Ki-demang.com : Centhini

Ngundhuh Serat Centhini PDF

ngundhuh-serat-centhini

Kaca Ngajeng

kaca-ngajeng

Ringkasan Serat Centhini

ringkasan-serat-centhini

Resensi / Ulasan Serat Centhini

resensi-serat-centhini

Pupuh Surat Centhini

pupuh-surat-centhini-01
pupuh-surat-centhini-02
pupuh-surat-centhini-03
pupuh-surat-centhini-04
pupuh-surat-centhini-05
pupuh-surat-centhini-06
pupuh-surat-centhini-07
pupuh-surat-centhini-08
pupuh-surat-centhini-09
pupuh-surat-centhini-10
pupuh-surat-centhini-11
pupuh-surat-centhini-12

    Jumlah Pengunjung

0434692
Hari ini     :Hari ini :92
Kemarin     :Kemarin :69
Minggu ini   :Minggu ini :158
Bulan ini   :Bulan ini :3321
s/d hari ini   :s/d hari ini :434692
Kunjungan Tertinggi
01-10-2023 : 1327
Pengunjung Online : 34

Kontak Admin.

email-kidemang

(23) Kaca 183 - 185

 

( Ngambah ardi Cawang, kêndhiting rêdi dados pakèndêlanipun tiyang nênêpi )

2. Ngambah ardi Cawang, kêndhiting rêdi dados pakèndêlanipun tiyang nênêpi. Mlampah mangilèn nusup wanadri dumugi ing ardi Cêmpaka wilayah Lamongan, jèjèr ardi Arjuna. Ing pucakipun kathah woh-wohan, kathah toya wêning. Manjat pucak, sumêrêp wanodya ayu, i.p. pêri-pêrayangan, dhulangipun gantos-gantos. Ngatingalipun namung sakêdhap-sakêdhap. Sadaya panggodha botên tumama, lajêng sami musna. Wontên ngriku ngantos satêngah wulan.


Kaca 183 - 185.
 

