| (38) Kaca 185 – 187 |
| ( Sèh Amongraga paring kêtrangan bab tekat Kadariyah tuwin Jabariyah ) |
|
Kaca 185 – 187 |
Ing griyanipun Jayèngwèsthi, Sèh Amongraga paring kêtrangan bab tekat Kadariyah tuwin JabariyahJilid 1 - Kaca : 5
6. Kulup wus padhang tyasingsun |
datan sumêlang ing ati |
sira kariya raharja |
têtêpa (ng)gonmu mêngkoni |
batihmu para sudagar | isining asramèng Giri ||
7. Têmbe ing sapungkuringsun |
sakèhe dunyarta mami |
sidhêkahna kang warata |
pêkir miskin anak yatin |
lawan tukokna amanat | kaji mring Mêkah nagari ||
8. Poma kulup wêkasingsun |
Ni Samboja nulya lalis |
sawusira binêrsiyan |
layon kinubur tinunggil |
lan raka Kyai Samboja |
ing mangkya titiyang Giri ||
9. Lastantun pamundhinipun |
ing gusti Jêng Sunan Giri |
samya kapanjingan iman |
nglampahi sarengat Nabi |
ngibadah andarus Kur'an | kathah kang iyasa masjid ||
10. Gêmah arjane kalangkung |
tan ana kang laku juti |
samya cêkap nyandhang mangan |
adoh ingkang dadya miskin |
têntrêm ciptane raharja |
wong ngamanca kathah prapti ||
11. Kabanjur tan arsa mantuk |
kalajêng wisma ing Giri |
raja pandhita Sètmata |
jujuluk Susunan Giri |
Gajah Kadhaton minulya |
kawêntar ing liya nagri ||
12. Miwah wus pinundhut mantu |
ing Suhunan Ngampèlgadhing |
dhinaupkên lan putrinya |
Nyai Agêng Ratu nami |
atut dènnya palakrama |
lêstantun ngantya sisiwi ||
13. Wowolu èstri myang jalu |
Nyi Agêng angrumiyini |
kondur maring rahmatolah |
layon sumare anunggil |
marasêpuh èstri priya |
garwa putra gung prihatin ||
14. Sigêg gantya kang winuwus |
Brawijaya Narapati |
mirêng pawartos sanyata |
ing mangkya Susunan Giri |
linulutan sakèh janma |
nungkul tan kalawan jurit ||
15. Sang prabu utusan gupuh |
Gajahmada kyana patih |
kinèn lumampah priyangga |
mukul prang Giri Garêsik |
tan cinatur lampahira |
wus prapta jajahan Giri ||
16. Gègère kadya pinusus |
kang katrajang samya ngili |
minggah kadhaton Prawata |
Jêng Sunan Giri marêngi |
anyêrat manêdhak Kur'an |
kagyat mirêng suwaraning ||
Jilid 1 - Kaca : 6
17. Tiyang alok mungsuh rawuh |
sumêdya ngrisak ing Giri |
kalam ingkang kagêm nyêrat |
anulya binucal aglis |
andodonga ing Pangeran |
sinêmbadan ing sakapti ||
18. Kalam lajêng dadya dhuwung |
cumlorot ngamuk pribadi |
pra wadya ing Majalêngka |
kathah ingkang angêmasi |
sakantune kang palastra |
pra samya lumayu (ng)gêndring ||
19. Mantuk marang Majalangu |
sawusira mêngsah gusis |
dhuwung wus wangsul pribadya |
sumèlèh ing ngarsanèki |
panyêratan sang pandhita |
sarta akukuthah gêtih ||
20. Kagyat risang amanêngkung |
miyat dhuwung kuthah gêtih |
dahat panalangsanira |
dyan dodonga mring Hyang Widdhi |
mugi Allah ngapuntêna |
solah amba ingkang sisip ||
21. Sang pandhita ngandika rum |
marang ing wadyanirèki |
kabèh padha piyarsakna |
myang anêksènana sami |
katgèki sun wèhi aran |
si Kalammunyêng prayogi ||
22. Sakèh wadya saur manuk |
wus samya kalilan mulih |
mring wismane sowang-sowang |
lêstantun asramèng Giri |
jumênêngnya Jêng Susunan |
Prabu Sètmata linuwih ||
23. Gêmah arjane kalangkung |
saya wêwah wadyanèki |
tan ana kang kasangsaya |
nahan wus antara lami |
Sunan Giri nandhang gêrah |
kaparêng praptaning takdir ||
24. Kundur mring rahmatolahu |
gumêr tangis ing jro puri |
wandu wandawa sungkawa |
layon sawusing barêsih |
sinarèkkên nora têbah |
sangking padalêmanèki ||
25. Sedanira tilar sunu |
sadasa kakung lan putri |
kang kalih sang king ampeyan |
Pangran Pasirbata nênggih |
