| (10) Kaca 99 - 111 |
|
( Ki Bayi Panurta kagubêl dening garwanipun Ni Malarsih ) |
|
IV. Ki Bayi Panurta kagubêl dening garwanipun Ni Malarsih ngajak ngupadosi para putra lan mantunipun. Ki Monthèl sowan ngaturakên sêrat saking Sèh Amongraga ing Wanataka. Ki Bayi sakalihan lajêng kesah tumuju Wanataka kanthi namur lampah. Ki Bayi gantos nama Ki Arundaya, Ni Malarsih mawi nama Ni Malarêsmi. Dumugi ing Ngardimuncar kapanggih Ki Ardimuncar lan adhinipun, Arundarsa. Dalunipun rêrêmbagan bab ngèlmu agami. Enjingipun têrus dhatêng rêdi Bustam kapanggih mitra lami Cariksutra lan Carikmudha. Ki Bayi mêjang bab tokid tuwin iman. Enjingipun nglajêngakên lampah. Cariksutra lan Carikmudha sami ndhèrèk. 1. Salolosipun Ni Turida tuwin Ni Rarasati ngupadosi lakinipun, Ni Malarsih ngajak Ki Bayi Panurta madosi putra lan mantunipun. Santri Luci kautus ngupadosi, ing margi kapanggih Ki Monthèl lajêng kasowanakên ngaturakên sêratipun Sèh Amongraga saking Wanataka. Ki Bayi lan semahipun lajêng sami mangkat kanthi nylamur, mangangge sarwi luwas sarta gantos nami: Ki Arundaya lan Ni Malarêsmi. Lampahipun tumuju dhatêng Ngardimuncar, kapanggih mitra lami Sèh Ardimuncar tuwin adhinipun Ki Arundarsa. Dalunipun sami rêraosan bab kasampurnaning iman, miturut ngèlmu makripat dumugi babaring kalêpasan. Ki Arundaya ngandikakakên wigatosing lampah, ngupadosi putra ingkang wontên dhukuh Wanataka. Sèh Ardimuncar ngaturakên bilih nate kampiran Ki Monthèl mbêkta sêrat katur Ki Bayi Panurta ing Wanamarta ingkang tundonipun inggih Ki Arundaya punika. Enjingipun sami nglajêngakên lampah dhatêng rêdi Bustam. Kaca 99 - 111 |
Jilid 1 - Kaca : 5
6. Kulup wus padhang tyasingsun |
datan sumêlang ing ati |
sira kariya raharja |
têtêpa (ng)gonmu mêngkoni |
batihmu para sudagar | isining asramèng Giri ||
7. Têmbe ing sapungkuringsun |
sakèhe dunyarta mami |
sidhêkahna kang warata |
pêkir miskin anak yatin |
lawan tukokna amanat | kaji mring Mêkah nagari ||
8. Poma kulup wêkasingsun |
Ni Samboja nulya lalis |
sawusira binêrsiyan |
layon kinubur tinunggil |
lan raka Kyai Samboja |
ing mangkya titiyang Giri ||
9. Lastantun pamundhinipun |
ing gusti Jêng Sunan Giri |
samya kapanjingan iman |
nglampahi sarengat Nabi |
ngibadah andarus Kur'an | kathah kang iyasa masjid ||
10. Gêmah arjane kalangkung |
tan ana kang laku juti |
samya cêkap nyandhang mangan |
adoh ingkang dadya miskin |
têntrêm ciptane raharja |
wong ngamanca kathah prapti ||
11. Kabanjur tan arsa mantuk |
kalajêng wisma ing Giri |
raja pandhita Sètmata |
jujuluk Susunan Giri |
Gajah Kadhaton minulya |
kawêntar ing liya nagri ||
12. Miwah wus pinundhut mantu |
ing Suhunan Ngampèlgadhing |
dhinaupkên lan putrinya |
Nyai Agêng Ratu nami |
atut dènnya palakrama |
lêstantun ngantya sisiwi ||
