Ki-demang.com : Centhini

Jilid 12 - Kaca : 168

133.
Singgih pintên banggi dèn-ayunni |
tangèh kita lamun sumêla-a |
saking babagan ngarale |
kadi punêndinipun |
yèku yayi Ki Arsèngbudi |
binudi ingkang dadya |
kalirahanipun |
wiwinih rubêd rubeda |
saking pundi mutmainah kasirèki |
katutup ing tri hawa ||

134.
Anauri aris Arsèngbudi |
yèn pamanggih manira priyangga |
rubeda puniku èmèng |
pangangge paminipun |
bathik lurik wulung lan putih |
singa kang dèn-anggeya |
yêkti datan wurung |
yèn ngangge seta (ng)gih seta |
myang ngangge bathik lurik wulung bang kuning |
singgih makatên uga ||

135.
Sabab samantên kita puniki |
lamun angilo paesan duryat |
marga bab insan kamile |
ngriku panglilingipun |
saking akatdiyat wadati |
wakidiyat lan arwah |
ajasam puniku |
alammis alam insan |
kamil pan wus purna dadining adadi |
titah kita punika ||

136.
Saking alam arwah kang nêngahi |
pan akadiyat wujuding Êdat |
wahdat wujud sipat rêke |
wakidiyat asmèku |
alam arwah apêngal nênggih |
martabat tri kang awal |
pan gaibul-guyub |
akadiyat lawan wahdat |
wakidiyat kang bangsa latakyun latib |
martabat tri akirnya ||

137.
Alam jasam misan insan kamil |
takyun sani nalirah kawijah |
tri wiwinih hawa rêke |
napsu luamah nêngguh |
lan amarah supiyahnèki |
dening ingkang kaucap |
ing ngajêng puniku |
tri wiwinih mutmainah |
alam arwah wiwinih ihtiyar singgih |
pamilihing apêngal ||

138.
Pamilihe ing kalih prakawis |
mring babagan budi klawan ala |
kewala sami wênange |
mungguh Hyang Kang Mahagung |
datan nuduh datan pêpênging |
mring sawijining titah |
sakayuning mahluk |
bênêr luput nèng ihtiyar |
marma kita kumêdah angati-ati |
ywa korup maring hawa ||

Jilid 12 - Kaca : 169

139.
Murka nadhah guling murka wêngis |
murka papenginan mring rajah tamah |
punika pan sisingkêle |
narik cipta tan tuhu |
ngungas-ungas ngangas-angasi |
tan kenging botên uga |
pan duryat kadyèku |
kadi-punêndi ing karsa |
yayi Cariksutra ing ngriku tinuding |
sami muwasaratan ||

140.
Ki Cariksutra lingira aris |
kasinggihan sabdanta tetela |
pan sampun makotên jume |
ing agêsang puniku |
datan wagêd kita puniki |
angirigakên hawa |
bangsa ngam angumum |
tumindak kalawan hawa |
amung amimirit saking sidhang-siring |
sarwa sakêdhik sewang ||

141.
Purun maha kêdhik ênggah kêdhik |
alam ahli swarga sumapala |
ngalap naraka sêpèlèng |
ènthèng-ènthèng sinangkul |
swarga nraka narima kêdhik |
ngangkat ingkang rêkasa |
yèn tan lawan wahyu |
sayêkti datan kaduga |
kang lir caritane ki dhalang ngaringgit |
lalakon srat Wiwaha ||

142.
Dananjaya duk amangun-tèki |
anèng (ng)graning Ancalendrakila |
sang Dwija Mintaragane |
angga tuhu lir tugu |
manik datan sêdya bah osik |
mamati jroning gêsang |
anggêgêsêng kalbu |
kang tan kêna winikalpa |
alpaning tyas angilangakên sak-sêrik |
sêrik lamun runtika ||

143.
Anirakên suba-sukèng galih |
cêngêng lêngêng ngêningkên nêngira |
mung amasang lulungide |
ing dalêm kalih pandum |
angga malat gêgamannèki |
Pasopati grannira |
pyuh graning pandulu |
lumancar anggroning grana |
kang pinusthi papasthèn èsthining kapti |
kapati bratèng laga ||

144.
Amaladi si sêmadi êning |
nêngèng karsa nêgêr karsaning Hyang |
maksude pancadriyane |
pinêlêng ing pandulu |
dalaning kang sandining sêpi |
titis grana gusika |
pusakaning kayun |
kayungyun kahyanganing Hyang |
lêpasing tyas mêrana ngulati pati |
patitis kang tan tiwas ||

145.
Nalika wus kêncêng cêngêngnèki |
tiwas pamawasing kawaspadan |
kalawan pucuk bèdhore |
sumungku-a sidêku |
dêging jêmpol jari jêmparing |
sêrêng lênging lêngira |
paguting pandulu |
dulu datan kadaliyan |
lila lalu malulu lir socaning pring |
nir pringganing wardaya ||

