Ki-demang.com : Centhini

Jilid 8 - Kaca : 232

480 Pocung

18.
Kang rong pandum pitrah puniku gumantung |
driyah lan sidhêkah |
dede wajibe ki kali |
yèn pinangan ing pangulu dadi riba ||

19.
yèn ta purun pepeka ingkang rong pandum |
sapêpadhaneka |
dadya suci kang binukti |
yèn pepeka ngalumpuk nandho duraka ||

20.
Langkung gêtun ki pangulu alon matur |
e lah ta punika |
dèrèng tate amara tri |
kula sêngguh kabèh dadya wajib-kula ||

21.
Tan sumurup yèn mawi pinara têlu |
kalal makruh karam |
sumêrêp sawêg samangkin |
kula dèrèng kanthi kitab kang santosa ||

481 Kinanthi

1.
Yata kang samya umêtu |
Jèngraga Kulawiryèki |
Nuripin sih ginujêngan |
baune mring Jayèngragi |
kinèn nêmbung panginêpan |
mring wismane randha sugih ||

2.
Sigra Nuripin lumaku |
Jèngraga nganti nèng kori |
Nuripin praptèng pandhapa |
tunggil lan niyaga linggih |
bibisik wus tinakonan |
ni randha Sêmbada mèksi ||

3.
Ngling tanya marang kang nabuh |
ku sapa rowangmu angling |
niyaga matur ni randha |
wontên utusan priyayi |
nulya kinèn majêng ngarsa |
Nuripin umatur aris ||

4.
Inggih kawula ingutus |
bêndara-kula kêkalih |
tinalètèhkên sadaya |
wit lawan wêkasanèki |
karênan myarsa gamêlan |
kêdah sumipêng ing riki ||

5.
Ni randha Sêmbada muwus |
lah inggih (n)dika aturi |
Nuripin mintar sing ngarsa |
matur mring bêndaranèki |
inggih paduka ngaturan |
lêga tyase Jayèngragi ||

6.
Nulya kairit malêbu |
Jèngraga Kulawiryèki |
nulya prapta ing pandhapa |
gêlaran sampun rinakit |
anèng ing bale watangan |
kang kêlasa alus putih ||

7.
Ni randha duk sirandulu |
marang tamune kêkalih |
kumênyat rêsêp tumingal |
alon dènnya ngancarani |
suwawi dalêm pinarak |
ing riki ing salu pranti ||

Jilid 8 - Kaca : 233

8.
Kang ingancaran alungguh |
ing bale watangan sami |
nêmbrama atur pambagya |
winangsulan sami-sami |
ni randha malih turira |
lah inggih ta ingkang pundi ||

9.
Arinya (n)jêng kyai guru |
ing Wanamarta pinundhi |
kang kalok ing rika-ngrika |
ginuron pra guru sami |
kêkalih pundi kang putra |
Kulawirya anauri ||

10.
Bibi pan inggih puniku |
putrane kakang (n)jêng kyai |
kula punika arinya |
kadang nèm kula wuragil |
sampun kirang pangaksama |
kula nêdya nunukêri ||

11.
Salu prantine sadalu |
ni randha nauri aris |
inggih sumangga kewala |
tan rumaos darbe panti |
yèn sudi tiyang maksiyat |
wontên gèsèhe sakêdhik ||

12.
Ingriki tan ahli kaum |
sami mêmanculan kapti |
royoman para neneman |
sawancine siyang ratri |
sapurune kalênengan |
anggêr maklumipun sami ||

13.
Ki Kulawirya amuwus |
mila wus kasêdya bibi |
Jayèngraga nulya mucang |
saking pamasakanèki |
lopak-lopake lus-lusan |
mas tuwa gilap sinangling ||

14.
Ni randha micarèng kalbu |
yêkti priyayi wong iki |
mendah nong karajanira |
ngalumpuk baguse sigid |
yèn ta kaparênga uga |
nginêpa têkan nêm ratri ||

15.
amuwus mring rewangipun |
mundhuta pawohan anglis |
ni randha malêbèng wisma |
gupuh nunuding angrukti |
prayogining pasugata |
-nira mring tamu priyayi ||

16.
Ni randha manahe wuyung |
marang tamune kêkalih |
tan èngèt lamun wus tuwa |
mêksih lir mêndhère nguni |
nulya ni randha Sêmbada |
ngangge-angge ambêsusi ||

17.
Asinjang cêlari wungu |
kêmbên plangèn têlon asri |
anyar kêmbangan Madura |
gêlung methok rambut thithik |
marêngkêl kadya kêpêlan |
asingsêt linthis lir bithi ||

18.
Kêsusu dènnira pupur |
rinêmbug sok kandêl tipis |
untune wus kèh kang rompang |
nging rambute mêksih langking |
kang malêtuk binubutan |
ngalêsir kari sathithik ||

Jilid 8 - Kaca : 234

19.
Acundhuk taluki wungu |
sinêling argulo putih |
winatês sêkar cêpaka |
akalpika kalih sisih |
konyoh jênar gêgêbêgan |
mêsês lir kênya birai ||

