RENGENGE manjer sagenter nalika kendharaane Setyawan menggok menyang platarane Markas Kapulisen Sektor Sendhang. Sawise njagang sepedhah motore ana nggon parkiran, priya pakulitan pucet kuwi banjur jumangkah tumuju kantor. Weruh kledhange Dhetektip Setyawan, pulisi piket cacah loro  agahan ngadeg. Pulisi-pulisi iku isih enom banget, umur-umurane sangisore umure Setyawan. Mbokmenawa lelorone iku mentas lulus pendhidhikan banjur dimagangake ing kantor pulisi kecamatan kono.
“Sampun dipuntengga komandhan, Mas. Mangga langsung kemawon,” ujare salah sijine pulisi jaga iku semanak lan trapsila.
“Maturnuwun,” wangsulane Setyawan karo mesem.
Setyawan bablas marani ruwangane Komisaris Amongdenta. Ruwang kerjane Amongdenta tutupan. Sawise nothog  kaping pindho, Setyawan banjur nduwa lawange. Weruh Setyawan mecungul, Amongdenta sing lagi ketungkul neken tumpukan berkas mlengeh amba. Dheweke agahan ngadeg lan gita-gita mapag  tamune.
“Lhaa….iki apa sing dakantu-antu. Mangga Dhik, kene lenggah kene! Piye, rak ya padha waras ta?” pambagene Among­­denta karo ngathungake tangan ngajak salaman.
“Pangestune Mas Amongdenta, aku sehat-sehat ae,” wangsulane Setyawan nampani tangane Amongdenta.
“Pengin ngunjuk apa? Kopi, teh, wedang jahe apa jeruk anget?”
“Walah, kok nganti kaya tamu agung wae ndadak ditari werna-werna. Teh anget ae, Mas.”
“Oke. Entenana sedhela.”
Amongdenta banjur mijet tombole piranti elektronik saemper remote control kang gumlethak ana mejane. Ora let suwe pulisi nom-noman ajudane Among­denta marak kanthi gita-gita.
“Siyap Ndhan, wonten dhawuh?”
“Pur, pesena teh anget loro me­nyang kantin. Karo gorengan apa ta apa kono. Tape goreng, ote-ote utawa  gedhang goreng ya kena!”
“Siyap!”
Setyawan kober namatake ruwang kerjane Amongdenta. Ruwangane ora sapiraa jembar nanging tumata. Isen-isene ruwangan saupleg iku mung meja kerjane Amongdenta, kursi sudhut rupa ijo enom lan lemari kaca isi buku. Ora gantalan suwe pesenane Amongdenta teka, diladekake dening ibu sing dodol ana kantin. Teh anget rong gelas sarta tape goreng sing uga isih manget-manget. Pas kanggo ngganjel weteng ing swasana esuk kang isih adhem.
“Piye Mas, ana parigawe apa dene pen­jenengan nimbali aku? Apa ana kasus maneh?” pitakone Setyawan sawise anggo­ne padha abang-abang lambe lan anggone ngrahabi suguhan dianggep cukup.
Amongdenta mesem karo gedheg. Sawise nyruput wedange, perwira pulisi sing nyandhang pangkat melathi siji iku celathu, “Dongakna aja nganti ana raja­pati maneh, wong sing wingi wae wis marahi sirahku puyeng kok. Tujune kowe bisa mbiyantu ngudhari wewadining rajapati kae, saengga durjanane bisa di­rangket ing wektu kurang saka 48 jam. Ngene Dhik, anane kowe dakundang mrene iki merga terus terang aku isih penasaran. Piye caramu nemtokake yen Jana ya Risang Ragutama kae durjana sing merjaya Darpita?”
Setyawan meneng sedhela. Banjur, “Sejatine rumit mas. Ning rahayune Gusti nuntun aku kanggo nemokake durjana­ne.”
“Coba critakna purwa, madya lan wusanane ben aku mudheng.”
