juruh ||

Jilid 2 - Kaca : 335

31.
Tatêdhan bangsa kukusan |
rêmikan sapêpakipun |
rujak bakal ingkang wutuh |
cadhong jênang ingkang pêpak |
pala kasimpar gumantung |
pala pêndhêm mamêntahan |
tuwin sinjang pêrlunipun ||

32.
Kangge (ng)gendhong kang têtêdhan |
prayoga ing panyuwunmu |
Lêbakiyuk wus amundur |
Kêblakdhêkla kang mangarsa |
marèngès nêmbah umatur |
pukulun gusti kawula |
ingkang abdi nyuwun sangu ||

33.
Sêkul ulam myang panganan |
kawradinkên kancaulun |
prayoga sapanyuwunmu |
Kêblakdhêkla kang wus mêdal |
Kalabanjar amangayun |
kawula pun Kalabanjar |
plataran panggenan-ulun ||

34.
Ywa supe diprêtènana |
tumpêng sakilan (ng)gilipun |
wiyar sapêcak plêng namung |
sawontêne ulam-ulam |
dupa sêkar campurbawur |
picis patang kèthèng wêtah |
yèn tan makatên saèstu ||

35.
Mindhak krêp ngumpêtkên bocah |
iya atut panjalukmu |
daktuturane kang pungkur |
Kalabanjar wus umêsat |
Kalaèncèr sowan matur |
Kalsèncèr namakula |
manggèn prapatan dêlanggung ||

36.
Dipêrtènana wakingwang |
tumpêng sapêcak (ng)gilipun |
kang sakilan wiyaripun |
lawuh ulam gêgorèngan |
ulam gêgodhogan namung |
jajanganan kêmbang gantal |
dupa picis kèthèng wolu ||

37.
Yèn botên makatên apan |
kula mindhak asring (m)bêsur |
jêngglèng tyang numpak kudhèstu |
iya ing panuwunira |
daktuturana kang pungkur |
Kalaèncèr sampun mêsat |
Kalajathok majêng matur ||

38.
Kalajathok nama-amba |
manggèn ing watoning salu |
mênèk gêlêm nyanak ulun |
sabên-sabên mêntas nêdha |
watoning ambèn puniku |
(ng)gih kadèkèkana upa |
mung kalih sisih thil namung ||

Jilid 2 - Kaca : 336

39.
Kang ajêg hya kongsi kêndhat |
yèn wontên wisa puniku |
saking jawi asalipun |
amba sagah mangsulêna |
iya Jathok panyuwunmu |
daktuturane kang wuntat |
kang sinung ling sampun mundur ||

40.
Kalajangkung marêg nêmbah |
amba nama Kalajangkung |
manggèn ulon-ulon-ulun |
kang dados panyuwunamba |
yèn têmên panyanakipun |
sabên tilêm myang tilêman |
sampun sok idu mandhuwur ||

41.
Bilih wontên wisa-wisa |
kang saking nginggil puniku |
kula sagah nulak wangsul |
iya bangêt panrimèngwang |
daktuturane kang pungkur |
Kalajangkung wus amêsat |
Nyi Kalaijèn mangayun ||

42.
Nyai Kalaijèn amba |
cumadhong dhawuh pukulun |
punapa tumut tinundhung |
punapa parêng kantuna |
sira misia lêstantun |
apa panggaweyanira |
Kalaijèn nêmbah matur ||

43.
Nuninggih dhatêng sêndika |
anamung panuwun-ulun |
yèn nuju wêdalanipun |
lare momonge kang pêpak |
iya dakwisik kang pungkur |
Kalaijèn wus umêsat |
gantya sinom sêkaripun ||

170 Sinom

1.
Nahên ta ingkang kocapa |
wadyane Kala wus gusis |
ki dhalang Kandhabuwana |
amatak Gumbalagêni |
kèndêl criyosing ringgit |
Kyai Panjangmas tumungkul |
mêdhar Kumbala-asya |
tamat dyan ngucapkên ringgit |
Dèwi Êsri Dyan Sadana wus mangarsa ||

2.
Kandhabuwana ngandika |
ingsun lêstarèkke Êsri |
panggaweyan marcapada |
ngratoni kanang rêjêki |
manêmbah Dèwi Êsri |
pukulun dhatêng anuwun |
sandika ngèstokêna |
panyuwunulun kang gêmi |
kang nastiti kang sarwa-sarwi rêsikan ||