20.
Tilase wong bêrèt bêsus |
tuwa-tuwa mêskih licit |
kang wau dènnira randha |
wanci darbe anak siji |
ing mangkya wus luwas ing rah |
dhasare kêdhi ing nguni ||

21.
Durung wruh rasèng susunu |
mila wèt kulit kalimis |
wusnya dènnira busana |
pasugatan wus rinukti |
nulya ingirid kang nampa |
sugata anjrudêmungi ||

482 Jurudêmung

1.
Sira ni randha Sambada |
mijilkên sugata sêkul |
rampadan kèh ulamipun |
ni randha tata priyangga |
piring mega mêndhung |
sadaya datan salewah |
nèng panjang gêng tumpêngipun ||

2.
Sêduwa bau andhêngklang |
sarwi nata piring ngayun |
sasolahira dol ayu |
Jayèngraga Kulawirya |
kêlangkung ewa andulu |
samya micarèng tyasira |
tan amambu wong wus pikun ||

3.
Polahe salah kêdadyan |
dêstun wong kang nganggo nêbut |
nora pikir angon tuwuh |
wong kaya gogosèk kawak |
ngèwak-èwakkên kalbu |
wong wus gêrang nunjang-nunjang |
lêlewane lir kumêncur ||

4.
Lo prandene angujiwat |
amêmêdeni wong ngantuk |
nora ngon kosok wong iku |
ni randha wus dènnya tata |
umatur mring tamunipun |
kawula saos sugata |
sumapala tiyang gunung ||

5.
Katur sumangga ing karsa |
inggih paduka tuturuh |
kang ingancaran agupuh |
kalihnya awiwijikan |
Ki Kulawirya amuwus |
sêwawi bibi wasisan |
ni randha ature nuwun ||

6.
Adan lêkas samya nadhah |
sêmune sêmada tuwuk |
duk bukti wismèng pangulu |
adêdangon pangêpêlnya |
wus antara dangu tuwuk |
karone samya luwaran |
ambêng cinarik sampun ||

Jilid 8 - Kaca : 235

7.
Linorod marang ing ngandhap |
Nuripin pamanganipun |
arosa nêmên asêngkut |
kadya rong dina tan mangan |
kêpêle gêdhe krêp muluk |
Ki Kulawirya lingira |
dèn-alon yèn sêmpal wangmu ||

8.
Nauri sarwi amangan |
êng tiyang makatên mupung |
wontên rêjêki kang sinung |
bok kajêng sidhêkahira |
ni randha suka gumuyu |
bagus tutugna kang tanak |
Nuripin ngling (ng)gih-(ng)gihipun ||

9.
Kang sêkul sapanjang têlas |
ulame kêdhik kang kantun |
mung kari bêbalungipun |
pan uwis dènnira mangan |
ingundurkên ajangipun |
nulya dhadharan mangarsa |
wowohan simpar gumantung ||

10.
Miwah kang olah-olahan |
asangkêp sumajèng ngayun |
sarya tur sumanggèng kayun |
Jayèngraga Kulawirya |
mangsuli panrimanipun |
lèjême sarwa (n)jêjawat |
winor ngancarani wuwus ||

11.
Ki Kulawirya lingira |
marang niyaga amundhut |
rêbab lawan kêndhangipun |
gupuh ingaturkên ngarsa |
sanak niyaga sadarum |
sintên kang bêcik anggambang |
samya dèn-kaparèng ngayun ||

12.
Agêpah para niyaga |
Jayèngraga nyandhak gupuh |
rêbab sinênggrèng pinagut |
thêng thêng wus olèh nêmira |
sêndhon pathêt sanga bêsus |
jariji gêtêr lir pendah |
cêcak pêthit buntutipun ||

13.
Angikêl ngêlik mring barang |
ngês wilêtê awèh lulut |
nutug lih-ulihanipun |
nulya buka onang-onang |
niyaga nulya biyantu |
Ki Kulawirya angêndhang |
kosèkan banggèn angguguk ||

14.
Rara-ciblon asibêkan |
niyaga kang samya nabuh |
pênabuhe datan asru |
saking gawoke tumingal |
Jèngraga pangrêbabipun |
miwah ing pangêndhangira |
karone apik abêsus ||

15.
Sira ni randha Sêmbada |
rongèh dènnira alungguh |
tambuh-tambuh manahipun |
branta mring têtamunira |
maro paraning ngawuyung |
sêduwa andhangsor gawang |
timpuh uga sila panggung ||

16.
Solahe nora jatmika |
ni randha micarèng kalbu |
dhadhayohku roro iku |
yèn ta datan kalakona |
salah sawiji wor lulut |
baya edan turut dalan |
sokur karo pisan ayun ||

Jilid 8 - Kaca : 236

17.
Mendah lêganing tyas-ingwang |
suka rêna kinarubut |
roro-kongsiya sadalu |
sanadyan têlunga dina |
tinutugna karsanipun |
baguse ingkang angrêbab |
lan bagus kang ngêndhang iku ||

18.
Ragèngong mangsa oncata |
binut ro ing siyang dalu |
mring sang bagus kang mratamu |
sok uga kresaa mring wang |
salulut kalaning dalu |
manira tadhah sumarah |
apa bae kang pinundhut ||

