Ki-demang.com : Centhini

Jilid 12 - Kaca : 43

76.
Lamun darbeya sunu |
kandhêg bibinta tan darbe tuwuh |
marma ajêng ngogrèg-ogrèg kêdah rabi |
kuciwa kalangkung sêpuh |
kadho dene datan munggoh ||

77.
Samya mèsêm gumuyu |
myarsa dènnya abanyolan wuwus |
pra rubiyahira sami angèncêpi |
Cariksutra mèsêm muwus |
banène èsême bojo ||

78.
Rasane ting galuthuk |
ora enak lir wong mamah watu |
sambikala lir mamah manisan bêling |
lêgine nglêburkên untu |
tan pêsaja anjêlomprong ||

79.
Sangsaya sru gumuyu |
Ki Cariksutra malih amuwus |
lah anakmas punapèstu benjing-enjing |
mantuk mring Wanamartèku |
kang putra umatur karo ||

80.
Apan inggih saèstu |
lamun lujêng benjing bakda Subuh |
Cariksutra nauri wacana manis |
kongsiya sapêkênipun |
dumugi (ng)gyansun têtêmon ||

81.
Jayèngrêsmi turipun |
inggih agampil pawingkingipun |
manawi ta Allah marêngkên basuki |
kados tan wande kapangguh |
kula awangsul sumaos ||

82.
Cariksutra ris muwus |
lamun makatên anak puniku |
yèn pinarêng panuju dhanganing ati |
singgih manira tumutur |
mring Wanamarta yun panggoh ||

83.
Mring ramanta puniku |
manira kalangkung tyas wulangun |
maring kakang Kae Bayi Panurtèki |
duk mampir mring kang pra tamu |
andhandhang kinèn mardhayoh ||

694 Dhandhanggula

1.
Jayèngrêsmi miwah Jayèngragi |
langkung dènnira sukuring driya |
yèn Ki Cariksutra mangke |
karsa lampah tumutur |
maring krajan Wanamartèki |
panggih (n)Jêng Kyai Bapa |
pawong mitranipun |
duk maksih sami jajakan |
tan nêdya sah nêdya nglanggêngakên sami |
kumpul donya (ng)akerat ||

Jilid 12 - Kaca : 44

2.
Pan mangkana ciptanirèng ati |
Jayèngrêsmi Kae Jayèngraga |
miwah sadaya tan pae |
samya suka ing kalbu |
lamun Kae Cariksutrèki |
milya mring Wanamarta |
arsa apapangguh |
Ki Cariksutra ris nabda |
yayi Carikmudha kantuna sirèki |
sun karya wakilingwang ||

3.
Angimami Jumungah ing masjid |
sarta dèn-karêksa kêndhurinya |
ywa muadah Jumungahe |
rèhên wong dhukuh-dhukuh |
kanca santri myang magêrsari |
pêrdinên wêktunira |
ing Jumungahipun |
padha ngêgungna Jumungah |
lan yèn ana kanca santri nêdya kampir |
nèng kene kèh kêdhika ||

4.
Lah andhêgên ywa awèh lumaris |
rayatên kabèh gumatènana |
ywa kongsi kurang pangane |
priyên parêng sakayun |
narèhakên satêngah sasi |
utawa ing sawulan |
sokur langkungipun |
dimèn ngêtêpi Jumungah |
iya mangsa-bodhoa sirèku yayi |
manawa sun yèn lama ||

5.
Carikmudha aturira aris |
yèn kalamun parêng ingkang karsa |
kawula kêdah andhèrèk |
kaping kalihipun pangguh |
lawan kakang Arundayèki |
mupung sami sarêngan |
aywa na tan têmu |
Ki Cariksutra lingira |
besuk bae de lakuningong pribadi |
lamun lan bok-ayunta ||

6.
Si Wilapa lan santri sawiji |
amung si Sêtradrêma kewala |
rowangira kari rêke |
iya si Sêtrarêmbun |
Sêtranaya lan Sêtragati |
Sêtralewo adatnya |
iku ingkang kantun |
padha tungguwa ing wisma |
rumêksa-a ing wêktu Jumungahnèki |
aywa kongsi muadah ||

7.
Ingkang rumat pangrêksaninèki |
wisma miwah parentahanira |
ingkang liningan ature |
sandika sadaya wus |
pra rubiyah kang badhe kari |
sadaya yun tumuta |
kumêdah tan kantun |
datan linilan ing raka |
dadya samya ngungun tan tumut ing laki |
pinupus jrih ing raka ||

Jilid 12 - Kaca : 45

694 Dhandhanggula

8.
Ingkang samya lênggah jalu èstri |
asasambyan ngalap nyanyamikan |
Ki Cariksutra dêlinge |
anakmas sadayèku |
awon kèndêl sami alinggih |
wontên sabda rinasa |
wawadining wuwus |
kawaspadaning kasidan |
ing aurip puniku amanggih pati |
pati amanggih gêsang ||

9.
Mulya urip amurbani pati |
mulyaning pati amurwani gêsang |
sesa êsa wasesane |
tan muksa datan mujud |
tan kakalih datan satunggil |
kwula tan kawasesa |
Gusti tan sinuhun |
pundi kang aran kawula |
ingkang pundi inggih kang ingaran Gusti |
rèh Gusti tansèng kwula ||

