Ki-demang.com : Centhini

Ngundhuh Serat Centhini PDF

ngundhuh-serat-centhini

Kaca Ngajeng

kaca-ngajeng

Ringkasan Serat Centhini

ringkasan-serat-centhini

Resensi / Ulasan Serat Centhini

resensi-serat-centhini

Pupuh Surat Centhini

pupuh-surat-centhini-01
pupuh-surat-centhini-02
pupuh-surat-centhini-03
pupuh-surat-centhini-04
pupuh-surat-centhini-05
pupuh-surat-centhini-06
pupuh-surat-centhini-07
pupuh-surat-centhini-08
pupuh-surat-centhini-09
pupuh-surat-centhini-10
pupuh-surat-centhini-11
pupuh-surat-centhini-12

    Jumlah Pengunjung

0434641
Hari ini     :Hari ini :41
Kemarin     :Kemarin :69
Minggu ini   :Minggu ini :107
Bulan ini   :Bulan ini :3270
s/d hari ini   :s/d hari ini :434641
Kunjungan Tertinggi
01-10-2023 : 1327
Pengunjung Online : 5

Kontak Admin.

email-kidemang

 (08) Kaca 38 – 40

 

( Dumugi Ambarawa Sarta Rêdi Jambu, Jiyarah Prabu Brawijaya )

8. Lampahipun kalajêngakên dumugi Ambarawa sarta rêdi Jambu, jiyarah ing pasareyanipun Prabu Brawijaya Majapait. Dumadakan kasaput ing pêdhut lêlimêngan saking panjêblukipun rêdi Mêrapi.


Kaca 38 - 40.


