ALINDRIYA menyat saka kursine nalika sumurup Amongdenta kledhang-kledhang mlebu plataran. Ku­mendhan pulisi kecamatan iku di­tutwuri wong telu. Sing loro pawakan pi­degsa, kulit nyawo mateng. Palindriya ora kasamaran, lelorone kuwi andhahane Ko­misaris Amongdenta. Sing nganggo rompi ireng aran Juari, kepala unit reserse kri­minal. Pangkate ajun komisaris pulisi.
Wondene sing dedege luwih jangkung lan kulite luwih peteng  jenenge Loso Santosa. Pangkate brigadir satu.  Dhewe­ke anggota unit Sabara. Loso asring patroli munggah nganti tekan entek-entekane lurung aspalan ing Desa Wida­rakandhang kono. Merga kerep  munggah, akeh wong Widarakandhang sing wis wanuh karo Loso. Dhasare Loso dhewe pinter nyrawungi masyarakat, ora mokal yen tepungane akeh.
Sijine maneh priya isih enom. Pawa­kane  kuru lan ora mitayani. Dedege se­dhengan. Kulite resik kepara pucet. Ram­bute  piyak pinggir. Nganggo clana jins mbulak, jakete werna ireng lan se­paton kets. Mbokmenawa umur-umurane lagi telung puluhan taun punjul sithik.  Palindriya durung tau weruh karo priya sing siji kuwi.
Weruh sing duwe omah ngadeg, pa­wongan lanang wadon  tuwa sing sekawit lungguh ana sisihe Palindriya uga banjur nututi menyat. Mung Sekarniti sing ora melu ngadeg. Wanita ayu kuwi lungguh rada ngadoh. Praupane katon suntrut. Palindriya mbagekake sing katemben mara kanthi gupuh.
“Mangga-mangga, Bapak Kapolsek. Nyuwun pangapunten lhe dene kawon­te­naipun griya kula semrawut kados ngaten.”
“Ora dadi ngapa, Pak, wong tekaku mrene uga ora karep merdhayoh. Aku kepengin ketemu karo Pak lan Mbok Mar­kani, pawongan sing nemokake jisime Darpita. Apa iki wonge?” pitakone Among­denta, mripate nguwasi pawongan  lanang wadon sing ngadeg ngapurancag.
“Leres, Pak, nami kula Markani. Wondene niki semah kula, Mukini,” kandhane lanang tuwa nanging isih katon kiyeng iku anoraga.
“Sakniki kula ajeng taken, mang jawab napa wontene. Pun cobi-cobi sulaya lho nggih, sebab sampeyan kekalih niki dados seksi penting keranten sing riyin  piyam­bak nyumerapi kunarpane kurban. Nah amrih anggenipun rembagan sekeca, sak­niki mangga sedaya lenggahan mawon,” Amongdenta basa nganggo krama andhap sebab sing diajak caturan kuwi umure luwih tuwa tur lagi wae kenal. Nadyan jejere minangka kepala pulisi kecamatan, nanging Amondenta tetep ngugemi unggah-ungguhe wong Jawa sing kebak  tata krama lan suba sita.
Palindriya, Markani dalah bojone lung­guh maneh. Amongdenta lan Setyawan uga banjur melu mapan lungguh. Kursine digeret amrih bisa adhep-adhepan. Mung Juari lan Loso sing tetep ngadeg ngejejer nadyan ing teras mau isih ana kursi  ko­thong. Kekarone tertib etika, ora arep lung­guh yen kumendhane durung aweh prentah. Juari banjur ngetokake notes cilik saka kanthongan rompine siyap nya­thet katrangane seksi.
“Jam pinten sampeyan manggihaken kunarpane kurban?” pitakone Among­denta sawise kabeh satata lungguhe.
“Kula mboten mbekta jam, ning mbok­menawi watawis jam sekawan langkung sekedhik,” wangsulane wong lanang umur-umuran 70 taun iku lugu.
“Kok saget nginten nek jam sekawan langkung sekedhik?”
“Awit rikala kula dalah semah kula du­mugi papan mriku, lamat-lamat ke­pireng swantenipun adzan Subuh.”
