Ki-demang.com : Centhini

618 Dhandhanggula

5.
Jayèngrêsmi Jèngraga Kulawiryèki |
Nuripin Sradênta |
pacalang panuduh margi |
dulur margèng pagalêngan ||

6.
Mandhadhar byar pracima ing mamadhangi |
lir rarasing wastra |
lulungsiran sri sumampir |
seta rêta dadu pita ||

Jilid 10 - Kaca : 166

7.
Apupulas tuturutan kang makingkin |
kaujulaning kang |
Hyang Kalandararsa mijil |
antara angawistara ||

8.
Bang sumunar majênar ngêningkên ratri |
ngênani kanangrat |
mahyas sing sèsining bumi |
citraning patra katrapan ||

9.
Rarambatan rumbut rurumput mahèr tis |
tilas katêlêsan |
liruntuning grana rungih |
dyah katrêsan nêng-asmara ||

10.
Ngidul wetan lampahe ngawirya katri |
gya anjog ing marga |
gêng taruntunan desaki |
kadhang bulak pasabinan ||

11.
Yata ingkang kèri Ni Rara Widuri |
mangaranging priya |
kamisasat sangêt agring |
dadya gring edan kedanan ||

12.
Andalêming gumuyu tumulya nangis |
kakangmas wawi ta |
mêngke ta uculna mami |
êndi lèhku kêlan mangan ||

13.
Ladèkêna angur matiya wak-mami |
wirang jruk Pacitan |
kang dangu sampun glis-aglis |
barênga lan si Dilabrak ||

14.
Botên sagêd kula pisah sawatawis |
pêcah dhasmu pisan |
bojo-bojoku pribadi |
punika burat lan sêkar ||

15.
Manggis duryan (m)bok mangke manggihi tami |
(ng)gih ayêm manjangan |
gêmanda-rasa kêpruki |
wong tri matur ngajak rangkat ||