Jilid 12 - Kaca : 170

146.
Yèn mungguh-a agamaning Nabi |
êtrap ingkang makatên punika |
kenging winastan wus kusne |
khawasuning asuhul |
bisa mêsat hawa tri juti |
yèn tyas wus kadyèka |
pintên bangganipun |
kita punika (ng)dungkapa |
anirnakkên hawa kang angrêregoni |
muslim mring kajatmikan ||

147.
Samya suka mèsêm aningali |
mring Ki Cariksutra dènnirojar |
angondhèkkên pudyarsine |
Ki Adimuncar muwus |
Kae jêbèng Mangunarsèki |
kadya paran karsanta |
purnaning awuwus |
supados dadosa palal |
ing tyas kadung padungkapanirèng ngèlmi |
kèndêling pandêlingan ||

148.
Ki Sèh Mangunarsa angling malih |
singgih rêke sampun kasinggihan |
(ng)gyannipun ngibaratake |
saèstu yèn kadyèku |
kulaning Hyang mukmin kang muslim |
sadaya kang ingujar |
tan na lêpatipun |
pan sami ugi kewala |
amung kaot sakêdhik jalarannèki |
undha-usuk kang karsa ||

149.
Ingkang sampun sinung bisa mèksi |
ing kasidan sup nèng kagayuhan |
hawa kang catur sikine |
dados dadosanipun |
nêpsu hawa kawan prakawis |
luamah lan amarah |
supiyah katêlu |
pat kalawan mutmainah |
dadya panguntaping tokit mring kadadin |
saking kalawan hawa ||

150.
Mokal bodho karsaning Hyang Widdhi |
karya asor luhuring kawula |
kalawan napsu hawane |
yèn tan kalawan napsu |
yakti titah datanpa kardi |
sabarang rèh kitarsa |
dadi lawan napsu |
amarah murka atingal |
tadhah guling rosa pangêlihirèki |
suka bukti sapala ||

151.
Amarah napsu awênga wêngis |
krodha nênggala jrih mring niaya |
dèn têkèng narima sarèh |
rèrèh tan ngadhul-adhul |
sikaranya akait juti |
rinosan sinêmbadan |
lan tawêkalipun |
tinawêkaling amarah |
dèn-tumêkèng hawa dadi wahyu budi |
kabudayèng wardaya ||

Jilid 12 - Kaca : 171

152.
Napsu hawa supiyah papengin |
kapengina marang kautaman |
ingkang sipat linuhunge |
tan pengin loba mumuh |
krana dènnya nalikanèki |
myang tadhah rajah tamah |
pon datan kalulun |
sirnane hawa tri loba |
apan luluh anukma dadi sasiki |
tri mutmainah uga ||

153.
Datan paê panunggalanèki |
mutmainah marang ing tri hawa |
tri hawa mutmainahe |
anèng ing dalêm kasdu |
dènnya pagut atampa titih |
aluamah amarah |
lan supiyahipun |
mangsud dadya mutmainah |
kang makatên (n)dungkap kadadeyannèki |
kang wus amintaraga ||

154.
Lamun mutmainah mangsud maring |
luamah lan amarah supiyah |
dadya kèh loba kibire |
agung têkaburipun |
tan kabuka daliling ngèlmi |
kang maring kamuksanan |
dene jalaripun |
kang wus sidik rasa sabda |
ngujubriya têkabur sumêngah kibir |
kang wukakên kadadyan ||

155.
Wa-makatên kawulaning Widdhi |
samya tinakdir pribadinira |
ing dalêm ngagêsang rêke |
datan ketang kinayun |
kaya apa kayunning jalmi |
pan wus samya kinarsan |
dening Hyang Kang Agung |
kalawan priyangganira |
asor luhur wus dadya kaladuk nguni |
sadèrèngipun bakal ||

156.
Kae Bayi Panurta duk myarsi |
sabdanira Ki Sèh Mangunarsa |
kadya kinuras driyane |
ana karasèng kalbu |
mring putranya Sèh Amongragi |
sasolah bawanira |
lèlèjêming wuwus |
wingiting pasêmonira |
miwah rimbag ing warna datan nêbihi |
saujunging sarira ||

157.
Ciptaning tyas tan na paenèki |
mring Sèh Mongraga myang Mangunarsa |
kadya kinarya lirune |
miwah sadayanipun |
ingkang kadang kulawangsèki |
samya mulung tyas trêsna |
mring Mangunarsèku |
mangkana ing wancinira |
lingsir dungkap waktu Luhur kapara kir |
kaecan ararasan ||

Jilid 12 - Kaca : 172

158.
Saking dènnya rêna aniniling |
ing murade Ki Sèh Mangunarsa |
tan amapali jarwane |
nadyan anom rinêngkuh |
sasêpuhing mukmin khakiki |
kang pangra tuwèng wayah |
kang anom sumungku |
mring Kae Sèh Mangunarsa |
ingêgungkên tinamu-tamu utami |
golonganing ngulama ||