kalawan Siti Rohbayat |
wowolu sangking padêmi ||
26. Kasêbut Nyai Gêng Ratu |
putra sêpuh sinung nami |
Ratu Gêdhe ing Kukusan |
nulya Sunan Dalêm nênggih |
katrinira apanêngran |
Susuhunan Têgalwangi ||
27. Catur Nyi Gêng Saluluhur |
panca Sunan Kidul nênggih |
Ratu Gêdhe Saworasa |
Sunan Kulon kang sumêndhi |
Sunan Waruju ragilnya |
wau ta ingkang winardi ||
Kacara 1 : 7
28. Sasampunira pangubur |
kumpul para wadya Giri |
angrêmbag ingkang gumantya |
mandhirèng Susunan Giri |
pra wadya wus golong rêmbag |
Sunan Dalêm kang gumanti ||
29. Gya ingangkat ajujuluk |
Sunan Giri kaping kalih |
Susunan Giri Kadhatyan |
garwa kakalih padêmi |
tan mashur ing panjênêngan |
Jêng Sunan wus praptèng jangji ||
30. Kundur mring rahmatolahu |
ugi sumare ing Giri |
atilar putra sadasa |
(m)bajêng Sunan Sedamargi |
panênggaknya apêparab |
Sunan Giri Prapèn Adi ||
31. Tri Nyi Gêng Kuruganngurun |
Nyi Gêng Ngulakan kang sukci |
Pangran Lor Pangran Dhêkêt sad |
Pangran Bongkok nulya Nyai |
Agêng Waru arinira |
Pangeran Bulu sumêndhi ||
32. Wragil Pangran Sedalaut |
paripurna kang wus swargi |
rêmbag kang yoga gumantya |
kêmpal sakèhe kang dasih |
Sunan Parapèn ingangkat |
linuwih lir eyang swargi ||
33. Mandhirèng Giri Kadhatun |
jujuluk maksih lêstari |
Sunan Giri Prapèn dibya |
suyut kang wadya gung alit |
kawêntar ing liyan praja | tan pêgat kadya ing nguni ||
3. Mêgatruh
1. Ya ta wau sang prabu ing Majalangu |
sampun amiyarsa warti |
lamun Sunan Giri Prabu |
Sètmata wus angêmasi |
mangkya wayahe gumantos ||
2. Ajujuluk Sunan Prapèn Giri luhung |
lalajone kadya nguni |
sang wiku tan arsa nungkul |
marang nagri Majapait |
dadya sru bêndu sang katong ||
3. Dhawuh maring Ki Gajahmada nindya nung |
miwah kinanthèn pra siwi |
angirid wadyabala gung |
kinèn ngrabasèng ing Giri |
wus samapta nulya bodhol ||
Jilid 1 - Kaca : 8
4. Sunan Prapèn wus mirêng badhe ginêmpur |
mring sang prabu Majapait |
wus budhal carakèng prabu |
kya patih myang rajasiwi |
balane lir samodra rob ||
5. Sunan Prapèn sampun sanega ing pupuh |
karsanira nanggulangi |
mring carakèng Majalangu |
tan dangu mêngsah kaèksi |
nulya pinapak prang popor ||
6. Wadya Giri kasoran ing yudanipun |
kathah ingkang nandhang kanin |
tanapi tumêkèng lampus |
Sunan Prapèn angoncati |
sagarwa putra wus lolos ||
7. Lajêng ngungsi maring sapinggiring laut |
binasmènan kitha Giri |
sadaya wus dadya awu |
rajabrana dènjarahi |
rajaputra tindak alon ||
8. Dhumatêng ing astananira sang wiku |
Sunan Giri kang wus swargi |
ingkang rumêksa ing kubur |
tyang kakalih samya dhêngkling |
rawuhe sang prawira nom ||
9. Para wadya dhinawuhan kinèn (n)dhudhuk |
gya tumandang sagung dasih |
halate sang maha wiku |
cihnaning wali linuwih |
singa cêlak anggaloso ||
10. Kalesedan sambat ngadhuh-adhuh lampus |
kang kantun kalangkung giris |
bramantya sang rajasunu |
tumandang pribadi ajrih |
merang lamun tan kalakon ||
11. Dadya dhawuh marang tyang kalih kang tunggu |
kinèn andhudhuk dèn aglis |
binilaèn yèn tan purun |
pasthi tumêkèng ing lalis |
kinarya coban kris waos ||
12. Tyang kakalih tan suwala nulya (n)dhudhuk |
dupi prapta blabak jati |
tutuping tabêlanipun |
binuka saking sakêdhik |
nulya ana ingkang miyos ||
13. Warni kombang tan petungan kathahipun |
mabur ngèbêki wiyati |
maniyub lir langit rubuh |
nêmpuh wadya Majapait |
dènnya nanggulang pakewoh ||
14. Pinarjaya tan keguh ngêntub pikantuk |
bingung wadya Majapait |
ting bilulung rêbut dhucung |