10.
Kadipundi palimpinganèki |
anak jêbèng Kae Mangunarsa |
miwah nakmas sadayane |
sadaya samya-ndhêku |
Malangkarsa mèsêm lingnya ris |
yayi Sèh Mangunarsa |
sumangga ing ngriku |
linêjar linge kang rama |
Mangunarsa matur ring Cariksutrèki |
mênggah wuwus punika ||

11.
Sakalangkung dening rungsitnèki |
liyan sujanma ingkang uwus man |
pinitaya ing Hyang rêke |
nugraha ingkang agung |
lir Hyang Agung nugraha yêkti |
kang sampun kawimbuhan |
Sukma angganipun |
mulya tan kênaning rusak |
sabab tan na kuwasa pangangkatnèki |
awrat-awratanira ||

12.
Beda lan jalma ingkang sinung sih |
sinisiyan ing Hyang Maha Mulya |
tan wontên èwêd awrate |
singgih subrantanipun |
mring Hyang Widdhi panguningnèki |
tansah pangabêktinya |
ing Hyang Kang Maha Gung |
gagantunganing wêkasan |
wêkasaning agêsang amanggih pati |
matiya jroning gêsang ||

13.
Gêsang ingkang amurba ing pati |
pati wus kalimput ing agêsang |
gêsang wus tan na patine |
mulyaning pati uwus |
murba amisesa ing urip |
urip wus kalimputan |
ing pati sawêgung |
agêsang sajroning pêjah |
pan wus murba misesa pati lan urip |
langgêng kaananira ||

14.
Kang wus sipat ênggon sun ngalami |
wus tan manjangakên nusa sabda |
rèhne branta wus anungge |
marang Hyang Maha Agung |
tan abisa angapengini |
punika pratandhanya |
sor luhuring tuwuh |
datang kenging ginampila |
kawaspadan ing kasidan rèh kadadin |
babaring janma-tama ||

Jilid 12 - Kaca : 46

15.
Rungsiting ngèlmi pan dede uni |
dene sastra kang tumrap ing papan |
kojah wirayat pan dede |
tan sampun dening wuwus |
datan sampun dening angaji |
Kitab kalawan Kur'an |
tan wus dening guru |
tan rampunging patakènan |
amung purna kalawan pribadinèki |
kang datan patinang ka ||

16.
Cariksutra sumêdhot tyasnèki |
apan kaprananing nalanira |
pinalimping ring kajatèn |
panujwanira sukur |
mring Kae Sèh Mangunarsèki |
pandhita taruna trang |
bijaksanèng ngèlmu |
datanpa ngalêmbananya |
wus mupakat ing pangawruhira sami |
tan pae tangkêpira ||

17.
Pangrêsing tyas pan durung (n)dungkapi |
rumangsa ing kadununganira |
anor sajroning driyane |
alon dènnira muwus |
Kae jêbèng Mangunarsèki |
paran wus apatutan |
lan sutangong mantu |
Sèh Mangunarsa turira |
singgih sawêg Allah dèrèng amarêngi |
wruh raosing akrama ||

18.
Walhualam ing mangke manawi |
wontên karsaning Hyang Kang Misesa |
hajad dèn-ngamakên rêke |
dèntên ta ingkang sampun |
ing pandonganira Kiyai |
dèrèng girising manah |
tan kabukèng kalbu |
kayun langêning wanita |
saking dene kumambang karsaning Widdhi |
Alah tan mangga cipta ||

19.
Ngumum samya tawakup kang myarsi |
Ki Cariksutra ngartikèng driya |
Sèh Mangunarsa jawane |
wadad ngibadahipun |
awiwinih santosèng tokit |
trang trus ngèlmu kapasah |
kakandhanganipun |
(ng)alamat basa nujibah |
pan wus kawistara paprèjèngannèki |
cahya trahing ngawirya ||

20.
Jayèngraga wruh sandining liring |
alon umatur ring Cariksutra |
kawula nuwun wulange |
rèhing sastra Jawèku |
Kawiswara ingkang punêndi |
miwah Kerata-basa |
Panitisastrèku |
kalawan Caraka-basa |
tuwin Candrasangkala myang Candragêni |
kalawan Sandisutra ||

Jilid 12 - Kaca : 47

21.
Dasa-nama Krêtawirêjèki |
amung wruh babasane kewala |
dèrèng sumêrêp yêktine |
mugi Kae sung wêruh |
pangartine kang sastra Jawi |
kawula salaminya |
katungkuling dangu |
ulah kasantrèn kewala |
ukur sagêd maos waosan sakêdhik |
dèrèng dungkaping prana ||

22.
Cariksutra mèsêm lingira ris |
kenging paribasan basukila |
têkèk cihna sabawane |
nênggih patanyanipun |
nakmas Kae Jayèngragèki |
kacupaning wacana |
wicaksananipun |
ring Sastradirga ngayuta |
Kawikrama ulah Maha Pramakawi |
tan kêna kilapêna ||

23.
Jayèngraga mèsêm turirèki |
pan kawula nunuwun pasaja |
ngangsu toyèng jaladrine |
Cariksutra gumuyu |
ngèlmu kêpèk kula puniki |
tan paham lamun datan |
wontên sêratipun |
èngête abalêjatan |
sajêgipun Candrasangkalaning rêdi |
pinurwa ing sarkara ||