159.
Kae Bayi Panurta ngling aris |
nakmas jêbèng Kae Mangunarsa |
suwawi awêktu age |
Lohor mring masjid Agung |
miwah yayi sadayanèki |
dhangan ingkang liningan |
ingkang para tamu |
mudhun saking palungguhan |
maring masjid Mangu ngambil toyastuti |
apan samya sêmbahyang ||

160.
Kewala cukup tamunirèki |
pra waela salat anèng langgar |
pra kadang kulawangsane |
salat nèng masjid Agung |
ana ingkang banjur amulih |
pra tamu ingkang salat |
anèng masjid Mangu |
Sèh Mangunarsa ngancaran |
kinèn angimami wêkuning ngabêkti |
nulya Sèh Mangunarsa ||

161.
Tan lênggana majêng angimami |
wus antara danguning asalat |
tartib tumêkèng bakdane |
paragad sadaya wus |
asalawat salaman sami |
Kae Bayi Panurta |
lon andikanipun |
prayogi wangsul ing wisma |
Kae Adimuncar aturira aris |
pênêd akaliyêgan ||

162.
Mring masjid Gêng kawula yun uning |
Kae Bayi Panurta ris mojar |
ênggèh langkung prayogine |
nulya sami amudhun |
pra tamunya kang sadayèki |
maring masjid Gêng prapta |
midêr andudulu |
pasang rakiting patirtan |
binotrawi toyanya kalangkung wêning |
ngingonan ulam kathah ||

163.
Bêbêngane balumbang ngubêngi |
binêngawan têpining tinaman |
sangkêp saliring sarine |
myang patirisanipun |
pala kitri gumantung asri |
samya nêdhêng wohira |
putya dênta sinung |
pucang ranti rinambonan |
tanjung sawo asinang wohira (n)dadi |
tinumpak sinaciwah ||

164.
Kae Adimuncar Arsèngbudi |
Arundarsa Kae Cariksutra |
kalawan pra tarunane |
lan Sèh Malangkarsèku |
Mangunarsa Gungrimang tuwin |
Sèh Modang Pariminta |
miwah Ki Piturun |
Palakarti pra santrinya |
lawan Jayèngrêsmi Jayèngraga tuwin |
Wuragil Kulawirya ||

Jilid 12 - Kaca : 173

165.
Kang wus bakda salat anèng masjid |
para kadang Swarja Wiradhustha |
Panukma lan Panamare |
miwah kang para sêpuh |
Ki Pangulu lan Ki Sêmbagi |
Ki Jumêna Jêmpina |
Lawatan Malanggung |
Luwaran Kardisêdana |
samya mudhun sing masjid samya umiring |
mring kang samya niningal ||

166.
Kang pra tamu amicarèng ati |
nora jamak Ki Bayi Panurta |
mêtu têmên mangunahe |
dudu prajaning dhukuh |
lir karajananing bupati |
kêtêbe wong mah-omah |
kèh bêcik gung agung |
kaya wong rongèwu ana |
kathah wong kang kuwat-kuwat kang rijêki |
malah asor wong kutha ||

167.
Ngalim wus mijil mangunahnèki |
samya pupuji sukuring driya |
mring Ki Bayi Panurtane |
nutug dènnya (n)dudulu |
têpunggêlang ngubêngi masjid |
ing wanci waktu Ngasar |
samya mèt toyastu |
kadas sami salat Ngasar |
nèng masjid Gung sabakdanira ngabêkti |
kondur maring ing wisma ||

168.
Para kadang kulawangsa sami |
umiring maring pawismannira |
atata palungguhane |
anèng pandhapanipun |
sasajinya sampun miranti |
wedang myang nyanyamikan |
wus andhèr nèng ayun |
miwah kang para waela |
Ni Malarsih Turida lan Rarasati |
tamu Nikèn Wilapa ||

169.
Ni Palangi lan wadon Cênthini |
Nyai-nDaya Sumbaling tan têbah |
Kiyai lon andikane |
sumanggèng karsanipun |
nyamikane ginape sami |
kang liningan norraga |
anginggihi wuwus |
angalap sasênêngira |
dene para magêrsari ingkang prapti |
sarta lan kandhurinira ||

170.
Pupunjunganira tinup saji |
mring Ki Jayèngrêsmi Jayèngraga |
samya tur salam sêmbahe |
Ki Bayi lon amuwus |
marang santri Luci Nuripin |
lah iku kandhurinya |
nak putu kang kolur |
padha kêpungên priyangga |
lan wong akèh aja susah maring mami |
ing kono kumpulêna ||

Jilid 12 - Kaca : 174

171.
Dèn-akapang angêpung kêndhuri |
si Basarodin andonganana |
kang kajat nyalamêtake |
mêngko yèn ana kantun |
ambêngane kumpulna dhingin |
yèn wus sadasambêngan |
donganana gupuh |
lah ta wus kono Bismilah |
Basarodin ngalih acêdhak kandhuri |
anèng wetan kadohan ||