dènnira angungsi urip |
sèlèh gagamaning pupoh ||
Jilid 1 - Kaca : 9
15. Samya kudhung gêdabikan kênèng êntub |
sirah rapêt ngroyok sikil |
ngaruara sambat bingung |
prapta nagri Majapait |
kombang anglut datan kegoh ||
16. Sang aprabu Brawijaya langkung gugup |
tan kawawa nanggulangi |
dadya tilar prajanipun |
sawadya balanirèki |
gusis praja tan ana wong ||
17. Ngungsi têbih dupi kombang wruh wus suwung |
wangsul mring nagrinya malih |
siji tan ana kang kantun |
sang aprabu Majapait |
sawadya wangsul ngadhaton ||
18. Aprasêtya sang aprabu Majalangu |
datan nêdya malih-malih |
nyikara dhatêng sang wiku |
ngamungêna ingkang uwis |
ing tyas datan walangatos ||
19. Kacariyos tyang kalih kang ngrêksa kubur |
kanugrahan mantun dhêngkling |
gagancangan lampahipun |
anusul Jêng Sunan Giri |
ingkang lagya amakuwon ||
20. Kawlasarsa anèng satêpining laut |
tyang kalih marêk tur uning |
ing mangkya mêngsah wus larut |
jalaran tinêmpuh dening |
kombang ingkang mapak pupoh ||
21. Madhul-madhul palayune numbuk bêntus |
tilar gagamaning jurit |
samya ngungsi gêsang (n)jrunthul |
tan ana ingkang tinolih |
swarane pating galêmbor ||
22. Sampun katur ing purwa wasananipun |
dalah waluyaning dhêngkling |
sang wiku kalangkung sukur |
(n)dêdonga marang Hyang Widdhi |
rahayu ywa na pakewoh ||
23. Nulya kundur tan cinatur laminipun |
wus paripurna ing nguni |
eca tyase para wadu |
satêngah ana kang kibir |
sajêg tan na mungsuh rawoh ||
24. Sunan Giri datan samar jangkanipun |
lamun kraton Majapait |
wus andungkap sirnanipun |
jalarane sangking siwi |
dyan Patah mijil karaos ||
|
Jilid 5 - Kaca : 185 356 Dhandhanggula 79. Yata ingkang nèng wismanirèki | Jayèngwèsthi Ki Sèh Amongraga | Jayèngraga duk praptane | saking masjid pan laju | nèng ngarsane kang raka kalih | sawusnya sêsalaman | tata dènnya lungguh | kang anèng ing ngarsanira | ingkang paman Suharja Wiradhusthèki | kalawan Kulawirya || 80. Ki Nuripin kinarsan nèng ngarsi | Jamal Jamil anèng ngandhap têbah | dene pra lurah pasantrèn | bagus Yahya gus Dawud | Amad Asra bagus Arpani | Janodin Jayaniman | Jalalèn gus Yusup | miwah para bêkêl desa | Wiratruna Jatruna lan Surakrêti | Sadangsa Jayayuda || 81. Sêpuh anèm kapang nèng pandhapi | lan santri kang dadi kasinoman | miwah kang anambut-gawe | mung sawêtaranipun | datan kusung-kusung ing kardi | mapan datan linilan | rêkasaning bau | mangkana Sèh Amongraga | anèng dalêm kalawan kang rayi kalih | kalawan para paman || 82. Sasaosan dhêdharan mawarni | wedang êtèh lawan mêmanisan | rinampat nèng ngarsa andhèr | wedang bubuk tan kantun | gula arèn lan roti kêring | Amongraga tan patya | dhêdharan anginum | ukur wedang sacêcêpan | tanpa gêndhis mung angsal satêngah cangkir | kinurêpakên ing cawan || 83. Angandika mring kang rayi kalih | yayi Yayèngwèsthi Jayèngraga | mênggah ing tekat kang angèl | kalih prakawis nêngguh | apan kadiriyah kang dhingin | lawan kajabariyah | puniku yèn mungguh | binudi para ngulama | dèrèng wontên kang rikat angrarampungi | saking angèling murad || 84. Lamun kadariyah tekadnèki | apan kapir ngindallah punika | yèn kajabariyah dene | kapir ngindanas tuhu | datan kenging lamun pinilih | salah satunggilira | pêsthinipun kupur | yèn pinèt sadaya kopar | lamun nampik kalih pisan pêsthi kapir | tan kenging ginagampang || Jilid 5 - Kaca : 186 85. Kajawi kang sampun ahli suni | lah punika kang sampun sampurna | kang wus tan ana cacade | puniku