19.
Kariya pinjung ngong têmah |
lae-lae wong abagus |
muga na-a karsanipun |
mêngkono ciptaning nala |
ni randha gung brangta wuyung |
wau kang samya gêndhingan |
wus niba anulya suwuk ||

20.
Ngaturan dhahar dhadharan |
myang niyaga pangananipun |
samya sêsambèn anyamuk |
ni randha malêbèng wisma |
sakêdhap anulya mêtu |
mlêbu mêtu tanpa karya |
kudhandbangan kadya bingung ||

483 Dhandhanggula

1.
Nyai randha tambuh polahnèki |
bêntayangan sangêt brangtanira |
mring kang mrêtamu karone |
ngundang randha-nomipun |
ingkang asring dadya pênangi |
-ning wong ingkang anggarap |
saluluting dalu |
malêndèk sinopak randha |
supayane bancolèng bisa-a tangi |
ngalih mring ni Sêmbada ||

2.
Randha Sêmbada wus karêmnèki |
andêlajah wong lanang nom tuwa |
tan pilih agêng alite |
anggêr kewala purun |
nanging arang ingkang nêdhasi |
yèn tan pancèn acêngan |
cuwa kalihipun |
mila sinopak ing randha |
mudha mêndèr ginarap jinajar guling |
amrih dadya pênggalak ||

3.
yèn tan mangkono tan bisa ngingkig |
êgag sabab dening sarwa bubar |
badan sakojur wus lungse |
tan ana kang kêpupu |
daging-daging têka satêmplik |
kari balung ngalêthak |
kulite ngêlulun |
untune wis kèh kang gigal |
susune lir pêpao kothong anglêmpir |
wus kêjabèng paprêman ||

Jilid 8 - Kaca : 237

4.
Nyai randha Sêmbada ngling aris |
biyang Kacêr priye karêpira |
rasane atiku kiye |
wulangunku mring tamu |
karo pisan pan dadi ati |
sawêngi ki supaya |
bisa-a salulut |
karo kang ngrêbab kang ngêndhang |
nora kêna sinayutan karêp-mami |
muga mêngko bisa-a ||

5.
Kang liningan inggih kados-pundi |
pandugi-kula purun kewala |
pinapanakên kang adèn |
ni randha lon amuwus |
lah tatanên paturon-mami |
wangunên kang prayoga |
ingkang sarwa arum |
kalawan sira dangdana |
kadya sabên mangsa bodhoa sirèki |
mêngko yèn wus diwayah ||

6.
Wusnya ngling ni randha nulya mijil |
marêg lênggah mring bale watangan |
wau kang sami sêsambèn |
Kulawirya amuwus |
owêl nora na kang nyindhèni |
ni randha ngling punapa |
kang paduka dangu |
(ng)gih bibi owêl gêndhingnya |
lamun datan gêndhing ginandhèngan èstri |
tan ulêt wilêtira ||

7.
Nyai randha mèsêm matur aris |
inggih wontên nanging bêbêtahan |
sagêd sindhèn dede ronggêng |
punika tiyangipun |
Biyang Kacêr asring nyindhèni |
sami agogonjakan |
lan kang sami nabuh |
bêrkat asring dalu siyang |
inggih sagêd kêdhik-kêdhik anyindhèni |
kang gampil gêndhingira ||

8.
Kulawirya gumujêng nauri |
inggih bibi lah bok dipun-coba |
Biyang Kacêr kinèn sindhèn |
nyai randha agupuh |
lah ya mêngko yèn muni gêndhing |
kinèn nyindhèni sora |
kang liningan saguh |
Ki Kulawirya ambranyak |
alon muwus payo muni Gambir-sawit |
Jèngraga mèsêm sigra ||

9.
Nyênggrèng ngèk wus pakolih nêmnèki |
nulya asasêndhon pathêt sanga |
anutug lih-ulihane |
lajêng agêndhing talu |
Gambir-sawit raras ngrarangin |
samya pakolihira |
wilête nênabuh |
arêmpêg padha kêrasa |
Biyang Kacêr kumêcêr sindhène ngêlik |
mamêthêt-mêthêt driya ||

10.
Bêning mêrit lir suling wrat sari |
mukêt wilête barungan rêbab |
apupunton ngês manise |
samya angungas bêsus |
lir pênjalin sinigar palih |
swara mot jroning kawat |
rêbab lan sindhen rum |
atungtum lungiding raras |
yatmakaning gêndhing gêndhèng (m)bêlèr ati |
rongèh Ki Kulawirya ||

Jilid 8 - Kaca : 238

11.
Ngêndhang bêsus latah sarwi angling |
nora jamak jare bubutuhan |
de iku mêtu mon-mone |
asor ronggèng kang komuk |
Biyang Kacêr ngêcêr lir cicir |
kang dadi ronggèng tandhak |
mangsa ta kadyèku |
mangkana dènnya kasukan |
rambah-rambah praptèng wanci têngah wêngi |
ni randha lon turira ||

12.
Sang abagus sakaliyan mugi |
sampun dalu prayogi lêlêswan |
nèng jro wisma sakalihe |
Ki Kulawirya muwus |
inggih sangêt panrima-mami |
bibi apalimarma |
prênahing alêsu |
mênawi dugi karipan |
pênêt ngriki kewala kêmit ing jawi |
ngiras myarsa gêndhingan ||