Jilid 1 - Kaca : 5

6. Kulup wus padhang tyasingsun |

datan sumêlang ing ati |

sira kariya raharja |

têtêpa (ng)gonmu mêngkoni |

batihmu para sudagar | isining asramèng Giri ||

7. Têmbe ing sapungkuringsun |

sakèhe dunyarta mami |

sidhêkahna kang warata |

pêkir miskin anak yatin |

lawan tukokna amanat | kaji mring Mêkah nagari ||

8. Poma kulup wêkasingsun |

Ni Samboja nulya lalis |

sawusira binêrsiyan |

layon kinubur tinunggil |

lan raka Kyai Samboja |

ing mangkya titiyang Giri ||

9. Lastantun pamundhinipun |

ing gusti Jêng Sunan Giri |

samya kapanjingan iman |

nglampahi sarengat Nabi |

ngibadah andarus Kur'an | kathah kang iyasa masjid ||

10. Gêmah arjane kalangkung |

tan ana kang laku juti |

samya cêkap nyandhang mangan |

adoh ingkang dadya miskin |

têntrêm ciptane raharja |

wong ngamanca kathah prapti ||

11. Kabanjur tan arsa mantuk |

kalajêng wisma ing Giri |

raja pandhita Sètmata |

jujuluk Susunan Giri |

Gajah Kadhaton minulya |

kawêntar ing liya nagri ||

12. Miwah wus pinundhut mantu |

ing Suhunan Ngampèlgadhing |

dhinaupkên lan putrinya |

Nyai Agêng Ratu nami |

atut dènnya palakrama |

lêstantun ngantya sisiwi ||

13. Wowolu èstri myang jalu |

Nyi Agêng angrumiyini |

kondur maring rahmatolah |

layon sumare anunggil |

marasêpuh èstri priya |

garwa putra gung prihatin ||

14. Sigêg gantya kang winuwus |

Brawijaya Narapati |

mirêng pawartos sanyata |

ing mangkya Susunan Giri |

linulutan sakèh janma |

nungkul tan kalawan jurit ||

15. Sang prabu utusan gupuh |

Gajahmada kyana patih |

kinèn lumampah priyangga |

mukul prang Giri Garêsik |

tan cinatur lampahira |

wus prapta jajahan Giri ||

16. Gègère kadya pinusus |

kang katrajang samya ngili |

minggah kadhaton Prawata |

Jêng Sunan Giri marêngi |

anyêrat manêdhak Kur'an |

kagyat mirêng suwaraning ||

Jilid 1 - Kaca : 6

17. Tiyang alok mungsuh rawuh |

sumêdya ngrisak ing Giri |

kalam ingkang kagêm nyêrat |

anulya binucal aglis |

andodonga ing Pangeran |

sinêmbadan ing sakapti ||

18. Kalam lajêng dadya dhuwung |

cumlorot ngamuk pribadi |

pra wadya ing Majalêngka |

kathah ingkang angêmasi |

sakantune kang palastra |

pra samya lumayu (ng)gêndring ||

19. Mantuk marang Majalangu |

sawusira mêngsah gusis |

dhuwung wus wangsul pribadya |

sumèlèh ing ngarsanèki |

panyêratan sang pandhita |

sarta akukuthah gêtih ||

20. Kagyat risang amanêngkung |

miyat dhuwung kuthah gêtih |

dahat panalangsanira |

dyan dodonga mring Hyang Widdhi |

mugi Allah ngapuntêna |

solah amba ingkang sisip ||

21. Sang pandhita ngandika rum |

marang ing wadyanirèki |

kabèh padha piyarsakna |

myang anêksènana sami |

katgèki sun wèhi aran |

si Kalammunyêng prayogi ||

22. Sakèh wadya saur manuk |

wus samya kalilan mulih |

mring wismane sowang-sowang |

lêstantun asramèng Giri |

jumênêngnya Jêng Susunan |

Prabu Sètmata linuwih ||

23. Gêmah arjane kalangkung |

saya wêwah wadyanèki |

tan ana kang kasangsaya |

nahan wus antara lami |

Sunan Giri nandhang gêrah |

kaparêng praptaning takdir ||

24. Kundur mring rahmatolahu |

gumêr tangis ing jro puri |

wandu wandawa sungkawa |

layon sawusing barêsih |

sinarèkkên nora têbah |

sangking padalêmanèki ||

25. Sedanira tilar sunu |

sadasa kakung lan putri |

kang kalih sang king ampeyan |

Pangran Pasirbata nênggih |

kalawan Siti Rohbayat |

wowolu sangking padêmi ||

26. Kasêbut Nyai Gêng Ratu |

putra sêpuh sinung nami |

Ratu Gêdhe ing Kukusan |

nulya Sunan Dalêm nênggih |

katrinira apanêngran |

Susuhunan Têgalwangi ||

27. Catur Nyi Gêng Saluluhur |

panca Sunan Kidul nênggih |

Ratu Gêdhe Saworasa |

Sunan Kulon kang sumêndhi |

Sunan Waruju ragilnya |

wau ta ingkang winardi ||

Kacara 1 : 7

28. Sasampunira pangubur |

kumpul para wadya Giri |

angrêmbag ingkang gumantya |

mandhirèng Susunan Giri |

pra wadya wus golong rêmbag |

Sunan Dalêm kang gumanti ||

29. Gya ingangkat ajujuluk |

Sunan Giri kaping kalih |

Susunan Giri Kadhatyan |

garwa kakalih padêmi |

tan mashur ing panjênêngan |

Jêng Sunan wus praptèng jangji ||

30. Kundur mring rahmatolahu |

ugi sumare ing Giri |

atilar putra sadasa |

(m)bajêng Sunan Sedamargi |

panênggaknya apêparab |

Sunan Giri Prapèn Adi ||

31. Tri Nyi Gêng Kuruganngurun |

Nyi Gêng Ngulakan kang sukci |

Pangran Lor Pangran Dhêkêt sad |

Pangran Bongkok nulya Nyai |

Agêng Waru arinira |

Pangeran Bulu sumêndhi ||

32. Wragil Pangran Sedalaut |

paripurna kang wus swargi |

rêmbag kang yoga gumantya |

kêmpal sakèhe kang dasih |

Sunan Parapèn ingangkat |

linuwih lir eyang swargi ||

33. Mandhirèng Giri Kadhatun |

jujuluk maksih lêstari |

Sunan Giri Prapèn dibya |

suyut kang wadya gung alit |

kawêntar ing liyan praja | tan pêgat kadya ing nguni ||

 

