Ki-demang.com : Centhini

Jilid 11 - Kaca : 70

652 Asmaradana

8.
Dasa-sila wastanèki |
sila lungguhing lumampah |
sadasa prakara kèhe |
nênggih rêke salokanya |
dhingin ika waweka |
santika dasa-silèku |
kaping pate munasika ||

9.
Ping lima gorastra yayi |
ping nêmipun parisuda |
ping pitu nir naya ranne |
kaping wolu lana ika |
kaping sangane iya |
karuna-murti rannipun |
jangkêpe kaping sadasa ||

10.
Paksa gumisa sun yayi |
apitutur marang sira |
kèwuhan ing lampah dhewe |
ingsun yayi durung wikan |
pindhaning rowang lumampah |
sira yayi lawan ingsun |
lah sami tuntun-tuntunan ||

11.
Lêpas lampahe lumaris |
prapta ing wukir Ujungan |
kapungkur ing Luraharo |
sumêngkèng gigir parwata |
akèh desa kamargan |
marga kèh simpanganipun |
marganya sunya asimpar ||

12.
Sumêngkèng gigir anolih |
mawungu lan kalênglêngan |
tumingal ing lurahane |
akèh desa kang kawuryan |
kongang ing Wanamarta |
Siluhung katon angunggul |
kadya akèn awangsula ||

13.
Ing Tani ika kaèksi |
aputih karêthap pelag |
pating paluncar kukuse |
sakèhing desa kawuryan |
nora tanpa kukusa |
ana anggaru maluku |
lumaris Ki Jayasmara ||

14.
Marga jro jurang arumpil |
anut têpining parangan |
siluk-siluk marga rèjèng |
sêlanya atundha-tundha |
ing parang sinarasah |
lumut awilis ing watu |
lir amêdhar ing kurimang ||

15.
Swaraning giri kumrisik |
hèr muncar saking ing parang |
angênani sigrong-sigrong |
kongkang munya babarêngan |
kadi wong sasêmayan |
ing benjang ngalêbu parung |
abela ing kakung pêjah ||

16.
Sela gêng angapit margi |
marang ginggang alêmpitan |
alikak-likuk margane |
anut têpining luh parang |
pacêt lir atitindha |
kadulu pating palêngkung |
anèng ron miwah ing sela ||

17.
Sumêngka lampahira ris |
sêmuning tyas muga-muga |
kalêson lampahira lon |
araryan lungguh tumingal |
dhukuh taruka anyar |
lagya wontên madya taun |
anglut ngajêngakên Simpar ||

Jilid 11 - Kaca : 71

18.
Kang adhukuh tuwa-tuwa |
wus lali ing tatakrama |
kaya duk anom polahe |
agung (m)bêdhèl palèngkèngan |
anggung agugujêngan |
bisa mamêtokkên guyu |
karamyaning bocah-bocah ||

19.
Sing gawe wus dèn-lakoni |
sêkaliring pagaweyan |
ing kina kala anome |
wisaya ring karawitan |
apandhe akêmasan |
asungging wisayanipun |
mêranggi miwah amayang ||

20.
Sing ringgitan dèn-kewuhi |
amayang purwa wus bisa |
kaya dhadhalang polahe |
miwah yèn wayang carita |
akèh wong kang angundang |
karucil wisayanipun |
miwah yèn andongèng bisa ||

21.
Nora na kang dèn-guroni |
angawula ing pandhita |
warêg sinung cipta mangke |
dèrèng angsal papagêran |
malah têkèng ngatuwa |
kaya duk walakanipun |
mulane manjing ing sunya ||

22.
Sing (m)bawani wong utami |
tinêpa kirang aksara |
kadhang-kadhang paksa rare |
kadhang paksa wong susila |
kadhang paksambêg tapa |
kadhang rêksa wruh ing laku |
kadhang pêksa amiweka ||

23.
Akèh desa kang dèn-(ng)gonni |
pan dèrèng gênêp sawarsa |
prawan asring amèt ênggèn |
akèh kang angayo ala |
kêdah anèng Ngasimpar |
karane angungsi (ng)gunung |
adhêkah ing Sidapaksa ||

24.
Saksana dènnya lumaris |
Jayasmara Jayèngraga |
sarya andulu desa kèh |
akathah desa kawuryan |
gaga-nya lurah-lurah |
kara-nya nut pinggir lurung |
anjujug ing Sidapaksa ||