13.
Nyai randha mangsuk wismèng wingking |
Biyang Kacêr kinêjêpan sigra |
tut-wuri marang nyaine |
ni Sêmbada amuwus |
aturana kang tamu kalih |
malêbèng pasareyan |
ro pisan yèn ayun |
ya mangsa bodhowa sira |
yèn tan kêrsa sang ro mung salah sawiji |
poma aja tan ora ||

14.
Ngong nèng gêbêr andhisiki guling |
kang liningan mijil mring pandhapa |
ngaturi ngawirya age |
samya ngaturan masuk |
marang panti munggèng gêbêr mrik |
Kulawirya anabda |
[---] |
anakmas karêpirèki |
Jayèngraga anabda ||

15.
Puniku paman wontên punapi |
dene anggantêr kaya parênjak |
tan na ngêrti kadhuwête |
Ki Kulawirya muwus |
gampangane linakon bêcik |
kaprentah kang ngaomah |
ya payo tinurut |
ala bêcike karuwan |
Jayèngraga mèsêm nauri suwawi |
wong ro gya malbèng wisma ||

16.
Prapta jroning wisma linggih malih |
Kulawirya Biyang Kacêr ngandhap |
Ki Kulawirya wuwuse |
êndi kang ngundang mau |
dene ora katon alinggih |
Biyang Kacêr aturnya |
guguthitanipun |
brangtanira Ni Sêmbada |
datan kêna sinayutan drênging kapti |
yèn pinopo tan kêna ||

Jilid 8 - Kaca : 239

17.
Têmahipun ambeda prakawis |
anyênyangkol ing lampah-paduka |
yèn tan tinêkan kayune |
lamun parênging kalbu |
luhung linampahan prayogi |
pan sampun adatira |
ni randha puniku |
drêmba mring langêning priya |
datan kenging katowangan siyang ratri |
mung anggung gêgêcikan ||

18.
Lamun towong kewala sa-ari |
mèncrèt mêlinding turut bêdidang |
ngêlumpruk tan sagêd (n)jènggèl |
tiyang nèm-nèm puniku |
ingkang sami anabuh gêndhing |
giliran dalu siyang |
kalih tiga tan wun |
nanging inggih sinaludhah |
bêrkatipun tiyang sugih anyukupi |
dunya dadya sarana ||

19.
yèn tan sampun asugih pun nyai |
mangsa wontêna kang purun (ng)garap |
saking lungse sêdayane |
yèn wontên ingkang ambruk |
angêlumpruk têngahing kardi |
sring kula kinèn nyopak |
kang dados panuntun |
yèn sampun kêngkêng malèmbang |
mring ni randha yèn kêndho mring kula malih |
sawanci-wancinira ||

20.
Ririh aturira mring têtamu |
Biyang Kacêr ature bêlaka |
tan riringa carêmête |
Kulawirya gêgêtun |
Jayèngraga sidhakêp sêdhih |
pan dèn guguyu susah |
bisik-bisik muwus |
(ng)gih ta lah man Kulawirya |
ingkang lampah puniki sêmu bilai |
wirangronge ni randha ||

484 Wirangrong

1.
Ki Kulawirya anjondhil |
mèsêm anjêkêtêt (n)joto |
Jèngraga wuwusnya pan puniku |
kula tan kadugi |
lamun anglakonana |
mangsa boronga pun paman ||

2.
Kawula datan kadugi |
dhapure wus kaya bunglon |
dhuh ngong botên mêmpan langkung gigu |
dèn-apakkên mami |
kewala srah gêbugan |
kawula titik ragèngwang ||

Jilid 8 - Kaca : 240

3.
Kula paman nèh alimi |
ing riku dhuh mangsa borong |
kula amit mêdal arsa nabuh |
ngong-têngga nèng jawi |
mung puniku yèn dhangan |
Biyang Kacêr kula-bêkta ||

4.
Mring jawi kinèn nyindhèni |
kula angrêbab kemawon |
payo Cêr mring jaba alon matur |
paduka rumiyin |
Jayèngraga alon mentar |
mring pandhapa agamêlan ||

5.
Mangkana kang nèng wismèki |
Ki Kulawirya andongong |
tyasira dhêg-dhêgan lêngur-lêngur |
Bok Kacêr turnya ris |
sêwawi dèn enggal |
mring tilam rum pamêrêman ||

6.
Kadangon sêlak inganti |
sadaya-daya kalakon |
sira Kulawirya linging kalbu |
biyang priye iki |
yèn ora linakonan |
jarene asring ambeka ||

7.
Tumama mring gêbêr ririh |
Ki Kulawirya (ng)galoso |
ni randha gumregah gupuh-gupuh |
angrangkul tan wigih |
angririntih turira |
dhuh lae gus Kulawirya ||

8.
Mugi wêlasa mring mami |
tyas ngarang sangêt wirangrong |
bok inggiha uga ngong nunuwun |
paringa jêjampi |
tan sagêd nahên brangta |
mugya sung raosing karsa ||