3. Mêgatruh

1. Ya ta wau sang prabu ing Majalangu |

sampun amiyarsa warti |

lamun Sunan Giri Prabu |

Sètmata wus angêmasi |

mangkya wayahe gumantos ||

2. Ajujuluk Sunan Prapèn Giri luhung |

lalajone kadya nguni |

sang wiku tan arsa nungkul |

marang nagri Majapait |

dadya sru bêndu sang katong ||

3. Dhawuh maring Ki Gajahmada nindya nung |

miwah kinanthèn pra siwi |

angirid wadyabala gung |

kinèn ngrabasèng ing Giri |

wus samapta nulya bodhol ||

Jilid 1 - Kaca : 8

4. Sunan Prapèn wus mirêng badhe ginêmpur |

mring sang prabu Majapait |

wus budhal carakèng prabu |

kya patih myang rajasiwi |

balane lir samodra rob ||

5. Sunan Prapèn sampun sanega ing pupuh |

karsanira nanggulangi |

mring carakèng Majalangu |

tan dangu mêngsah kaèksi |

nulya pinapak prang popor ||

6. Wadya Giri kasoran ing yudanipun |

kathah ingkang nandhang kanin |

tanapi tumêkèng lampus |

Sunan Prapèn angoncati |

sagarwa putra wus lolos ||

7. Lajêng ngungsi maring sapinggiring laut |

binasmènan kitha Giri |

sadaya wus dadya awu |

rajabrana dènjarahi |

rajaputra tindak alon ||

8. Dhumatêng ing astananira sang wiku |

Sunan Giri kang wus swargi |

ingkang rumêksa ing kubur |

tyang kakalih samya dhêngkling |

rawuhe sang prawira nom ||

9. Para wadya dhinawuhan kinèn (n)dhudhuk |

gya tumandang sagung dasih |

halate sang maha wiku |

cihnaning wali linuwih |

singa cêlak anggaloso ||

10. Kalesedan sambat ngadhuh-adhuh lampus |

kang kantun kalangkung giris |

bramantya sang rajasunu |

tumandang pribadi ajrih |

merang lamun tan kalakon ||

11. Dadya dhawuh marang tyang kalih kang tunggu |

kinèn andhudhuk dèn aglis |

binilaèn yèn tan purun |

pasthi tumêkèng ing lalis |

kinarya coban kris waos ||

12. Tyang kakalih tan suwala nulya (n)dhudhuk |

dupi prapta blabak jati |

tutuping tabêlanipun |

binuka saking sakêdhik |

nulya ana ingkang miyos ||

13. Warni kombang tan petungan kathahipun |

mabur ngèbêki wiyati |

maniyub lir langit rubuh |

nêmpuh wadya Majapait |

dènnya nanggulang pakewoh ||

14. Pinarjaya tan keguh ngêntub pikantuk |

bingung wadya Majapait |

ting bilulung rêbut dhucung |

dènnira angungsi urip |

sèlèh gagamaning pupoh ||

Jilid 1 - Kaca : 9

15. Samya kudhung gêdabikan kênèng êntub |

sirah rapêt ngroyok sikil |

ngaruara sambat bingung |

prapta nagri Majapait |

kombang anglut datan kegoh ||

16. Sang aprabu Brawijaya langkung gugup |

tan kawawa nanggulangi |

dadya tilar prajanipun |

sawadya balanirèki |

gusis praja tan ana wong ||

17. Ngungsi têbih dupi kombang wruh wus suwung |

wangsul mring nagrinya malih |

siji tan ana kang kantun |

sang aprabu Majapait |

sawadya wangsul ngadhaton ||

18. Aprasêtya sang aprabu Majalangu |

datan nêdya malih-malih |

nyikara dhatêng sang wiku |

ngamungêna ingkang uwis |

ing tyas datan walangatos ||

19. Kacariyos tyang kalih kang ngrêksa kubur |

kanugrahan mantun dhêngkling |