13. Wowolu èstri myang jalu |
Nyi Agêng angrumiyini |
kondur maring rahmatolah |
layon sumare anunggil |
marasêpuh èstri priya |
garwa putra gung prihatin ||
14. Sigêg gantya kang winuwus |
Brawijaya Narapati |
mirêng pawartos sanyata |
ing mangkya Susunan Giri |
linulutan sakèh janma |
nungkul tan kalawan jurit ||
15. Sang prabu utusan gupuh |
Gajahmada kyana patih |
kinèn lumampah priyangga |
mukul prang Giri Garêsik |
tan cinatur lampahira |
wus prapta jajahan Giri ||
16. Gègère kadya pinusus |
kang katrajang samya ngili |
minggah kadhaton Prawata |
Jêng Sunan Giri marêngi |
anyêrat manêdhak Kur'an |
kagyat mirêng suwaraning ||
Jilid 1 - Kaca : 6
17. Tiyang alok mungsuh rawuh |
sumêdya ngrisak ing Giri |
kalam ingkang kagêm nyêrat |
anulya binucal aglis |
andodonga ing Pangeran |
sinêmbadan ing sakapti ||
18. Kalam lajêng dadya dhuwung |
cumlorot ngamuk pribadi |
pra wadya ing Majalêngka |
kathah ingkang angêmasi |
sakantune kang palastra |
pra samya lumayu (ng)gêndring ||
19. Mantuk marang Majalangu |
sawusira mêngsah gusis |
dhuwung wus wangsul pribadya |
sumèlèh ing ngarsanèki |
panyêratan sang pandhita |
sarta akukuthah gêtih ||
20. Kagyat risang amanêngkung |
miyat dhuwung kuthah gêtih |
dahat panalangsanira |
dyan dodonga mring Hyang Widdhi |
mugi Allah ngapuntêna |
solah amba ingkang sisip ||
21. Sang pandhita ngandika rum |
marang ing wadyanirèki |
kabèh padha piyarsakna |
myang anêksènana sami |
katgèki sun wèhi aran |
si Kalammunyêng prayogi ||
22. Sakèh wadya saur manuk |
wus samya kalilan mulih |
mring wismane sowang-sowang |
lêstantun asramèng Giri |
jumênêngnya Jêng Susunan |
Prabu Sètmata linuwih ||
23. Gêmah arjane kalangkung |
saya wêwah wadyanèki |
tan ana kang kasangsaya |
nahan wus antara lami |
Sunan Giri nandhang gêrah |
kaparêng praptaning takdir ||
24. Kundur mring rahmatolahu |
gumêr tangis ing jro puri |
wandu wandawa sungkawa |
layon sawusing barêsih |
sinarèkkên nora têbah |
sangking padalêmanèki ||
25. Sedanira tilar sunu |
sadasa kakung lan putri |
kang kalih sang king ampeyan |
Pangran Pasirbata nênggih |
kalawan Siti Rohbayat |
wowolu sangking padêmi ||
26. Kasêbut Nyai Gêng Ratu |
putra sêpuh sinung nami |
Ratu Gêdhe ing Kukusan |
nulya Sunan Dalêm nênggih |
katrinira apanêngran |
Susuhunan Têgalwangi ||
27. Catur Nyi Gêng Saluluhur |
panca Sunan Kidul nênggih |
Ratu Gêdhe Saworasa |
Sunan Kulon kang sumêndhi |
Sunan Waruju ragilnya |
wau ta ingkang winardi ||
Kacara 1 : 7
28. Sasampunira pangubur |
kumpul para wadya Giri |
angrêmbag ingkang gumantya |
mandhirèng Susunan Giri |
pra wadya wus golong rêmbag |
Sunan Dalêm kang gumanti ||
29. Gya ingangkat ajujuluk |
Sunan Giri kaping kalih |
Susunan Giri Kadhatyan |
garwa kakalih padêmi |