24.
Sangkalane ponang ardi-ardi |
kunir awuk tanpa jalu ika |
miwah kang tulup sumendhe(?) |
tuwin kang pring sadhapur(?) |
lele gêna lan cèlèng mati |
kalawan clêngan tiba(?) |
miwah jêbug awuk |
kêlèthèk tumpêr(?) kewala |
pan wus jangkêp sasanga sasaminèki |
sangkalardi punika ||

25.
Maksih angka: 6(nêm) kang sirah nênggih |
antaranipun nyandhak sadasa |
nungswa Jawa sangkalane |
Sirna Rupaning Dhuwur |
Candhi Sèwu sangkalanèki |
Naga Iku Angrusak |
Jagad kalanipun |
candhi Kalibêning ika |
Bujanggèku Anêmbah ing Bumi nênggih |
rêca Budhur babadnya ||

26.
Tanpa Ngrasa Tingale Wong Singgih |
Masigid-watu ing Salatiga |
Sirna Ilang Gunaning Wong |
Pajajaran ing dangu |
Sirna Ilang Gunaning Aji |
adêging Majalêngka |
de sangkalanipun |
Watu Mungal Katon Tunggal |
duk gêmpure Sirna Ilang Karyèng Bumi |
ngadêg kitha Bintara ||

Jilid 12 - Kaca : 48

27.
Gêni Mati Siniram ing Jalmi |
purwanipun trap agami Islam |
Sultan Bintara pupule |
lan pra wali linuhung |
ngumumakên sarengat Nabi |
supaya kèbêkana |
sanungsa Jawèku |
ing sarak (n)Jêng Rasullolah |
sinirnakkên agama Buda kang lami |
salin agama Islam ||

28.
Jayèngraga gupuh matur malih |
mênggah Kerata-basa punika |
lawan Raja-kusumane |
Cariksutra amuwus |
kang Kerata-basa puniki |
lawan Raja-kusuma |
sami dèntênipun |
mèt sêmon watêking nama |
yèn mênggaha ngèlmi Arab saminèki |
pan palak palakiyah ||

29.
Kadi ta yèn wontên jênêng nênggih |
aksara [ha] akèh wiraganya |
ingkang brêmara alênteh |
kèntiring maruta gung |
watêkipun pan datan kenging |
kungkulan budinira |
kumudu gumunggung |
datan kêna pinoyokan |
lamun nêpsu tan ana kang dèn-èringi |
yèn kabênbêran roba ||

30.
Keratane aksara [na] na ngling |
sang wira munggyèng tumamèng yuda |
supakya matêmpuh dene |
matyèng palagan nêngguh |
watêking wong pangucapnèki |
ngatokkên napsunira |
tan kêna sinayut |
maring sasamining jalma |
miwah maring payomane datan ajrih |
mring kaka yayah-rena ||

31.
Aksara (ca) keratanirèki |
cacaturan parang tumêmpuh kat |
tan kalok ing panuncange |
watêking ca puniku |
lamun èstri candhala wêngis |
kumèdhêp ing wong lanang |
amarentah kakung |
rumakêt lamun sasanak |
datan lana wani mring wong tuwanèki |
wawatêk bangsa sudra ||

32.
Lamun hê [hê-ra] dipun-keratani |
hê-ra rata sêmpal kaèdêgan |
jagad kèntir gumuruhe |
wong jênêng ra puniku |
apan pintêr datanpa ririh |
cupêt atine malam |
lamun duwe nêpsu |
pan gêlis ing lêjarira |
datan pandak barang karêpe sathithik |
waninira satêngah ||

33.
Aksara [ka] keratanya nênggih |
hê-ka kongkang munya ing pangrongan |
pantaka gêlêng dadya mrèh |
kamal sura makiwul |
watêking wong jênêng ka nênggih |
datan ladak pangucap |
atos yèn amuwus |
sêmbada guru-alêman |
tan têlatèn watak kau kurang budi |
kêdhik pasiyanira ||

Jilid 12 - Kaca : 49

34.
Yèn aksara [da] dèn-keratani |
ê-da daliwara munggwèng rana |
tekang turangga tumamèng |
yuda surat tumêmpuh |
sêtyèng laga watêkirèki |
wong jênêng aksara da |
wor mèsêm yèn muwus |
budi momot tur antêpan |
tan katara yèn karêp kalamun jurit |
sêndhu manis wuwusnya ||

35.
Aksara [ta] dipun-keratani |
tatawang sêkar sumawur kentar |
kadrêsan dening angine |
sami ruru katawur |
wor kumrisik kang wuluh gadhing |
wong jênêng aksara ta |
gapyak ing pamuwus |
nawangkên wasising nala |
nora kêna ngrungu ujar ala bêcik |
canggèh wani satêngah ||

36.
Keratane aksara [sa] nênggih |
sasêtya lairing puji rêja |
maharêpi kadhatone |
ngabyantara liripun |
wong jênêng aksara sa lantip |
sasmita sihing karya |
lêmbut budinipun |
lêpas marang pangawikan |
sêngsêm basa landhêp graitanirèki |
sêdhêng kuwanènira ||