gagancangan lampahipun |

anusul Jêng Sunan Giri |

ingkang lagya amakuwon ||

20. Kawlasarsa anèng satêpining laut |

tyang kalih marêk tur uning |

ing mangkya mêngsah wus larut |

jalaran tinêmpuh dening |

kombang ingkang mapak pupoh ||

21. Madhul-madhul palayune numbuk bêntus |

tilar gagamaning jurit |

samya ngungsi gêsang (n)jrunthul |

tan ana ingkang tinolih |

swarane pating galêmbor ||

22. Sampun katur ing purwa wasananipun |

dalah waluyaning dhêngkling |

sang wiku kalangkung sukur |

(n)dêdonga marang Hyang Widdhi |

rahayu ywa na pakewoh ||

23. Nulya kundur tan cinatur laminipun |

wus paripurna ing nguni |

eca tyase para wadu |

satêngah ana kang kibir |

sajêg tan na mungsuh rawoh ||

24. Sunan Giri datan samar jangkanipun |

lamun kraton Majapait |

wus andungkap sirnanipun |

jalarane sangking siwi |

dyan Patah mijil karaos ||

Jilid 2 - Kaca : 38

97 Asmaradana

35.
Tanggap Mas Cêbolang tuwin |
rencangnya santri sakawan |
samya lukar panganggone |
lulumban ciblon gêndhingan |
kalangkung rênaning tyas |
sawusira samya adus |
anêmbang pucung busana ||

98 Pocung

1.
Mas Cêbolang alon pangandikanipun |
Nurwitri Saloka |
Kartipala Palakarti |
ulun ayun wruh ingkang aran (m)Bahrawa ||

2.
Payo mangkat sira lumakuwèng ngayum |
kapungkur Pikatan |
ngalèr ngilèn sampun prapti |
ardi Jambu kalangkung asri kawuryan ||

3.
Dadya dangu dènnira lêrêp nèng Jambu |
kasêngsêm amulat |
asri rarêngganing wukir |
sukunira angongkang têpi talaga ||

4.
We ngalirap sumilak masêmu biru |
jurang sri kawuryan |
nuju wijiling Hyang Rawi |
anyunari talaga myang arga-arga ||

5.
Ujwalaning Surya inggang munggèng ranu |
mancorong gumêbyar |
apindha sasotya manik |
ngèrèng-èrèng tinanêman pantun gaga ||

6.
Kang gumandhung wênês ijo amawèh kung |
malêncut markatak |
ana kang uwis kumêmping |
awurahan rarya anggusah kukila ||

7.
Sarèwèhan ranu tibèng jurang trêjung |
swara lir gurnita |
paksi nèng têpining warih |
samya ngadhang timbuling kang ulam toya ||

8.
Kayon gathuk ayom angubêngi gunung |
dhuwêt dhuku jirak |
jêruk jambu klampok wangi |
pêlêm pakèl pijêtan lawan kokosan ||

9.
Blimbing manggis rambutan kêpêl myang randhu |
nangka sukun bêndha |
kaluwih sarangan tangkil |
wanara kèh samya amangan wowohan ||

Jilid 2 - Kaca : 39

10.
Kidang kancil manjangan budhul angrênggut |
rumput kang pradapa |
sêmu ayêm klimis-klimis |
santri catur samya ngundhuhi wowohan ||

11.
Warna-warna katur ing bandaranipun |
sadaya mirasa |
sinambi aniningali |
arga-arga têgal sabin dhusun krajan ||

12.
Wus tumurun saking ing aldaka Jambu |
malipir (m)Bahrawa |
gya mancat sukuning wukir |
Ing Marbabu lan arga Marapi jajar ||

13.
Praptèng arga alit aran Candhi dhukuh |
ndêdêr têkèng pucak |
miyat kuburan sawiji |
tanpa cungkup kayoman witing capaka ||

14.
Jenar pingul sêkar (m)blasah marbuk arum |
kubur mawa cahya |
kadya kukuwung ngawêngi |
Mas Cêbolang ngandika marang Saloka ||

