Ki-demang.com : Centhini

Jilid 4 - Kaca : 131

285 Sinom

17.
Babo kulup ywa rinasa |
tutugna karsanirèki |
mung aywa uwas sumêlang |
sabarang kang dènlakoni |
puniku mungguh mami |
rèh Budha agamaningsun |
ananging ingsun rasa |
gathêke lan Islam sami |
ming tindake lan aranne rada beda ||

18.
sayêkti agama Budha |
nora (m)baèkkên sakèhing |
agama ing liyanira |
Cêbolang umatur ririh |
dhuh sang Brahmana Siddhi |
bilih kaparênging kalbu |
miwah kenging winêdhar |
pun patik sangêt kapingin |
amiyarsa derahe agama Budha ||

19.
Sang Brahmana mèsêm lingnya |
atut pamintanta kaki |
pêpacak wêwalêrira |
agama Budha puniki |
kudu anyêgah maring |
watêk panastèn anêpsu |
dahwèn salah-opènan |
kêmèrèn cêthil ajail |
cêngil kriwil muthakil srèi waonan ||

20.
Darêngki mêdhit nyêngitan |
anyarubiru basiwit |
anyêndhu mring samoanya |
sarupaning manungsèki |
de lakuning rahsèki |
kudu trêsna wêlas purun |
asih sakèh dumadya |
tindak kang sêdya pinêsthi |
kudu têtêp madhêp idhêp pangidhêpnya ||

21.
Dene lakune kang manah |
kudu lila lair batin |
trima nalangsa lêgawa |
mungguh pambudinirèki |
kudu mêncar sayêkti |
jêmbar sabar lan sumawur |
dene pandhêngannira |
kudu mindêng ênêng-êning |
lawan eling mung puniku papacaknya ||

22.
Pêpangkataning agama |
kaperang dadya kakalih |
golongan matang pangkat |
Upasaka arannèki |
siswa mara puniki |
kang isih cupêt ing kawruh |
iya iku manungsa |
kang ngagêm myang manut maring |
darma pituduhing Sang Buddha Gotama ||

23.
Srana ngucapkên sakèhnya |
ing têmbung-têmbung kang uwis |
padha dadi pasthinira |
apadene anglakoni |
mring prajangji kèhnèki |
limang prakara ginilut |
dene ingkang rong pangkat |
aran Sangha têgêsnèki |
siswa pipilihan wus kèh pangartinya ||

24.
Iya iku manungsa kang |
manggung mindêng amumuji |
marang ing salamêtira |
kaananing jagad iki |
lawan angambah maring |
marga wolung pakartèku |
myang amancik tataran |
siji têkan papat tuwin |
asarana nglakoni prajanji kèhnya ||

Jilid 4 - Kaca : 132

25.
Pantog sapuluh prakara |
de kang padha nglaksanani |
sinêbut aran Samana |
utawi Biksu wawangi |
mungguh ingkang prajangji |
limang prakara puniku |
kang padha linakonan |
pra Upasaka rannèki |
Pancasila pan mangkene têmbungira ||

26.
Satuhu-tuhu kalawan |
eklasing kang ati kapir |
nglairakên prajanjeyan |
kang rumuhun kita yêkti |
nyanyêgah tan natoni |
tanapi akarya lampus |
lawan tan nganiaya |
apadene anglarani |
marang ingkang padha kasandhangan gêsang ||

27.
Kapindho kita anyêgah |
anyênyolong angapusi |
ambujuk darbèking liyan |
anyanyêgah kang kaping tri |
nora bakal akardi |
susah ribêt myang pakewuh |
marang samèng tumitah |
apadene anyidrani |
marang ing pamuwus kang uwis winêdal ||

28.
Kaping pat kita nyênyêgah |
nora laku bandrèk tuwin |
jina sapadhanira |
mêrdi tan nêdya ngrêmêni |
myang dêdolanan maring |
wadon kang lyan wajibipun |
jablase nora liya |
muhung bojone pribadi |
ing jangkêpe lilima kita anyêgah ||

29.
Anêdya ngombe utama |
nora pisan niyat bukti |
samubarang ingkang mawa |
pakarti wuru ngêndêmi |
mungguh kanang prajanji |
limang prakara ing ngayun |
yèku dadya wajibnya |
wong kang nêdya anglakoni |
ing agama Buddha Gotama minulya ||

30.
Kang dadi paedah lawan |
pikantuke wong nglakoni |
ing prajanji Pancasila |
tinartamtu bakal bangkit |
kajèn uripirèki |
adoh saking pakaryèku |
bilai myang sangsara |
sarta rukun ing sasami |
kadunungan cipta marang kautaman ||