37.
Aksara [wa] keratanirèki |
wawukir malela lir sêmara |
kumrusuk piyak pamore |
kumarisiking wuluh |
gadhing yèn wong jêjênêng mawi |
aksara wa watêknya |
angkuh ambêgipun |
anyênyêt pangucapira |
wong kawongan macan mring mitra tan asih |
yèn nêpsu ngangsa-angsa ||

38.
Aksara [la] dipun-keratani |
apan lali ing Sukma sarira |
mari karênga kêtabe |
tumangkul teja kuwung |
watêke wong jênêng la nênggih |
alalu sihing puja |
anduwèni angkuh |
yèn sasanak gêng sihira |
andhap asor yèn ana pangarahnèki |
yèn nêpsu lir rasêksa ||

39.
Aksara [pa] keratanirèki |
papunggêle kang buron wanara |
amangsa gugundhik rêke |
wong jênêng pa puniku |
pan cugêtan datan kawijil |
tan lana kinantêpan |
crobo budinipun |
tan ênang marang sudarma |
luruh ing prakara ing aprang jêjirih |
tan lulus asêsanak ||

Jilid 12 - Kaca : 50

40.
Aksara [dha] kerata winarni |
adhadha umpan guna lènira |
syuh anguwuh ing babune |
kètrêg kêdaya sing lum |
lambangira watêkirèki |
wong jênêng aksara dha |
asusahan kalbu |
asring kapêdhotan trisna |
anging budinira guna tur aririh |
tan duwe kasaguhan ||

41.
Keratane aksara [ja] singgih |
ji jiwata sang Narpati Rudra |
amanas sarira rêke |
taya amêngkul suku |
mangku kuwung teja lan thathit |
wong jênêng aksara ja |
lêmbut budinipun |
ana radane kagungan |
amêm rêgu pan kumingsun sumêdêgi |
tan rêna mor sasama ||

42.
Aksara [ya] keratanirèki |
yata yayah-rena kaèwêran |
girima rah umiline |
ararênguning parung |
parèjèngan watêkirèki |
wong jênêng aksara ya |
ambêgira lêngus |
yèn rècèh anggora-gadha |
tan wrin maring pakewuh marma prihatin |
kasangsayèng sasama ||

43.
Aksara [nya] dipun-keratani |
nyanyamikan panggah amingguwa |
tan na kewran ing atine |
katamaning margiyuh |
wong jênêng nya wawatêknèki |
kumawi yèn angucap |
kèh pamèting wuwus |
tur ta durung yèn (ng)guguwa |
tita dadi papangane wong abangkit |
gujih ati marassan ||

44.
Aksara [ma] keratanirèki |
mamayu nguyu mèk akênturan |
pancaka cala makêlèng |
wong jênêng ma puniku |
anastapa ambêge dhiri |
manggung panas-atènan |
kang adoh ginayuh |
tan pati nampani ujar |
mung wuwuse lumaku ginati-gati |
tan ayun karameyan ||

45.
Keratane aksara [ga] nênggih |
gagalih glan raga wèh magêlah |
mangikêt magêlungrate |
ing jagad raya wêgung |
widadara kang widadari |
padha mataya nêmbah |
anggusthiyèng luhung |
wong jêjênêng aksara ga |
jêmbar budi ing buda nyenapatèni |
mantêp lila ing srana ||

46.
Aksara [ba] keratanirèki |
ba binuncang ring pèrèng rèjèngan |
madalêm dinulu srine |
pinapah kapara puh |
ahyanèka watêkirèki |
wong jênêng aksara ba |
agêng nêpsunipun |
kadya padha kakanginan |
lair amêm micara alus amanis |
ambayani jatinya ||

Jilid 12 - Kaca : 51

47.
Aksara [tha] keratanirèki |
kang tha thathête kang mandraguna |
nguwuh bèjraning kalbune |
tiksna têkang tyas juwul |
kêtêr krisik kang wuluh gadhing |
wong jênêng aksara tha |
kêthul budinipun |
bodho ling-alingan bisa |
tur abodho tan sumurup barang-kardi |
lêson lumuh ing karya ||

48.
Aksara [nga] wêkasanirèki |
keratanya apan nga ngangungan |
kadya camêra gêgête |
makewraning atêdhuh |
kumrisiking kang wuluh gadhing |
wong jênêng aksara nga |
gramèh tanganipun |
pintêr marang gagaweyan |
budi asor anggêgusti marang èstri |
gêntèn olèh durcara ||

49.
Jayèngraga tumungkul turnya ris |
dasanamamba paduka wulang |
Ki Cariksutra wuwuse |
èngêt-ngong anak bagus |
dasanama ukur satêmplik |
anging trimah rêramban |
kêdhik-kêdhik lothung |
tinimbang kang botên pisan |
samya suka gumuyu kang para tami |
Cariksutra lingira ||

50.
Dasanama kang sawiji-wiji |
kang dhingin dasanamaning wulan |
sasangka candra sasine |
basanta rata èntung |
sasaddhara kirana nênggih |
sitangsu lan prabanca |
dasanamanipun |
sang srêngenge purbangkara |
diwangkara suwandagni arka rawi |
pradangga-pati surya ||

