Ki-demang.com : Centhini

Ngundhuh Serat Centhini PDF

ngundhuh-serat-centhini

Kaca Ngajeng

kaca-ngajeng

Ringkasan Serat Centhini

ringkasan-serat-centhini

Resensi / Ulasan Serat Centhini

resensi-serat-centhini

Pupuh Surat Centhini

pupuh-surat-centhini-01
pupuh-surat-centhini-02
pupuh-surat-centhini-03
pupuh-surat-centhini-04
pupuh-surat-centhini-05
pupuh-surat-centhini-06
pupuh-surat-centhini-07
pupuh-surat-centhini-08
pupuh-surat-centhini-09
pupuh-surat-centhini-10
pupuh-surat-centhini-11
pupuh-surat-centhini-12

    Jumlah Pengunjung

0434641
Hari ini     :Hari ini :41
Kemarin     :Kemarin :69
Minggu ini   :Minggu ini :107
Bulan ini   :Bulan ini :3270
s/d hari ini   :s/d hari ini :434641
Kunjungan Tertinggi
01-10-2023 : 1327
Pengunjung Online : 11

Kontak Admin.

email-kidemang

(05) Kaca 46 – 48

 

( Ki Kulawirya mituruti Nyi randha Sêmbada apulangraras )

09

5. Ki Kulawirya mituruti Nyi randha Sêmbada apulangraras. Tingkahipun sakêlangkung rêsah. Sasampunipun rampung Ki Kulawirya pamit, dipun sangoni arta tuwin pangangge. Wêkdal andungkap Subuh Kulawirya adus jinabad ing sêndhang, kapanggih Nuripin lan Jayèngraga, sami nyariyosakên lêlampahanipun piyambak-piyambak.

Nuripin ngrumiyini lampah dhatêng Kauman. Jayèngrêsmi pamit ki pêngulu, kacandhêt botên kêrsa jalaran kaêntosan dening paman lan rayinipun.


Kaca 46 - 48.