16.
Ni Widuri nyat-nyatan arsa lumaris |
yèn ngadêg Ni Rara |
angkag-angkug bokongnèki |
ginrêdêg parèstri kathah ||

17.
Ta hês ta hês kang kêrêp aywa glis mijil |
sarêngan kewala |
lan kula wêdaling mani |
(m)bok sing dangu punapa-a ||

18.
Dene beda sêngkute kalih dhèk wingi |
kalangkung akêlang |
guthule kêncêng amêsi |
ambakna bandha mamala ||

19.
Dhuh dhokole cêlèk gobèr blotong sathim |
satutup nêt mangang |
rasane andubilahi |
yang iyang dene sakeca ||

20.
Sarta pakèkèyan Ni Rara Widuri |
anglulukar sinjang |
kudu wuda nora tapih |
rinêjêng sanake kathah ||

21.
Pan mangkana dènnya ngame andalêming |
wus gumyah ing kathah |
ewahe Rara Widuri |
rama ibune sungkawa ||

Jilid 10 - Kaca : 167

22.
Tumingal ing suta Ni Rara Widuri |
dhêngglêng mring Jèngraga |
wus kaocap sakathahing |
wong jalu èstri mangkana ||

23.
Ingkang rama Mas Dêmang Wirancanèki |
tan bisa umulat |
ring suta Rara Widuri |
ingkang linglung kalanglangan ||

24.
Dhinukunkên ganti-ganti nora mari |
sira Kemas Dêmang |
Wirancana langkung runtik |
nèng pandhapa sakadangnya ||

25.
Gangsul sêndhu matur ring paman (n)Jèng Kyai |
Kidang Wiracapa |
dospundi paman Kiyai |
prakawis wayah-andika ||

26.
Sakalangkung sangêt kawirangan mami |
Kae Jayèngraga |
adamêl tiwasing urip |
tate lagyannya majana ||

27.
Tan katon wong Wirancana katon pitik |
wau duk miyarsa |
Ke Kidang Wiracapèki |
kalangkung pangungunnira ||

28.
Lon lingira kula tan sagêd nauri |
kewala sumangga |
gadarenane pamikir |
sabab bêgjane priyangga ||

29.
Inggih dipun usadakna ingkang bêcik |
rèhning anak-anak |
anandhang sakit kadyèki |
wong tuwa abudidaya ||

30.
Kras umatur yèn makatên Man Ngabèi |
lilah jêngandiaka |
kula pikire pribadi |
sigra mojar mring renira ||

31.
Hèh lah sira Mancanapura dèn-aglis |
lan Singabancana |
Wisancaka Wiryanjani |
kalawan Si Mangunjana ||

32.
Lah susulên dhadhayoh kang minggat mulih |
Jèngrêsmi Jèngraga |
kabèh padha konên bali |
yèn tan gêlêm uwisana ||

33.
Lamun gêlêm iya sun-kon anambani |
marang putraningwang |
ngong-têmpuhkên mring Jèngragi |
amulya datan mulya-a ||

34.
Lamun durung mulya tan ngong wèhi mulih |
yèn tumêkèng pêjah |
Jèngraga ingsun-patèni |
kabèh wong samana ika ||

35.
Dene lamun murina paman sru runtik |
wus manira tekad |
paman congkrah lawan mami |
kudu dahuru lan sanak ||

Jilid 10 - Kaca : 168

36.
Kae Kidang Wiracapa tan kêna ngling |
sadhakêp kewala |
pra kadang ing Galèk-sasi |
sigra samya tur sandika ||

37.
Sarêng mundur dandan prajurittan sami |
matah pawong rencang |
kang tate nguwisi kardi |
olèh wong anglima endhang ||

38.
Wusnya samya dènnira ngrakit prajurit |
mara marang ngarsa |
anêrang têranging tuding |
punapa sampun rampunga ||

39.
Timbalanta kinèn nyêgat kang lumaris |
kang raka sru mojar |
lah iya uwis dèn-aglis |
tan dangu imbal-wacana ||

40.
Pan kasaru wau ingkang nêdya prapti |
Ni Rêtna Ginudah |
samakta nitih turanggi |
lan srênggalanya wayungyang ||

41.
Manggung kuda prapta tritising pandhapi |
para paman sigra |
Wirabajra nyandhak wajik |
Ni Rêtna mudhun sing kuda ||

42.
Alon andikanira Rara Rinujit |
yèki paran baya |
dulune padha aruntik |
kang rama aris ngandika ||

43.
Ing purwane madya wasananirèki |
hèh Wirancana |
wontên punapi puniki |
dene ta kadawa-dawa ||

44.
Kakang Wirancana sira sun-tuturi |
ya wêruhanira |
Jayèngrêsmi Jayèngragi |
katri paman Kulawirya ||

45.
Nora kêna ko(k) krokos ambêbayani |
dupèh sira rosa |
sugih kadang andêl jurit |
ko(k) kira tan gandra pira ||

46.
Nadyan budiya kae wong têlung glintir |
iku yêkti datan |
kêna sira mêjanani |
wong winongwong ing Hyang Sukma ||

47.
Lagi jitus bae kinarubut jurit |
mangsa kasorana |
maksih mênang kang sawiji |
tan watak giris ing baya ||

620 Girisa

1.
Jayèngrêsmi Jayèngraga |
katri lawan Kulawirya |
kapat lawan santrinira |
duk maksih ana ing paran |
kawêngèn nginêp ing desa |
Têgarèn omah durjana |
watara wong karo-bêlah |
anukup sêdya miala ||

Jilid 10 - Kaca : 169

2.
Wong karo-bêlah tan panggah |
dèn-ijèn mring Kulawirya |
daya yèn karo gêgaman |
linawan kalawan tangan |
suprandene nora nangga |
wong karo-bêlah pan kalah |
lumayu asalang-tunjang |
siji tan ana anglawan ||

3.
Turne padha wong dhug-dhèngan |
wudhu jadhug wanèng baya |
sakèhing jênggêr durjana |
kang dêmang sakadangira |
mangsa ta amadhanana |
wong dur Têgarèn digdaya |
prakosa benggol kabèhnya |
prandene mawur sarsaran ||

4.
Ingsun pemut marang sira |
pituhunên jar-manira |
nora wurung pindho papa |
wirang wuwuh katiwasan |
nuruti budi ruhara |
yèn sira nora pitaya |
mara coba ayonana |
mupung durung lêpas paran ||