31.
Mundhak-mundhak kawruhira |
kang sarta bakal amanggih |
enak lawan kapenak |
nèng jro urip têmbenèki |
kalawan saya luwih |
mungguh uwong iku sarju |
gêlêm sartane bisa |
anglakoni ing prajanji |
kang ingaran prajanji Asthakasila ||

32.
Têgêse wolung patrapan |
katrangane kang prajanji |
kang lilima Pancasila |
iya kang wus kasbut ngarsi |
pan winuwuhan ranning |
têlung prakara puniku |
kang dhingin nora nêdya |
mamangan sawanci-wanci |
de wêdhare lamun arsa amêmangan ||

Jilid 4 - Kaca : 133

33.
Samubarang kang pinangan |
kudu kang ajêg kang mêsthi |
tinartamtu ing wancinya |
lawan ing samurwatnèki |
wuwuhan ingkang ping dwi |
aninggal sarupanipun |
kabungahan ing donya |
kaya linggotbawa tuwin |
langên swara kasukan sapapadhanya ||

34.
Wuwuhan kaping tri nilar |
iya maring sarupaning |
rêrêngganing kabagusan |
lire nganggo sarwa adi |
gêganda wida amrik |
apapaès amamangun |
kêrik alis gumbala |
jenggot ing sasaminèki |
kang mangkono mungguh ta paedahira ||

35.
Angêkèhkên maring mala |
lalarane badan iki |
rêgêd lan susahing manah |
dene ingkang dènaranni |
Dasasila prajanji |
ingkang dènlakoni iku |
marang sakèhing Sangha |
sêpuluh patrapan janji |
katrangane iya janji Pancasila ||

36.
Kalawan Asthasasila |
ananging dipuntambahi |
rong prakara kang sapisan |
nora arêp turu mungging |
papan ingkang prayogi |
anêdya turu dumunung |
papan kang tan sakeca |
lawan ora arêp bukti |
sarupane iwak daging sasaminya ||

37.
Kang kapindho jroning gêsang |
nèng dalêm donya puniki |
sumêdya malarat dunya |
suka lila nrimèng ati |
mungguh pakolihnèki |
laku kang mangkono iku |
angêdohkên pakaryan |
kêsèt kalawan nyingkiri |
sarupane iwak daging sasaminya ||

38.
Jangji sadasa prakara |
mungguh rubeda kang bangkit |
ambatalakên kèhira |
tri prakara ingkang dhingin |
angên-angên utawi |
pikiran sasaminipun |
ping kalih pitêmbungan |
kalakuan katrinèki |
de bisane anglakoni prajanjian ||

39.
Sadasa prakara ika |
kudu ambuwang tataning |
kadonyan sabab yèn ora |
mangkono paran (ng)gonnèki |
bisane anglakoni |
mring tri golongan ing ngayun |
kang dhingin banjur ngambah |
marang dadalan kang kardi |
ing sirnaning sakèhe kang ran Sanandhang ||

40.
Dwi mancik tataran papat |
katri bakal anêtêpi |
mring janji dasa prakara |
awit kalamun tataning |
iya kadonyan iki |
ora tininggal saèstu |
tan bisa sumingkira |
saka panggawe panyobi |
lan panggodha ngêndi marganira bisa ||

Jilid 4 - Kaca : 134

41.
(m)Buka kawruh kasunyatan |
sabab mungguh rubedaning |
kadunyan iku sanyata |
kukuh lan lêbêt kêpati |
tan bisa gonggang saking |
wêwatêkan arannipun |
Massariya têgêsnya |
watêg mêdhit lawan cêthil |
têmahane Awidya bodho wardinya ||

42.
Sabab isih rupa raga |
têgêse trêsna kêpati |
iya maring ingkang donya |
wus titi papacak tuwin |
wêwalêring agami |
kalawan papangkatipun |
miwah rubedanipun |
myang bangkite anglakoni |
Gurisane Cêbolang matur manêmbah ||

286 Girisa

1.
Pun patik kawêdharana |
ingkang winastan Sanandhang |
sang Brahmana mèsêm lingnya |
jagad gyanning urip kita |
ing samêngko iki iya |
sajatine jagadira |
panasaran myang pralaya |
lawan jagading dumadya ||

2.
Lan jagade karusakan |
owah gingsir miwah cuwa |
kaaprihatinan nyata |
lawan cakra-panggilingan |
lair ingkang rambah-rambah |
tanpa kandhêg nir wangênan |
iku kabèh nora kêna |
disèlaki sadayanya ||

3.
Kalamun kita puniki |
durung bisa tumêka-a |
iya marang cahyanira |
kawruh ingkang sanyatanya |
Cêbolang dupi miyarsa |
tangèh (n)dungkap ing wardaya |
matur malih kawêdharna |
ingkang ngwontênakên Sanandhang ||