Jilid 1 - Kaca : 5

6. Kulup wus padhang tyasingsun |

datan sumêlang ing ati |

sira kariya raharja |

têtêpa (ng)gonmu mêngkoni |

batihmu para sudagar | isining asramèng Giri ||

7. Têmbe ing sapungkuringsun |

sakèhe dunyarta mami |

sidhêkahna kang warata |

pêkir miskin anak yatin |

lawan tukokna amanat | kaji mring Mêkah nagari ||

8. Poma kulup wêkasingsun |

Ni Samboja nulya lalis |

sawusira binêrsiyan |

layon kinubur tinunggil |

lan raka Kyai Samboja |

ing mangkya titiyang Giri ||

9. Lastantun pamundhinipun |

ing gusti Jêng Sunan Giri |

samya kapanjingan iman |

nglampahi sarengat Nabi |

ngibadah andarus Kur'an | kathah kang iyasa masjid ||

10. Gêmah arjane kalangkung |

tan ana kang laku juti |

samya cêkap nyandhang mangan |

adoh ingkang dadya miskin |

têntrêm ciptane raharja |

wong ngamanca kathah prapti ||

11. Kabanjur tan arsa mantuk |

kalajêng wisma ing Giri |

raja pandhita Sètmata |

jujuluk Susunan Giri |

Gajah Kadhaton minulya |

kawêntar ing liya nagri ||

12. Miwah wus pinundhut mantu |

ing Suhunan Ngampèlgadhing |

dhinaupkên lan putrinya |

Nyai Agêng Ratu nami |

atut dènnya palakrama |

lêstantun ngantya sisiwi ||

13. Wowolu èstri myang jalu |

Nyi Agêng angrumiyini |

kondur maring rahmatolah |

layon sumare anunggil |

marasêpuh èstri priya |

garwa putra gung prihatin ||

14. Sigêg gantya kang winuwus |

Brawijaya Narapati |

mirêng pawartos sanyata |

ing mangkya Susunan Giri |

linulutan sakèh janma |

nungkul tan kalawan jurit ||

15. Sang prabu utusan gupuh |

Gajahmada kyana patih |

kinèn lumampah priyangga |

mukul prang Giri Garêsik |

tan cinatur lampahira |

wus prapta jajahan Giri ||

16. Gègère kadya pinusus |

kang katrajang samya ngili |

minggah kadhaton Prawata |

Jêng Sunan Giri marêngi |

anyêrat manêdhak Kur'an |

kagyat mirêng suwaraning ||

Jilid 1 - Kaca : 6

17. Tiyang alok mungsuh rawuh |

sumêdya ngrisak ing Giri |

kalam ingkang kagêm nyêrat |

anulya binucal aglis |

andodonga ing Pangeran |

sinêmbadan ing sakapti ||

18. Kalam lajêng dadya dhuwung |

cumlorot ngamuk pribadi |

pra wadya ing Majalêngka |

kathah ingkang angêmasi |

sakantune kang palastra |

pra samya lumayu (ng)gêndring ||

19. Mantuk marang Majalangu |

sawusira mêngsah gusis |

dhuwung wus wangsul pribadya |

sumèlèh ing ngarsanèki |

panyêratan sang pandhita |

sarta akukuthah gêtih ||

20. Kagyat risang amanêngkung |

miyat dhuwung kuthah gêtih |

dahat panalangsanira |

dyan dodonga mring Hyang Widdhi |

mugi Allah ngapuntêna |

solah amba ingkang sisip ||

21. Sang pandhita ngandika rum |

marang ing wadyanirèki |

kabèh padha piyarsakna |

myang anêksènana sami |

katgèki sun wèhi aran |

si Kalammunyêng prayogi ||

22. Sakèh wadya saur manuk |

wus samya kalilan mulih |

mring wismane sowang-sowang |

lêstantun asramèng Giri |

jumênêngnya Jêng Susunan |

Prabu Sètmata linuwih ||

23. Gêmah arjane kalangkung |

saya wêwah wadyanèki |

tan ana kang kasangsaya |

nahan wus antara lami |

Sunan Giri nandhang gêrah |

kaparêng praptaning takdir ||

24. Kundur mring rahmatolahu |

gumêr tangis ing jro puri |

wandu wandawa sungkawa |

layon sawusing barêsih |

sinarèkkên nora têbah |

sangking padalêmanèki ||

25. Sedanira tilar sunu |

sadasa kakung lan putri |

kang kalih sang king ampeyan |

Pangran Pasirbata nênggih |

kalawan Siti Rohbayat |

wowolu sangking padêmi ||

26. Kasêbut Nyai Gêng Ratu |

putra sêpuh sinung nami |

Ratu Gêdhe ing Kukusan |

nulya Sunan Dalêm nênggih |

katrinira apanêngran |

Susuhunan Têgalwangi ||

27. Catur Nyi Gêng Saluluhur |

panca Sunan Kidul nênggih |

Ratu Gêdhe Saworasa |

Sunan Kulon kang sumêndhi |

Sunan Waruju ragilnya |

wau ta ingkang winardi ||

Kacara 1 : 7

28. Sasampunira pangubur |

kumpul para wadya Giri |

angrêmbag ingkang gumantya |

mandhirèng Susunan Giri |

pra wadya wus golong rêmbag |

Sunan Dalêm kang gumanti ||

29. Gya ingangkat ajujuluk |

Sunan Giri kaping kalih |

Susunan Giri Kadhatyan |

garwa kakalih padêmi |

tan mashur ing panjênêngan |

Jêng Sunan wus praptèng jangji ||

30. Kundur mring rahmatolahu |

ugi sumare ing Giri |

atilar putra sadasa |

(m)bajêng Sunan Sedamargi |

panênggaknya apêparab |

Sunan Giri Prapèn Adi ||

31. Tri Nyi Gêng Kuruganngurun |

Nyi Gêng Ngulakan kang sukci |

Pangran Lor Pangran Dhêkêt sad |

Pangran Bongkok nulya Nyai |

Agêng Waru arinira |

Pangeran Bulu sumêndhi ||

32. Wragil Pangran Sedalaut |

paripurna kang wus swargi |

rêmbag kang yoga gumantya |

kêmpal sakèhe kang dasih |

Sunan Parapèn ingangkat |

linuwih lir eyang swargi ||

33. Mandhirèng Giri Kadhatun |

jujuluk maksih lêstari |

Sunan Giri Prapèn dibya |

suyut kang wadya gung alit |

kawêntar ing liyan praja | tan pêgat kadya ing nguni ||

 