172.
Mangulona ywa tambuh sirèki |
nulya Ki Pangulu Basar sigra |
ngalih mangulon ênggonne |
Kulawirya gumuyu |
kang Pangulu lèh impèn bêcik |
kèh bêrkate angayang |
layak payon wayuh |
wolu kasanga lanangan |
Ki Pangulu ngacêmut mèsêm anolih |
dene kaya kambangan ||

173.
Samya gumuyu ingkang miyarsi |
para tamu mulat para kadang |
rêsêp asih pandulune |
rumêksa wong sadulur |
maring kadang tuwa langkung jrih |
sumungku kamawula |
anggêp angguguru |
kang samya kajat sidêkah |
dinonganan mring Pangulu Basarodin |
nadhah gya pinarucah ||

174.
Ki Wuragil Kulawirya angling |
kang Pangulu Basar dènnya mangan |
tumrapa pring ros bangkote |
kêrêp têmên amuluk |
kongsi lali olèh ngitungi |
pipirane amangan |
tan kaduga ngetung |
abênêr jarwa sutanya |
ran pangulu tukang angulu sayêkti |
suka sakèh miyarsa ||

175.
Kae Bayi angandika aris |
Swarja Wiradhustha lan Panukma |
Panamar Kulawiryane |
ring masjid Mangu iku |
tarubana kang sarwa sri |
sungana patilaman |
kang samêkta mungguh |
sarwa sukci ywa kuciwa |
(ng)gyannya kadangira ingkang samya prapti |
para ri tur sandika ||

176.
Samya mangsuli turira aris |
lamun parêng ing karsa paduka |
kawula nunuwun rêke |
rinta sasikinipun |
amba nuwun nèng wisma mami |
pun adhi sadayanya |
inggih anunuwun |
mugi pinarênging karsa |
pan kawula ingkang rumêksa supadi |
ing tyas datan sumêlang ||

177.
Ke Bayi mèsêm nauri angling |
iya prayoga iku turira |
samya amamanuhake |
atêpung sih sadulur |
mupung padha sinung papanggih |
singgih yayi Dimuncar |
myang sadayanipun |
pênêd samya kukupuhan |
têmbe ngalap kadang sih-siniyan sami |
utami rarakêtan ||

Jilid 12 - Kaca : 175

708 Dhandhanggula

178.
Andhaupkên sarasaning kapti |
kang liningan samya nor turira |
langkung samya pirênane |
singgih sadèrèngipun |
paduka ngling kawula kapti |
nukêri pra arinta |
ing sasikinipun |
pan sampun kasêdyèng driya |
langkung sukur suka pirênaning kapti |
dumunung ing pra kadang ||

179.
Kae Bayi Panurta ngling aris |
e yayi sukur Alkamdulilah |
sumêdya sih ring kadange |
Ke Bayi malih muwus |
lah Suwarja muliha dhingin |
ruktinên wismanira |
yèn mêngko kinayun |
ring kakanta Adimuncar |
ing karsanya dumunung wismanirèki |
kang rayi tur sumangga ||

180.
Angandika lah Wiradhusthèki |
iya muliha dhingin ngruktiya |
ing wismanira dèn-age |
mêngko kakangirèku |
Arsèngbudi yun awowori |
rèrèh nèng wismanira |
sanalikanipun |
kang rayi matur sandika |
ngling malih lah Panukma muliha dhingin |
rumatana wismanta ||

181.
Yayi Cariksutra kang ayun sih |
wismanira mêngko dinunungan |
Panukma sandika ture |
lan Panamar sirèku |
iya age muliha dhingin |
rêsikana wismanta |
ing mêngko kinayun |
mring rakanta Arundarsa |
dene sira Wuragil muliha dhingin |
tata-tata-a wisma ||

182.
Kakangira Ki Carikmudhèki |
lan Sèh Modang ingkang nèng wismanta |
kang rayi sandika ture |
de Pangulu sirèku |
angruktiya wismanirèki |
rinta Sèh Parinminta |
dimèn nèng sirèku |
Ki Basar matur sumangga |
nulya lèngsèr sadaya ingkang tinuding |
mulih asowang-sowang ||

183.
Angling malih maring santri Luci |
lah ya Luci lan Nuripin sira |
miwah pra lurah santrine |
umiringa sirèku |
mring riningsun ingkang sêdyapti |
dumunung anèng wisma |
-nira pra-kadèngsun |
santri Luci tur sandika |
kang pra tamu ingacaran mring Ki Bayi |
amurih pajênêkan ||

Jilid 12 - Kaca : 176

184.
Kae Adimuncar Arsèngbudi |
Cariksutra Ki Sèh Arundarsa |
Carikmudha tanapi Sèh |
Modang Parimintèku |
samya atur salam ngabêkti |
wusing anjawat-tangan |
nulya lèngsèr mundur |
mring wismane para kadang |
Kae Bayi Panurta maksih alinggih |
lan Ki Sèh Malangkarsa ||