4.
Dingin dènaranni Tanha |
wêrdi cipta mring uripnya |
kadwi diaranni Karma |
de têgêse cipta ingkang |
nyamêktani wujud ana |
ing jagad iki sadaya |
myang ing jagad sunya rurya |
myang ngakerat lan sawarga ||

5.
Cêbolang malih turira |
mênggah sagêdipun sirna |
Sanandhang pati kalawan |
lair ingkang rambah-rambah |
kêdah sarana punapa |
kulup sirnaning Sanandhang |
pati lair rambah-rambah |
kudu-kudu sarananya ||

Jilid 4 - Kaca : 135

6.
Nyirnakake rong prakara |
kang ran Tanha lawan Karma |
yèn dhasar wus kabirata |
rong prakara satuhunya |
banjur bisa luwar nyata |
sangka ing kukume ika |
wêkasan ingaran arja |
apadene banjur bisa ||

7.
Angambah marang dêdalan |
katêntrêman langgêng ika |
sarèhning arang kang wikan |
lan nora mangêrti marang |
kasunyatan suci ingkang |
patang prakara punika |
dadi iya mêsthinira |
ing salawas-lawasira ||

8.
Bakal tansah kudu ngambah |
marga lair rambah-rambah |
tur sangsara apês nistha |
lawan asor nora pakra |
lah ta êndi rupanira |
ingkang dènaranni ika |
kasunyatan sukci mulya |
patang prakara ing ngarsa ||

9.
Yèku nyatane Sanandhang |
nyata uwiting panandhang |
nyata sirnaning panandhang |
lan kasunyataning marga |
sirnaning kanang panandhang |
ing kono wusnya mursudya |
lan ngêrti marang kaanan |
kasunyatan catur ngarsa ||

10.
Têmah wêkasaning Tanha |
iya iku cipta ingkang |
marang urip banjur sirna |
utawa kang aran Karma |
iya iku cipta ingkang |
nyamêktani wujud mulya |
sirêp kanang kara-kara |
apadene ing lakunya ||

11.
Cakra-panggilingan ingkang |
lair rambah-rambah ika |
banjur kandhêg tan lumakya |
yèn sira durung uninga |
iki gênahe kang aran |
Kasunyataning panandhang |
kayata ênom lan tuwa |
lair rambah-rambah lawan ||

12.
Lara tanapi palastra |
iku kabèh ran panandhang |
mêngkono uga kayata |
kaoncatan samubarang |
ingkang didhêmêni ika |
datansah kara-akêtan |
samubarang kang tan dadya |
ing tyas dènmohi kapatya ||

13.
Tunaning panggayuh ika |
yèku wujuding panandhang |
ing cêkake dumadinya |
wujud kita iku nyata |
yèn ta mungguh wêwatêkan |
nora liya-liya iya |
iku kabèh wus têtela |
kawujudaning panandhang ||

Jilid 4 - Kaca : 136

14.
Ingkang aran Kasunyatan |
mangka uwiting panandhang |
ana sapta dhingin Tanha |
wêrdi cipta kang mring gêsang |
kapindho kang mawêrdinya |
cipta kang nyamêktanana |
iya marang wujud-kita |
kabungahan tiganira ||

15.
Kasênêngan sakawannya |
kalimane karêm (ng)gènnya |
ambangun anyaring raga |
ping nêm karêp (ng)gonning sêdya |
nuruti mring hawa murka |
kasapta olèhe sêdya |
murih slamête raganya |
nèng jagad samêngkone ka ||

16.
Utawa anèng bawana |
sonya ruri ing têmbenya |
ika kang nununtun dadya |
jalaran dumadya marga |
lair manèh jalma ika |
kaping rambah-rambah tanpa |
wawangênan salaminya |
tangèh yèn bisa mandhêga ||

17.
Iki gênahe kang aran |
Kasunyataning sirnanya |
panandhang kang wus kawahywa |
iya pitung bab ingaran |
kabèh kang kudu pinêksa |
dikalahake sadaya |
binirata aywa ngantya |
kalabêtan manèh ika ||

18.
Lan gênahe ingkang aran |
Kasunyataning dêdalan |
ingkang bakal bisa karya |
marang sirnaning panandhang |
wolung pakarti kathahnya |
dhingin wêruh mring kang nyata |
dwi amikir kang prayoga |
tri panguripan kang mulya ||

19.
Catur ing patitisira |
pamicara wêrdinya |
calathu kang nora-nora |
tindak kang bênêr kalima |
pangudi kang pantês nêmnya |
eling têtêp kang kasapta |
pungkasane kaping astha |
panimbang kang jêjêg nyata ||