3. Mêgatruh

1. Ya ta wau sang prabu ing Majalangu |

sampun amiyarsa warti |

lamun Sunan Giri Prabu |

Sètmata wus angêmasi |

mangkya wayahe gumantos ||

2. Ajujuluk Sunan Prapèn Giri luhung |

lalajone kadya nguni |

sang wiku tan arsa nungkul |

marang nagri Majapait |

dadya sru bêndu sang katong ||

3. Dhawuh maring Ki Gajahmada nindya nung |

miwah kinanthèn pra siwi |

angirid wadyabala gung |

kinèn ngrabasèng ing Giri |

wus samapta nulya bodhol ||

Jilid 1 - Kaca : 8

4. Sunan Prapèn wus mirêng badhe ginêmpur |

mring sang prabu Majapait |

wus budhal carakèng prabu |

kya patih myang rajasiwi |

balane lir samodra rob ||

5. Sunan Prapèn sampun sanega ing pupuh |

karsanira nanggulangi |

mring carakèng Majalangu |

tan dangu mêngsah kaèksi |

nulya pinapak prang popor ||

6. Wadya Giri kasoran ing yudanipun |

kathah ingkang nandhang kanin |

tanapi tumêkèng lampus |

Sunan Prapèn angoncati |

sagarwa putra wus lolos ||

7. Lajêng ngungsi maring sapinggiring laut |

binasmènan kitha Giri |

sadaya wus dadya awu |

rajabrana dènjarahi |

rajaputra tindak alon ||

8. Dhumatêng ing astananira sang wiku |

Sunan Giri kang wus swargi |

ingkang rumêksa ing kubur |

tyang kakalih samya dhêngkling |

rawuhe sang prawira nom ||

9. Para wadya dhinawuhan kinèn (n)dhudhuk |

gya tumandang sagung dasih |

halate sang maha wiku |

cihnaning wali linuwih |

singa cêlak anggaloso ||

10. Kalesedan sambat ngadhuh-adhuh lampus |

kang kantun kalangkung giris |

bramantya sang rajasunu |

tumandang pribadi ajrih |

merang lamun tan kalakon ||

11. Dadya dhawuh marang tyang kalih kang tunggu |

kinèn andhudhuk dèn aglis |

binilaèn yèn tan purun |

pasthi tumêkèng ing lalis |

kinarya coban kris waos ||

12. Tyang kakalih tan suwala nulya (n)dhudhuk |

dupi prapta blabak jati |

tutuping tabêlanipun |

binuka saking sakêdhik |

nulya ana ingkang miyos ||

13. Warni kombang tan petungan kathahipun |

mabur ngèbêki wiyati |

maniyub lir langit rubuh |

nêmpuh wadya Majapait |

dènnya nanggulang pakewoh ||

14. Pinarjaya tan keguh ngêntub pikantuk |

bingung wadya Majapait |

ting bilulung rêbut dhucung |

dènnira angungsi urip |

sèlèh gagamaning pupoh ||

Jilid 1 - Kaca : 9

15. Samya kudhung gêdabikan kênèng êntub |

sirah rapêt ngroyok sikil |

ngaruara sambat bingung |

prapta nagri Majapait |

kombang anglut datan kegoh ||

16. Sang aprabu Brawijaya langkung gugup |

tan kawawa nanggulangi |

dadya tilar prajanipun |

sawadya balanirèki |

gusis praja tan ana wong ||

17. Ngungsi têbih dupi kombang wruh wus suwung |

wangsul mring nagrinya malih |

siji tan ana kang kantun |

sang aprabu Majapait |

sawadya wangsul ngadhaton ||

18. Aprasêtya sang aprabu Majalangu |

datan nêdya malih-malih |

nyikara dhatêng sang wiku |

ngamungêna ingkang uwis |

ing tyas datan walangatos ||

19. Kacariyos tyang kalih kang ngrêksa kubur |

kanugrahan mantun dhêngkling |

gagancangan lampahipun |

anusul Jêng Sunan Giri |