“Cumondhoke pawongan cacad sing ngaku aran Jana neng daleme Pak Palin­driya wiwit mula wis narik kawigatenku.  Ketambahan anane crita saka penjeneng­an bab kumarane Rebeca Naurin sing jarene klambrangan neng gedhong bong­kor tilase pabrik teh. Manut katrangane Tonah, Jana cumondhok ana Widarakan­dhang wiwit setaun sadurunge rajapati kuwi kedadeyan. Lan manut ngendikane Mas Among, gothek bab kumarane Naurin sing klambrangan uga rame setaun pungkasan iki. Dudutanku, Jana lan ku­mara klambrangan iku mesthi ana hubung­ane.”
“Wah, kowe kok malah ngrembug masalah dhemit iku maneh ta Dhik.”
“Tengah wengi, ngepasi rembulan purnamasidi aku nekad mlebu menyang gedhong kuna kuwi.”
“Heh, edan kowe Dhik! Terus piye?”
“Swara tangis tengah wengi sing di­kojahake wong-wong kae ora ngaya­wara. Tegese swara tangis iku pancen ana tenan. Aku mrangguli dhewe!”
“Wah…wah…sembrana kowe Dhik. Apa kowe ora wedi nek ditekak dhemite Rebeca?” Amongdenta gedheg-gedheg.
“He he he…sing nangis neng njero gedhong kuna kuwi dudu dhemit, Mas. Ning ya Risang Ragutama alias Jana kuwi.”
“Lho, dadi…?”
“Bener. Saploke anggane rusak, Risang sedhih banget. Dheweke kaya-kaya ora bisa nrima kahanane sing se­kawit ma­nungsa normal banjur malih dadi cacad kaya ngono. Ora mung cacad, angga­ne Risang uga rusak. Uripe prasasat tanpa guna, pangarep-arepe pepes. Mula kanggo nyuntak panandhange ati, dhe­weke asring nangis ijen neng njero gubuge utawa neng gedhong bongkor. Mbok­menawa nek ora ana sing diboti neng donya iki, Risangwisnglalu wingi-wingi.”
“Oo, ya ya mudheng aku saiki. Dhe­we­ke ngeboti Sekarniti, katresnane kuwi ta?”
“Bener Mas. Nadyan anggane wis rusak kaya ngono, Risang isih tansah ke­pengin cecaketan karo Sekarniti. Ning ya kuwi, dheweke mung bisa nyawang nanging ora bisa nyandhing. Saking tres­na­ne,  Risang ora rila nek  Sekarniti nganti dipek dening wong lanang liya. Mula dheweke banjur nekad mrejaya Darpita amrih pegawe pajeg kuwi  ora sida ngrabi Sekarniti. Malah upama ora enggal ke­tu­lungan, nasibe Kampana bisa uga padha karo nasibe Darpita.”
“Mengko dhisik, piye anggonmu nem­tokake menawa setan ing gedhong kuna kuwi sejatine Risang?”
“Awane, ya nalika penjenengan tindak merga ditimbali Kapolres kae, aku kong­konan Sekarniti menehake kapsul marang Jana. Kapsule winadhahan cupu. Syarate anggone menehake kapsul mau kudu  wanci tengah wengi, ngepasi rembulan purnama sidi. Sekarniti gelem. Nanging nalika bengine Sekarniti mara tenan, gubuge Jana pinuju suwung. Rehne sing digoleki ora ana, Sekarniti  arep bali mlebu ngomah. Ning wurung merga dheweke krungu swarane wong caturan lanang wadon neng kebon mburi. Bareng di­dingkik jebul iku swarana Pak Palin karo Tonah.”
“Kok gubuge Jana suwung? Menyang ngendi  dheweke wektu kuwi?”
“Aku mau rak wis matur, pendhak rem­­bulan purnasidi dheweke ajeg me­nyang gedhong bongkor saperlu nyuntak panandhange, nangisi uripe sing kani­ngaya. Geneya milih gedhong bongkor? Awit neng kono Jana bisa nangis sakatoge utawa mbegok sakayange, ora samar di­rungu wong liya. Upamaa ana sing krungu, mesthi ora wani nyedhak merga gedhong rusak iku kawentar angker. Nah, wengi kuwi Sekarniti wurung ketemu Jana merga dheweke pancen lagi neng gedhong kuna.”