20.
Lah ta iku mau lagya |
mratelakakên prakara |
pangawruh kasunyatannya |
suci sakawan prakara |
liya iku misih ana |
prentahe agama Buddha |
Mas Cêbolang aturira |
dhuh mugi linajêngêna ||

21.
Ingkang winastan Tataran |
de kadi mènèk kalapa |
manawi kenging kawahywa |
ingkang mugi kaparênga |
mêdharakan pangandika |
sang Brahmana mèsêm lingnya |
iku kulup piyarsakna |
têmbange Pucung prayoga ||

Jilid 4 - Kaca : 137

287 Pocung

1.
Ah ta kulup kang dènaranni puniku |
Tataran kèhira |
lajêre patang pakarti |
ingkang kudu-kudu dianggo pancadan ||

2.
Wong kang padha sêngsêm marsudi satuhu |
marang kasuciyan |
lan mring kaslamêtanèki |
tataran kang sapisan mangkya winarna ||

3.
Dènaranni Patobat mungguh witipun |
ing patobat saka |
patang prakara puniki |
ingkang dhingin awit saka kukumpulan ||

4.
Sarawungan lan jalma kang wus kasêbut |
budiman utama |
kaping dwi jalaran saking |
krungu kang pituduh utawa papacak ||

5.
Katri awit saka prihatin kalangkung |
ping catur jalaran |
pan kapêksa sêngsêm maring |
bisanipun sêdya utama kang nyata ||

6.
Dene lamun ana wong kang ora ayun |
niyat amartobat |
luwih angèl bangêt mêsthi |
(ng)gonne ngambah marang ing dadalanira ||

7.
Kasucian marang kaslamêtan mau |
mulane mangkana |
sêbab jalma iku isih |
nandhang wujud ing rêrêgêd rupa dosa ||

8.
Nanging pama wong iku yèn wus sinau |
nyumurupi marang |
kawruh kasunyatan suci |
pat prakara ingkang winahya ing ngarsa ||

9.
Mung sawiji utawa loro kacakup |
sukur papat pisan |
dadi patobatirèki |
kang mangkono iku wus kêna ngaranan ||

10.
Jalma mau sikil wus mancik dumunung |
tataran wiwitan |
mungguh olèh-olèhnèki |
jalma kang wus mancik tataran wiwitan ||

11.
Tinartamtu bisa luwar manungsèku |
kang rumuhun saka |
ingkang aran Sakayati |
de têgêse apês cidrane kang raga ||

12.
Kapindhone bisa luwar manungsèku |
saka Wasikacca |
têgêse sêmanging ati |
(ng)gonne bakal nganggêp marang pituduhan ||

13.
Yèn wus gambuh marang rong prakara mau |
banjur bisa uncat |
saka ingkang dènaranni |
iya iku Sila bata-paramasa ||

Jilid 4 - Kaca : 138

14.
Têgêsipun piyandêle marang sagung |
tingkah bangsa srengat |
utawa tataning lair |
mungguh bakal pikantuke jalma ingkang ||

15.
Lumaksana ing tri-rupa wus kinumpul |
nuduhke kabêgjan |
kang ngluwihi sarupaning |
ing kabêgjan ing dalêm dunya puniki ||

16.
Myang ngluwihi kabêgjan ingkang tinêmu |
nèng jagad liyanya |
titi pancatan sawiji |
Mas Cêbolang manêmbah alon turira ||

17.
Kang winastan apês-cidraning ragèku |
paran dunungira |
sang Brahmana ngandika ris |
lah mangkene apês-cidrane kang raga ||

18.
Akèh wae manungsa kang mangka ayun |
lumakya mring paran |
sawatara adohnèki |
bangêt kêncêng sêdya nuli tumêka-a ||

19.
Nanging suku rencog awake ngalumpruk |
wis bangêt sayahe |
wêkasan lèrèn utawi |
kudu-kudu kêpêksa nginêp nèng marga ||

20.
Ana maning saupama manungsèku |
nglakoni puwasa |
tur kêncêng tekadirèki |
nanging wus tan kuwawa ambanjurêna ||

21.
Sabab wêtêng bangêt luwe ngêlih (ng)gêrus |
badan bangêt lungkrah |
nêmah batal sêdyanèki |
banjur amêmangan mrih kiyating badan ||

22.
Iya ingkang mangkono sapadhanipun |
kêna binasakna |
apês cidraning rêjêki |
dene ingkang tataran kapindhonira ||

23.
Iku tumrap-e wong kang anêdya amung |
abali sapisan |
maring ngalamdonya iki |
kajabane wus luwar saka tataran ||

24.
Kang kapisan tri prakara kasbut ngayun |
kudu banjur bisa |
nyunyuda marang karsaning |
pancadriya watêg jail sapadhanya ||

25.
De tataran kang kaping têlu puniku |
tumrap maring wong kang |
nora liya bali maring |
dalêm donya urip sapisan kewala ||