9.
Kapencut rarasing kang sih |
adhuh lae-lae kenthol |
ya karsa-a sakêdhap ing lulut |
mring wong kawlas-asih |
sira Ki Kulawirya |
langkung rikuh manahira ||

10.
Tyase jêg têgêg jêg wigih |
enggal dangu kadho-kadho |
ni randha Sêmbada (ng)guntur muwus |
mring Kulawiryèki |
sarta pamulêtira |
kathah pangrêrêngihira ||

11.
Ki Kulawirya lir èstri |
ginuntur srênggara wirong |
Ki Wirya sêmpêlah jroning kalbu |
mupus dèn-tekadi |
engêt kalularatan |
melik sugihe mring randha ||

12.
Olèha dèn-jajaluki |
arta lan sandhang panganggo |
nulya tinandangan gigu-gigu |
kêburu ing melik |
Kulawirya tumumpang |
amêngkang wok tinrap mapan ||

13.
Anjathok bênêr tan nilip |
ingangsêgakên malendo |
tan tumamèng prana angêlumpruk |
pinêksa tan kenging |
nyai randha wawusira |
Biyang Kacêr priye mana ||

Jilid 8 - Kaca : 241

14.
Byang Kacêr gya marêpêki |
kinèn (n)dandani kang nglèntroh |
agupuh cinandhak kang ngêlelur |
pan ingulig-ulig |
inganggang tinêkêman |
guthule Ki Kulawirya ||

15.
Cinakêpan dèn nêd-nêdi |
kangêtan nulya (m)bêdodong |
kêng-kêng mêdhok mangkas gêng lir gabus |
ambêdhêdhêg gilig |
pinapankên ing wokan |
pinêtêlakên boyoknya ||

16.
Amblês sru panggêlurnèki |
lir ngrogoh lele anèng rong |
ni randha wuwusnya Kacêr uwus |
mêtuwa mring jawi |
kalamun parêng dhangan |
turana gus Jayèngraga ||

17.
Biyang Kacêr sigra mijil |
kang kantun anèng paturon |
ni randha kêpadhan ing alulut |
kêkèjèk malintir |
boyok egol-egolan |
anglawani solahira ||

18.
Arongèh amrih pakolih |
tan gonggang ingadon-adon |
tan kêndhat ni randha dhasar baut |
linukitèng gati |
angingkêt sru mêmadal |
mubêt ngogèk lir kekeyan ||

19.
Ki Kulawirya tan (n)dimpe |
pinolah sêmada gawok |
ciptanirèng driya (ng)guyu-guyu |
sêmada kêdugi |
pinolah mring ni randha |
jinêjêl kadya kêpinjal ||

20.
Dangu dènnira agati |
parêng karone mêngkorog |
kumêsar kalihnya amrêkungkung |
mrêkèngkong kang èstri |
angêsês ngulèt sambat |
dhuh kenthol Ki Kulawirya ||

21.
Ês prèhipun kula niki |
Ki Kulawirya ngêcêcêr |
anggêrêng mirasa ingapagut |
samya limputnèki |
antara dangunira |
wus tuntas wijiling rasa ||

485 Mijil

1.
Aluwaran kang samya aguling |
kalihe kalêson |
Kulawirya maring patirtane |
ni randha Sêmbada anggondhèli |
sarwi ngêdhih-êdhih |
dhuh-dhuh sampun mêtu ||

Jilid 8 - Kaca : 242

2.
Sêrareyan kewala lan mami |
amba tan sagêd doh |
Kulawirya (n)jêgrêg lon wuwuse |
e lah priye mêne kiye iki |
kasukêrên mami |
pupuku gêluprut ||

3.
Dudu-dudu gubrase mratani |
jarit ting dalêmok |
Nyai randha Sêmbada ature |
inggih kewala dipun kêsudi |
ing sinjang kang maksih |
aking karya kêsud ||

4.
Mangsa kiranga sinjang pêsalin |
kang kêbês winasoh |
sarwi ngêsut kang pating dalèwèr |
wêlakange pupu kontholnèki |
kayidan (ng)gêbibir |
mangkêrêd (n)jangkêrut ||

5.
Kinêsudan ing jarit barêsih |
ni randha adhokoh |
kinêsatan miwah guguthule |
ingkang (n)dhêpèl ing rawis wus rêsik |
kalihe wus aking |
kang ngêmbêr kinêsut ||

6.
Kulawirya maksih wuda sarwi |
andhodhok mêkongkong |
anèng kasur wangi ginêmatèn |
nyai randha tansah ngarih-arih |
sarwi ngampil nyamping |
dhêsthar lawan sabuk ||

7.
Nèng pênampan ingaturan aris |
lah punika kenthol |
pundi ingkang kinarsan sinjange |
bathik lurik tuwin ingkang kêling |
pundi kang prayogi |
rêrêmênanipun ||

8.
Sadaya tan ngraos andarbèni |
sumangga kemawon |
mung sok uga nuruti ngong purèh |
srêgêp nggarap kalangêning rêsmi |
tan etang barindhil |
kenthol kula lampu ||

9.
Kulawirya têka anuruti |
tan lêngganèng pakon |
melik marga dening panyrudhahe |
dhasar rada doyanan cak èstri |
gya salin nganyari |
dhêsthar nyamping sabuk ||