ugêripun | ing agêsang kêdah ambudi | tekade kang santosa | ywa nganti kêsandhung | yèn têkiyur kêkandhangan | datan wurung anarik apêsing budi | badan anut kewala || 86. Gampil yayi sêmbahyang angaji | sawab wontên lanjarane kitab | tan wontên ngèlmu kang angèl | anamung tekad nêngguh | lamun sisip ambilaèni | tekad dadya pratandha | awon pênêdipun | wande siyos saking tekad | ingkang dados lêbêt-lêbêting ngaurip | saking tekad piyambak || 87. Wiwinihe tekad saking budi | nyataning budi katarèng tekad | yèn sampun jomblah tekade | kêlawan budinipun | (ng)gih punika yayi kang kusni | kang rayi kalihira | tumungkul madhukuh | nuhun-nuhun aturira | datan purun anglawani aturnèki | pan kaluhuran sabda || 88. Sangêt kontragira ingkang galih | Jayèngwèsthi lawan Jayèngraga | myat ingkang raka wingite | dadya tumut mangun kung | datan kolu wedang sacangkir | miwah kang paman-paman | dhêdharan kur-ukur | tan kaur ngraoskên tekad | têpangipun murade kadariyahi | lawan kajabariyah || 89. Amongraga sêmune awingit | angandika mring ari kalihnya | kadipundi ing karsane | kyai kalawan ibu | dènnya nambut karya nglangkungi | mêmantu rowan-rowan | tingale agupruk | dene kula wus prasambat | nuwun riringkêsan kemawon utami | pasaja karana Lah || 90. Sasat sagêd nimpêni ing mami | inggih ta lah de botên kadosa | kyai lan ibu karsane | Jayèngwèsthi umatur | inggih kula sampun ngaturi | aywa ngantos rinowa | dede parêngipun | nanging ibu jêngandika | ingkang adrêng kêdah kurmat sawatawis | bêrkate wong puputra || 91. Ciptanipun putrèstri satunggil | inggih botên niyat rowan-rowan | rampunga sêkul salèmpèr | namung niyat majêmuk | lawan brayatipun pribadi | inggih sakulawarga | mung tiyang sadhusun | datan ngaturi uninga | ing priyayi nagari saking satunggil | piyambakan kewala || Jilid 5 - Kaca : 187 92. Mugi dènapuntêna pun bibi | kamipurunipun apêpeka | saking sangêtipun sihe | inggih dhatêng (m)bokayu | mila mugi tuwan alimi | Amongraga ngandika | sumangga ing kayun | sinampun dhahar juwadah | mung sacuwil ginalintir kang ginigit | dangu panggilutira || 93. Sarwi ngancarani mring kang rayi | yayi suwawi sami dhaharan | kang rayi nanduki age | dhahar nyamikan sampun | linorodkên mring Jamal Jamil | agêpah dènnya nadhah | wong roro athêkul | yata kang sami jagongan | nèng dalême Kyai Bayi Panurta ngling | sakèhe kulawangsa || 94. Ing latri lagya midadarèni | pan pêpakan kulawarganira | miwah pra lurah santrine | Ki Bayi dènnya lungguh | pinggir kang lèr têngah (ng)gènnèki | anyamping godhong jarak | kêmul kampuh sindur | dhêstharira mori pêthak | kuluk cêmêng luwas sadaya arêsik | lênggah lante dêmangan || 95. Sasaosan dhêdharan mawarni | ingkang cêlak dènnira alênggah | ri kalih kanan keringe | Panamar Panukmèku | myang pangulu Ki Basarodin | Talabodin kalawan | Nursukidin wau | murid Jaki Pranaita | santri Luci Jumêna lan Ki Sêmbagi | prênah paman lan uwa || 96. Pan tinata lulungguhanèki | ingkang têngên lan sêpuh nèmira | akapang têpung lungguhe | Amadiman sumambung | Amadolah lan Amadtahir | kêlawan Amadbadar | miwah Amadarum | bagus Imran bagus Ilyas | gus Suhada Murtaja bagus Nawawi | Janawi lan gus Nurya || 97. Gus Nuryani Nurjani Jumjani | gus Tabrani Jaelani miwah | Ngabdul-sudur Dul-sukur-e | Ngabdul-tamsur Dul-gapur | Duljuwahir Ngabdul-Ngajujir | nulya pêtinggi desa | samya bêkêl têpung | Wrêgaita Wrêgatruna | Wrêganaya Kêrtayasa Wangsakêrti | Kêrtinala pak Sawa || |