26.
Kudu bisa (m)birat babarpisanipun |
kabèh karsaning kang |
pancadriya tan ngromèsi |
wus tumêka tataran kang kaping tiga ||

Jilid 4 - Kaca : 139

27.
De tataran kaping pat pungkasanipun |
iku tumrap marang |
manungsa kang uwis suci |
kudu kang wis bisa luwar mring pakaryan ||

28.
Kèhe limang prakara ingkang rumuhun |
datan kalêbêtan |
wus sirna katrêsnanèki |
marang ingkang panggawe dunya samua ||

29.
Pindha uwis sirna ing pangayun-ayun |
kapengin bisanya |
urip ana suwarga di |
utawane anèng jagad liyanira ||

30.
Katri uwis tan darbe watak kumingsun |
gumêdhe gumisa |
ping pat wawatêkan drêngki |
ambasiwit srèi ing sasaminira ||

31.
Kaping lima wus tan kadunungan èstu |
dening kang Awidya |
têgêse Awidya nênggih |
kabodhohan pantog tataran sakawan ||

32.
Sawusipun mangkono kêna winuwus |
ran wus luwar saka |
sarupaning dosa yêkti |
ing wêkasan bisa andunungkên lampah ||

33.
Ing bênêre pangaji-aji pangrêngkuh |
tumrap sarupanya |
samubarang kaananing |
dalêm dunya iki wus tan kasamaran ||

34.
Jalaran wus bisa sirna sadayèku |
wêwatèk kang ala |
dadi pamikir maring |
badan pyangga mung sarana kautaman ||

35.
De tumrape kang marang ing liyanipun |
ing wêkasanira |
mung kari thukulirèki |
kawlasane kalawan katrêsnanira ||

36.
Pangrêksane mring arjaning liyanipun |
nora aprabeda |
uga kaya pangrêksaning |
bapa biyung maring ing atmajanira ||

37.
De manungsa kang wus mangkono satuhu |
lêpas sing prabawa |
tanpa wangênan dohnèki |
nganti bisa sumarambah ing sajagad ||

38.
Sapandhuwur sapangisor nganti gadhug |
lan sakèhing keblat |
tan ana sêlanirèki |
padha kêbak kaèbêkan kwasanira ||

39.
Sartanipun saupama manungsèku |
bisa lumintuwa |
kaya ta ing sajêroning |
ing adêge ing lungguhe ing èsêmnya ||

40.
Myang guyune lakune andhêgerèku |
sapapadhanira |
mangka tanpa owah gingsir |
dènnya tumindak mangkono mau ika ||

Jilid 4 - Kaca : 140

41.
Iku kang kalêbu ing babasan èstu |
manungsa wus bisa |
nêmu katêntrêman mungging |
ing sajroning isih uripe ing donya ||

42.
Iki ana manèh wêwatêkanipun |
ati ingkang ala |
utawa dosanirèki |
ingkang kudu-kudu mêsthi sinirnakna ||

43.
Dening sang Yodyana wêrdine jalma nung |
kang wus ngambah Marra |
kasuciyan lan basuki |
mungguh kèhe ana sapuluh prakara ||

44.
Kapisan Sakaya-niti têgêsipun |
pês cidraning raga |
Wisikicca kaping kalih |
têgêsipun sêmang-sêmang ingkang nala ||

45.
Katri Silapbrata-paramasa yèku |
wêrdi piyandêlnya |
marang kalairan iki |
dene ingkang kaping catur nama Karsa ||

46.
Wêrdinipun karsaning pancadriyèku |
iya kang anyipta |
nyamêktani wujud iki |
kaping lima Pati jail têgêsira ||

47.
Kanêmira Ruparaga têgêsipun |
kang karênan marang |
kadonyan sakalir-kalir |
kang kasapta Aruparaga têgêsnya ||

48.
Pingin urip ana kang ran sawargagung |
utawa nèng jagad |
ing liya-liyanirèki |
ingkang kaping astha Manon têgêsira ||

49.
Wêwatêkan gumêdhe miwah kumingsun |
kasanga Okakkan |
têgêse watak (m)bêsiwit |
dene ingkang kaping sadasa Awidya ||

50.
Têgêsipun kabodhowan kêbluk kêthul |
wus jangkêp sadasa |
wawatêk alaning ati |
utawa kang aran dosa wus kawuntat ||

288 Pangkur

1.
Kalamun ana manungsa |
uwis bisa anyirnakakên maring |
wêwatêk alaning kalbu |
wiwit angka sajuga |
têkan lima iku têmbe lairipun |
iya sarambahan êngkas |
amêsthi bangkit dumadi ||