tan mashur ing panjênêngan |
Jêng Sunan wus praptèng jangji ||
30. Kundur mring rahmatolahu |
ugi sumare ing Giri |
atilar putra sadasa |
(m)bajêng Sunan Sedamargi |
panênggaknya apêparab |
Sunan Giri Prapèn Adi ||
31. Tri Nyi Gêng Kuruganngurun |
Nyi Gêng Ngulakan kang sukci |
Pangran Lor Pangran Dhêkêt sad |
Pangran Bongkok nulya Nyai |
Agêng Waru arinira |
Pangeran Bulu sumêndhi ||
32. Wragil Pangran Sedalaut |
paripurna kang wus swargi |
rêmbag kang yoga gumantya |
kêmpal sakèhe kang dasih |
Sunan Parapèn ingangkat |
linuwih lir eyang swargi ||
33. Mandhirèng Giri Kadhatun |
jujuluk maksih lêstari |
Sunan Giri Prapèn dibya |
suyut kang wadya gung alit |
kawêntar ing liyan praja | tan pêgat kadya ing nguni ||
3. Mêgatruh
1. Ya ta wau sang prabu ing Majalangu |
sampun amiyarsa warti |
lamun Sunan Giri Prabu |
Sètmata wus angêmasi |
mangkya wayahe gumantos ||
2. Ajujuluk Sunan Prapèn Giri luhung |
lalajone kadya nguni |
sang wiku tan arsa nungkul |
marang nagri Majapait |
dadya sru bêndu sang katong ||
3. Dhawuh maring Ki Gajahmada nindya nung |
miwah kinanthèn pra siwi |
angirid wadyabala gung |
kinèn ngrabasèng ing Giri |
wus samapta nulya bodhol ||
Jilid 1 - Kaca : 8
4. Sunan Prapèn wus mirêng badhe ginêmpur |
mring sang prabu Majapait |
wus budhal carakèng prabu |
kya patih myang rajasiwi |
balane lir samodra rob ||
5. Sunan Prapèn sampun sanega ing pupuh |
karsanira nanggulangi |
mring carakèng Majalangu |
tan dangu mêngsah kaèksi |
nulya pinapak prang popor ||
6. Wadya Giri kasoran ing yudanipun |
kathah ingkang nandhang kanin |
tanapi tumêkèng lampus |
Sunan Prapèn angoncati |
sagarwa putra wus lolos ||
7. Lajêng ngungsi maring sapinggiring laut |
binasmènan kitha Giri |
sadaya wus dadya awu |
rajabrana dènjarahi |
rajaputra tindak alon ||
8. Dhumatêng ing astananira sang wiku |
Sunan Giri kang wus swargi |
ingkang rumêksa ing kubur |
tyang kakalih samya dhêngkling |
rawuhe sang prawira nom ||
9. Para wadya dhinawuhan kinèn (n)dhudhuk |
gya tumandang sagung dasih |
halate sang maha wiku |
cihnaning wali linuwih |
singa cêlak anggaloso ||
10. Kalesedan sambat ngadhuh-adhuh lampus |
kang kantun kalangkung giris |
bramantya sang rajasunu |
tumandang pribadi ajrih |
merang lamun tan kalakon ||
11. Dadya dhawuh marang tyang kalih kang tunggu |
kinèn andhudhuk dèn aglis |
binilaèn yèn tan purun |
pasthi tumêkèng ing lalis |
kinarya coban kris waos ||
12. Tyang kakalih tan suwala nulya (n)dhudhuk |
dupi prapta blabak jati |
tutuping tabêlanipun |
binuka saking sakêdhik |
nulya ana ingkang miyos ||
13. Warni kombang tan petungan kathahipun |
mabur ngèbêki wiyati |
maniyub lir langit rubuh |
nêmpuh wadya Majapait |
dènnya nanggulang pakewoh ||
14. Pinarjaya tan keguh ngêntub pikantuk |