5.
Maksih nèng wetaning Bendha |
têka nora mulih aran |
nora wurung sira lola |
yèn labuh sira palastra |
Kemas Dêmang Wirancana |
kalangkung pakèwuhira |
asêndhêt dènnira nabda |
priye yayi karsanira ||

6.
Rèhning ngong wrating susuta |
larane ngomyang mangarang |
tangane uga rayangan |
linglung marang ingkang lanang |
manira tan bisa nyawang |
Rêtna Ginubah lingira |
lah iya wus aja susah |
ing larane sutanira ||

7.
Ingsun kang angsung usada |
mulyane si Widuri ka |
aja sira walangdriya |
Wirancana saurira |
yèn mangkono karêpira |
kewala ngong nuting sira |
yayi apa sakarsanta |
mulyane pulunanira ||

8.
Ni Widuri kawlasarsa |
Wirancana sakadangnya |
wus lêjar tan ana susah |
anganta mring Jayèngraga |
myang Ke Kidang Wiracapa |
lêga tyasira tumingal |
marang kang arsa bramantya |
ing mangke wus tan dadya tyas ||

9.
Pinapas marang Ni Rêtna |
Ginubah kang kinajrihan |
Ni Rêtna aris ngandika |
lah payo kang Wirancana |
ngêndi (n)gonne anakira |
Ni Widuri ingkang lara |
mangarang marang kang lanang |
nulya samya malbèng wisma ||

10.
Nèng (ng)gonne Ni Widuri ka |
anèng pagêdhongan wetan |
kinêkêp mring ibunira |
jinagan pawong sanaknya |
parèstri rubung tan têbah |
angadhêp mring kang alara |
nulya Ni Rêtna Ginubah |
praptèng jroning pagêdhongan ||

Jilid 10 - Kaca : 170

11.
Ni Widuri ingusadan |
marang Ni Rêtna Ginubah |
alon dènnira ngandika |
lah mêngko (m)bakyu mireya |
sigra mire kang liningan |
kang (m)bakyu lan ibunira |
lukar bênggang pangêkêpnya |
sigra Ni Rêtna Ginubah ||

12.
Anyandhak marang Ni Rara |
ingudhar gêlunganira |
Widuri mèsêm saryojar |
adhuh kangmas Jayèngraga |
yèn mêdal dhatêng ing (n)jaba |
ywa dangu-dangu kewala |
nuli kundura ring wisma |
wêlasana dasihira ||

13.
Kawula tan sagêd pisah |
inggih kangmas inggih kangmas |
kang ibu êmbah duk myarsa |
Ni Rara pangomyangira |
kang ibu angling karuna |
adhuh anggèr sutaningwang |
katuwone sira rara |
têka mangkono laranta ||

14.
Rêtna Ginubah lingira |
wus-wus aywa na karuna |
ingsun kang angsung usada |
sira nudinga kon-ngalap |
sêmanggi gunung sayotnya |
kara lan kêmbang karandhang |
(m)bokmas Wirancana sigra |
anuding ngambil kang tamba ||

15.
Tan adangu nulya prapta |
sinungkên pan wus tinampan |
Mas Wirancana lingira |
ya mangsa bodhowa sira |
warase pulunanira |
nauri Rara Ginubah |
ya wus aja sira susah |
ing mulyane sutanira ||

16.
Ni Rêtna Ginubah sigra |
angambil jantuning tamba |
saking gagêlunganira |
ingkang sêkar gambir seta |
winênyêtan sêkar krandhang |
sêmanggi kinên nglawêta |
pinuh pan pinêt toyanya |
wus winor lan wawênyêtan ||

17.
Sêkar krandhang gambir-seta |
dèn têngakakên sirahnya |
sru pinuntir rambutira |
pucuking rambut kinarya |
lantaran anuruh pudya |
gya binènjèng netranira |
tinuruh ing pupuh tamba |
saking sapucuking rema ||

18.
Ing ngêlèk-lèk netranira |
kumêtèp pêdhês rasanya |
Ni Rara agêronjalan |
ngêrêng-ngêrêng ngêsah-êsah |
dangu-dangu gya Ni Rara |
Widuri anjrit karuna |
sigra Ni Rêtna Ginubah |
nuding kinèn mêndhêt toya ||