185.
Lawan Ki Sèh Mangunarsa tuwin |
Ki Sèh Anggungrimang lawan sira |
Jèngrêsmi Jayèngragane |
Palakarti Piturun |
pra waela sadaya misih |
Kae Bayi Panurta |
angandika arum |
lah Ke jêbèng Mangunarsa |
yèn sêmbada ing karsa wontên ing ngriki |
masjid Mangu kewala ||

186.
Sampun kêtêbihên lawan mami |
Sèh Mangunarsa matur norraga |
sumanggèng karsanta rêke |
Ke Bayi malih muwus |
lah anakmas Malangkarsèki |
prayoga arêrêba |
anèng wismanipun |
arinta Ki Jayasmara |
nak Sèh Anggungrimang padunungannèki |
wismane Jayèngraga ||

187.
Samya umatur sandika sami |
nulya lumèngsèr kang ingancaran |
mijil maring pawismane |
sasantrinya tut-pungkur |
sira Ki Sèh Mangunarsèki |
lumèngsèr saking ngarsa |
maring masjid Mangu |
kang kantun para waela |
ingancaran anèng dalêm wetan singgih |
dalême Tambangraras ||

188.
Pangandikanira Kyai Bayi |
marang para waela sadaya |
de sutaningsun katrine |
sira kumpulèng ngriku |
wismanipun Nikèn ing nguni |
lamun arsa papanggya |
lan kakungirèku |
iya pangguha sadhela |
krana padha rumêksa tamunirèki |
kalawan ibunira ||

189.
Ni Malarsih nambung wacana ris |
pituhunèn linge bapanira |
lawan sun iki katêmbèn |
langkung wulanguningsun |
lawan sira miwah (m)bok-yayi |
mupung padha sinungan |
bisa-a papangguh |
gêlise satêngah wulan |
sasêdhênge ana-a saka tri sasi |
sukur salaminira ||

190.
Apan paguywan sami pawèstri |
nulya aluwaran alungguhan |
kundur marang ing dalême |
santri Luci aibut |
lan Nuripin wadon Sumbaling |
angundur kang rampadan |
sadayanira wus |
gêdrahan wus kinêsudan |
Kyai Bayi tulus mulyaning asakit |
dening praptaning putra ||

Jilid 12 - Kaca : 177

191.
Tan cinatur ing waktu Mahêrib |
bakda Ngisa Ki Bayi Panurta |
karsa anadar mumule |
kataman Kur'an agung |
santri Luci amandhegani |
pragatan bèbèk ayam |
menda gudèl lêmbu |
angrèh wong magêrsarinya |
lanang wadon Ni-Daya lawan Sumbaling |
ngratêngi lah-olahan ||

192.
Karya asahan ambêng kêndhuri |
wau sira Ki Bayi Panurta |
lênggah anèng pandhapane |
wis rinumat sadarum |
gagêlaran kalasa lampit |
kang badhe palinggihan |
-nira santri agung |
wau Ki Sèh Mangunarsa |
ingaturan tan dangu anulya prapti |
lênggah assalaman ||

193.
Nulya Ki Sèh Malangkarsa prapti |
lawan Jayèngrêsmi sarêngira |
ingirit dening santrine |
lênggah tur salamipun |
gya Sèh Anggungrimang kang prapti |
lawan Ki Jayèngraga |
tur salam alungguh |
kalawan kulawangsanya |
Ki Piturun Palakarti anèng wuri |
kinèn lungguh pra kula ||

194.
Tan adangu ingkang samya prapti |
Kae Adimuncar Ke Suwarja |
Arsèngtyas Wiradhusthane |
miwah Cariksutrèku |
lan Panukma sarêngannèki |
Rundarsa Ki Panamar |
lan sasantrinipun |
Ki Carikmudha Sèh Modang |
sarêng lan Ki Wuragil Kulawiryèki |
ingiring santrinira ||

195.
Pariminta lan Ki Basarodin |
sasantrinira wong Pakauman |
ingkang prapta sadayane |
samya tur salamipun |
tata kêpungira alinggih |
anulya ingkang prapta |
pra kulawangsèku |
Ki Sêmbagi lan Jumêna |
Ki Jêmpina Lawatan Malangbong tuwin |
Luwaran Jalipura ||

196.
Kardisadana lan Jagapati |
Singabarong Bêlongsong Ki Mandra |
pra tuwa kulawangsane |
pra kaponakanipun |
Bagus Kanjir lan Gus Ngujajir |
Gus Mèkèt Gus Sarakal |
Gus Bahri Gus Dawud |
myang pra lurah santrinira |
samya kêpung akupêng jajar alinggih |
supênuh ing pandhapa ||

Jilid 12 - Kaca : 178

197.
Pra sudagar miwah magêrsari |
kang samya pênêd angaji Kur'an |
pan wus pêpak sadayane |
Ke Bayi ngandika rum |
paran uwis katog kang prapti |
kang sêmada wus kêna |
wawasanirèku |
Ki Kulawirya turira |
(ng)gih punika ingkang sring rahab angaji |
Kur'an siyang dalunya ||