bingung wadya Majapait |
ting bilulung rêbut dhucung |
dènnira angungsi urip |
sèlèh gagamaning pupoh ||
Jilid 1 - Kaca : 9
15. Samya kudhung gêdabikan kênèng êntub |
sirah rapêt ngroyok sikil |
ngaruara sambat bingung |
prapta nagri Majapait |
kombang anglut datan kegoh ||
16. Sang aprabu Brawijaya langkung gugup |
tan kawawa nanggulangi |
dadya tilar prajanipun |
sawadya balanirèki |
gusis praja tan ana wong ||
17. Ngungsi têbih dupi kombang wruh wus suwung |
wangsul mring nagrinya malih |
siji tan ana kang kantun |
sang aprabu Majapait |
sawadya wangsul ngadhaton ||
18. Aprasêtya sang aprabu Majalangu |
datan nêdya malih-malih |
nyikara dhatêng sang wiku |
ngamungêna ingkang uwis |
ing tyas datan walangatos ||
19. Kacariyos tyang kalih kang ngrêksa kubur |
kanugrahan mantun dhêngkling |
gagancangan lampahipun |
anusul Jêng Sunan Giri |
ingkang lagya amakuwon ||
20. Kawlasarsa anèng satêpining laut |
tyang kalih marêk tur uning |
ing mangkya mêngsah wus larut |
jalaran tinêmpuh dening |
kombang ingkang mapak pupoh ||
21. Madhul-madhul palayune numbuk bêntus |
tilar gagamaning jurit |
samya ngungsi gêsang (n)jrunthul |
tan ana ingkang tinolih |
swarane pating galêmbor ||
22. Sampun katur ing purwa wasananipun |
dalah waluyaning dhêngkling |
sang wiku kalangkung sukur |
(n)dêdonga marang Hyang Widdhi |
rahayu ywa na pakewoh ||
23. Nulya kundur tan cinatur laminipun |
wus paripurna ing nguni |
eca tyase para wadu |
satêngah ana kang kibir |
sajêg tan na mungsuh rawoh ||
24. Sunan Giri datan samar jangkanipun |
lamun kraton Majapait |
wus andungkap sirnanipun |
jalarane sangking siwi |
dyan Patah mijil karaos ||
|
Jilid 11 - Kaca : 99 660 Mijil 5. Balikan sira dèn-wruh nampèni | 6. Balik dèn-wruh kang agawe langit | 7. Lawan sira asiha ing Nabi | 8. Iya pirsakna pitutur mami | 9. Iya anèng jroning narakèki | 10. Yèn ing manungsa tan anut singgih | 11. Angrês sambate Nikèn Malarsih | 12. Padanira ingusapan wèni | 13. Nênggih rêke yayi ing wong ngarif | 14. Tandha sunat larangan ta nini | Jilid 11 - Kaca : 100 15. Ana-dene sunate wong mukmin | 16. Liwat pangganjarira Hyang Widdhi | 17. Anênggih rêke sunating Nabi | 18. Ni Malarsih tumungkul awêdi | 19. Yèn katêmu sira Jayèngrêsmi | 20. Andarung lampahira Ki Santri | 21. Kapanggih Ki Santri Monthèl nanging | 22. Kapanggih pitêkur sarya muji | 23. Sapraptaning Luci dèn-takèni | 24. Santri Monthèl atatanya malih | Jilid 11 - Kaca : 101 25. Suka manahe Ki Monthèl angling | 26. Ingkang wasta Ki Sèh Amongragi | 27. Wontên malih pawongane èstri | 28. Binêkta mantuk Ki Monthèl aglis | 29. Sarwi (m)bêkta tulis Santri Luci | 30. Wastanipun Santri Monthèl gusti | 31. Santri Monthèl sinambrama aglis | 32. Ing sampeyan ing (n)jêng Panurtèki | 33. Kalayan ari Ki