51.
Andangkara karaba mahari |
kalandara raditya talaha |
aruna bagaspatine |
lan dasanamanipun |
ingkang angin sadayanèki |
pawana samirana |
prabancana bayu |
pracalita lan tracanca |
wasawaha anila sindhung maruti |
gunandya bajratiksna ||

52.
Yèn dasanamaning gunung nênggih |
endragiri prawata ancala |
swela lan wanawasane |
basulingga lan mèru |
myang imawan ardi lan wukir |
dasanamaning mega |
kang rumuhun sawub |
ima kadada imanta |
imantaka akakara lan sasmiti |
jalana jaladara ||

Jilid 12 - Kaca : 52

53.
Himalaya gidada widagi |
lan kapura lèn dasanamanya |
banyu tirta tuya junèng |
toban isnisi iku |
we hèr toya usura warih |
utaka lan malatar |
luwata lan ranu |
swanina lawan wulusan |
yèn ta dasanamane sagara nênggih |
samodra kiralaya ||

54.
Jalanidhi tasik lan jaladri |
myang arnawa lan pasir saboga |
lèn gajah dasanamane |
matêngga gatha mutu |
brajamuka èsthi waniti |
dirada lan samaja |
liman nanggalèku |
dipangga gajwaksa muka |
lawan malih dasanamaning padhati |
widari sang grasena ||

55.
Salamuka swaninda sambiri |
sirat anwin anda lan dhudhula |
cithaka lan gindagundèk |
wawasthi kucu kudhuk |
lèn kang dasanamaning èstri |
kumbamula capana |
wanodya marmadu |
dyah waela lan mantasa |
myang carika madani arsa taruni |
lan dasanamèng sêkar ||

56.
Sari sidya pakaja lan malih |
kang kumuda kusuma prabasa |
tunjung padma wontên malèh |
tulis mungguhing watu |
pan rikaa yèn nèng panjalin |
wolat yèn mungguh nèng mas |
èndung wastanipun |
yèn anèng wêsi gurita |
lamun mungguh nèng salaka pandariwih |
yèn mungguh nèng ron sastra ||

57.
Wangsulane têkèng banyumuni |
titi wêdi angrês arismana |
lan malih awrat garbine |
diwikartili nêngguh |
kabèh ngaran amêtêng sami |
wontên malih winarna |
aranning awuru |
tispraya darsusujana |
pan wuruning dewa ratu miwah malih |
arja wawanagota ||

58.
Apan wuruning satriya nênggih |
dene isthaka kulamardawa |
wuruning mantri lan malèh |
mongmongwukmo puniku |
pan wuruning ditya rasêksi |
yolho wuruning wandhak |
wandakisuwiyu |
pan wuruning jalmacèh |
lan malih kawindi wuruning èstri |
mukduk wuruning macan ||

59.
Ingkang madra pan wuruning sapi |
dandaka wuruning atisika |
anjaran wuruning banthèng |
kêra wuruning wêdhus |
wagratulah wuruning gênjik |
kraka wuruning sura |
camrak onyil basur |
wuruning wanara kênas |
katiraca wuruning tikus mamêki |
ana sasaminira ||

Jilid 12 - Kaca : 53

60.
Kang punika nakmas Jayèngragi |
kathah lirnya yèn linajêngêna |
sadalu tan na pêdhote |
winangsulaning pungkur |
bok suwawi kèndêl nyanyamik |
kinèndêlan kewala |
pan mubadir wutuh |
ingkang liningan agêpah |
samya ngalap dhaharan sasênêngnèki |
Cariksutra ris nabda ||

61.
Paran wus (n)dungkap ing têngah wêngi |
santri matur sih kirang sakêdhap |
Ki Cariksutra ngling manèh |
pênêd sami won-ngangur |
kakêntrungan dipun-dhulêngi |
wong wadon kang angèmprak |
suluk singiripun |
lêlèjêming ngèlmu rasa |
tinêpakurakên kalawan birai |
tarêbang kêkêntrungan ||

62.
Karya cagak-lèk anamur ratri |
kang para tamu matur sumangga |
nulya nuduh mring santrine |
Sêtradrêma sirèku |
lah pundhutên trêbangku aglis |
nèng langgar karo pisan |
si Jangkrik kêntrungku |
si Nungmyang tarêbang-ingwang |
lan têrbange Ki Carikmudha dèn-aglis |
kêntrung trêbang si Guntang ||

63.
Lan golèka kêntrung têrbang malih |
kang liningan sigra nulya mangkat |
santri tri ngambil trêbange |
tan na dangu arawuh |
katur ponang trêbangirèki |
lawan kêntrung tinampan |
sinêntak ginêmbrung |
sinungkên ing tamunira |
trêbang kêntrung pra tamu samya nampèni |
sadaya mangku trêbang ||

64.
Malangkarsa Sèh Mangunarsèki |
Jayèngrêsmi miwah Jayèngraga |
Anggungrimang Piturune |
Sèh Modang Mongsariku |
trêbang sanga cukup ngijènni |
Cariksutra kalawan |
Carikmudha wau |
barung singir talu bawa |
la ilaha ilalah ilalah-lahi |
Mukamad Rasullolah ||