“Mengke riyin, sampeyan kok nglang­kungi papan ngriku niku ajenge kesah teng pundi?”
“Dhateng peken kecamatan, sadeyan. Kula sadeyan kajeng bakar, wondene se­mah kula sadeyan godhong. Nggih go­dhong jati, nggih godhong pisang. Kaje­nge kula pikul, godhonge dipun indhit semah kula. Lha nika napa barang-ba­range kula salap teng latar nika,” ujare Markani sinambi nudingi pecelan-pecelan kayu sapikul dalah untingan godhong jati kang gumlethak ana platarane Palindriya.
Sing andher ana teras kono meh bareng noleh menyang pernahe plataran, klebu nom-noman pucet sing ora liya dhetektip Setyawan. Pikulane Markani semendhe wit pelem. Pikulan kuwi saka kayu jati sing wis nggalih, wangune gilig dawa. Gedhe­ne meh salengene wong diwasa.
“Sampeyan griyane pundi? Napa panci asring nglangkungi margi mriku?” Among­denta mbacutake takon.
“Griya kula dhukuh Plumutan, per­nahe radi teng nginggil ngrika. Pun meh setaun niki pendhak subuh kula kekalih nglangkungi margi mriku. Ning enjing niki wau sajake kula pas apes, sebab mboten nginten menawi wonten kunarpa nga­thang-athang. Mangka terose mbah-mbah kula siyen, sok sintena ingkang mang­gihaken kunarpa, dagangane mbo­ten ajenge ditumbas tiyang. Oalah mbok­muu…kok apes temen awake dhewe iki mau. Njur saiki malah urusan karo pulisi… Piye mengko nek awake dhewe diterka sing mateni njur diukum huhuhu..”
Markani ora kuwat nguwasani pang­rasane. Dheweke nangis ngguguk. Lengen kekarone ditutupake mripat. Mbok Mar­kani melu prembeng-prembeng. Tangane  ngrangkul pundhake sing lanang kareben pangrasane dadi sareh.
“Enjing niki sampeyan kekalih dados seksi, mboten didakwa mejahi kurban. Mboten ajenge diukum, sing diukum niku tiyang sing mrejaya kurban. Kula ming ajeng njaluk katrangan sampeyan mawon cundhuk kalih sing sampeyan sumerapi. Mboten kirang mboten luwih. Menawi bab kapitadosan nek kepanggih tiyang pejah njur dagangane mboten pajeng niku empun  sanget-sanget anggen sampeyan ngugemi. Sebab niku namung gugon tuhon, dede ilmiah, nggarahi bangsa mboten maju.  Nek empun tekan rejekine senadyan ta sedinten nyumerapi kunarpa kaping pitu paribasane, dagangan sam­peyan nggih tetep pajeng mawon,” Among­denta ngerem-eremi.
Tangise Markani mendha. Tangane srikutan ngulapi eluhe. Irunge isih sen­trap-sentrup. Amongdenta ngrasa welas. Wong tuwa kuwi lugu tenan, ora ngerti pok bengkonge ukum.
“Pun sakniki mang bacutne critane,” ujare Amongdenta sawise Markani sareh.
“Dugi pundi anggen kula crita  kala­wau?”
Amongdenta mesem. “Dugi bab paku­linan sampeyan nglangkungi dalan mriku. Sampeyan wau rak criyos seg setaun pung­kasan  niki liwat mriku. Lha sadere­nge niki liwat pundi?”
“Saderenge lintang ngriki, kula lang­kung margi nginggil ngrika, ngajenge gedhong bongkor. King ngrika  langkung celak. Ning sareng enten kabar menawi tilas pabrik teh niku sakniki angker, ke­peksa kula nrobos margi setapak lajeng anjog teng radosan njojrog ngajeng daleme Pak Palindriya niku. Jane nggih langkung tebih tur langkung ngrekaos, ning mboten dados menapa sauger kula mboten dikereg dhemite pabrik.”
“Wangsul sampeyan seking peken jam pinten, napa  liwat ngriku malih?”