15.
Baya iki wong agung ingkang kinubur |
wingite kawangwang |
mawa cahya anêlahi |
Ki Saloka matur nun inggih bandara ||

16.
Kula mirêng cariyosing tiyang sêpuh |
punika astana |
-nipun natèng Majapait |
Sang Aprabu Brawijaya kaping tiga ||

17.
ê lah patut bêcik payo padha ngujung |
anyunyuwun barkah |
slamête laku puniki |
Mas Cêbolang lawan santrinya sakawan ||

18.
Wusing ngujung mangalèr umiyat ranu |
ing Pêning ngalela |
têngahing tlaga kaèksi |
ana pulo kumambang anut maruta ||

19.
Ngetan ngulon manêngah ngalor myang ngidul |
tan mawa kakaywan |
kawuryan mung katang wilis |
wênês ijo mawèh sêngsêming wardaya ||

20.
Têpi danu ana jajaka kadulu |
manggul jala kêpyak |
sruwal cêkak ngindhit kêpis |
Ki Nurwtri ngawe kanang mareneya ||

21.
Wusing tundhuk Nurwitri tatanya bagus |
marang êndi sira |
kang tinanya lingira ris |
kula badhe (n)jala mring Pêning talaga ||

22.
Amung turut pinggir sapakantukipun |
ajrih amanêngah |
lêbêtipun anglangkungi |
ramak kula nalika wulan kang pêjah ||

23.
Aritipun tinangsulan agêl kukuh |
cinêmplungakên têngah |
kinalar ngantos sapriki |
dèrèng kèndêl taksih dènulur kewala ||

Jilid 2 - Kaca : 40

24.
(n)Dika kintên piyambak ta lêbêtipun |
mila kula (n)jala |
amilipir turut pinggir |
lagya eca kang samya imbal wacana ||

25.
Mirêng swara gumlêdhêg lir gêlap sèwu |
pucaking kang arga |
Mêrapi amêdal api |
kukus mêdal ngêbêki ing dirgantara ||

26.
Pêtêng (n)dhêdhêt datan uninga lor kidul |
Mas Cêbolang lawan |
santri catur yitnèng wèsthi |
gêgandhèngan tanbuh paran kang sinêdya ||

27.
Dènnya anèng pêpêtêng tri ari dalu |
langkung supêking tyas |
wus tan ana nyipta urip |
mung sumendhe ing karsanira Hyang Suksma ||

28.
Praptèng tlatah Magêlang ing lampahipun |
pêpêtêng wus sirna |
miyat soroting Hyang Rawi |
samya (n)dhoko nèng sukuning ardi Tidhar ||

29.
Miyat dhukuh asri ing anggraning gunung |
Mas Cêbolang lingnya |
yèn sira isih kuwawi |
dhukuh kae payo padha pinaranan ||

30.
Samya matur sumangga kula tumutur |
sadaya wus minggah |
Mas Cêbolang anèng ngarsi |
langak-langak bêranyak lir Narayana ||

31.
Santri catur barangkangan lampahipun |
gantya kang winarna |
kang martapa pucak wukir |
langkung sidik anama Sèh Wakidiyat ||

32.
Endhang catur tumaloncong ayu-ayu |
mèh kêmbar kang warna |
mêpêg mêmpêning birai |
samya lagya anggarapsari sapisan ||

33.
Sinung nama Endhang Kismani linangkung |
Brahmani kalihnya |
tiga Endhang Aniladi |
sakawane Endhang Jahnawi kyatingrat ||

34.
Maha wiku ngandika mring endhang caur |
gêlar-gêlarana |
kalasa batu kang brêsih |
sasajia sugata ingkang prayoga ||

35.
Ingsun ayun katamuan santri luhung |
mêntas kasarakat |
anèng ing Marbabu wukir |
wusing rampung sasaji sira mêthuka ||

36.
Nêmbah mundur rampung sasaji dyah catur |
mring talaga siram |
kosokan lulur myang mangir |
wus barêsih kakanthèn nulya busana ||


 kds penutup
wangsul-manginggil

  • < (07) Kaca 36 – 37
  • (09) Kaca 41 – 58 >