2.
Arikat banjur abisa |
ngambah marang tataran ingkang kaping |
catur kasêbut ing ngayun |
apa manèh yèn bisa |
anyirnakkên sawiji têkan sapuluh |
iya iku banjur bisa |
jumênêng Aseka yêkti ||

3.
Wus tan bisa kalêbêtan |
marang sarupaning panandhang iki |
yèn manungsa lir punika |
pamancade ing tataran |
winastan wus Nirwana |
lan sing sapa manungsa wus bisa gadug |
kang kaping pat sarta bangkit ||

Jilid 4 - Kaca : 141

4.
Ngasorkên sakèh panandhang |
yêkti nora bangkit ngambah prihatin |
malah kang padha sinêbut |
Allah wong agama lyan |
padha mèri marang ing kamulyanipun |
marang wong ingkang mangkana |
iya jalma ingkang uwis ||

5.
Sirêp pancadriyanira |
gumêdhene wus sirna tan nglabêti |
myang pangayun-ayunipun |
urip manèh têmbenya |
lawan sirna kabodhowan cundhukipun |
kang murih mring pangadilan |
iya iku têtêp suci ||

6.
Saka sakèhing sangsara |
kadyangganing mungguh têmtrêmirèki |
kadi mênênging kang banyu |
talaga kang nirmala |
tumraping wong kang wus mangkonèku mau |
kandhêg saka pakartinya |
cakramanggilingan jati ||

7.
Lair ingkang rambah-rambah |
tur ajênjêm angên-angênirèki |
sabar ing wicaranipun |
lan solah bawanira |
mula dadi praptèng katêntrêmanipun |
sabab kang ingaran Tanha |
cipta marang maring urip ||

8.
Lawan Karma cipta ingkang |
nyamêktani ing wujud wus samya nir |
rèh wus tan klêbêtan iku |
pakarti tan akarma |
apa dene harda angkara wus surut |
ing wêkasan jalma ika |
sirêp kaananirèki ||

9.
Pindha sirêping kang damar |
pan wus titi mangkya gantya winarni |
dalan panasaran iku |
akèhe mung rong warna |
kang tartamtu kudu siningkiran iku |
dening kang kirang marsudya |
marang kasucian siji ||

10.
Lawan marang kaslamêtan |
ingkang dhihin tansah ngukura maring |
marêming kang hawa napsu |
myang pakarêmaning tyas |
iya ingkang mangkono ingaran èstu |
langkung asor nistha ina |
lawan anênuntun maring ||

11.
Karusakan kang sanyata |
iya iku dadalan ingkang maring |
kadonyan samêngkonipun |
kapindho gawe susah |
myang agawe sangsarane badanipun |
mangkonèku tan prayoga |
lawan datan maedahi ||

Jilid 4 - Kaca : 142

12.
Sajatine mung dadalan |
têngah-têngah nèng antaraning margi |
panasaran loro mau |
kang bisa madhangêna |
marang pramananing paningalirèku |
miwah ambênêrkên marang |
tumandukira kang budi ||

13.
Nununtun mring katêntrêman |
lawan marang ing kawaskithan sidik |
apa dene notogipun |
iya mring ing nirwana |
kang ingaran nirwana kaananipun |
cipta kalawan jiwanta |
kang wus tan kadunungan ring ||

14.
Pakartining tan akarma |
sasirnaning kabungahan sakalir |
myang sêrênging hawa napsu |
pangarêp-arêp pangangsa |
uwas-uwas grunêg karêntêg tan ayu |
lawan sirnaning panandhang |
dadya têmbung nirwana di ||

15.
Pan namung saèmpêr kaya |
kaananing katêntrêman basuki |
utawa ruwat puniku |
nirwana uga kêna |
ingaranan pati wus tanpa dosèku |
iya uga bab kaanan |
ingkang uwus nora kêni ||

16.
Ingucap kalawan lesan |
kang wus nora kêna dinugi-dugi |
kalawan pakartinipun |
ing pancadriyanira |
samonèku kajaba manungsa kang wus |
binuka lan panêmunya |
pribadi kalawan sukci ||

17.
Iku ingkang mêsthi bisa |
wruh dununge nirwana jatinèki |
katêntrêman langgêng tuhu |
kulup yèn tak banjurna |
sasorahe agama Buddha linuhung |
pitung ari datan tatas |
atusing surasanèki ||

18.
Bedane agama Buddha |
lan Kadewan utawa para nabi |
ana astha kang rumuhun |
anuduhake marang |
kalakuan kawaskithan myang linangkung |
nanging nora nganakêna |
Allah maujud kaèksi ||

19.
Kapindho nuduhkên ika |
ing langgênge kaanan kita iki |
nging tanpa nganakkên êruh |
utawa kang ran nyawa |
ingkang nora kêna ing pati puniku |
katri anuduhkên marang |
ing ananing sangsarèki ||

