Cêrita Cêkak -  

80 Ipat Ipat Setu Paing (4)

TEKANE gan­dhek kaloro kang entuk dhawuh saka Sultan Pajang supaya njabel keputusan kang wis kadhawuhake ma­rang gadhek kapisan ka­sep. Adipati Wargahutama wis ngemasi. Nanging sak­durunge tumekaning pati Adipati Wirasaba aweh pi­weling marang para pawongan kang padha ngru­bung. Sepisan, anak turune lan warga Wirasaba ora ke­na lelungan ing dina Setu Paing. Nomer loro, ora kena lelungan numpak jaran ules dhawuk bang. Katelu, ora kena manggon ing omah bale malang. Wondene sing pungkasan, aja seneng dha­har pindhang banyak.
ipat-ipat-setu-paing-1-aKademangan Bener kang dadi panggonaning musibah dadi rame. Demang Bener, gandhek sakeloron dalah warga kade­mangan bebarengan ngrukti kurnarpane Adipati Wirasaba. Wiwit ngedusi, ngafani ditandangi kanthi ekhlasing ati. Gandhek siji lan gandhek loro ora dilu­putake merga kabeh mundhi dhawuhe Kanjeng Sultan Hadiwijaya.
Kunarpane Adipati Wirasaba banjur digotong rame-rame tumuju Kadipaten Wirasaba. Sadawaning dalan iring-iringan kang nggawa jisime Adipati Wirasaba entuk pakurmatan kang  mur­wat saka warga. Merga tiwase Adipati Wargahutama kang ditresnani dening rakyate ora krana luput marang ratu nanging jalaran dipitenah.
Adhedhasar musyawarah kulawar­ga lan paramparaning kadipaten, Adi­pati Wirasaba banjur kapetak ing  Dhu­kuh Pekiringan, Kademangan Klampok, isih kebawah Kadipaten Wirasaba.
Mendhung tipis nglimputi langit Kadi­paten Wirasaba, kaya-kaya alam melu asung belasungkawa. Pasar sing biyasa­ne tumawon dadi sepi. Para among dagang nutup bango lan lapake merga ke­pengin takziah ing dalem kadipaten. Se­najan awane wis menek ana pucuking  ce­mara nanging srengengene isih kinemulan mega.
Ing ndalem kadipaten, nyai adipati terus muwun, kaya durung rila tininggal seda garwane kang banget ditresnani. Kamangka sadurunge tindak Pajang, sang adipati isih kober ngaras pipi lan bathuke nyai adipati. Mula nalika sang adipati wis seda, rasa asih kuwi isih nabet ing telenging ati.
“Dhuh Gusti paringana kekiyatan su­pa­dos kawula saged momong anak lan putu kawula mlampah ing alam bebrayan menika”, pisambate nyai adipati nggran­tes.
Para putra Kadipaten Wirasaba sati­lare kanjeng ramane ora ana kang wani nglungsur dhampar kadipaten awit su­melang yen Sultan Pajang ora karenan ing galih. Kanggo mbacutake lumakuning peprentahan, kanggo sauntara pepatih kadipaten kang ngembat pusaraning praja.
Dene Demang Toyareka milih leng­ser saka kademangan. Dheweke sing maune kepengin ngisin-isin kakange dadi rumangsa keduwung. Batine terus ngrasa salah, amarga kakang sing di­tresnani dipatrapi ukuman mati karana pitenahe. “Kakang Bagus Suwarga, aku njaluk ngapura sing gedhe ka­kang”, batine Demang Toyareka angluh karo ngusapi luhe kang  tumetes saka pojoking netra. “Kabeh iki aku sing salah, Kakang”.
Sultan Pajang Hadiwijaya uga ngra­sa luput gedhe merga wis aweh pren­tah nibakake ukuman mati marang Adi­pati Wirasaba senajan wis dijabel. Na­nging kanyatane gandhek siji wis ke­bacut namakake pusaka kraton ma­rang Adipati Wirasaba. Kamangka tumrap Sultan Pajang, Adipati Wira­saba mono salah sijine adipati kang dheku-dheku marang ratu gustine. Ning merga kena pitenahe liyan, Kan­jeng Sultan salah nibakake paukuman.
“Gandhek sakeloron, kowe kabeh ora salah. Sing salah aku, kena ngapa nibakake paukuman ora nganggo mikir dawa”, sabdane Sultan Hadiwijaya marang gandhek sing kamiweden.