“Kowe kok ngerti nek kapsulmu durung diwenehake marang Jana?”
“Wektu aku pamit arep pipis kae, aku kober nggledhah kamare Sekarniti nggo­leki kapsul pawewehku. Tetela kapsule isih wutuh. Ateges pancen durung diwe­neh­­ake marang Jana tenan. Mula dudut­anku saya kuwat nek Jana iku satemene ya pawongan sing daktemoni nalika ana gedhong kuna.”
“Jan-jane obat apa ta sing kok weneh­ake marang Sekarniti kuwi, Dhik?”
“Marang Sekarniti aku kandha me­nawa kapsul kuwi obat ajaib sing mujarab banget. Lire nek anggone menehake wanci tengah wengi kebener purnamsidi,  bakal ndayani pawongan sing nandhang cacad bisa bali bregas maneh. Ning sejati­ne kuwi ya mung kapsul obat flu biasa anggonku tuku neng apotik Kediri kana.”
“Kok kowe yakin nek Risang durung mati. Mangka dheweke wis dinyatakake tinggal donya merga kacilakan rong taun kepungkur,” Amongdenta isih penasaran.
“Ngene, nalika aku entuk klipingane Warta Bawana saka Sekarniti ngenani pawarta kacilakan neng Selareja, aku banjur mara menyang kantor perwakilane koran kuwi. Kantor birone mapan ana kutha  Tulungagung kana, cedhak karo stadion Rejoagung. Kebeneran aku te­pung becik karo Satrugna, kepala birone. Dheweke kuwi mitra raketku, adhik kelas­ku neng SMP. Aku banjur mbiyaki arsipe Warta Bawana, nggoleki bacute pawarta neng klipingan kuwi ing edisi tanggal 23 Juli 2008. Jebul ing edisi candhake mau ana pawarta yen kulawargane Risangwis ikhlasnampa kanyatan. Mula kunarpa sing kobong mau banjur digawa mulih tanpa ndadak ngenteni diotopsi luwih dhisik. Dhoktere ngidini. Pulisine ya ora kabotan yen jisim sing wis pereng iku dijupuk dening kulawargane.  Ning ing koran mau aku uga nemokake berita yen mbeneri dina kuwi ana bocah lapur me­nyang Polsek Ngantang merga kelangan bapake. Arane bapake sing ora mulih mau  Salamun. Beritane mung sakolom cilik, ning narik kawigatenku. Aku sujana aja-aja sing dinyatakake tiwas jroning kacila­kan mau dudu Risang, nanging si Sala­mun iki.”
Amongdenta manggut-manggut. Bati­ne ngalembana marang setitine Setya­wan. Dumadakan Amongdenta ndenge­gek, kaya eling marang sawijining bab.
“Lho, Satrugna iku rak klebu rombong­ane wartawan sing munggah menyang Widarakandhang nalika ana rajapati kae ta? Aku ya tepung kok karo bocah kuwi wong kalamangsane sok jebas-jebus golek berita nganti tekan kene barang. Nek ngono apa kowe sing aweh kabar marang dheweke, Dhik?”
Setyawan mlengeh. “Bener, Mas. Sa­durunge munggah menyang Widara­kandhang subuh kae,  aku pancen kober nge-sem es Satrugna. Dheweke dakakon ngajak kanca-kancane ngliput rajapati neng Widarakandhang.”
“Oo… pantes wae wartawan-warta­wan mau padha gumrudug munggah lha wong jebule wis kok kabari ngono, Dhik.”
“Kuwi klebu strategiku kanggo ngu­dhari wewadine rajapati, Mas. Nek pa­warta rajapati mau di-blow-up  dening media massa, paraga sing duwe kepen­tingan klawan kasus kasebut mesthi bakal kepancing munggah menyang pereng Wilis.  Nyatane pethekku ora mleset.”
“Sapa paraga sing kok karepake?”
“Sapa maneh yen dudu Kampana.”