65.
Tinampan ing santri jalu èstri |
nganyut Sêkar-gadhung lagunira |
sru asri ing suwarane |
arêmpêg barung arum |
agêmbrangan trêbangirèki |
pong-pêg pong-pêg pong-pung brang |
pêg-pêg bah gur bah gur |
thung-plêg thung-plêg dhung-dhêng pung-brang |
kêtongtong têk plak-plak blang-blang |
tong-gring-pyak pyak-bêm pung-brang ||

66.
Tangga desa parapatirèki |
samya kagèt krungu salawatan |
sru asri gumrah swarane |
sadaya èstri jalu |
kang wis turu lir dèn-gugahi |
padha nonton tarêbang |
kiwa têngênipun |
(ng)gawa obor upêt mêrang |
rare cilik ting carêngèk padha nangis |
ngajak nonton slawatan ||

Jilid 12 - Kaca : 54

67.
(n)Dadak sakala nglatar mênuhi |
wong niningal suka dhêdhêsêkan |
wênèh mèlu sauranne |
sangsaya sru gumuruh |
wus antara babakannèki |
anêsêg gagobyogan |
iramanya landhung |
sinalahan suwukira |
nulya samya maca salawat kaping tri |
bêng bêng bêng sèlèh trêbang ||

68.
Cariksutra angandika aris |
lah Wilapa sira andhulênga |
suluk Rara-bathik bae |
lagone Sêkar-gadhung |
Ni Wilapa turira inggih |
anulya singir bawa |
Ki Cariksutrèku |
gya tinampanan ing kathah |
langkung ramya gumuruh trêbang lan singir |
nulya Nyai Wilapa ||

69.
Andhulêngi salawatan singir |
dènnira ngadêg langkung rêkasa |
akêmpusan ambêgane |
andhulêngi gat-migut |
rimong jingga bathik kumitir |
prandene têpung pisan |
saking agêngipun |
lêmu gimblah anglêmbarah |
têkèng solah-bawa nulya sindhèn ngêlik |
mangkana singirira ||

70.
Suluk Bathik kang pinurwèng singir |
lah ta wus babo bathikên pisan |
tênunan wus panêgase |
ywa tinggal polanipun |
lawan sira dèn-ngati-ati |
kang cinacad punapa |
dhasaripun alus |
malamipun malam pêthak |
wus dinuga lancêng sêdhêng sawatawis |
kang canthing parèngrèngan ||

71.
Myang panembok jêjêgulirèki |
waja ginênèn kayu-tos ika |
bandhulan pagawangane |
padha pêpak sadarum |
sapadandananing wong bathik |
dhasar alus utama |
tinulis jalêngut |
mangkana upamanèka |
yèn dhadhasar kêdhut wadhag tinul ngrêmit |
kayane yêkti ilang ||

72.
Datan pantês yèn tinulis bêcik |
wêlantênên dikongsi kaya pa |
mulih-mulih mring dhasare |
yèn awon dhasaripun |
babaranne nyêpêti ati |
(m)bok-prawan diprayitna |
aja dupèh baut |
sabarang karya bisa-a |
ayu rupa ayu gawe ayu ati |
aja kibir jubriya ||

Jilid 12 - Kaca : 55

73.
Apan iku yêkti ora bêcik |
yèku dadi sisikuning lampah |
nganggowa sawatarane |
luwih panggarapipun |
yèn tumêmên sayêkti bêcik |
yèn ati salèwèngan |
sanggup-sanggupipun |
prayoga mangsa bêcika |
sabab iku dèn-wori sukaning ati |
suwe ala dadinya ||

74.
Malah-malah cêpak tiwasnèki |
yèn maksiya pasthi dolle tuna |
tan wurung nambak dhingklike |
wa-dene rupanipun |
kang ambathik iya tan bêcik |
sapindha yèn atuwa |
ana kang pinupu |
adola dhidhis kewala |
pasthi payu adol gawe lamun wêdi |
bêrkate ayu rupa ||

75.
Ewa samantên guguyon sirik |
kang miyarsa angguguyu aywa |
klèru tampa mêningane |
yèn wêngi dhidhis ngèlmu |
pan lirune tiwasing kardi |
tinêbas ing riyalat |
mumuji ing dalu |
cabar tiwasing kawula |
lamun tan rumangsa yèn urip sirèki |
malarat tibèng karya ||

76.
Sêdhênging sasi purnama sidhi |
wong ayun lêkas ambathik sinjang |
gawangan ngalam jêmbare |
bandhul sèntêging kalbu |
wawajanne sêmune kandil |
malame rasa-jatya |
de lalancêngipun |
maningkêm pamoring rasa |
canthing kalam molah loh-kalam linuwih |
polanipun ingaran ||

77.
Akyan-sabitah ingkang dèn-liling |
kajêngipun apan kaharolah |
trap gêni roh-ilapine |
Nabiyolah kang kukus |
kêkêrênne pan alam sahir |
sawang têtêping iman |
sêmpronge tyas têrus |
asta kang kiwa anangga |
têkadira ing lair tumêkèng batin |
katon wayanganing Dat ||

78.
Sadèrènge tumiba kang tulis |
anèng papan pan sampun kawawang |
sakalir reka-rekane |
cinipta lawan ngèlmu |
tan salaya lan rupa jati |
lair têkèng batinnya |
katèlad sadarum |
tan inang mring ponang polang |
rèngrèngane manut satitising ati |
trus nitya kang sampurna ||