Ndhadha marang kaluputane mer­ga dadi jalaran patine Adipati Warga­hutama, Sultan  Hadiwijaya tumuli utusan Tumenggung Tambakbaya supaya enggal mangkat menyang Wirasaba. Saliyane nyuwunake pangapura marga kesalahane, Sultan Pajang uga nyuwun salah siji putra kakunge Adipati Wirasaba sowan menyang Pajang.
“Kakang Tumenggung Tambakbaya, tindaka menyang Wirasaba dadi dutaku. Sepisan, aku minta pangaksama marang kulawargane Adipati Wargahutama. No­mer loro, ajaken salah sijining putra Adi­pati Wirasaba kinen sowan ing Pajang”, ngendikane Sultan Pajang.
“Sendika dhawuh sinuwun, siyang me­nika ugi abdi dalem nyuwun pamit dhateng Wirasaba,” ature Tumenggung Tambakbaya mundur pasilan.
***
Wis meh ndungkap satus dina sase­dane Adipati Wargahutama ya Bagus Suwarga, nanging sureming kadipaten isih durung ilang. Panguripaning kawula Wira­saba pancen wis pulih kaya wingi uni. Nanging kawula Wirasaba isih durung bisa nglalekake sang adipati kang wicaksana sarta banget momong marang wargane. Nyandhak wektu satus dina, Tumenggung Tambakbaya kang dadi dutaning Sultan Pajang rawuh. Kanthi ulat kang manis Tu­menggung Tambakbaya kandha yen dinu­ta dening Kanjeng Sultan Hadiwijaya
“Nyai Adipati Wirasaba dalah para pu­tra mantu saha kerabat Kadipaten Wirasaba, rawuh kula menika awit dinuta dening Sultan Hadiwijaya. Sepindhah, ngaturake belasungkawa dhateng sedanipun Kan­jeng Adipati Wargahutama lan nyuwun­aken gunging aksama menawi wonten lepatipun Sinuwun Sultan Hadiwijaya. Ka­ping kalih, kawula dinuta supados methuk salah satunggaling putra kakungipun kan­jeng Adipati Wargahutama supados so­wan dhateng Pajang sesarengan kaliyan kawula”, ature Tumenggung Tambakbaya kang rawuh ing Wirasaba nganthi para prajurit pengiring.
ipat-ipat-setu-paing-4-bPara putrane adipati Wirasaba ora ana kang wani ndengengekake sirahe nya­wang Tumenggung Tambakbaya merga yen gelem sowan menyang Pajang ku­watir nemoni alangan kaya kang dialami dening kanjeng ramane. Nganti suwe Tumenggung Tambakbaya  ngrimuk atine para putra kadipaten, nanging siji bae saka putra telu ora ana kang wani. Si­dane Tumenggung Tambakbaya nari Ja­ka Kahi­man, putra mantune Adipati Wirasaba.
“Menawi para putra mboten wonten ingkang kersa sowan dhateng Pajang, dinten menika ugi kawula nyuwun kanthi sanget sageda adhimas Jaka Kahiman makili kulawarga Wirasaba kersaa sesa­rengan sowan dhateng Pajang”, ujare Tumenggung Tambakbaya.
Para putra dalah nyai adipati mung padha pandeng-pandengan krungu ature Tumenggung Tambakbaya. Na­nging bareng ditari terus-terusan lan entuk idin saka nyai adipati, sidane Jaka Kahiman saguh melu Tumenggung Tam­bak­baya sowan menyang Pajang.
“Kawula nyuwun idi pangestu dha­teng kanjeng Ibu saha para sedherek kakung ingkang sowan. Menawi wonten dukanipun Kanjeng Sultan, kula ingkang nanggel. Namung menawi wonten kara­hayon, mangga karahayon menika mangke kita bagi sareng-sareng”, ature Jaka Kahiman.
“Ati-ati ya kakang Jaka Kahiman”, ature Rara Mukatimah, garwane Raden Jaka Kahiman karo ngusapi luh ing po­joking netrane. Dene nyai adipati mung bisa mrebes mili, kelingan marang ka­kunge kang ditresnani, bareng sowan menyang Pajang malah nemu cilaka.
***
Ora kacrita lakune Raden Jaka Kahi­man lan Tumenggung Tambakbaya. Te­kan kutharaja Pajang, Raden Jaka Ka­himan kinurmatan lan disubya-subya de­ning  Sultan Hadiwijaya. Pasamuwan iki mengku karep kanggo ngilangake rasa cubriya sing digembol dening Jaka Kahi­man kawit budhal saka Wanasaba. Merga senajan kaya ngapa, tatuning kawula Wirasaba kalebu Jaka Kahiman marang Sultan Pajang isih durung garing. Apa­maneh Jaka Kahiman minangka mantu kang nglakokake theg kliwering keprajan nalika Kanjeng Adipati Wirasaba sowan menyang Pajang sadurunge seda.