198.
Iya sapa ingkang angimami |
rawatib iki kataman Kur'an |
kang miwiti prayogane |
pra ari samya matur |
anjawi paduka (n)Jêng Kyai |
ingkang ambawanana |
Ke Bayi amuwus |
bênêr (ng)gyanta anduduga |
nanging ora yèn mungguh ingong pribadi |
Ke jêbèng Mangunarsa ||

199.
Kang pra kadang sarêng turirèki |
kasinggihan langkung utaminya |
mapangat ngalap barkahe |
Ke Bayi lingira rum |
Kae jêbèng Mangunarsèki |
pun bapa amiminta |
karana Lah-ipun |
jêbèng mugi andhangana |
amba wani nadar kawula rawatib |
kataman mukadaman ||

200.
Ki Sèh Mangunarsa turira ris |
amba maksih kuciwa taruna |
utami kang sêpuh rêke |
Ke Bayi lingira rum |
nadyan anèm sampun utami |
pan wus kapudyèng driya |
angluwari wuwus |
manadar sukuring Sukma |
ing mangkin pun bapa sinungan pamanggih |
lan jêbèng samadaya ||

201.
Sarta rinta kalih sami prapti |
kang pra tamunira anambrama |
marang Sèh Mangunarsane |
samya anjurung sukur |
kang ngancaran tan nikêl tuding |
Kae sèh gya amaca |
Têkabal-lalahu |
mikum sinauran kathah |
sadaya sru minna waminkum ya karim |
nulya Sèh Mangunarsa ||

202.
Amiwiti maca Bismilahi |
kawiting juj surating saminga |
langkung pasèkat kir'ate |
lagu Ambyola pemut |
tunmènawèt sajak Klawirsin |
lir tuwan wêton Ngarab |
sadaya angungun |
santri tuwa nom sadaya |
cipta datan kadugi ngaji kadyèki |
lir Ke Sèh Mangunarsa ||

Jilid 12 - Kaca : 179

203.
Swara gêtas rênyah rum amanis |
êmpuk mêmbat gêtêr muluh rêmak |
karya kêsar tyasing akèh |
antara akiripun |
nuju têkèng apalirèki |
ngalaika kibbulah |
ala innalahu |
umul muslikun anulya |
binarungan sadayanira pra santri |
tamat maca Takabal ||

204.
Nulya Kae Dimuncar gumanti |
surat Kasar amaca Bismilah |
ilhar kewala kir'ate |
antara dangunipun |
pan wus têkèng ayat kang akir |
tamat maca Takabal |
sinauran asru |
tinampan Ki Arsèngdriya |
Kur'anira wit winaca Bismilahi |
apan surat Muskinah(?) ||

205.
Sêdhêng kewala kir'atirèki |
kadung kaduk ilhar wawacannya |
mung mèt titis kalimahe |
pan têkèng akiripun |
tamat macaTêkabalnèki |
nulya Ki Cariksutra |
gumantya andarus |
apan kang Surat Jukinah(?) |
wus antara tamat Takabal anuli |
sira Ki Carikmudha ||

206.
Apan Surat Mustakim dèn-aji |
wusnya tamat amaca Takabal |
gya Ke Arundarsa rêke |
tamat samwacanipun |
nulya Ke Sèh Malangkarsèki |
apan Surat Jumungah |
tamat Takabal wus |
nulya Ki Sèh Anggungrimang |
apan Surat Munapèk ingkang ingaji |
tamat maca Takabal ||

207.
Nulya sèrèn mring Ki Jayèngrêsmi |
Surat Takabun ingkang winaca |
gantya Ki Jayèngragane |
Surat Talak dinarus |
nulya Ki Piturun angaji |
Surat Takrim atamat |
tumêkèng ing êjus |
maca Pasankurusnawa(?) |
akulu lakum paos wilu amri |
ilalah innalaha ||

208.
Basirun ngiban barungan santri |
lan pra santri kathah langkung ramya |
gya Ki Bayi Panurtane |
mundhut mukadamipun |
wangsul katur marang Ke Bayi |
Panurta gya amaca |
miwiti Surat juj |
anuju Surat Mubarak |
Kae Bayi nulya maca Bismilahi |
apan ilhar kewala ||

Jilid 12 - Kaca : 180

209.
Anging cêtha kalimahanèki |
datan pati rikat nanging mapan |
kewala kampil dulune |
antara dangunipun |
tamat maca Takabal nuli |
sinauran ing kathah |
nulya Ki Pangulu |
Basarodin maca Surat |
Surat Êsun ilhar wawacanirèki |
rindhik rikuh kangèlan ||

210.
Tan pati cêtha kalimahnèki |
tinuntun sahipun ing kalimah |
marang ing kiwa têngêne |
Ki Wuragil gumuyu |
lan rowange linggih ngling ririh |
ta lah kang Ngulu Basar |
(n)darus |
sêmada kapanca-baya |
krêp kasandhung ing klimah tan na lêstari |
kaya morod-moroda ||