Jilid 10 - Kaca : 171

19.
Sak jun kinèn anggrujuga |
ingkang tinuduh agêpah |
(ng)grujug mukanya Ni Rara |
Widuri agulagêpan |
sarya sru dènnya karuna |
asasambat ibu rama |
pêgat-pêgat mêlararsa |
mulya nulya linuwaran ||

20.
Ni Rara Widuri mulya |
sabdaning Rêtna Ginubah |
arum wijiling wacana |
lah uwus kang Wirancana |
nakira pan wus waluya |
tan ana labêting lara |
ramèbu lêga tyasira |
kang putra mulya ngusadan ||

21.
Myang Ke Kidang Wiracapa |
Widaryati sukèng driya |
myat kang wayah wus waluya |
tan ana kang dadya manah |
Ni Rara malih ngandika |
lah ta wis Widuri sira |
apapasatana wastra |
Widuri matur anêmbah ||

22.
Lèngsèr saking ngarsanira |
rinangkul mring ibunira |
gya kang putra pinasatan |
wus angêjum remanira |
kang ibu marwatasuta |
ketang putranya waluya |
wus pinasat ingukêlan |
nulya umarêk ing ngarsa ||

23.
Ni Rara Ginubah Rêtna |
arum wijiling wacana |
Widuri ingsun tatanya |
priye rasane tyasira |
sajroning karya rinêngga |
ing satata palakrama |
kang putra alon turira |
tan wontên raosing driya ||

24.
Kados tinangi anendra |
dènnira apalakrama |
ing solah kadya supêna |
wus mangkana aturira |
Rêtna Ginubah lingira |
lah kakang Prawirancana |
ing mangkya wus linampahan |
ing mulyaning sutanira ||

25.
Ing mêngko priye ta sira |
aran wus lêbaring karya |
Kae Mas Prawirancana |
wacana mring arinira |
Ni Rara Rêtna Ginubah |
yèn parêng ramanta paman |
manira yun-kalènggaran |
mêmocung mring Galèkwulan ||

621 Pocung

1.
Lingira rum |
Ni Rara Rêtna rinêmpu |
lah ya sokur kakang |
tan ana kang dadi pikir |
pira bara ana sêmbulihe benjang ||

Jilid 10 - Kaca : 172

2.
Duwe mantu |
kang bagus priyayi lugu |
kang prawirèng praja |
manira numbang titilik |
aywa susah sun-rewang-rewangi sira ||

3.
Alon muwus |
Mas Dêmang Wirancanèku |
ya yayi Mas Rara |
abangêt tarima-mami |
sapa kang sun-arsa-arsa lyaning sira ||

4.
Sadaya wus |
kalangkung ing sukanipun |
tan ana woding tyas |
Ke Kidang Wiracapèki |
lon ling marang kang putra Mas Wirancana ||

5.
Lamun munggguh |
ing karsa prayoginipun |
luwaring sungkawa |
karya sasabing akingkin |
ing sadalu mangke pênêde kasukan ||

6.
Ana nayub |
lan sanak-sanak saumbul |
kang trêsna tumêka |
madhayoh sajroning kardi |
dèrèng kongsi tinayubakên kasukan ||

7.
Lawan sampun |
katingal ewahing wuyung |
cipta kawistara |
kucêma wangun priyayi |
pênêd kang suka-suka namur sungkawa ||

8.
Alon matur |
Mas Dêmang Wirancanèku |
pan inggih sumangga |
tar lênggana ing satuding |
yèn makatên luhung lajênga kewala ||

9.
Sami nayub |
sadintên lawan sadalu |
kang paman ris nabda |
inggih kalangkung prayogi |
nambung wuwus Ni Rara Rêtna Ginubah ||

10.
Lah ya sokur |
kakang kasukana nutug |
lan sanak pra mitra |
prapat bubundhêl desèki |
lah wus kakang yèn padha raharjèng nala ||

11.
Manira yun |
mulih mring asramaningsun |
Wirancana miwah |
ramèbu samya (n)jurungi |
Wirabajra gupuh naoskên turangga ||

12.
Sang Rêtna yu |
anitih turangganipun |
sigra lumaksana |
srênggala ngijig nèng ngarsi |
pan ingênêr ing wana kayanganira ||