3.
Saha ingkang gêmi ngucap |
kang kêrêp ngangge wêwangi |
bilih amarêngi olah |
rêjêki longana kêdhik |
jumputan namènèki |
kangge wilujêngan namung |
sabên wêdalanira |
utawi yèn darbe kardi |
amamantu sak-dangane ingêlongan ||

Jilid 2 - Kaca : 337

4.
Sagêgêm apan kinarya |
wilujêngan nyapêkêni |
tanapi kang darbe karya |
ngajêngkên midadarèni |
èstri jalu dènbêrsih |
sontêne kramas garujug |
jalêr numpangkên dandang |
kang èstri (n)dadoskên api |
ingkang jalu mususi napungkên bêras ||

5.
Nyambat nyêbut dhatêng kula |
utawi sampun tabêri |
congkrah kalih anak rayat |
kadang myang tangga têpalih |
sukur yèn andarbèni |
pajêgan dhandhing kumêndhung |
dene yèn botên gadhah |
klasa mawon sisikmêlik |
bantal anyar kêndhi anyar kêbak toya ||

6.
Dilah murup jodhog clupak |
kang anyar lisah kang jêrnih |
utawi manawi lêkas |
angênèni raga mami |
punapadene bilih |
ayun nginggahakên lumbung |
nganggea ingkang sarwa |
rêsik agêganda wangi |
amiliya dintên wanci kang prayoga ||

7.
Pêrtenana myang slamêtan |
sampun ngantos wontên cicir |
yen tan makatên bathara |
botên lêga ing tyasmami |
ki dhalang ngandika ris |
daktuturane kang pungkur |
hèh kowe si Sadana |
lêstariya sira dadi |
ing ratune sandhang panganggo barana ||

8.
Matur Rahadyan Sadana |
pukulun langkung kapundhi |
mênggah panyuwunkawula |
sampun ngantos nyêri-nyêri |
nganiaya kapati |
dhatêng ing panganggènipun |
sampiran kang prayoga |
pring tutul alus sinisik |
sampun ngêbrèh kang sae panggarapira ||

9.
Bilih botên makatêna |
èstu kula sêpatani |
Kandhabuwana ngandika |
dak tuturane kang kari |
Dyan Sadana Dèwi Sri |
sakaliyan sampun mundur |
Hyang Gumbrêg wus mangarsa |
(n)jêrum aturira aris |
amba nami Gumbrêg dewaning maingsa ||

10.
Pukulun panuwun amba |
kalamun amangun-kardi |
mati amragat maesa |
katêdhanana rumiyin |
rayate kyai panti |
manganggea kang tinamtu |
sarwi anggêgendhonga |
têtêl wontên tenggok alit |
mawi payung anyangking gêlaran pandhan ||

11.
Maesa sawusnya rêbah |
glaran ginlar dènlênggahi |
lajêng kasêbawanana |
ki Gumbrêg aku sung uning |
momonganmu samangkin |
daksêmbêlèh kanggo mantu |
bisaa babar turah |
utawane bokmanawi |
mêntas kangge madamêl angolah sawah ||

Jilid 2 - Kaca : 338

12.
Ginuyanga kinosokan |
badane ingkang barêsih |
tinuwukan têdhanira |
myang sampun ngantos anggitik |
pênjalin pêthaknèki |
ngriku pangapêsanipun |
sabên dintên Jumuwah |
Wage atanapi Lêgi |
myang Anggara Kaliwon sungu tracaknya ||

13.
Kalisahana sadaya |
miwah binorèhan wangi |
kandhang sinajènan sêkar |
utawi yèn nuju sakit |
pojok lèrkilèn nênggih |
kowong ginantung nèng ngriku |
pojok kang kidulwetan |
ginantungan blarak krambil |
mung puniku pukulun atur kawula ||

14.
Iya dakwarahe wuntat |
Sang Hyang Gumbrêg wus umijil |
Sang Hyang Mariyi mangarsa |
andhêkêm umatur aris |
amba nama Mariyi |
dewaning ayam sadarum |
bilih momongan-amba |
yèn badhe dipun pragati |
kinurunga sungana têdha kang kathah ||

15.
Lah sukur mawi ginuyang |
sinabawan kaki Mriyi |
momonganmu ingsun pragat |
kangge ewuh-ewuh yêkti |
bisaa ambrêkati |
babar kèh turahanipun |
nuwun namung punika |
dak tuturane kang wuri |
Hyang Mariyi mundur Têmbalung mangarsa ||