Jayèngrêsmi | 34. Kakungira kabyatan ing kingkin | 35. Santri Monthèl alon matur aris | Jilid 11 - Kaca : 102 36. Sakalangkung anuwun aksami | 37. Ki Panurta agya muwus aris | 38. Asipêngan kula wontên margi | 39. Bungah susugun Ki Panurtèki | 40. Tutulannira kang pêtis asin | 41. Suka ing tyas Kyai Panurtèki | 42. Lan sruwale agya sira ambil | 43. Sapraptane sinungakên nuli | 44. Wusnya asung bêkti nulya amit | 45. Wuwuh supênuh sira Malarsih | 46. Ki Panurta pangucapira ris | Jilid 11 - Kaca : 103 47. Ni Malarsih lingirasmu tangis | 48. Lawan anak-ingsun Jayèngrêsmi | 661 Sinom 1. Yata Kiyai Panurta | 2. Malarsih sira kariya | 3. Ki Panurta arsa kesah | 4. Ki Panurtarsa lumampah | 5. Panurta ngrês manahira | 6. Gya mentar Kyai Panurta | Jilid 11 - Kaca : 104 7. Tan amawi dhudhuwungan | 8. Wus kapungkur wismanira | 9. Sêdyaningsun iki marang | 10. Wastane ingkang taruna | 11. Ardi Muncar Arundarsa | 12. Pan sami pratamèng sastra | 13. Ki Malarêsmi angucap | Jilid 11 - Kaca : 105 14. Kilat thathit abarungan | 15. Pundi yayi (ng)gonne rarywan | 16. Gumêr gumêrot kang wrêksa | 17. Sun wêlas têmên mring sira | 18. Katingalan lamat-lamat | 19. Awêrit kang ponang marga | 20. Anut iring-iring ngarga | 21. Sapraptane ing banjaran | Jilid 11 - Kaca : 106 22. Angambil kang jajanganan | 23. Ki Arundaya ris mojar | 24. Sinauran Sèh Adimuncar | 25. Santri wus mudhun bubaran | 26. Yèn wus age ladèkêna | 27. Dhèndhèng age susujènan | 28. Nulya sami wiwijikan | 29. Wus linorod sadayanya | Jilid 11 - Kaca : 107 30. Yèn wus sirna pangandêlnya | 31. Kang amolah kang pinolah | 32. Mangkana mungguh makripat | 33. Apan wong kang mangaripat | 34. Sasat wruh sirèng Pangeran | 35. Sirna wujud roro ika | 36. Sirnakna paningalira | Jilid 11 - Kaca : 108 37. Adimuncar rêna tyasnya | 38. Punika yayi dèn-nyata | 39. Apan tunggal sangkan paran | 40. Andhêku Ki Adimuncar | 41. Kang tinanyan ris saurnya | 42. Martakkên sakèhing umat | 43. Lirnya graita nugraha | 44. Sakamantyan kalihira | Jilid 11 - Kaca : 109 45. Rahmat gung wuwulang tuwan | 46. Tambuh duk mijil waspanya | 47. Sèh Adimuncar lingira | 48. Marma samya andon paran | 49. Mèmpêr tumutur kakanya | 50. Kang kalih mantu wanodya | 51. Lan kang punêndi prênahnya | Jilid 11 - Kaca : 110 52. Inggih kakang Arundaya | 53. Kang duta Sèh Amongraga | 54. Jroning dhusun Wanamarta | 55. Ki Adimuncar turira | 56. Santri Monthèl wastanira | 57. Kang puniku ngong tatanya | 58. Liripun ing Ngardipala | 59. Adimuncar Arundarsa | Jilid 11 - Kaca : 111 60. Rundaya nauri sabda | 61. Adimuncar ngling ing garwa | 62. Jalwèstri wus sami kadas | 63. Yèn wus lèhira lah-olah | 64. Antara nulya luwaran | 65. Hèh antên Sèk Adimuncar | 66. Kawula atur waluya | |





