79.
Tinemboking suka-lila sukci |
anging aja angambah larangan |
apan wus ana walêre |
dipun masthi anurut |
ing watêse bibironèki |
putiye kang ngalela |
irênge kang lurus |
agawe gagang-gagangan |
ingkang lêmbut lan alus aywa na lilit |
kang dumêling tetela ||

Jilid 12 - Kaca : 56

80.
Salasarên dèn angati-ati |
nulya wêdêlên ing alam arwah |
dimèn angalih warnane |
srêpan luamahipun |
dipun-tumaninah ing ati |
sumampir ing Hyang Sukma |
sakarsèng Hyang Agung |
andhèrèk lawan satitah |
ing lakune kang manthêng wêktuning jisim |
dèn-tumêkèng wêkasan ||

81.
Sinêkulan wirang lawan isin |
sêdhêng-sêdhêng bibirone mangkya |
lamun katrapan sogane |
aja kagèt ing kalbu |
wus karsane Hyang Maha Lêwih |
karsa marang kawula |
kinarya bang-biru |
pan wus jamaking kawula |
swarga lan naraka gagadhanganèki |
tan kêna suminggaha ||

82.
Amung pira-baranipun mangkin |
lamun linorod susukêrira |
winèdang molak-malike |
anggilani mobipun |
sarèkna sawataranèki |
ywa sah prayitnanira |
dèn-sukur dèn-emut |
sira ngarêpkên pralaya |
têkènging kasidan babaring kadadin |
kanggeya ingawirya ||

83.
Linêbokkên ing naraka singgih |
anèng kubur (ng)gyanning patitisan |
kaelokaning Hyang rêke |
ingkang cêmêng karuhun |
pan ing mangke dados aputih |
ingkang putih waunya |
dadya irêng mungguh |
dumêling bibironira |
aja samar ing paningal kang sajati |
wêdêlane wus tuwa ||

84.
Kadi gambar wawangunan rêsmi |
wa-dene (m)bok-parawan utama |
dèn-isis madyèng latare |
kagawokan kang (n)dulu |
kèh kang nganyang para minantri |
pira rêgane baya |
wa-dene sang ayu |
sun palarangane rêga |
anauri tan sun-êdol êmas picis |
tukunên sabar-drana ||

85.
Kalawan wangsit ingkang sajati |
lan jawabên cangkriman-ingwang |
amung patang prakarane |
mantri utama muwus |
ucapêna kadi-punêndi |
Rasa Sukci anabda |
cacangkrimanipun |
wong pêjah lawan wong gêsang |
kathah pundi wong Islam lawan wong kapir |
myang priya lan wanodya ||

Jilid 12 - Kaca : 57

86.
Wong kang ala bêcik kathah pundi |
kadipundi jawabên kang nyata |
mantri utama saure |
jawabingsun wong ayu |
yèn wong mati lawan kang urip |
yêkti kathah kang pêjah |
lan kang urip wau |
nadyan punika uripa |
lamun datan uninga lungguhing urip |
tan wruh sababing pêjah ||

87.
Ingkang lanang lawan kang pawèstri |
kathah èstri sanajan lananga |
yèn tan wruh jênêng lanange |
sasat wong wadon iku |
wong kang Islam lawan kang kapir |
yêkti kathah kapirnya |
nadyan Islam iku |
tan wruh purwaning agama |
yêkti aprasasat iku wong kapir |
kang bêcik lan kang ala ||

88.
Yêkti kathah kang ala ting pringis |
nora lanang nora wanodya-a |
nadyan ayua alir Ratèh |
yèn kèdhè budinipun |
yêkti ala tan aran bêcik |
wong lanang dèn-akadya |
Kumajaya bagus |
yèn budine lucut nistha |
yêkti ala tan ana ngaranni bêcik |
marma wis kang utama ||

89.
Ni Wilapa dènnya andhulêngi |
langkung rêkasa pangèmprakira |
saking kabotan awake |
amigut ginuk-ginuk |
kringêtira adrês umili |
tansah dadya paguywan |
lir rêmbêng dinulu |
awak gimblah anglêmbarah |
anging swara alit mêrit anjêlirit |
tan sêmbada gêngira ||

90.
Kadi suling bêning sumariwing |
sêmu grathul-grathul barkat tuwa |
prigêl saking lêgutane |
tan ilang luwêsipun |
myang tan ilang dhêdhèmêsirèki |
tan ilang ngêssing swara |
gêtêr krêkêlipun |
tan ilang wiwilêtira |
wus antara dangu dènnya bawa singir |
suwuk kang salawatan ||

91.
Sadaya raryyan pangaring-aring |
samya ngalap nyanyamikanira |
sarêng ngambil sasênênge |
wedang pangananipun |
wus antara rêrêmirèki |
Cariksutra ris mojar |
sapa kang mêdhudhuk |
ganti andhulêngi ojrat |
Ki Sèh Modang cadhang sasmita ningali |
ngaliring mring rabinya ||

Jilid 12 - Kaca : 58

92.
Ni Pêlangi ngungal-ungal liring |
supaya kinèn andhulêngana |
mingsêt krêp aliyan linggèh |
ngowahi gêlungipun |
pan katara solahirèki |
miwah Kae Sèh Modang |
langkung ngayun-ayun |
mamèrkên rubiyahira |
ing wasise èmprak andhulêngi rawi |
Malangkarsa wruh cipta ||