16.
Amba pun Têmbalung nama |
dewaning cèlèng sabumi |
jalma ingkang têgal sawah |
yèn badhe kula têbihi |
kapêsingana mami |
tamtu têbih tan anginguk |
ki dhalang angandika |
daktuturane kang kari |
wus amundur cèlèng Têmbalung mring wana ||

17.
Nyai Wadon wus mangarsa |
manêmbah umatur aris |
saèstu amba punika |
ninèkipun jabangbayi |
nuwun bilih marêngi |
jabangbayi kula suwun |
ki dhalang angandika |
mungguh panyuwunmu nyai |
dakparingke nanging sira sumurupa ||

18.
Bocah tiba-sampiranya |
sira amung (ng)gadhuh nyai |
kang duwe iki manira |
kudu nganggo disarati |
têbusan slawe picis |
gêdhang satangkêp lan suruh |
ayu saadunira |
kajaba kang iku nyai |
ingsun paring wasiyat marang si jabang ||

19.
Kaanggowa êmban-êmban |
jarik liwatan sawiji |
lan tuluhwatu sajuga |
dalingo bawang kinardi |
nyuwuk si jabangbayi |
nyai Wadon matur nuwun |
inggih dhatêng sandika |
katungka kengkenanèki |
Buyut Wangkêng umatur marang ki dhalang ||

Jilid 2 - Kaca : 339

20.
Ki dhalang kula dinuta |
ing rakane kyai panti |
kapurih matur sampeyan |
gênahe (ng)gèn-(n)dika ngringgit |
bibar lan dèrèngnèki |
ki dhalang ngandika arum |
kurang sadhela êngkas |
ingsun arêp adus dhisik |
we padusan turahane dijogana ||

21.
Banyune kang sumur sapta |
kanggowa adus ki panti |
sakaloron myang rabinya |
myang bocah kang dakrêsiki |
siramên rambah kaping |
pitu ngampêt napasipun |
ing ngomah kawarnaa |
lawe wênang mubêng ngering |
kaping têlu lan kupat luwar sakawan ||

22.
Ginantung pojoking ngomah |
walikukun papat iji |
pinathokkên pojok kisma |
nylamêtkên sakuwasèki |
ingkang dèn mêmulèni |
luluhure dhèwèkipun |
lan luluhure dhalang |
dalah sakniyaganèki |
apadene desane saisinira ||

23.
Lan malih kang duwe omah |
kang jalu miwah kang èstri |
sadurunge bêdhug siyang |
poma aja nganti guling |
si nyai kang tinuding |
matur sandika wus mundur |
dhalang Kandhabuwana |
nimbali ki Jatusmati |
mareneya ayun dakadusi sira ||

24.
Jatusmati wus mangarsa |
Panjangmas dènnira ngringgit |
kèndêl tumungkul amêdhar |
padusane Jatusmati |
pamaos wusnya titi |
wayang ki Jatus sinambut |
cêmpurit tudingira |
kinumbah rambah ping katri |
tinancêpkên malih mangsuli carita ||

25.
Ngandika Kandhabuwana |
hèh ki Jaka Jatusmati |
lah kowe banjur muliya |
apa ing saujar-mami |
karo si Wadon kang wis |
sira rungokake mau |
ênggonên dikalakyan |
yèn wis baliya sirèki |
sarta kowe sunpasrahi dadinira ||

26.
Kayu kalawan tulisan |
sandika ki Jatusmati |
wus mundur saking ing ngarsa |
ki dhalang ngandika malih |
ninèkne jabang bayi |
ênya gawanên putumu |
mulih mring wismanira |
bocah mêtu tiba-sampir |
wus tinampan mundur ingêmban liwatan ||

27.
Pandung kakalih mangarsa |
manêmbah umatur aris |
pun Pênthungluyung namamba |
damêlulun anjagèni |
rencang amba puniki |
julig Awar-awar komuk |
damêlipun ambabah |
kawula tiyang kakalih |
lah ampuna lumêbêt dhatêng pagongan ||

Jilid 2 - Kaca : 340

28.
Saèstu nêmahi pêjah |
mila ulun aprajangji |
prasêtya dhatêng paduka |
nak-putu kang nunggil kardi |
yèn puruna ngalani |
dhumatêng kangjêng pukulun |
myang sawarnining dhalang |
satêdhak turunirèki |
tuwin pandhe ingkang wus wignya ing karya ||