211.
Nora pati janji yèn angaji |
pan namung (n)dongani kang ambêngan |
ingkung kang dèn-jangjèkake |
jawane kang Pangulu |
saking krêpe andodongani |
ambêngan dalu siyang |
mring Kur'an tan wanuh |
nèk ngaji kae jêg rikat |
krêp ambiyak kêbètane ngong tan uning |
yèn dèn-grêmêng kewala ||

212.
Samya gumuyu ingkang miyarsi |
Ki Pangulu dènnya maca Surat |
langkung sangêt talèndhone |
tan talatèn kang nuntun |
sinêlak Ki Pangulu isin |
tamat maca Takabal |
nulya kang sumambung |
kang andarus Ki Suwarja |
Surat Kakah arikat dènnira ngaji |
pan ilhar kir'atira ||

213.
Gya Wiradhustha Surat Mangarid |
antara tamat maca Takabal |
anulya Ki Panukmane |
kang winaca Surat Nuh |
tamat gya Ki Panamar ngaji |
Surat Tin kang winaca |
tamat Takabul wus |
anulya Ki Kulawirya |
kang gumantya amaca Surat Mujamil |
tamat nulya Sèh Modang ||

Jilid 12 - Kaca : 181

214.
Kang winaca pan Surat Munamir |
tamat nulya Ki Sèh Pariminta |
apan Surat Kiyamah-e |
tamat ingkang sumambung |
[---] |
Ki Sêmbagi Suratnya |
Mursalat-ing gupuh |
maca pamadat kupunya |
wa akulu lakup paop wiluamri |
ilalah innalaha ||

215.
Basirun bil ngiban barung santri |
kathah langkung gumuruh swaranya |
Ke Bayi pangandikane |
padha aso kuruhun |
kari sajus ngaringkên dhingin |
lah Luci dèn-arikat |
pupuluranipun |
wedang lawan nyanyamikan |
wêtokêna lan kêmbang borèh dèn-aglis |
gupuh ingkang liningan ||

216.
Nuding para kasinoman santri |
kinèn mêdalakên pupuluran |
rampadan papanganane |
wedang pawohonipun |
sêkar konyohira tan kari |
samya lumadyèng ngarsa |
wrata sadayèku |
Ke Bayi aris ngandika |
ngancarani marang tamunira sami |
miwah mring kulawangsa ||

217.
Gupuh ingkang ngancaran anuli |
pan samya ngalap sasênêngira |
wedang myang nyanyamikane |
ingkang nginang audud |
boborèhan sami susumping |
antara dangunira |
dènnya kukurpulur |
santri kèh pating kucapah |
nutug dènnya sasambèn sami nyanyamik |
tuwuk sadayanira ||

218.
Kae Bayi Panurta ngling aris |
paran wus nak-putu sadayannya |
dènnya padha anggêgape |
yèn wus padha anutug |
lah Bismilah padha awiwit |
sapa bênêre maca |
pra kadang umatur |
inggih pun paman Jumêna |
Kae Bayi Panurta Têkabal nuli |
sinauran ing kathah ||

Jilid 12 - Kaca : 182

219.
Wit juj Surat Ngama Suratnèki |
gantya Ki Jêmpina ingkang tampa |
apan Wanaji Surate |
tamat ingkang sumambung |
Ki Lawatan ingkang angaji |
apan Surat Ngabangsa |
tamat takabal wus |
Ki Malangbong kang gumantya |
Surat Ida-samsu kuwirat anênggih |
tamat gya kang gumantya ||

220.
Para kapenakan Bagus Kanjir |
Surat Ida patakun patapak |
tamat gya Gus Ngajujire |
apan Surat Waèlul |
mutapipin tamat anuli |
Gus Monot Surat Ida |
Samangun sakat wus |
tamat nulya kang atampa |
Bagus Bahri Surat Wassama ki natin |
buruji nulya tamat ||

221.
Gus Sarakal Surat Sasamai |
Patariki Gus Dawud atampa |
apan Sabikin Surate |
Ki Luwaran sumambung |
Surat Alhataka anuli |
Ki Jalapura tampa |
Surat Alpajli ku |
nulya Ki Kartisadana |
Surat Lakuk Ki Balongsong Suratnèki |
Wasamsi walukaha ||

222.
Ki Singabarong Surat Walèlli |
Kyai Canthu pan Surat Waluka |
barung tinakbiran ngakèh |
anulya Kyai Sampur |
Surat Alam nasrah ingaji |
gantya Ki Jagapatya |
surat Watini wus |
Ki Genjong pan Sura Ikrak |
gantya magêrsari Pak Rajiyah ngaji |
Surat Inna Anjalna ||