“Nek wangsule mboten mesthi, gu­man­tung pajenge dagangan kula. Menawi siyang empun pajeng nggih terus wang­sul. Liwate nggih pancet margi ngriku, sebab kula mboten wantun nglangkungi gedhong angker.”
“Sing criyos nek gedhong bongkor niku angker sinten?”
“Ingkang ngawiti criyos kula mboten ngertos. Ning kabar bab angkere ge­dhong bongkor niku sampun sumrambah wonten laladan ngriki. Sejatosipun per­kawis menika mboten namung kandheg ing pekabaran, jalaran kalih wulan ke­pengker wonten tanggi kula ingkang mi­reng piyambak swanten tangis layung-layung saking salebetipun gedhong bong­kor. Pramila sakniki awis-awis wonten tiyang ingkang wantun nglangkungi ge­dhong setan niku. Sampun malih kok wanci dalu, selaginipun siyang mawon sami ajrih.”
Amongdenta nglirik Setyawan. Sing dilirik sajak ora krasa.
“Sampeyan bidhal teng peken taksih peteng. Coloke napa?” Amongdenta nu­tug­ake pitakone.
“Mbekta oncor. Sing nyepeng oncor bojo kula. Enjing niki wau lampah kula kekalih alon-alon sanget sabab margine lunyu. Mboten nginten nek ajeng nyume­rapi jisime menungsa, sirahe pecah…oh..” Markani nutupi raine maneh.
“Sasampunipun nyumerapi kunarpa terus napa sing sampeyan tindakne?”
“Pikulan kula brukne. Kula mlajeng dhateng dalemipun Pak Palindriya ndho­dhogi korine. Bojo kula lemes dhimpes, mboten kiyat ngglawat.”
“Apa bener ngono, Pak Palin?” Among­denta tumoleh marang Palindriya.
“Leres, Pak. Kula gragaban tangi mergi kori ngajeng dipun gedhor-gedhor Markani. Praupanipun ketingal ajrih, sanjang menawi ing ngandhap ngriku wonten mayit. Sareng kula tiliki, jebul menika jisimipun nak Darpita. Pramila kula lajeng cekat-ceket nilpun kantor pulisi, ingkang nampi petugas piket,” Pa­lindriya nguwatake katrangane Markani.
Amondenta unjal ambegan dawa. Awake dirubuhake menyang sendhenane kursi. Boyoke dieluk, swarane kemrutug.
“Pak Markani, anggen kula nyuwun katrangan sampeyan kangge sawatawis empun cekap. Sakniki ngga nek sam­peyan sekaliyan ajenge mbacutaken lam­pah teng peken, mumpung wekdale tak­sih enjing. Mangke selak diantu-antu leng­ganan sampeyan. Ning nek sawanci-wanci kula mbetahake keterangan malih, sampeyan kula celuk teng kantor lho nggih.”
“Dados kula mboten ditahan?”
“Mboten.”
“Oh maturnuwun, Pak Pulisi,” Markani agahan nyaut tangane Amongdenta terus diambungi.
Markani dalah bojone banjur pamitan  nerusake laku menyang pasar. Sadurunge lelorone lunga, Amongdenta nglolos rong puluhan ewu salembar saka sake clana banjur diulungake Markani. Sing di­sangoni ora entek-entek anggone ngatur­ake panuwun. Amongdenta ngrasa welas ndulu Markani lan bojone. Wis tuwa, nanging saben dina isih kudu mikul kayu bakar menyang pasar sing jarake meh patang kilo. Markani cetha dudu golong­aning blandhong sing nebangi kayu. Dheweke mung luru rencek, nglumpuk­ake pang-pange kayu sing ceblok banjur dirupakake dhuwit.
Mengkono uga sing wadon, tansah setya tuhu ngetutake bojone karo nyambi adol godhong jati utawa godhong ge­dhang. Panggaotan sing pikolehe ora ming­sra. Apamaneh jamane tansaya modern. Kayu kanggo gegenen pawon saya kesisih dening kompor lenga patra apadene kompor gas elpiji. Semono uga godhong jati lan godhong gedhang uga saya kedheseg dening wungkusan saka kertas sing luwih awet lan luwih wuled.