Jilid 1 - Kaca : 5

6. Kulup wus padhang tyasingsun |

datan sumêlang ing ati |

sira kariya raharja |

têtêpa (ng)gonmu mêngkoni |

batihmu para sudagar | isining asramèng Giri ||

7. Têmbe ing sapungkuringsun |

sakèhe dunyarta mami |

sidhêkahna kang warata |

pêkir miskin anak yatin |

lawan tukokna amanat | kaji mring Mêkah nagari ||

8. Poma kulup wêkasingsun |

Ni Samboja nulya lalis |

sawusira binêrsiyan |

layon kinubur tinunggil |

lan raka Kyai Samboja |

ing mangkya titiyang Giri ||

9. Lastantun pamundhinipun |

ing gusti Jêng Sunan Giri |

samya kapanjingan iman |

nglampahi sarengat Nabi |

ngibadah andarus Kur'an | kathah kang iyasa masjid ||

10. Gêmah arjane kalangkung |

tan ana kang laku juti |

samya cêkap nyandhang mangan |

adoh ingkang dadya miskin |

têntrêm ciptane raharja |

wong ngamanca kathah prapti ||

11. Kabanjur tan arsa mantuk |

kalajêng wisma ing Giri |

raja pandhita Sètmata |

jujuluk Susunan Giri |

Gajah Kadhaton minulya |

kawêntar ing liya nagri ||

12. Miwah wus pinundhut mantu |

ing Suhunan Ngampèlgadhing |

dhinaupkên lan putrinya |

Nyai Agêng Ratu nami |

atut dènnya palakrama |

lêstantun ngantya sisiwi ||

13. Wowolu èstri myang jalu |

Nyi Agêng angrumiyini |

kondur maring rahmatolah |

layon sumare anunggil |

marasêpuh èstri priya |

garwa putra gung prihatin ||

14. Sigêg gantya kang winuwus |

Brawijaya Narapati |

mirêng pawartos sanyata |

ing mangkya Susunan Giri |

linulutan sakèh janma |

nungkul tan kalawan jurit ||

15. Sang prabu utusan gupuh |

Gajahmada kyana patih |

kinèn lumampah priyangga |

mukul prang Giri Garêsik |

tan cinatur lampahira |

wus prapta jajahan Giri ||

16. Gègère kadya pinusus |

kang katrajang samya ngili |

minggah kadhaton Prawata |

Jêng Sunan Giri marêngi |

anyêrat manêdhak Kur'an |

kagyat mirêng suwaraning ||

Jilid 1 - Kaca : 6

17. Tiyang alok mungsuh rawuh |

sumêdya ngrisak ing Giri |

kalam ingkang kagêm nyêrat |

anulya binucal aglis |

andodonga ing Pangeran |

sinêmbadan ing sakapti ||

18. Kalam lajêng dadya dhuwung |

cumlorot ngamuk pribadi |

pra wadya ing Majalêngka |

kathah ingkang angêmasi |

sakantune kang palastra |

pra samya lumayu (ng)gêndring ||

19. Mantuk marang Majalangu |

sawusira mêngsah gusis |

dhuwung wus wangsul pribadya |

sumèlèh ing ngarsanèki |

panyêratan sang pandhita |

sarta akukuthah gêtih ||

20. Kagyat risang amanêngkung |

miyat dhuwung kuthah gêtih |

dahat panalangsanira |

dyan dodonga mring Hyang Widdhi |

mugi Allah ngapuntêna |

solah amba ingkang sisip ||

21. Sang pandhita ngandika rum |

marang ing wadyanirèki |

kabèh padha piyarsakna |

myang anêksènana sami |

katgèki sun wèhi aran |

si Kalammunyêng prayogi ||

22. Sakèh wadya saur manuk |

wus samya kalilan mulih |

mring wismane sowang-sowang |

lêstantun asramèng Giri |

jumênêngnya Jêng Susunan |

Prabu Sètmata linuwih ||

23. Gêmah arjane kalangkung |

saya wêwah wadyanèki |

tan ana kang kasangsaya |

nahan wus antara lami |

Sunan Giri nandhang gêrah |

kaparêng praptaning takdir ||

24. Kundur mring rahmatolahu |

gumêr tangis ing jro puri |

wandu wandawa sungkawa |

layon sawusing barêsih |

sinarèkkên nora têbah |

sangking padalêmanèki ||

25. Sedanira tilar sunu |

sadasa kakung lan putri |

kang kalih sang king ampeyan |

Pangran Pasirbata nênggih |

kalawan Siti Rohbayat |

wowolu sangking padêmi ||

26. Kasêbut Nyai Gêng Ratu |

putra sêpuh sinung nami |

Ratu Gêdhe ing Kukusan |

nulya Sunan Dalêm nênggih |

katrinira apanêngran |

Susuhunan Têgalwangi ||

27. Catur Nyi Gêng Saluluhur |

panca Sunan Kidul nênggih |

Ratu Gêdhe Saworasa |

Sunan Kulon kang sumêndhi |

Sunan Waruju ragilnya |

wau ta ingkang winardi ||

Kacara 1 : 7

28. Sasampunira pangubur |

kumpul para wadya Giri |

angrêmbag ingkang gumantya |

mandhirèng Susunan Giri |

pra wadya wus golong rêmbag |

Sunan Dalêm kang gumanti ||

29. Gya ingangkat ajujuluk |

Sunan Giri kaping kalih |

Susunan Giri Kadhatyan |

garwa kakalih padêmi |

tan mashur ing panjênêngan |

Jêng Sunan wus praptèng jangji ||

30. Kundur mring rahmatolahu |

ugi sumare ing Giri |

atilar putra sadasa |

(m)bajêng Sunan Sedamargi |

panênggaknya apêparab |

Sunan Giri Prapèn Adi ||

31. Tri Nyi Gêng Kuruganngurun |

Nyi Gêng Ngulakan kang sukci |

Pangran Lor Pangran Dhêkêt sad |

Pangran Bongkok nulya Nyai |

Agêng Waru arinira |

Pangeran Bulu sumêndhi ||

32. Wragil Pangran Sedalaut |

paripurna kang wus swargi |

rêmbag kang yoga gumantya |

kêmpal sakèhe kang dasih |

Sunan Parapèn ingangkat |

linuwih lir eyang swargi ||

33. Mandhirèng Giri Kadhatun |

jujuluk maksih lêstari |

Sunan Giri Prapèn dibya |

suyut kang wadya gung alit |

kawêntar ing liyan praja | tan pêgat kadya ing nguni ||

 