25.
Tulakan tirah ing margi |
pararyanan wong adagang |
tan pêgat ponang wong rèrèn |
mandira nom tumaruna |
adus Ki Jayasmara |
lawan Ki Jayèngragèku |
sampun sami parêng mêntas ||

26.
Sampunnya busana kalih |
alinggih anèng mandira |
asêpi ponang wong rèrèn |
kêsêpèn Ki Jayasmara |
angling Ki Jayèngraga |
lah mampira kang mring dhukuh |
[---] ||

27.
Apênêt yayi puniki |
bilih wontên pararyanan |
tur awèh pangan ing mangko |
riris alit sampun niba |
lah yayi rumiyina |
prandene sun atut pungkur |
lumaris Ki Jayèngraga ||

Jilid 11 - Kaca : 72

28.
Nênggih parèrènan asri |
parèrènan wong dagang |
Ki Jayèngraga nabda lon |
punika ya papatanyan |
nêdha sami araryan |
tan wontên sisikunipun |
sarawuhira gya raryan ||

29.
Wong kalih samya alinggih |
anêpi kang parèrènan |
tan ana atunggal ênggon |
dangune mapan mangkana |
risaksana tumingal |
gamêlan akèh kadulu |
iki baya kang amantya ||

30.
Salung gambang rêbab suling |
gubar kêndhang lawan guntar |
calapita orong rame |
calêmpung anèng papaga |
bèndhêng lawan nuragan |
sanepa lawan balêdug |
kacaryan Ki Jayasmara ||

31.
Asuwe tan ana mijil |
miwah kang wong liwat (n)dalan |
kang aduwe pamarantèn |
saksana mangke tumingal |
layang Suluh Rêtna-ja |
Ki Jayèngraga ingutus |
lah yayi amamaca-a ||

32.
Layang ginayuh tumuli |
sinukma winacèng driya |
Ki Jayasmara dêlinge |
yayi dèn-asru amaca |
angling Ki Jayèngraga |
dèrèng sagêd ta pukulun |
kakang sêkar Palugangsa ||

33.
Lah kakang wurukên mami |
apan têmbang Palungangsa |
dèrèng tama ing têmbange |
lah kakang andika waca |
Jayasmara pratama |
ginangsul swaranira rum |
pindhane amikat swara ||

34.
(ng)Garjita tyasira tangi |
Ki Tuwa dènnira nendra |
pan awuru maju gênje |
tumurun maring patamyan |
Ki Jayasmara wikan |
Ki Tuwa alon amuwus |
ki putu samya linggiha ||

35.
Tumulya anyapa aris |
Ki Tuwa mring tamunira |
dhatêng pundi putu mangko |
miwah rêke wismanira |
anyar putu kawuryan |
Ki Jayasmara tumurun |
kula saking Wanamarta ||

36.
Wong umbaran ingsun Kaki |
kang kasêdya Ngardipala |
têbah baya saking kene |
Kaki Tuwa awawarah |
nora patiya têbah |
manawi ta tigang lauk |
kajujuging Ngardipala ||

37.
Sabênne saba ing ngriki |
siswane Ki Amongkarsa |
sampun salah tampi mangke |
ingsun atakon sajarwa |
putu apa sinêdya |
Ki Jayasmara amuwus |
inggih Ki Sèh Malangkarsa ||

38.
Awasna punapa kaki |
dènnira Sèh Malangkarsa |
sampun salah tampa mangke |
Ki Jayasmara angucap |
pawong sanake kuna |
duk angumbara ngalangut |
angaji (ng)gunung Pacira ||

Jilid 11 - Kaca : 73

39.
Ki Tuwa amardi angling |
punapa putu sinêdya |
sun-tingali putu mangke |
asêmu kaprihatinan |
Jayasmara sajarwa |
anglati sanakingsun |
èstri ilang lan cèthinya ||

40.
Sun-ulati tan kapanggih |
kèdêran ing nungswa Jawa |
anging tan ana wartane |
yèn mati utawa gêsang |
paran (ng)gèn ngulatana |
muksane sumêngkèng gunung |
bilih wontêna awarta ||

41.
Ki Tuwa awas ningali |
adhuh kaki putuningwang |
aja ge sira gung atèn |
lah iku sun-gugujêngan |
sun nuli kèn petangan |
saparanne dagingipun |
Ki Tuwa nulya winarah ||