93.
Mèsêm angling mring Sèh Modang aris |
yayi Sèh Modang rubiyahira |
kewala ing saenggane |
(m)bok-rabine tinuduh |
andhulêngi ojratirèki |
rêke sami krana Lah |
Sèh Modang sru sukur |
sumanggêm ing aturira |
kados inggih kalangkung dening prayogi |
rinta kinèn (n)dhulênga ||

94.
Ki Cariksutra mèsêm sarya ngling |
nak Sèh Modang puniku rabinta |
punapa sampun sabêne |
andhulêng brai ngèlmu |
Ki Sèh Modang amatur aris |
pan inggih sampun nêlas |
ojrat singir suluk |
gumuyu Ki Cariksutra |
ngling lan ênggèh Bismillah ing ngriku wiwit |
Ke Modang abawa-a ||

95.
Nulya Ki Sèh Modang bawa singir |
ngêlik tarampil dènnya narêbang |
pinasang bêsus swarane |
dhasare dhalang kêntrung |
saurane kalimah kalih |
binarungan ing kathah |
santri èstri jalu |
arampak swara sru raras |
nuju têkèng sèlèh sauranirèki |
Pêlangi nandhak bawa ||

96.
Misih Sêkar-gadhung lagunèki |
swara gêtas rênyah muluh rêmak |
bêning lir suling sasêlèn |
dènnya (n)dhulêngi baut |
kadya ronggèng gambyong narimpi |
amidêri kalangan |
ngrimong limar wungu |
sarwi ulate kinarya |
amêmêndir liring maring Jayèngragi |
mangkana singirira ||

97.
Atêtanèn sabinne sakikil |
alasira binabadan lapa |
tapa dèn-gring sarirane |
obongên lan pitêkur |
ingilènan kalawan bêkti |
enjing lêkasa karya |
maesane tuduh |
waluku iman lan Islam |
rakitane kayu sajatining puji |
mamanuke tawêkal ||

98.
Sambilane kang tan ewah gingsir |
sawêt cêgah tatalining cêgah |
kêndhali sabar dèn-age |
cacadane lumintu |
bubnuntute têka lumaris |
singkal eloking iman |
tinandhingan rukun |
kêjènne awasing tingal |
dèn-rumangsa sapira raga lan jisim |
dadi awasing tingal ||

Jilid 12 - Kaca : 59

99.
Ingingêran puji lawan dhikir |
kang rinêksa tutuwuhing dosa |
tinandhingan ing sarane |
linawêd lawan kawruh |
tinembokan manah tan gingsir |
anglèr pasrah Pangeran |
tinanêman ngèlmu |
wiwinih lampah sarengat |
lêkas tandur ing dina mêsak kang yêkti |
sarya madhêp ing keblad ||

100.
Wus anglilir tandure awilis |
lah dandana ngabêkti Hyang Sukma |
dipun gumolong ciptane |
badan mulya kumênyut |
kang sarengat tarekat-jati |
amêmpêng prasa tunggal |
dèn kêncêng ing laku |
rumagak asrah ing Sukma |
aywa kêna sira ewah lawan gingsir |
iku jatining jalma ||

101.
Ingaranan pantun ngingu takdir |
duk mêrkatak ngono jati tingal |
cumêthèt osik jatine |
kumandêl dipun-jumbuh |
mêmping kuning sêdhêng miwiti |
anêbut namaning Hyang |
kang murah donyèku |
amulunga sih ngakerat |
pan kinira kature kang sêmbah puji |
tumungkul suhuling Hyang ||

102.
Têkèng mangsa sêdhêng ani-yani |
sakathahe gumulung rêkangat |
dèn-angas ing sarirane |
tinigas lawan rukun |
tinalènan tobat sayêkti |
meme mèdhêp ing tingal |
pinulung dèn-alus |
pinikul kalawan tapa |
praptèng nêmbah asraha marang Hyang Widdhi |
angrasa-a kawula ||

103.
Sampun prapta pari saking sabin |
wajib jakat parincining sarak |
aja ko[k]-tinggal sunate |
aywa batalkên laku |
aja ngrasa yèn sugih pari |
aja kumêt dèn-loma |
yèn mungguh ing kalbu |
gulungên manah sampurna |
pan sakèhe kang amangan wohing dami |
angêpung marang sira ||

104.
Dèn-angrasa sira amongtani |
aja sira tinggal panggaota |
aja angrasa duduwe |
aja atinggal laku |
aja tinggal sêmbah lan puji |
rasane rasakêna |
kawruhana iku |
aja tuna ing agêsang |
panas pêrih rasaning wong amongtani |
tau bêgja tan cidra ||

105.
Dalèrèngan ulate (m)bok Plangi |
ngècèr liring kabèh kawaratan |
anyêndhal ati kincange |
kang mulat samya rikuh |
bêkah-bêkuh kèwuhan kapti |
yèn wruh liringing netya |
tyas tinumbuk-bêntus |
tan kuwat sawatan ulat |
yèn dinulu dadya rubiyahing alim |
kadho-kadho dhêmênnya ||