3. Mêgatruh

1. Ya ta wau sang prabu ing Majalangu |

sampun amiyarsa warti |

lamun Sunan Giri Prabu |

Sètmata wus angêmasi |

mangkya wayahe gumantos ||

2. Ajujuluk Sunan Prapèn Giri luhung |

lalajone kadya nguni |

sang wiku tan arsa nungkul |

marang nagri Majapait |

dadya sru bêndu sang katong ||

3. Dhawuh maring Ki Gajahmada nindya nung |

miwah kinanthèn pra siwi |

angirid wadyabala gung |

kinèn ngrabasèng ing Giri |

wus samapta nulya bodhol ||

Jilid 1 - Kaca : 8

4. Sunan Prapèn wus mirêng badhe ginêmpur |

mring sang prabu Majapait |

wus budhal carakèng prabu |

kya patih myang rajasiwi |

balane lir samodra rob ||

5. Sunan Prapèn sampun sanega ing pupuh |

karsanira nanggulangi |

mring carakèng Majalangu |

tan dangu mêngsah kaèksi |

nulya pinapak prang popor ||

6. Wadya Giri kasoran ing yudanipun |

kathah ingkang nandhang kanin |

tanapi tumêkèng lampus |

Sunan Prapèn angoncati |

sagarwa putra wus lolos ||

7. Lajêng ngungsi maring sapinggiring laut |

binasmènan kitha Giri |

sadaya wus dadya awu |

rajabrana dènjarahi |

rajaputra tindak alon ||

8. Dhumatêng ing astananira sang wiku |

Sunan Giri kang wus swargi |

ingkang rumêksa ing kubur |

tyang kakalih samya dhêngkling |

rawuhe sang prawira nom ||

9. Para wadya dhinawuhan kinèn (n)dhudhuk |

gya tumandang sagung dasih |

halate sang maha wiku |

cihnaning wali linuwih |

singa cêlak anggaloso ||

10. Kalesedan sambat ngadhuh-adhuh lampus |

kang kantun kalangkung giris |

bramantya sang rajasunu |

tumandang pribadi ajrih |

merang lamun tan kalakon ||

11. Dadya dhawuh marang tyang kalih kang tunggu |

kinèn andhudhuk dèn aglis |

binilaèn yèn tan purun |

pasthi tumêkèng ing lalis |

kinarya coban kris waos ||

12. Tyang kakalih tan suwala nulya (n)dhudhuk |

dupi prapta blabak jati |

tutuping tabêlanipun |

binuka saking sakêdhik |

nulya ana ingkang miyos ||

13. Warni kombang tan petungan kathahipun |

mabur ngèbêki wiyati |

maniyub lir langit rubuh |

nêmpuh wadya Majapait |

dènnya nanggulang pakewoh ||

14. Pinarjaya tan keguh ngêntub pikantuk |

bingung wadya Majapait |

ting bilulung rêbut dhucung |

dènnira angungsi urip |

sèlèh gagamaning pupoh ||

Jilid 1 - Kaca : 9

15. Samya kudhung gêdabikan kênèng êntub |

sirah rapêt ngroyok sikil |

ngaruara sambat bingung |

prapta nagri Majapait |

kombang anglut datan kegoh ||

16. Sang aprabu Brawijaya langkung gugup |

tan kawawa nanggulangi |

dadya tilar prajanipun |

sawadya balanirèki |

gusis praja tan ana wong ||

17. Ngungsi têbih dupi kombang wruh wus suwung |

wangsul mring nagrinya malih |

siji tan ana kang kantun |

sang aprabu Majapait |

sawadya wangsul ngadhaton ||

18. Aprasêtya sang aprabu Majalangu |

datan nêdya malih-malih |

nyikara dhatêng sang wiku |