42.
Tambangraras arannèki |
duk alit mila punika |
Ki Tuwa ametang age |
dèn-ruruh ing palintangan |
Jadi lintange ika |
bêcike iku anusul |
agêsanga manggih bagya ||

43.
Ki Jayèngraga ngyêktèni |
ing petangane Ki Tuwa |
Kaki Tuwa ingsun mangke |
lah pitungên araningwang |
Jayèngraga punika |
Ki Tuwa sigra angetung |
tumiba ing lintang ngamal ||

44.
Lintang iku gêni kaki |
amukti nora na lawan |
mung ing sagara rusake |
iku kêni ing naraka |
karane iku rusak |
tan kêna amungsuh banyu |
rusake anèng sagara ||

45.
Kakênan Ki Jayèngrêsmi |
ing petangane Ki Tuwa |
lah etungên ingsun mangke |
Jayasmara araningwang |
aglis sira ing petang |
nuju lintang Ngamal iku |
tunggal lawan arinira ||

46.
Angling anukma ing ati |
tuhu bisa Kaki Tuwa |
amanoara wuwuse |
manira kaki anêdha |
punapa lamat tuwan |
sanakingsun kang sun-ruruh |
kapanggihe lawan ora ||

47.
Aglis saure aririh |
Kiyai Tuwa mamarah |
sampun walang-galih mangke |
pan kapanggih ing petangan |
wus anèng Ngardipala |
duk lungane ingsun-wêruh |
birai marang ing priya ||

48.
Kadi winêlêgan mangkin |
lir siniram ing amarta |
dening warta jati kabèh |
Kaki manira pamitan |
age prapta ing sêdya |
Ki Tuwa angampah asru |
dening lagi sangêt na-as ||

49.
Yèn sampun nalika jati |
putu sawêg tumindaka |
Ki Jayasmara dêlinge |
ingsun Kaki warahana |
ing wilangane sangat |
Ki aglis atutur |
ing sangat catur prakara ||

Jilid 11 - Kaca : 74

50.
Sangat sakawan puniki |
lumampah dalu lan siyang |
èngêtêna ing lakune |
karuhun Mati punika |
Ebèn kaping kalihnya |
kaping tiga Rèhên iku |
kaping pat Ihrak wastanya ||

51.
Mangali Jaki puniki |
minulyakkên ing Pangeran |
rahayu tan na cacade |
barang-barang si pakaryan |
miwah kita yèn aprang |
syuh sirna mungsuhirèku |
raharja lir mas kumambang ||

653 Maskumambang

1.
Ing bêcike umarêk maring narpati |
lan marêk punggawa |
lamun anak mêtu bêcik |
ing sangat Jaki punika ||

2.
Lamat maratapa dhasaripun alim |
asabar ngulama |
iku pamanggihe ugi |
abêcik utawa ningkah ||

3.
Kang awasta Mangali ngêmbèn puniki |
bêcik iku ora |
ala iku ora ugi |
pakantuke mung satêngah ||

4.
Kaping tiga êrèhên puniku singgih |
sipat angin ika |
suwung pamanggihe ugi |
kang sipat gêni punika ||

5.
Yèn kalanira umarêk ing narpati |
tanpa bara-bara |
malah dadi sukanèki |
mênêng Ki Tuwa tan ngucap ||

6.
Jayèngraga nambungi anabda aris |
pan sami punika |
mêdhèl pranêsane ugi |
bisa-a mamêtu ajar ||

7.
Pan gawokan sabarang karya tan sisip |
pan sun-gawe mokal |
sawignyane wong puniki |
pasthi ana kang alêpat ||8.
Lah suwawi Kaki ajarwa-a malih |
ingsun warahana |
sabarang caritanèki |
Kaki pajarên sadaya ||