“Jaka Kahiman, aja dadi atimu ya dhi yen kanjeng ramamu tekaning pati amarga salah pengertenku. Mula saka iku adhi, ing kalodhangan iki ingsun nyuwun aksama marang kulawarga Wirasaba kang wis kelangan wong tuwa lan adi­pati. Sejatine aku ngantu-antu tekane salah siji putra kakunge Adipati Wirasaba. Nanging gandheng sing teka sliramu, aku tetep nganggep yen sliramu dadi wakile kulawarga Wirasaba. Apa sliramu ngerti kenangapa ingsun utusan Tumenggung Tambakbaya supaya mapag salah siji pu­trane Kakang Adipati Wirasaba?” pita­kone Sultan Hadiwijaya.
“Sagluguting kolang-kaling kawula mboten mangertos kersa paduka Kan­jeng Sultan.”
“Wruhanira ya adhi, kejaba ingsun kepengin nyuwun pangapura, sejatine ingsun kepengin netepake salah siji pu­trane Adipati Wirasaba minangka gantine Kakang Wargahutama dadi Adipati ing Wirasaba. Nanging gandheng sing teka sliramu, mula wiwit dina iki uga sira dak sengkakake dadi Adipati Wirasaba.”
Njegreg Jaka Kahiman bareng ngerti apa sing dikarepake dening Sultan  Hadiwijaya. Ora nyana yen dheweke bakal diwisudha dadi Adipati ing Wirasaba ngganti kalungguhane maratuwane.
“Sewu nembah nuwun Kanjeng Sultan Hadiwijaya”, mung kuwi sing bisa kaucap dening Jaka Kahiman
Sawise diwisudha minangka adipati ing Wirasaba kanthi asma nunggak semi klawan maratuwane, yaiku Wargahutama II, Jaka Kahiman kaparingan layang ke­kancingan. Layang kekancingan mau kanggo tandha lan bukti supaya ora dadi pasulayan karo para sedulure ipe lanang. Sawise paripurna kawisudha, Jaka Kahi­man pamit mulih menyang Wirasaba.
Tekan  Wirasaba kaya ngapa bungah lan senenge para sanak kadang. Sebab Raden Jaka Kahiman ora dipidana  na­nging malah diwisuda dadi adipati. Kanggo njaga atine para sedulur ipene, Jaka Kahiman banjur mara Kadipaten Wirasaba kang pancen amba wilayahe dadi patang kadipaten. Jaka Kahiman dhewe minangka wedana bupati kang nglungguhi dadi Adipati Banyumas manggon ing Kejawar. Sedulur lanang ipe kang paling gedhe  Ngabehi Wargawijaya disengkakake dadi Adipati ing Wirasaba. Putra lanang nomor loro, Ngabehi Wira­ku­suma, jinunjung dadi adipati ing wi­layah Merden utawa Klampok. Wondene sing paling enom yaiku Ngabehi Wira­yuda dadi adipati ing Banjarpetambakan.
Merga mbage wilayah Wirasaba dadi patang kabupaten, Jaka Kahiman banjur katelah Adipati Mrapat (tegese mara kadipaten Wirasaba dadi papat). Emane, Jaka Kahiman ora suwe anggone mukti mengku kadipaten Banyumas mar­ga gerah. Kalenggahane dilungsurake  marang ingkang putra. Nanging telung kabupaten liya kang dipandhegani se­dulur-sedulure lanang ipe ing Merden, Banjarpetambakan lan Wirasaba malah ora kacrita.


Kapethik saking : Majalah Panyebar Semangat.
Posted by admin on September 7, 2011
http://www.panjebarsemangat.co.id/

 kds penutup
wangsul-manginggil

автомат fairy land игратькисти для макияжа описаниелобановский александр отзывы

Kaca Ngajeng

IKON KIDEMANG 2016 A

Link Sutresna Jawa

kongres-bahasa-jawa
candi-diy-jateng
sejarah-medang

 
ikon-penanggalan
ikon-piwulang-kautaman
ikon-puspawarna
 ikon-pasinaon
 ikon-referensi
 ikon-naskah-kuno
 ikon-cerkak
 ikon-kesenian
 ikon-galeria
 ikon-kendhang
 ikon-lelagon
 ikon-resep-masakan
 ikon-download

    Jumlah Pengunjung

1105551
  Hari ini     :  Hari ini :1644
  Kemarin     :  Kemarin :2309
  Minggu ini   :  Minggu ini :3864
  Bulan ini   :  Bulan ini :57799
Kunjungan Tertinggi
04-17-2020 : 6906
Online : 82

Kontak Admin.

email-kidemang