10.
Wusnya mèrèt sinawang asigit |
ni randha agupoh |
ngrangkul mring Kulawirya lambunge |
sarwi angrogoh guthul pinidih |
dèn-wêg-wêg nglilinthing |
dhogol sih ngêlelur ||

11.
Ingwêd-uwêd dèn-ambung-ambungi |
asru sengak-sengok |
sarwi niyungakên ing lambunge |
ginêledhagakên jinak guling |
Ki Kulawiryèki |
kewala anurut ||

12.
Dèn-olag-olig badanirèki |
winudan bêlojod |
ngathang-athang (n)jêpapang kakunge |
kang nglêlumpruk ngêlèmprak nglênggirik |
ingulig tan osik |
pan ingêlus-êlus ||

Jilid 8 - Kaca : 243

13.
Sarwi ngundang Biyang Kacêr aris |
kinèn malbèng kobong |
Biyang Kacêr ngêlik maksih sindhèn |
sigra jinawil rowange èstri |
matur mring Jèngragi |
inganthukan mundur ||

14.
Praptèng jroning gêbêr kinèn aglis |
anggêgotho dhogol |
rada cilik nanging kêncêng bae |
Biyang Kacêr angumpak mêmengin |
tur kapara alit |
ginunggung gêngipun ||

15.
Mrih gêmbirane kang anduwèni |
ngalêm ethok-ethok |
sarwi nêkêm crêmêdan (n)drêmèmèl |
mungguh rosane kang gêdhe cilik |
panjang cêndhaknèki |
miwah kang mucuk bung ||

16.
Kaya bandha kang sêmene iki |
njêbolakên bokong |
mendahneya anggiyêr rasane |
baya lir andhêplok rujak-wuni |
yèn lirêgan margi |
lir nyêprot galêpung ||

17.
Dhasar olèh pancèn wonge wasis |
lir lele anèng rong |
iba swarane klukuk-klukuke |
kang inguwêl krugêt-krugêt tangi |
(m)bêdêdêng (n)jêbibir |
mêdhok thothokipun ||

18.
Kulawirya malêngèh ngling aris |
akale mêngkono |
(n)dadak crêmêd ih ngêpenginake |
ni randha Sêmbada anggêligik |
sarwi angambungi |
gunthul manggut-manggut ||

19.
Sarwi angrêrintih ngêdhih-edhih |
adhuh lae kenthol |
wawi malih kenthol enak donne |
ingangsêgagên boyokirèki |
gumlebak nuruti |
tumumpang ing pupu ||

20.
Nyai randha amapan sarya ngling |
Biyang Kacêr kono |
lantaran jaganana kiye |
aja nganggo kêmbên miwah tapih |
wuda-a lir mami |
bèn pengin kentholmu ||

21.
Tinamakkên amblês sru swarèki |
kakothekan gêjog |
dhasar datan binanyu waune |
mila sangêt swabawaning rêsmi |
sinêrêg ing gati |
ni randha anutug ||

22.
Ngêsês-ngêsês ngulèt ngolang-aling |
rêm-rêm melat-melot |
kêtutugan ni randha karêpe |
matur jêngandika sunggar mami |
Ki Kulawirya glis |
mapanakên pupu ||

23.
Dèn-sidhêkusakên ingkang èstri |
dhêngkule pinakol |
cingklêk nyangkol ing sikut karone |
amênthèngkrèng mèndhak gamblang-nèki |
tan rubêd ing titih |
nutug pantogipun ||

Jilid 8 - Kaca : 244

24.
Ngêsak-êsak kang èstri pakolih |
ngêdên bêkah-bêkoh |
sarwi nawang dhogol panggêlure |
Kulawirya suka myating èstri |
Ni Kacêr pinidih |
-pidih susunipun ||

25.
Kêpengine mring Ni Kacêr dening |
mêksih mèntèr anom |
dadya mangkas bangkat sadangune |
sarêng mamprihirèng rasa gati |
ginêlak solahing |
parêng kalihipun ||

26.
Kagèt ngulèt ni randha anjêlih |
saking pyuhing raos |
angrêrêngih kiyêr ngrasakake |
Kulawirya ambêkuh dènnya wis |
gumaledhag guling |
lir kambang tumimbul ||

486 Maskumambang

1.
Aluwaran dènnya pulang untir |
ni randha ris nabda |
lah Biyang Kacêr dèn-aglis |
ngambila toyèng kobokan ||

2.
Kang tinuding tan adangu nulya prapti |
ni randha anyandhak |
dhogol tinuruh ing kêndhi |
kinumbah nglemprak lir lintah ||

3.
Pan kinumbah ing bokor kontholirèki |
nglelur tan (ng)gulawat |
ngalumpruk akolor-kalir |
Ni Kacêr milu anggrayang ||

4.
Dèn-(ng)gang-anggang guthule krasa gumriming |
kangêtaning tangan |
krugêt-krugêt rada tangi |
ni randha mèsêm turira ||