13.
Ingkang kantun |
sami pagunêman rêmbug |
sira Kae Kidang |
Wiracapa Widaryati |
Wirancana sagarwa sakadangira ||

Jilid 10 - Kaca : 173

14.
Kang samya yun |
mangun kasukan anayub |
bokmas Wirancana |
mring kang raka matur ririh |
lamun parêng (ng)gonnira karsa kasukan ||

15.
Luhung dipun |
wandèkakên marmanipun |
manawi putranta |
nênggih Ni Rara Widuri |
(m)bokmanawi angot kèngêtan kang lanang ||

16.
Lagya tungtum |
manahnya sênggang mong wuyung |
uga kalakona |
sakit malih andalêming |
datan wande dados wode tyas-kawula ||

17.
Lingira rum |
Ke Kidang Wiracapèku |
gajêg bênêr sira |
rêmbug manawa manawi |
rèhne mutawatir pangêmonging putra ||

18.
Ambiyantu |
Nikèn Widaryati muwus |
bênêr rêmbugira |
yèn putuku Ni Widuri |
myat wong nayub babêksan agêgambyongan ||

19.
Abot wuyung |
pindho papa têmahipun |
angur winurungna |
pirabara ari malih |
yèn wus rapih pisan tan ana labêtnya ||

20.
Datan ewuh |
karya sukèng anak putu |
Dêmang Wirancana |
ngalulun kewala ngèli |
ing rêmbuge rabinira kang mangkana ||

21.
Alon matur |
mring Kidang Wiracapèku |
kawula punika |
sumanggêng karsa sarèhning |
tan lênggana darmi kumambang kewala ||

22.
Rêmbagipun |
putranta wande anayub |
lamun parêng paman |
kawula dalêm-lilani |
sapunika mantuk maring Galèk wulan ||

23.
Mapan sampun |
tan ana ingkang kinalbu |
ngaringakên karya |
manawi benjing (m)bèn malih |
angandika Kae Kidang Wiracapa ||

24.
Sumanggèng yun |
yèn karsa budhalan kundur |
Kemas Wirancana |
anuduh kang para ari |
hèh Mancanapura padha parentaha ||

25.
Mring wong batur |
kabèh konên usung-usung |
payo abubaran |
mulih marang Galèk-sasi |
budhalêna kabèh pawong baturira ||

Jilid 10 - Kaca : 174

26.
Pra ri gupuh |
sandika samêktèng tuduh |
lèngsèr saking ngarsa |
angrukti barang pakarti |
kathah angsale dènnya anambut karya ||

27.
Yata wau Mas Dêmang Wirancanèku |
pamit mring kang paman |
myang kang ibu Widaryati |
nuwun madal ing pasilan sanalika ||

28.
Linilan wus nêmbah lèngsèr saking ngayun |
sagarwa saputra |
kang karsa kundur rumiyin |
gumarudug jalwèstri ngiring bidhalan ||

29.
Ingkang kantun |
pra ari sadayanipun |
angirit gotongan |
bubuhan lir prapta nguni |
tan cinatur kang samya labêt kasmaran ||

622 Asmaradana

1.
Yata kang mahawèng margi |
Jayèngrêsmi Jayèngraga |
katri Ki Kulawiryane |
Ki Nuripin Asradênta |
ing wanci wisan-karya |
rararyan sandhap asêm agung |
palegungan pinggir desa ||

2.
Dhusun ing Karang-kêlampis |
Ki Kulawirya ris mojar |
Nuripin ngupaya-a we |
dawêgan saking sajuga |
sigra Ki Asradênta |
muwus mangke ngong lumaku |
kang dhawuh wong ing padesan ||

3.
Nulya lumampah tumuli |
tan adangu nulya prapta |
Asradênta ing ngarsane |
ing ngawirya aturira |
naoskên we dawêgan |
ngawirya katri anginum |
dawêgan sawiji sèwang ||

4.
Asradênta lan Nuripin |
wus samya ngombe dawêgan |
pinalathokan dêgane |
winawar samya pinangan |
Jayènmgrêsmi ngandika |
man Asradênta Pangulu |
nulaka ngriki kewala ||

5.
Sêdhêng doh untaping margi |
lan malih manira tanya |
gunung ingkang katon kuwe |
bêcik patute inèksan |
Asradênta turira |
alit sangêt angkêripun |
tan wontên janma kang ngucak ||