20.
Nanging tanpa nganakêna |
naraka wèl api sasaminèki |
dene ingkang kaping catur |
anuduhkên marang |
katêntrêman langgêng ing salaminipun |
nging tan nganakkên sawarga |
kalima nuduhkên maring ||

Jilid 4 - Kaca : 143

21.
Bisane sukci dumadya |
nanging tanpa nganakkên para nabi |
kang dadi juru rahayu |
sad anuduhkên marang |
ing bisane luwar saka sangsarèku |
ananging mêntase saka |
pakartinira pribadi ||

22.
Kasapta anuduh marang |
ing luware saka sarana iki |
tan linakon lawan laku |
atatapa sêmbahyang |
kurban salamêtan sasaji susuhun |
nir pangulu agama |
tanpa srana samukawis ||

23.
Barang kang dènanggêp sutya |
apadene datanpa idi saking |
kamurahaning Allahu |
astha wèh piduduhan |
marang kasampurnan kang minulya luhung |
kang uga kêna rinangsang |
ana ing uripirèki ||

24.
Dumunung ana ing jagad |
samêngkone iku prabedanèki |
Mas Cêbolang nêmbah matur |
saking pangintênkula |
ingkang nama agama Buddha tartamtu |
inggih agami lan dewa |
lêlajêre Hyang Pramèsthi ||

25.
Têrang dawêg ing samangkya |
amangsuli bab karma raosnèki |
sami lawan lohkilmakpul |
takdir lan pêpêsthènnya |
Brahmana ngling kulup ana bedanipun |
lohkilmakpul lawan Karma |
mangkene kaotirèki ||

26.
Sing sapa kang ngandêl marang |
ananing kang lohkilmakpul myang takdir |
papasthèn iku tartamtu |
awit kinarya saka |
kawasaning Allah kang sipat Ngalimun |
de adile kodrat ika |
kadadeyan kabèh iki ||

27.
Wus mêsthi kanggonan sêbab |
nora nana kang tanpa sêbab yêkti |
balik kawruh bab karmèku |
kabèh sarupaning kang |
kadadeyan kang sinêbut bêcik iku |
kayata bagusing raga |
luruse sarira ramping ||

28.
Enak kalawan kapenak |
apadene kasênêngan lan bukti |
wibawa sasaminipun |
tartamtu nora liya |
wus tartamtu iya saka sêbab mau |
panggawe ing kautaman |
ing mêngko timbangane ||

Jilid 4 - Kaca : 144

29.
Ala cacate kang raga |
kang sangsara cilaka wirang isin |
nora liya marganipun |
sabab saking pakarya |
nistha êdur nanging rong prakara mau |
lohkilmakpul lawan karma |
rasane uga mèh sami ||

30.
De karone sami darbya |
rumangsa yèn uripe manungsèki |
iki kaananing wujud |
apadene lakonnya |
ing kabêgjan kalawan cilakanipun |
iku sajatine saka |
panggawene wênangnèki ||

31.
Upamane ana jalma |
ingkang nora rumangsa andarbèni |
dosa atanapi luput |
nuli kinaniaya |
maring jalma de kang nganiaya mau |
lalakoning dalêm donya |
manggih kabêgjan basuki ||

32.
Yèn wong kang dènkaniaya |
ngandêl marang lohkilmakpul takdir |
utawa papasthèn mau |
tartamtu banjur darbya |
ing pamikir mangkene panlangsanipun |
aku iki tan rumangsa |
(n)duwèni dosa samênir ||

33.
Iya maring dhèwèkira |
ing wêkasan dènkènèkake iki |
kudu narima katèngsun |
kawula mung sadarma |
anglakoni atas-ing sadurungipun |
dumadi tulis wus ana |
ing lohkilmakpul tinakdir ||

34.
Pinasthi karsaning Allah |
nanging mungguh sapira gêdhenèki |
kacilakan sangsara sru |
iku wus mêsthi ana |
kabêgjan têmbe (m)buh tumibanipun |
kawula tan bisa wikan |
dumadi tekadirèki ||

35.
Wong ingkang kinaniaya |
(ng)gonne nrima kataman ing bilai |
patrap kang tan adil iku |
mung sumendhe takdirnya |
sarta ngarêp-arêp kabêgjan ing pungkur |
ingkang wus cinorèk ana |
ing lohkilmakpul tinakdir ||

36.
Kang wus tan kêna kinira |
têmbe bakal tumibane kang takdir |
iku ngandêl lohkilmakpul |
dene kang saupama |
jalma ingkang dikaniaya puniku |
ngandêl mring arane karma |
sarêng kataman bilai ||