29.
Turunulun kang anêrak |
karêpe aywa dumugi |
lan ampun panjang umurnya |
kyai dhalang amangsuli |
iya ingsun èstrèni |
pandung kakalih wus mundur |
wau ta kacarita |
Kandhabuwana kiyai |
myang panggêndèr atanapi pangêndhangnya ||

30.
Katiganya samya siram |
ki Panjangmas tandya awit |
mêdhar padusane dhalang |
kalawan panjak kakalih |
titi pamaosnèki |
wangsul acarita gupuh |
sawusira asiram |
ki Kandhabuwana aglis |
matak-aji pamêling nulya dhatêngnya ||

31.
Nênggih kyai Sapujagad |
kang binêkta Garuwêsi |
kalawan Sasapu-kawat |
prabawa lesus mawêrdi |
Panjangmas nyêmpala glis |
kothak gongsa sampun umyung |
suwuk ingkang gamêlan |
Panjangmas carita malih |
ki Buwana alon wijiling kang sabda ||

32.
Babo kakang Sapujagad |
mulane ingsun aturi |
manirèki dirêsaya |
marang kang adarbe panti |
sapunên dènbarêsih |
balane Kala sadarum |
ingkang angkaramurka |
manggèn pakarangan ngriki |
aywa nganti wontên ingkang kaliwatan ||

33.
Adhi rakanta sandika |
ananging kula (n)darbèni |
panyuwun ing ngajêng lawang |
pipi kanan lawan kering |
kapasangana sami |
tutuwuhan ingkang patut |
cikal kalih kang kêmbar |
kalih gèdhèng pantunèki |
kajêng lêgi kalih êlêr ingkang wêtah ||

34.
Badhèg myang tètès sarkara |
kalawan sêkul kang gurih |
ulame lêmbaran ayam |
kalawan lêmbaran antri |
sinjang polèng rêspati |
wiyar panjange sakayuh |
kakang pamintanira |
kabèh wus daksamêktani |
Sapujagad mundur gangsa lajêng sampak ||

35.
Kyai dhalang Panjangêmas |
parêdèn cinandhak aglis |
pinolahkên ngering nganan |
kèndêl suwuk gangsanèki |
Sapujagad mangarsi |
matur mring dhalang linuhung |
adhi kauningana |
balanya Kala wus gusis |
amung kantun kakalih kang dèrèng kesah ||

Jilid 2 - Kaca : 341

36.
Manggèn nèng sumur satunggal |
Kala Lumut namanèki |
tanpa babalung punika |
namung daging lawan kulit |
bisu budhêg kapati |
mangke ngajêngakên surup |
ki wisma dhawuhana |
ngêmungkên jênang kang nami |
baro-baro gangsal takir picis gangsal ||

37.
wontên pinggir sumur dènnya |
angêpung donganirèki |
Tulak wêkasan raharja |
putra wayah jalu èstri |
kadhawuhana sami |
ngatos-atos yèn mring sumur |
tuwin hya wicantênan |
kang sanès pangkatirèki |
têgêsipun gugujêngan carêmêdan ||

38.
Yèn purun angganggu-karya |
mêsakakên damêl sêdhih |
kang satunggalipun nama |
Kala Lumêr sami ugi |
namung kulit myang daging |
manggèn nèng pawon puniku |
srananya sabên dina |
utawi yèn darbe kardi |
punapa kang matêng mawi sinajèkna ||

39.
Sakêdhik mawi sinrahan |
kaki jurungana mami |
sakajatku katêkanna |
ing pawon ing sumur nyilih |
ari malang marêngi |
kasukanana puniku |
sêkar konyoh myang dupa |
têlas atur-ulun adhi |
rèhning mangke wus rampung karya manira ||

40.
Mantuk ing panggènaningwang |
kakang (ng)gih andum basuki |
Sapujagad wus umêsat |
cinarita sampun nunggil |
ing Kandhabuwanèki |
dhatênge dintên pipitu |
sami anyuwun têdah |
tuwin kasampurnanèki |
mring ki dhalang kang tan pêgat angsung padhang ||

171 Mêgatruh

1.
Kang rumuhun ri Akat ingkang mangayun |
ki dhalang atanya aris |
sira anèng ngêndi (ng)gonmu |
Akat matur mangênjali |
ing jagad lèrwetan manggon ||

2.
botên langkung nyuwun kasampurnan-ulun |
iya muliha sirèki |
marang ing daging asalmu |
Akat mundur Isnèn prapti |
punika ri jalêr yêktos ||