Jilid 12 - Kaca : 183

223.
Pak Juminah Surat Lam yakunil |
Pak Basiyah Idajul Suratnya |
Pak Radiyan pan Surate |
Walngadiyadi nêngguh |
Pak Burerah gantya angaji |
Pan Surat Alkapiyah |
nulya kang sumambung |
Lurah santri Gus Munada |
Surat Alhakumut Gus Yasim Wal ngasri |
anulya Bagus Ilyas ||

224.
Surat Wolul nulya Gus Jamjani |
Surat Lam-tara nulya Swaka |
Surat li-ila arèrèn |
Kyai Muhkamat Yunus |
Surat Araital anali |
Ki Amat Mangawiyah |
dènnira andarus |
pan Surat Ina aktèna |
Ki Matngali Surat Kulya-ayu singgih |
nulyua Ki Amatdiman ||

225.
Apan Surat Idaja-a nuli |
Ki Monthèl wêkasan Surat Tabat |
tinêbiran sru barung kèh |
anulya Surat Kulhu |
barungan sakathahing santri |
winaca kapling tiga |
Surat Kulhu-nipun |
nulya Surat Palakinas |
lan Patekah wus tamat laju waratib |
[---] ||

Jilid 12 - Kaca : 184

226.
Asmangil Kusni dipun-singiri |
Sèh Mangunarsa Sèh Anggungrimang |
amênyêt driya sajake |
wong nonton èstri jalu |
yêg-uyêgan têpung pandhapi |
samya ngayun-hyun mulat |
mring kang lagya rawuh |
Jayèngrêsmi Jayèngraga |
miwah marang pra pandhita kang pra tami |
tumêkèng Wanamarta ||

227.
Mangkya samya uning warnanèki |
takon-tinakon lan rowangira |
aranne siji-sijine |
ana kang wus kèh tutur |
angarani durung patitis |
namane kang pandhita |
misih salang sêngguh |
sawiji kang wus tetela |
mung Sèh Mangunarsa kang dèn-uningani |
kabèh sapanontonan ||

228.
Langkung pangalêmbananirèki |
marang sira Ki Sèh Mangunarsa |
rimbage paprèjèngane |
satu pasêmonipun |
lawan sang Sèh Adi Mongragi |
wênèh ngaranni uga |
yêkti lamun iku |
lakine Ni Tambangraras |
Sèh Mongraga dènnya lêlana wus prapti |
sagarwa kadangira ||

229.
Kang wus cêtha anjawil nuturi |
wruhanamu iku mono uga |
apan iya sapungkure |
Sèh Mongraga kang nglangut |
wasta Ki Sèh Mangunarsèki |
kang tinuturan dhamang |
sarwi manthuk-manthuk |
sakèhe ingkang tumingal |
jalu èstri pra santri gawok ningali |
mring Ki Sèh Mangunarsa ||

230.
Kadang kulawargane Ki Bayi |
miwah para sadaya pandhita |
samya jrih asih driyane |
mring Sèh Mangunarsèku |
rumangsa yèn kasoran budi |
tan ana lumawanna |
sakêdaling wuwus |
majêmukaning akathah |
pan katongton kasingitanira ngindhaki ||

Jilid 12 - Kaca : 185

231.
Ciptanya Ki Bayi Panurtèki |
miwah pra kyai ing Wanamarta |
mulat Sèh Mangunarsane |
mangsup samya (ng)guguru |
geyonganing kawruh sajati |
tan pae mring Mongraga |
nadyan-tuk liliru |
lir datan kèlingan trêsna |
suka sukur maring Sèh Mangunarsèki |
tan wus kang ngalêmbana ||

232.
Dènnya ratib Asmaul Kusna-ni |
(n)dungkap dhikirian lan agonan |
ngayun-yun pampêg swarane |
asru langkung gumuruh |
ramya rahab dèn-sisingiri |
anganjat wiwiridan |
tarki tinangajul |
kang kalawan nafi isbat |
wus antara dikir antuk kawan tasbih |
bakda ing pajungkungan ||

233.
Atawapul kusuk ing Hyang Widdhi |
tratib rikat winaca ing kathah |
sami kewala rahabe |
tamat dènnya asawub |
laju maca salawat Nabi |
atasing kulawarga |
kêrasa sadarum |
wusnya nulya maca donga |
Ki Sèh Mangunarsa andongani Kamil |
Aplal kataman Kur'an ||

234.
Jayèngraga ingkang anasibi |
imbal kalawan Sèh Anggungrimang |
swara ro tambuh pinilèh |
swara samya rumipun |
kadya barung dèn-panêrusi |
aminnira arambah |
ambabata-rubuh |
sakèhe wong Wanamarta |
myarsa swaranira Kae Jayèngragi |
lir agring antuk tamba ||

235.
Nirnakakên rasaning kang sakit |
saking dènnira asuka bungah |
tan na winalang-atine |
tamat pandonganipun |
atakabul salawat Nabi |
anulya sasalaman |
angadêgi gupuh |
makmum maring santri kathah |
dêr-idêran dènnya tur salamirèki |
mring Ki Sèh Mangunarsa ||