5.
E lah dalah dhuh kenthol nak-lune malih |
dene niji ngajak |
gugulêtan nantang wani |
Ki Kulawirya alatah ||

6.
Ethok-ethok bae manthuk-manthuk wani |
tur mangsa bejosa |
durung têkan lumpuh margi |
lah kiendang pira modar ||

7.
Payo bibi guling kewala ngong arip |
ni randha agêpah |
matur lah inggih suwawi |
nulya sarêng gumaledhag ||

8.
Kêkêp-kinêkêp timpah-tinimpah wêntis |
lajêng samya nendra |
Biyang Kacêr sigra mijil |
saryambêkta pasareyan ||

9.
Tinata ing bale watangan pandhapi |
kang nabuh gamêlan |
sadaya pan sami arip |
ngiras tunggu ing gamêlan ||

Jilid 8 - Kaca : 245

10.
Jayèngraga ngaturan sare ing lêmpir |
sigra sasareyan |
dhêdharan pinire aglis |
pinaringakên santrinnya ||

11.
Ki Nuripin turu ngêkêp panjang piring |
ngringkêl sore mula |
Jêngraga dènnira guling |
alingan ngundhuk ing pandam ||

12.
Biyang Kacêr sigra kinèn amêtêki |
amèpèt nèng dagan |
jêmpol jênthik dèn-jêthuti |
pinangku suku kalihnya ||

13.
Susunya cinêthot jêjêmpol sikil |
kêmbên linukaran |
agêmuh maksih ngatosi |
sukunira Jayèngraga ||

14.
Kang sawiji jinojohakên ing tapih |
praptêng pok wêlakang |
suku sawiji niwêli |
midih-midih payudara ||

15.
Puringisan Biyang Kacêr matur sakit |
kêbês nyunyungira |
lapake sangêt abrangti |
kedanan mring Jayèngraga ||

16.
Biyang Kacêr mêrambat dènnya mijêti |
tan saranta nyandhak |
ing guthul kang lagi mêsi |
dèn-gelo ingogak-ogak ||

17.
Sarwi ngêsês kalangkung dènnya kapengin |
lamun kinarsakna |
mèngkat-mèngkot bokongnèki |
gêmboke kang ginogohan ||

18.
Nyunyung susu dangu dèn-ucêl ing sikil |
Ni Kacêr lambungnya |
ginaledhagakên guling |
Byang Kacêr suka tyasira ||

19.
Tinimpahan Ni Kacêr kinèn ngêkêpi |
nyakêpi dhogolnya |
tangan ro dènnya nyakêpi |
dhogol sarya ingambungan ||

20.
Jayèngraga bisik-bisik ngandika ris |
manira tatanya |
duwèkingong gêdhe êndi |
lan si paman Kulawirya ||

21.
Biyang Kacêr matur sarwi anggêligik |
sarwi ngogak-ogak |
dede amput-amputnèki |
mung sapalihe punika ||

22.
Nanging inggih wontên têngènne sakêdhik |
mangsi mêkotêna |
tan limrah anglêlangkungi |
ambêjadakên pungkuran ||

487 Pangkur

1.
Gumujêng Ki Jèngraga |
carêmêde angalêm guthulnèki |
bungah tyasira ginunggung |
madhidhig ragi dhangan |
asih marang Biyang Kacêr crêmêdipun |
pinathakol lambungira |
kinêkêtakên ing wêntis ||

Jilid 8 - Kaca : 246

2.
Tan ucul panêkêmira |
tênggok thothok pan maksih dèn-têkêmi |
bathuk tumèmpèl ing kêmpung |
sarwi alon turira |
dhuh bêndara kenthol amba sangêt wuyung |
mugi paringa punika |
ta ês ta ês bok suwawi ||

3.
Sangêt kêpengin kawula |
lir punapa raose (ng)gih puniki |
bok inggiha sang abagus |
sablêsêkan kewala |
Jayèngraga alon dènnira amuwus |
lah ya ing mêngko kewala |
ambungana bae dhisik ||

4.
Biyang Kacêr marêm tyasnya |
sinanggupan ing mangkya dèn-karsani |
sakêlangkung bungahipun |
ngambungi asêngokan |
sarwi nêcêp ngêmut nucup ngamut-amut |
pinêt-nêt ing pipinira |
guthule saya amêsi ||

5.
Tan bênggang nèng irungira |
panêkême grêgêtên dèn-nêt-nêti |
anggêlur mring bongkot pucuk |
ingucêl sadangunya |
kêsangêtên karaos mêrkindingipun |
pan kumêsar angganira |
tandha mèh mrojol kang mani ||

6.
Sukunira Jayèngraga |
ingkang kanan jêmpole anggogohi |
ing gêmboke ngêmplok suku |
anggêrêng Jayèngraga |
ambadêdêng kadêdêr badan sakojur |
dhogole sru akêjotan |
mêcothot nyoroti rai ||

7.
Galêgêkan ngudal-udal |
kêkênthêlan gubras ngêbêki rai |
irung netrane gêlaprut |
kêbês kopoh ing kama |
mata karo alis irung lir dèn-ancur |
kêbês kêmèl dening kama |
wus tungtas wêdalirèki ||

8.
Kang sare tangi gumregah |
Jayèngraga gumujêng angling ririh |
o lah priye kowe iku |
raraimu gêluprut |
ujêr kêbangêtên têmên panêkêmmu |
anggêlur gelo angogak |
kasêlak jêbrol tan kongsi ||