37.
Wus tartamtu banjur darbya |
ing pamikir anêtêpkên maring |
adiling kodrat pinuntu |
mangkene pamikirnya |
mungguh kabèh-kabèh ing tumimbulipun |
kaanan iku tan liya |
saka panggawe pribadi ||

Jilid 4 - Kaca : 145

38.
Ya êmbuh enggal lawasnya |
nguni-uni wus mêsthi kita iki |
andhêdhêr sabab tan patut |
lagi ing wêktu mangkya |
tumimbule nandhang mangkene wakingsun |
mula ing kawruh bab karma |
pêrlu (m)buwang rong prakawis ||

39.
Ingkang dhingin kudu datan |
ngandêl lamun sajroning urip iki |
ana kang ingaran iku |
êroh utawa nyawa |
kapindhone kudu anyingkiri iku |
uwong kang nora pracaya |
mring adiling kodrat yêkti ||

40.
Tamat bedaning bab karma |
lamun lohkilmakpul papasthèn takdir |
iki kawruhana kulup |
ran laku kabêcikan |
iku sawiji-wijining tindakipun |
kang thukule saka nyata |
sakarêpaning tyas sukci ||

41.
Sarta ingkang mrih slamêta |
marang sarupaning kang padha urip |
lan nyunyuda sakèhipun |
kang manjing kasusahan |
lawan kasangsaraning kang liyanipun |
wêkasan mung nêdya karya |
bungah sênênging sasami ||

42.
Kang ran kalakuan ala |
iku apan sawiji-wijinèki |
kabèh tindak kang tan arus |
kang kalakone karya |
karusakan saksêrik sangsaranipun |
maring ing sapadha-padha |
manèh kawruhana kaki ||

43.
Samubarang kang dumadya |
iku kabèh wus mêsthi anêmahi |
(ng)gawa mring karusakanipun |
pribadi dhawak-dhawak |
mula aywa êsah ing sajroning idhup |
(ng)gonnira marsudi marang |
katêntrêman kang sajati ||

44.
Matur malih Mas Cêbolang |
ing Kabudan paran kang sami ngèlmi |
kulup têgêse pangawruh |
iku upama iwak |
dene laku iku upamane bumbu |
yèn ta munggah upamanya |
kudu ganêp rong prakawis ||

45.
Dadi enak rasanira |
prabeda yèn salah siji tan mawi |
kayata yèn iwak muhung |
aluwung yèn pinangan |
isih ana rasane enak sadumuk |
balik mung bumbu kewala |
pinangan rasa punapi ||

Jilid 4 - Kaca : 146

46.
Mangkono papadhanira |
sucining tyas bêcike sêdyanèki |
iku ingkang aran laku |
pituduhe kang marang |
dadalaning kaslamêtan iku ngèlmu |
karone kudu tumindak |
bokmanawa bisa dadi ||

47.
Kulup kabèh kang dakandhar |
kang cêkake durung bisa ngaranni |
mring pêsthine kahnanipun |
lalakoning palastra |
mula aja kadara-dara ing kalbu |
mamikir prakara iku |
balik ta padha-a mikir ||

48.
Marang kabêcikan ingkang |
lalakone ing têmbe bakal bangkit |
tinêmu ana ing kubur |
utawa yèn pinanggya |
anèng kubur iku ta sapa kang wêruh |
mung laire kanyataan |
ana ing dalêm donyèki ||

49.
Jalma ingkang padha karsa |
anglakoni panggawe ngumum bêcik |
iku sayêkti sinêbut |
jalma-di martotama |
Mas Cêbolang manêmbah lon aturipun |
mugi angsala sapangat |
ulun sagêd ngirib-irib ||

50.
Mring kang winastan prayoga |
anyingkiri dhumatêng kang tan yukti |
Brahmana Siddhi lingipun |
kulup nastapaningwang |
pujastuti ayu-ayu marang kulup |
kala kala suminggaha |
yuwana sakalir-kalir ||

51.
Sira duk nèng Ngèksiganda |
apa wanuh lan gunawaning nagri |
Sujanapura rannipun |
Cêbolang matur nêmbah |
inggih têpang kêrêp tinimbalan ulun |
kinèn maos Rama Kawya |
lajêng winursitan Jawi ||

52.
wontên kang dadya tyasingwang |
satriya-di ing Ngalêngka kakalih |
Sang Wibisana linuhung |
oncat saking ing praja |
Kumbakarna ngrungkêbi ing prajanipun |
Wibisana duk prang lawan |
Mitragna ngujar-ujari ||

53.
Kumbakarna prang kalawan |
Sri Sugriwa samya imbalan angling |
ratuning wre nguwus-uwus |
lah ka kawêdharêna |
jarwa sêkar macapat bae pikantuk |
ingsun arsa amiyarsa |
laguning têmbang Mantawis ||