ingkang lagya amakuwon ||

20. Kawlasarsa anèng satêpining laut |

tyang kalih marêk tur uning |

ing mangkya mêngsah wus larut |

jalaran tinêmpuh dening |

kombang ingkang mapak pupoh ||

21. Madhul-madhul palayune numbuk bêntus |

tilar gagamaning jurit |

samya ngungsi gêsang (n)jrunthul |

tan ana ingkang tinolih |

swarane pating galêmbor ||

22. Sampun katur ing purwa wasananipun |

dalah waluyaning dhêngkling |

sang wiku kalangkung sukur |

(n)dêdonga marang Hyang Widdhi |

rahayu ywa na pakewoh ||

23. Nulya kundur tan cinatur laminipun |

wus paripurna ing nguni |

eca tyase para wadu |

satêngah ana kang kibir |

sajêg tan na mungsuh rawoh ||

24. Sunan Giri datan samar jangkanipun |

lamun kraton Majapait |

wus andungkap sirnanipun |

jalarane sangking siwi |

dyan Patah mijil karaos ||

Jilid 9 - Kaca : 46

523 Asmaradana

59.
Ngêdên ngêrêng-êrêng sami |
tungtas dènnya puh-pinuhan |
aglimpang (ng)gledhag nglênggèke |
lir lintah tinêmbakonan |
asayah tan bisa bah |
ni randha nulya alungguh |
ningali mring Kulawirya ||

60.
Mèsêm-mèsêm ngajak malih |
wawi Thol sakêdhap êngkas |
Ki Kulawirya amèwèk |
gumregah lênggah anggrêsah |
nêlangsa saurira |
o niki mawon wus kêmput |
akêtog punjèn brêsihan ||

61.
Nèh sêpuntên kula bibi |
wus tan kuwat anggulawat |
ni randha angglêgês ture |
lah bok mawi dipun sopak |
Ki Wirya (m)bêkuh (n)jola |
hêm ah biyang ngong yèn sampun |
dèn-sopaka setan kowak ||

62.
Myat widadari lir mêri |
wong wus bêlas babar-pisan |
sing dèn-jogake napane |
ni randha gumuyu suka |
myat mring Ki Kulawirya |
nityane kongsi anggêrus |
lir wong tinagih tan ponya ||

63.
Ki Kulawirya ngling aris |
lah wus bibi ngong pamitan |
kasêlak ing wêktu Suboh |
ni randha matur sumangga |
punapa kang kinêrsan |
sasênêng paduka mundhut |
sinjang klambi sabuk dhêsthar ||

64.
Bathik lurik miwah kêling |
nulya sinaos pênampan |
pan sarwi alon ature |
punika atur kawula |
lamun parêng ing kêrsa |
nyampinge kawula-suwun |
jampi wulangun tinilar ||

65.
Ki Kulawirya mèsêm ngling |
lah inggih bibi sumangga |
mung nyamping sabuk kemawon |
kulambi kalawan dhêsthar |
punika tan ngong-tilar |
ngong rangkêp klambi têtêlu |
yèn kasrêpên anèng dalan ||

66.
Ni randha sumanggèng galih |
Ki Wirya anulya dandan |
wus samêkta pênggawane |
lopak-lopake sêlaka |
bênthèt ingisèn masak |
dinok kanthong sruwalipun |
ngling lim dalêm bibi randha ||

67.
Randha Sêmbada nginggihi |
matur nèh tilari kula |
nuwun sih andika Kenthol |
ambung sasengog kewala |
Ki Kulawirya latah |
ni randha nulya ingambung |
sengog-sengog ping slawe prah ||

Jilid 9 - Kaca : 47

68.
Gantyambung-ambungan sami |
ni randha ngêmês aturnya |
lah bok inggih malih Kenthol |
gangsal blêsêgan kewala |
wawi ta Thol sakêdhap |
Ki Wirya nglênggak mêcucu |
o sablêsêgananeya ||

69.
Kang dèn-blêsêgên punapi |
wong kari brênge kewala |
kang mungkrêt wus ewuh (ng)gone |
kobêre têmên angajak |
pamit sigra umangkat |
Ki Nuripin pamitan wus |
kang kèri ngundang wong lanang ||