9.
Anggarap marang ing sira |
Biyang Kacêr tangane kang sawiji |
ngucêk-ucêk netranipun |
kang têngên maksih nyandhak |
anêkêmi guthule ingkang ngalelur |
ingulig-ulig ngalèmprak |
sarwi ngoso matur ririh ||

Jilid 8 - Kaca : 247

10.
Dhasar akumet paduka |
bok inggiha wêlas mring wong ngrêrintih |
pancèn lècèt maninipun |
kur tinêkêm kewala |
mukok bulaeran pirang-pirang duduh |
nampêki netra kawula |
tan sagêd mêlèk puniki ||

11.
Jayèngraga angandika |
ya wus bênêr nging bisa krêp ngunggahi |
ah wis ta tanganmu iku |
uculna dèn-aenggal |
pan winêngkang umatur bok kajêngipun |
mêngkono ing wancinira |
bêdhug têlu bangun enjing ||

12.
Tuwu kolik sisikatan |
myang pangwuhing sata gumêrah asri |
Jayèngraga gupuh-gupuh |
pan arsa dus jinabad |
Niyang Kacêr nuduh ing patirtanipun |
Jèngraga siram nèng kulah |
Ni Kacêr malbèng wismèki ||

13.
Anggugah mring nyai randha |
pan wus tangi nging maksih nguli-uli |
anggêgotho dhogolipun |
go kêncêng uga nglèmprak |
myarsa Biyang Kacêr (ng)gugah nguwuh-uwuh |
sokur mreneya sêdhela |
kiye dadimène tangi ||

14.
Malbèng jroning pagêbêran |
Biyang Kacêr winudan tanpa jarit |
wong têtêlu ting baringkung |
samya wuda nèng tilam |
biyang Kacêr anggrayang guthul ngalelur |
lagya cêg nulya andhêngal |
ni randha suka kêpati ||

15.
Wawi kenthol Kulawirya |
eca lu pat ma nêm tu-nipun malih |
kang jinalukan gumuyu |
gèdhèg mêlongo nabda |
uwo èh ta tan (m)badêdêng mêngkonèku |
mêdhêdhêg ogrèk-ogrèkan |
mung thuh-thuh thok-ethok tangi ||

16.
Gumuyu randha Sêmbada |
adhuh lae-lae kenthol wong sigit |
suwawi malih pulang hyun |
inggih sapisan êngkas |
botên kêdah dangu mung satuwukipun |
gumuyu Ki Kulawirya |
angling o biyang si nyai ||

17.
Niki wayah wus tanggungan |
yèn pot wêktu kewala mangke malih |
kula tuwuki sakayun |
ngling ta kenthol sakêdhap |
ni randha Sêmbada sru panggujêngipun |
angrêringih aturira |
coba ingriku rumiyin ||

Jilid 8 - Kaca : 248

18.
Mring Biyang Kacêr supaya |
sagêd kêngkêng anuntên dhatêng mami |
wawi kenthol wong abagus |
yata Ki Kulawirya |
pan kêpopoh bote wong adarbe kayun |
mrih gampang sapênjaluknya |
nulya kêthèngkrèng anitih ||

19.
Adhangan dening nomira |
nora pati longgar kaot ngangêti |
angigig panggêluripun |
ni randha bêntayangan |
ngêsas-ngêsês acès-cèsan ilêripun |
myat ing Byang Kacêr sinunggar |
kalangkung dènnya kapengin ||

20.
Ês kenthol wawi mring kula |
dèn-aenggal kula sêlak kêpengin |
kang jinalukan anurut |
gumalempang malembang |
mring ni randha tinamakakên ngalèlur |
moprok malênthèt nèng wokan |
mupuk kewala nèng jawi ||

21.
Jinêjêlkên grèwèl mêdal |
nulya kinèn mring Biyang Kacêr malih |
singra malih manggung-manggung |
kêncêng amblês lur-luran |
Ni Sêmbada lir kekeyan akèn wangsul |
anyêdhak jèjèr malumah |
dhadhêsêkan adu cêthik ||

22.
Ingungkil Ki Kulawirya |
gumaledhag gumlebag angurêpi |
tindak tumanduk nglêmpuruk |
ngalentroh kadi lintah |
jinongkongakên ngalih mring Byang Kacêr sêngkut |
kyèh swarane balêkukan |
ni randha prêmbyeyan nangis ||

23.
Sabên ngalih mring ni randha |
datan bisa tumanduk angayati |
mung mring Biyang Kacêr sêngkut |
ajênak nèng pênggalak |
[---] |
gya rinêbut rasa |
sami nyangkêrunging kalih ||

24.
Mukok nèng Byang Kacêr (ng)gènnya |
Ni Sêmbada amuwus sarwi nangis |
e lah priye mêne iku |
ngong tan kaduman pisan |
kêbangêtên kenthol Kulawirya iku |
maring ngong nora tumama |
mung Byang Kacêr dèn-acungi ||

488 Pocung

1.
Yata wau luwar dènnira aundhung |
Ni randha Sêmbada |
maksih mèwèk mêrbês-mili |
Kulawirya sêmu (ng)guyu-guyu wêlas ||