9.
Alon ngucap Ki Tuwa sambung aririh |
duk ingsun walaka |
tan na pilih barang kardi |
ing kina duk angumbara ||

10.
Anèng gunung Pacira puniku dhingin |
lami nèng Pacira |
usul ingkang kula aji |
tamat Tipèk ukummolah ||

11.
Lama-lama akèh wong ngaji maring mami |
Nahwu lawan Sarap |
miwah Usul-suluk sami |
akèh kang wong lunga têka ||

Jilid 11 - Kaca : 75

12.
Mung sawiji ingkang durung myarsa sami |
ngèlmu pipingitan |
basa kawi ingsun sugih |
kawi saking kapujanggan ||

13.
Wikaningsun kawulane iku nguni |
nênggih sangkanira |
saking êmpu iku nguni |
wasta Êmpu Yogiswara ||

14.
Kawi saking Bratayuda Udayani |
Arjunawijaya |
Wiwaha lan Boma-tèki |
lan praja Sambang-salukat ||

15.
Ing Madanasraya Asmaradanèki |
Canthaka Wijatya |
Ramayana Sastra-niti |
Santa-wacana rowangnya ||

16.
Candramuka mulanya Pustaka-adi |
Kalima-usada |
piturut ing Hyang puniki |
katurun ing Kawiradya ||

17.
Beno Suprasena Jiwatma sotani |
Nyapawitra tunggal |
lawan Kurawasrayèki |
miwah ta Sambang Lalana ||

18.
Gathotkaca Limananyana palabdi |
sikêp sirna ilang |
tingkahe wanggara ugi |
ing panah putus sastranya ||

19.
Danurwenda putus angolah turanggi |
putus limanira |
kaliotrane misani |
sugih kuda panêgaran ||

20.
Panggêritan lago siksa putu-mami |
pan sampun pratama |
ing karawitan wus wasis |
ing wayang ringgit gamêlan ||

21.
Nora luput prapta ponang boga bukti |
lêpas tiningalan |
anak putu sadayèki |
sisanira mawi boga ||

22.
Lêgèn têbu woh-wohan kèh warni-warni |
sêdhah wohan miwah |
toya ing cunthang sumandhing |
laladèn pêpak sadaya ||

23.
Kyai Tuwa pangandikanira aris |
lah padha linggiha |
Ki Tuwa nyugatèng tami |
lah putu sami dhahara ||

24.
Anak putu kabèh mareneya sami |
padha sogata-a |
marang ing tatamu-mami |
aja na agagalangan ||

25.
Jayèngrêsmi kawêkèn micarèng galih |
baya têmên uga |
kabèh tuture ing mami |
wus wisan dènnya dhadharan ||

26.
Wus linorod nyamikan lumintu prapti |
Ki Tuwa lingira |
marang anak putunèki |
miluwa tamiyan sira ||

27.
Tuduh dalan baliya simpangan bêcik |
yèn nora rinilan |
aja lênggana sakapti |
wus mangkata putuningwang ||

Jilid 11 - Kaca : 76

28.
Praptèng mangsa sampun walang-galih malih |
panggih kang sinêdya |
Jayèngasmara wus pamit |
Jayèngraga tansèng wuntat ||

29.
Lampahira Jayèngraga Jayèngrêsmi |
titiga rowangnya |
lawan kang atuduh margi |
kang tinut margi simpangan ||

30.
Anut têpi-têpining pagagan asri |
taruntun banjaran |
dinulu tan pati têbih |
ing Ngardipala prênahnya ||

31.
Gigir wetan kongas masjide kaèksi |
lah uwis baliya |
ingsun alaju pribadi |
anut têpining srêngkara ||

654 Dhandhanggula

1.
Dyan warnanên dhukuhe kaèksi |
ing Ngardipala iku kawuryan |
katon amunggul masjide |
muncar mastakanipun |
rinumpaka linepa putih |
kasênênnan raditya |
alêp yèn dinuju |
wali kadhêp kapawanan |
kêdhap-kêdhap kadya ngawe ingkang prapti |
kadya kèn malêbuwa ||

2.
Enggar manahe Ki Jayèngrêsmi |
tumingal mangke tatandurannya |
kitri asangkêp rakite |
tinon asri anglangut |
pucang dênta lan pucang ranti |
samya ambabar mayang |
gandane sumrubut |
sawêdharing mayang mêkar |
kadya gêlunging dyah lukaring pulang sih |
sajroning papajangan ||

3.
Pala gumantung wohnya andadi |
manggis kapundhung jirak kokosan |
drêsana langsêp lan durèn |
woh ijo lawan sêntul |
lan abawang wunglon kêcapi |
wohnya aglar ing marga |
lêpasing amupu |
padha jajar-jinajaran |
wohira glar kang rondhon salak kadadi |
jambu wor ambaranang ||