ngamungêna ingkang uwis |

ing tyas datan walangatos ||

19. Kacariyos tyang kalih kang ngrêksa kubur |

kanugrahan mantun dhêngkling |

gagancangan lampahipun |

anusul Jêng Sunan Giri |

ingkang lagya amakuwon ||

20. Kawlasarsa anèng satêpining laut |

tyang kalih marêk tur uning |

ing mangkya mêngsah wus larut |

jalaran tinêmpuh dening |

kombang ingkang mapak pupoh ||

21. Madhul-madhul palayune numbuk bêntus |

tilar gagamaning jurit |

samya ngungsi gêsang (n)jrunthul |

tan ana ingkang tinolih |

swarane pating galêmbor ||

22. Sampun katur ing purwa wasananipun |

dalah waluyaning dhêngkling |

sang wiku kalangkung sukur |

(n)dêdonga marang Hyang Widdhi |

rahayu ywa na pakewoh ||

23. Nulya kundur tan cinatur laminipun |

wus paripurna ing nguni |

eca tyase para wadu |

satêngah ana kang kibir |

sajêg tan na mungsuh rawoh ||

24. Sunan Giri datan samar jangkanipun |

lamun kraton Majapait |

wus andungkap sirnanipun |

jalarane sangking siwi |

dyan Patah mijil karaos ||

Jilid 7 - Kaca : 183

390 Pocung

7.
Samya mudhun Sèh Mongraga saking gunung |
lawan santrinira |
praptèng guwa dalêm nênggih |
sipêng sadalu byar enjing nulya mangkat ||

8.
Lampahipun mêngalèr nusup wana gung |
sadintên lumampah |
mung raryan salat ing margi |
kang sinêdya minggah marang ardi Cawang ||

9.
Praptèng suku ing arga Cawang sadalu |
kakêndhiting arga |
parèrènan wong anêpi |
sela janggud piranti adupa-dupa ||

10.
Lire lawanging arga ing sela janggud |
tan kêna lajuwa |
yèn laju ambêbayani |
mila kêdah sela janggud andudupa ||

11.
Enjingipun amanjat minggah mandhuwur |
ragi ngantak-antak |
tan praptèng nginggil tumuli |
pan kêpara andêdêr têngahing arga ||

12.
Datan luhur tan agêng ardi puniku |
myang kayon tan ana |
mung kayu kang alit-alit |
glagah rayung lang-alang wrata sasakan ||

13.
Praptèng luhur wan ta ingkang kadulu |
satêngahing pucak |
guwa dêdalaning angin |
angaluwêng kadya sumur langkung wiyar ||

14.
Pinggiripun kinubêng sela salumbung |
myang sa-gajah-gajah |
sigra yasa prau konthing |
samya gawing tumawing luwêng liwêngan ||

15.
Pan kadulu sapangisor selanipun |
tinon lir tan kêkah |
tanjêbing siti sakêdhik |
mangol ngungkang kadya amblêng ingêncikan ||

16.
Sumarubut ngidid putêran anglesus |
pan ing gunung Cawang |
angêtuki angin-angin |
Jamal Jamil ngrawut glagah alang-alang ||

17.
Uwuh ngrayung inguncalakên agupuh |
kabur maring tawang |
sakêdhap datan kaèksi |
Sèh Mongraga mèsêm myat mring Jamil Jamal ||

18.
Pan cinatur tigang dalu anèng ngriku |
ya ing guwa Wawar |
mancal sapucaking wukir |
alon-lonan jêjambak sukêt mêrakan ||

Jilid 7 - Kaca : 184

19.
Dènnya mêdhun gya prapta ing sela janggud |
sadalu araryan |
nêlaskên tangating ratri |
Jamal Jamil koncatan mangan wowohan ||