Jilid 2 - Kaca : 342

3.
Dhalang tanya sira kang nèng ngêndi (ng)gonmu |
ri Isnèn umatur aris |
jagat lèrkilèn (ng)gèn-ulun |
nyuwun kasampurnan jati |
ki dhalang ngandika alon ||

4.
Amuliha asalmu gêtih puniku |
Sênèn mundur Slasa prapti |
ari pawèstri puniku |
ki dhalang atanya aris |
kowe kang nèng ngêndi manggon ||

5.
Slasa matur ulun kang nèng jagad kidul |
nyuwun kasampurnan jati |
iya muliha asalmu |
saking ing otot sayêkti |
Slasa nêmbah mundur alon ||

6.
Rêbo dhatêng punika ri jalu tuhu |
ki dhalang atanya aris |
sira kang nèng ngêndi (ng)gonmu |
ing jagad kilèn (ng)gènmami |
nyuwun kasampurnan jatos ||

7.
Amuliha asalmu saka babalung |
Rêbo mundur Kêmis prapti |
inggih ri èstri puniku |
ki dhalang atanya aris |
kowe kang nèng ngêndi manggon ||

8.
Kêmis matur kang nèng jagat wetan ulun |
nyuwun kasampurnan jati |
ki dhalang ngandika arum |
iya muliha sirèki |
asalmu ing sungsum manggon ||

9.
Kêmis mundur ari Jumuwah kang maju |
punika ing dintên èstri |
ki dhalang ngandika arum |
lah sapa aranirèki |
si Jumuwah matur alon ||

10.
Kyai (n)dangu nama kawula pun Wujud |
kula nyuwun mantuk kyai |
ki dhalang lingira arum |
manggonna ing jênêng-mami |
si Jumuwah wus tan katon ||

11.
Nulya ari Saptu pungkasan mangayun |
ki dhalang atanya aris |
lah sira sapa aranmu |
nuwun Jatigana mami |
nyuwun panglêburan ingong ||

12.
Ki dhalang ngling iya mlêbuwa sirèku |
ing awak pêkênirèki |
jumênênga ilangipun |
dhalang Kandhabuwana-di |
ki Saptu wus mundur alon ||

13.
Gya susumbar dhalang Kandhabuwana gung |
ki dhalang Mas mêdhar aglis |
susumbar sarwi tumungkul |
tamat ing pamaosnèki |
nulya lajêng wangsul criyos ||

Jilid 2 - Kaca : 343

14.
Ngêcrèk kêprak wau ta ing kana wau |
Kandhabuwana sawusing |
maos susumbar malêdug |
balane Kala sakalir |
gangsa sampak tigang êgong ||

15.
Wus sinuwuk tan mawi pathêtanipun |
Panjangmas carita malih |
ki dhalang nulya manêkung |
angingkut jagatirèki |
kawan prakara ginolong ||

16.
Kang nèng jagat kidul abrit warnanipun |
jagad kulon warna kuning |
jagad lèr cêmêng warnèku |
jagat wetan warni putih |
gya (n)dêdêl ngawiyat alon ||

17.
Gangsa mungêl yak-ayakan manyurèku |
ki dhalang nulya apanggih |
ing Sang Hyang Wênang linuhung |
gangsa suwuk criyos malih |
Sang Hyang Wênang tatanya lon ||

18.
Sira sapa tumêka ing ngarsaningsun |
ki dhalang turira aris |
Jatirasa nama-ulun |
apa mulane sirèki |
têka jênêng kang mangkono ||

19.
Dhalang matur kula mêngkoni saèstu |
amba kang nèng awak mami |
Sang Hyang Wênang sukèng kalbu |
babo tampanana kaki |
kang mangka ganjaraningong ||

20.
Lah munggaha lênggaha jajar lan ingsun |
ki dhalang wus jajar linggih |
ngalih ran Raja-sinamur |
Hyang Wênang ngandika malih |
Raja-sinamur apa wroh ||

21.
Nalikane gawe bumi langit ingsun |
pukulun inggih udani |
sapa baya rewangingsun |
inggih mung Tuwan pribadi |
Hyang Wênang malih tanya lon ||

22.
Dhèk lagine sun-gawe jagad sirèku |
apa ta uga udani |
inggih uninga pukulun |
sapa rewangingsun kaki |
ki dhalang umatur alon ||

23.
Inggih amung Tuwan piyambak saèstu |
Gusti kang nèng jasatmami |
duk sira miyat jasatmu |
sira tan miyat mring mami |
apa sira ana katon ||