70.
Têtêlu kinèn (n)jibusi |
brat-brêt kapat Ki Duljaya |
tan winuwus sasolahe |
wau ta Ki Kulawirya |
laju marang ing sêndhang |
cucul busana nulya dus |
sawusira dus jinabad ||

71.
Dandan angrasuk kulambi |
samya ngambil toya kadas |
lan Nuripin salat Suboh |
sawusira bakda salat |
Ki Kulawirya nabda |
anakmas apa ya kantun |
lah balènana sadhela ||

72.
Adhèhèm Ki Jayèngragi |
Ki Kulawirya latah |
dene kuwe anèng kono |
(n)dadak ling-alingan gayam |
payo padha rêmbugan |
Jèngraga marani gupuh |
tan pati lêgawèng manah ||

73.
Kang paman wruh lèjêmnèki |
ngling paran kang dadi nala |
dene tan pati anggape |
Jèngraga mèsêm ngandika |
gêng alit kajantakan |
yèn kalêrêsan têrtamtu |
dados bayangan nèng marga ||

74.
Kêtunggak ing alis lungit |
rasukan lan lopak-lopak |
kasêsa kantun kêsupèn |
tinutur sêdayanira |
wite têkèng pungkasan |
kang paman langkung gêgêtun |
kang putra mung ngagêm kotang ||

75.
Mèsêm jro tyas ngandika ris |
anêbut astagapirolah |
tujune manira nganggo |
kulambi rangkêp titiga |
sarwi cucul rasukan |
lah êndi kang sira pundhut |
agêmên kono sumangga ||

76.
Kang putra ngandika aris |
jobahe paman piyambak |
ingulungkên gya ingangge |
sarya ngling mring santrinira |
Nuripin balènana |
Wirya ngling lah ya dèn-gupuh |
jalukên bae ywa tanya ||

77.
Nuripin sigra marani |
prapta wismane ni lanjar |
suwung lawang minêp bae |
wangsul matur bêndaranya |
yèn wulanjare minggat |
kalihe samya angungun |
ngling malih Ki Kulawirya ||

Jilid 9 - Kaca : 48

78.
Hèh Pin lumakuwa aglis |
marang Kauman sadhela |
matura nakmas yèn ingong |
nuwun maklum ing duduka |
aturêna umangkat |
ngong anti têpining ranu |
ing sêndhang lir mas-kumambang ||

524 Maskumambang

1.
Tur sandika sigra mentar Ki Nuripin |
tan adangu prapta |
nèng tajug Ki Jayèngrêsmi |
lagya angimami salat ||

2.
Jamallodin makmum lan santrinirèki |
tan adangu bakda |
pêragat salaman sami |
Jayèngrêsmi duk tumingal ||

3.
Ki Nuripin tinimbalan praptèng ngarsi |
alon aturira |
kawula ingutus dening |
rinta paman jêngandika ||

4.
Ingêntosan nèng sêndhang amurih enjing |
yèn parêng paduka |
ngaturan tumuntên ugi |
Jayèngrêsmi wruh ing cipta ||

5.
Ngandika lon ya wus sun-rêmbug Nuripin |
aris dènnira jar |
mring pêngulu Jamallodin |
paman manira mit mentar ||

6.
Nutugakên ing sêparan angulati |
marang kadang tuwa |
ing lampah mêruput enjing |
ki pêngulu aturira ||

7.
Lamun parêng bok mangke tarèncèng kêdhik |
anganti bibinta |
sêdhêng sampun ngrêratêngi |
Jèngrêsmi nauri sabda ||

8.
Inggih sampun paman sangêt trima-mami |
aywa susah-susah |
rêbat rikating lumaris |
yèn siyang rêkasèng marga ||

9.
Ki pêngulu andhêku sumanggèng kapti |
nulya sêsalaman |
wus paman manira pamit |
andum rahayu kewala ||

10.
Matur inggih andhèrèkakên basuki |
wus samya pamitan |
ki pêngulu angudhuni |
umangkat maca sêlawat ||

11.
Pan wus kèring ing lampah lawan Nuripin |
sapraptaning sêndhang |
wus panggih lawan kang rayi |
mring paman asêsalaman ||

 kds penutup
wangsul-manginggil

  • < (04) Kaca 34 – 45
  • (06) Kaca 49 – 62 >