20.
Bakda Subuh byar enjing mangkat lumaku |
ngidul ngilèn dènnya |
lumampah nusup wana dri |
kang sinêdya ardi Cêmpaka Lamongan ||

21.
Jajaripun ardi Arjuna lit patut |
praptèng suku arga |
lalu umanjat manginggil |
tan rêkasa kakaywan wana sarwana ||

22.
Sangkêp sagung wowohan pala gumantung |
myang pala kasimpar |
kapêndhêm lan sari-sari |
miwah kajêng anggi kang amawa ganda ||

23.
Mamrik arum andhuk pudhak cêpaka ndul |
pucang babar mayang |
ngayangan mayêng mawangi |
lir winangun langên taping palakirna ||

24.
Sang Mongraga prapta saluhuring gunung |
kacaryan ing pucak |
myat pala sarwa mêpêki |
pan sadasa dalu nèng ardi Cêpaka ||

25.
Kèh tuk ranu tan susah dènnira wêktu |
myang Ki Jamil Jamal |
tan susah dènnya (m)bil bukti |
nulya mudhun nut lingiraning prabata ||

26.
Ngandhas trêjung jurang pêpèrèng prang parung |
lan lengkong timpahan |
aluran sukuning ardi |
ardi Cêpaka lawan ardi Arjuna ||

27.
Lampahipun manjat sumêngka mandhuwur |
praptèng pucak arga |
wana siluman ing pêncit |
apan diyèng pakarêmaning asrama ||

28.
Yata wau Sèh Mongraga wontên ngriku |
sakêdhap kêdhapan |
tumingal èstri yu luwih |
awêwayang yèku pêri pêrayangan ||

29.
Kang kadulu gantya-gantya praptanipun |
panguncanging driya |
wus adate ing ngasrami |
lamun ana janma kapaung kagiwang ||

30.
Pra godhayu tan akuwat dangu-dangu |
dènnya angatingal |
mung sakêdhap netra kèksi |
mring Mongraga tan tumama merang musna ||

Jilid 7 - Kaca : 185

31.
Tan kadulu pêri pêrayangan takut |
Ki Sèh Amongraga |
satêngah wulan nèng pêncit |
nêlasakên anjêjiyarahi ngarga ||

32.
Kèh kadulu botrawi balumbang luhung |
balumbang sasanga |
winindu ing sela langking |
warna-warna toyaning balumbang sanga ||

33.
Putih dadu jênar rêkta lawan wungu |
cêmêng kapuranta |
biru lawan toya wilis |
kathah kêni-kênane ardi Arjuna ||

34.
Sawusipun têlas dènnira (n)dudulu |
angling mring santrinya |
payo mudhun Jamal Jamil |
tur sandika nulya tumurun lon-lonan ||

35.
Wus umêdhun Mongraga lan santrinipun |
laju lampahira |
ngalèr ngilèn marang ngardi |
pan sadintên dènnya lumampah ||

36.
Kang jinujug ardi Lawang kang kadulu |
prapta ing panjatan |
lajêng sumêngka manginggil |
kêkaywannya kayu jambon angayangan ||

37.
Sapandhuwur tan ana liyaning kayu |
mung jambon kewala |
ing pucak longkang pasagi |
sela kumalasa wiyar amêlatar ||

38.
Ting pandhukul warata sami ngêlumut |
katrapan katepan |
sumilak miyêg awilis |
Sèh Mongraga sadasa dalu nèng ngarga ||

39.
Sawusipun dènnya tirakat nèng ngriku |
tumurun sing ngarga |
kêlawan si Jamal Jamil |
praptèng sela kêping sukuning prabata ||

40.
Lajêngipun nut Kêndhêng anjujur gunung |
kang sinêdyèng driya |
ardi Maya Darawati |
tapêl-watês Lumajang kêlawan Antang ||


 kds penutup
wangsul-manginggil

  • < (22) Kaca 177 -182
  • (24) Kaca 186 - 192 >